Թուրքիան Սիրիայում և Իրաքում օդային գործողություն է իրականացրել է Ռուսաստանի կողմից քրդական կազմավորումները հանրապետության սահմաններից հեռու տանելու խոստումները կատարելուց «հրաժարվելու» պատճառով։ ՏԱՍՍ-ը գրում է, որ այս հայտարարությունն արել է նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը՝ Քաթարից վերադառնալիս ինքնաթիռում գտնվող թուրք լրագրողներին տված հարցազրույցում։

«Չնայած Ռուսաստանին ուղղված մեր բազմաթիվ նախազգուշացումներին, որը պատասխանատու է 2019 թվականի Սոչիի համաձայնագրի համաձայն ահաբեկիչներից հյուսիսային Իրաքից և Սիրիայից մաքրելու համար, Մոսկվան չի կատարել և հրաժարվում է կատարել իր պարտականությունը։

«Որպես Թուրքիա՝ մենք հայտարարել ենք, որ մենք չենք լռելու ահաբեկչության դեմ, և եթե նրանք չանեն, կդիմենք քայլերի: Այսպիսով, մենք հարվածել և ոչնչացրել ենք Քոբանիում զինյալների 12 հենակետ: Թուրքիան չի զսպի այս հակաահաբեկչական գործողությանը և՛ օդից, և՛ օդից հարվածները կշարունակվեն»,- երկուշաբթի օրը Էրդողանի խոսքերն է մեջբերում Daily Sabah թերթը։

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւը Հայաստանին մեղադրել է ՀԱՊԿ երկրների հետ Բաքվին բախման մղելու փորձի համար՝ վստահեցնելով, որ այդ փորձերը «տապալվել են»։

«Մենք ՀԱՊԿ անդամ չենք։ Հայաստանն այս կազմակերպության անդամ է, եւ այս կազմակերպության միջոցով նպատակ ուներ անհիմն պահանջներ ներկայացնել Ադրբեջանին, բայց իրականում ուզում էր անդամ երկրներին, որոնք մտնում են դրա մեջ, բախման մղել Ադրբեջանի հետ։ Սա մեծ սադրանք է եւ մեծ հանցագործություն»,- ասել է Ալիեւը՝ հավելելով, որ «Հայաստանի այս սադրանքը ձախողվեց եւ ՀԱՊԿ երկրները չենթարկվեցին դրան»։ «Սա նշանակում է, որ կազմակերպությունում մեր ընկերներն ավելի շատ են, քան Հայաստանինը։ Ինչո՞ւ է Հայաստանի նկատմամբ վերաբերմունքն այդքան բացասական։ Որովհետեւ նրանք ամեն տեղ ստում են, ու իրենց հարցերը լուծելու համար, ինչպես ասում են, դուռ չի մնացել, որ չթակեն։ Այս ամենն ակնհայտ է, բոլորը գիտեն այդ մասին»,- ասել է նա։

Իրանի Իսլամական Հանրապետության հոգեւոր առաջնորդի ավագ խորհրդական Ալի Աքբար Վելայաթին Tasnim լրատվական գործակալության համար գրված հոդվածում նշել է, որ Իրանը երբեք մտադրություն չի ունեցել ներխուժելու Ադրբեջան կամ վերահսկողության տակ առնելու այն։

Վելայաթին բարձր է գնահատել ադրբեջանական ժողովրդի առանցքային դերը Իրանի պատմության մեջ եւ կարեւոր քայլերը երկրի պաշտպանության եւ Իրանի հզորության ու տարածաշրջանային նշանակության ամրապնդման գործում։ Նա նաեւ հերքել է մեղադրանքներն ու լուրերն այն մասին, որ Իսլամական Հանրապետությունը ծրագրել է հարձակվել Ադրբեջանի վրա կամ զավթել իշխանությունը հարեւան երկրում։

Խորհրդականն անդրադարձել է նաեւ երկու երկրների միջեւ քաղաքական լարվածությանը, այդ թվում՝ լրատվամիջոցներում՝ կրկնելով, որ բոլոր իրանցիները, անկախ իրենց ազգային պատկանելությունից, համարվում են իրանցիներ։ Նրա խոսքով, Իրանը երբեք չի նախանձել իր հարեւաններին. ընդհակառակը, նա նրանց միշտ վերաբերվել է ուշադրությամբ եւ բոլորի հետ դրական հարաբերություններ պահպանելու ցանկությամբ։

«Յուրաքանչյուր ադրբեջանցի իրանցի է, եւ յուրաքանչյուր իրանցի ադրբեջանցի է։ Սա ճիշտ է, նույնիսկ եթե նրանք իրանական անձնագիր չունեն կամ ապրում են Իրանի սահմաններից դուրս»,- շարունակել է առաջնորդի խորհրդականը՝ նշելով, որ ինքը նույնպես ադրբեջանցի է։

«Հպարտությամբ եմ ասում, որ մյուս իրանցիների նման ես ինձ ադրբեջանցի եմ համարում։ Ես գալիս եմ Ալբարզ լեռների ստորոտից։ Ինչպես մյուս իրանցիները, ես հպարտ Իրանի յուրաքանչյուր հատված համարում եմ իմ հոգու եւ սրտի մի անկյուն եւ նույնիսկ կյանքս կտամ այն ​​պաշտպանելու համար։

Թավրիզում շահ Իսմայիլի գահ բարձրանալուց ի վեր Իրանի ժողովուրդը զգացել է իր ազգային ինքնության եւ անկախության նորացումն ու ամրապնդումը, եւ նրա պատմությունը թեւակոխել է իր քաղաքակրթության փայլուն շրջանը: Սա հատկապես ճիշտ է՝ հաշվի առնելով Շահ Իսմայիլի Թավրիզ ժամանումը, որը նշանակալից իրադարձություն էր Իրանի պատմության մեջ, քանի որ թագադրումից հետո նոր թագավորի առաջին պաշտոնական ակտը ողջ երկրում օրհնված շիա հավատքի պաշտոնական ճանաչումն էր:

Պատմության զարմանալի կողմերից մեկն այն է, թե ինչպես կարող է ամուր կրոնական համոզմունքը արդյունավետ կերպով ջնջել երկրի տարբեր էթնիկ խմբերի միջեւ առկա սուր տարբերությունները եւ օգնել վերականգնել երկիրը:

Շիա հավատացյալներն ամբողջ Իրանում աստիճանաբար մի կողմ են դրել իրենց քաղաքական, ռասայական եւ դասակարգային նախապաշարումները՝ իրենց անվանելով «իրանցիներ» եւ փորձեցին վերակենդանացնել իրանական ազգային ինքնությունը:

Ալլամե Աբդուլ Հոսեյն Ամինի Թաբրիզիի «Ալ Գադիրը» ամենակարեւոր աղբյուրն է նրանց համար, ովքեր ցանկանում են հասկանալ շիիզմի խորությունը եւ Ահլ ալ-Բեյթի արդարությունը, ինչպես նաեւ անփոխարինելի է նրանց համար, ովքեր ցանկանում են դրանք համեմատել արեւմտյան փիլիսոփայության հետ:

Ադրբեջանցիների դերն Իրանում դրսեւորվում է վերը նշված բոլոր դեպքերում, եւ այսօր պետք է բարձրաձայն հայտարարել, որ յուրաքանչյուր ադրբեջանցի իրանցի է, եւ յուրաքանչյուր իրանցի ադրբեջանցի է։ Նույնիսկ եթե այդ իրանցիները կամ ադրբեջանցիները ճանապարհորդում են այլ անձնագրով կամ չեն ապրում Իրանում։

Աշխարհի ցանկացած կետում, եթե որեւէ ադրբեջանցի կարող է ազատ արտահայտել իր կարծիքը, նա կա՛մ Իրանի քաղաքացի է, կա՛մ էլ, եթե ոչ, նա աչքի պոչով նայում է Իրանին եւ Իրանն իր սրտում առանձնահատուկ տեղ ունի. անկախ նրանից Իրանի թշնամիները եւ մեր սիրելի Ադրբեջանը դա ուզում են, թե ոչ:

Իրանի Իսլամական Հանրապետությունը մշտապես ջանքեր է գործադրել հարաբերությունները բարելավելու եւ իր հարեւանների, այդ թվում՝ Ադրբեջանի, Հայաստանի եւ Վրաստանի հետ ցանկացած թյուրիմացություն վերացնելու ուղղությամբ»:

Վելայաթիի խոսքերը Թուրքական պետությունների կազմակերպության 9-րդ գագաթաժողովի ժամանակ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւի հակասական հայտարարության արձագանքն են: Գագաթաժողովը պանթուրքիստական ​​հաստատություն է, որը գովերգում է Թուրքիայի միասնությունն ու ինտեգրումը` ի պատասխան Հայաստանի եւ Ադրբեջանի հետ Իրանի սահմանին նախապես ծրագրված զորավարժություններին։

Ավելի վաղ Իրանի ԱԳՆ-ը էր կանչվել Թեհրանում Ադրբեջանի դեսպանը՝ «հակաիրանական քարոզչության եւ Իսլամական Հանրապետության դեմ Ադրբեջանի պաշտոնյաների եւ լրատվամիջոցների կողմից զրպարտչական արշավի համար»։

Իրանի արտգործնախարարության խոսնակ Նասեր Քանաանին, իր հերթին, իր հայտարարության շրջանակում արձագանքել է Ալիեւի վերջին մեկնաբանություններին՝ արտացոլելով Թեհրանի եւ Երեւանի հարաբերությունների վերաբերյալ անհանգստության զգացումը։

«Մեր սկզբունքային քաղաքականությունը հիմնված է բարիդրացիության եւ բոլոր հարեւանների հետ հարաբերությունների ընդլայնման վրա, եւ հարեւանի հետ կապերի ամրապնդումը չի նշանակում, որ այդ հարաբերություններն ուղղված են մեկ այլ հարեւանի դեմ»,- ասել է Քանաանին։

Արևմուտքը չի ցանկանում վերջնական խզում Ռուսաստանի Դաշնության հետ, հետևաբար Կիևին դրդում է բանակցել Մոսկվայի հետ, իսկ Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին չի ցանկանում դրանք, որպեսզի չճանաչի Ուկրաինայի փլուզման իրողությունը։ Այս մասին իր թելեգրամյան ալիքում գրել է Ռուսաստանի Դաշնության Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը:

«Միացյալ Նահանգները, ՆԱՏՕ-ն և Եվրամիությունը չեն ցանկանում վերջնական խզում Ռուսաստանի հետ, որը հղի է Երրորդ համաշխարհային պատերազմի վտանգով: Այստեղից էլ հաճախակի փորձերը՝ Կիևին բանակցությունների մղելու», — գրել է Մեդվեդևը:

Մեդվեդևը նշել է, որ «Զելենսկիին բանակցությունները պետք չեն ակնհայտ եսասիրական պատճառներով և դրանք շատ վտանգավոր են նրա համար»։

«Ի վերջո, եթե չես ճանաչում Ուկրաինայի փլուզման իրողությունները, անիմաստ է նստել սեղանի շուրջ, իսկ եթե դա խոստովանես, քո ազգայնականները, որոնք զուգակցված են բանակի վերնախավի հետ, քեզ կսպանեն»,- գրել է նա:

Հայաստանը դարձել է Ուկրաինայի կոնֆլիկտի պատճառով ռուսաստանցիների տեղափոխման գլխավոր շահառուն։ Այս մասին ասվում է Renaissance Capital-ի զեկույցում, որը նվիրված է Հայաստանի տնտեսությանը:

«Ներդրումային ընկերության վերլուծաբաններն այս տարի երկրի ՀՆԱ-ի աճ են կանխատեսում մինչեւ 14 տոկոս՝ թեեւ տարեսկզբին կանխատեսում էին տնտեսության 5 տոկոս աճ:

Այս տարի երկնիշ տնտեսական աճի պատճառների թվում S&P Global-ի վերլուծաբանները զեկույցում նշում են Ռուսաստանից դրամական փոխանցումների կտրուկ աճը, որն աջակցել է այդ երկրի վճարային հաշվեկշռին, ինչպես նաեւ ներքին պահանջարկի աճը մարդկանց զանգվածային ներհոսքի հաշվին: Միայն հուլիս-սեպտեմբեր ամիսներին ռուսաստանցիները Հայաստան են մուտք գործել ավելի քան 267 300 անգամ։

Ռուսաստանցիների ներհոսքի հետ կապված ՏՏ ոլորտը Հայաստանում ամենաարագ զարգացողներից մեկն է դարձել։ «Մենք տեսնում ենք, որ ՏՏ ոլորտն այժմ այնքան էլ մեծ չէ ՀՆԱ-ի մասշտաբով, բայց պետությունը նպաստում է ռելոկացիոն մասնագետների կամ ՏՏ-բիզնեսի տեղայնացմանը, ինչը ձեռնտու է երկրի տնտեսությանը։ Այս ոլորտում մենք ականատես կլինենք ուժեղ երկնիշ աճի»,-նշում է Renaissance Capital-ի Ռուսաստանի եւ ԱՊՀ-ի գծով գլխավոր տնտեսագետ Սոֆյա Դոնեցը:

Դոնեցի խոսքով՝ Հայաստանում շահել են հյուրընկալությանը միտված բոլոր ոլորտները։ «Հյուրանոցային հատվածը, ռեստորանային հատվածը, ծառայությունների եւ առեւտրի ոլորտը այս պահին ցույց են տալիս մինչեւ 30 տոկոս աճ»,-նշել է փորձագետը: Ըստ Renaissance Capital-ի տվյալների՝ շինարարության ծավալները տարեցտարի կավելանան 15-20 տոկոսով, գրում Է Forbes-ը:

Երկրի տնտեսությանն աջակցում է նաեւ Ռուսաստան արտահանման ավելացումը։ Ըստ Renaissance Capital-ի՝ 2022 թվականի ինն ամիսների ընթացքում արտահանումն աճել է 60 տոկոսով՝ հիմնականում դեպի Ռուսաստան հոսքի հետ կապված։

«Ռուսաստանը Հայաստանի համար առեւտրի առանցքային գործընկերներից մեկն է»,-պարզաբանում է Դոնեցը ։

Դոնեցն առանձնացրել է մի քանի պատճառ, որոնց համաձայն՝ Հայաստանը ցույց կտա ամենամեծ տնտեսական աճը Կենտրոնական Ասիայի եւ Կովկասի երկրների շարքում։ «Երկիրն ունի շահավետ աշխարհաքաղաքական դիրք, նրա տնտեսությունը փոքր է, իսկ իշխանությունները ջանքեր են գործադրում, որպեսզի այցելուները մնան»,-ասում է Դոնեցը։

Դոնեցը կարծում է, որ Հայաստանը «կարոտել է» այցելուներին։ «Վերջին տարիներին ծառայությունների ոլորտը վատթարացել է համավարակի պատճառով։Զբոսաշրջային հոսքը վերականգնվել է նախահամավարակային մակարդակներին, ինչի վրա ազդել է նաեւ ռուս զբոսաշրջիկների ներհոսքը, որոնք այս տարի սահմանափակվել են ընտրության հարցում»,-ասում է փորձագետը։

«Երկրի տնտեսության երկնիշ աճը մեկանգամյա երեւույթ է»,-կարծում է Դոնեցը։ Սակայն, ըստ նրա, Հայաստանը կայուն տնտեսական աճի պաշար ունի։

Renaissance Capital-ն ակնկալում է, որ տնտեսությունը հաջորդ տարի կաճի 5-7 տոկոսով։

«ՀՀ փորձագետ» մակրոտնտեսական վերլուծության եւ կանխատեսման գծով տնօրեն Անտոն Տաբախը նույնպես կարծում է, որ Հայաստանի տնտեսական աճը ժամանակավոր է։ «Քիչ հավանական է, որ երկարաժամկետ հեռանկարում ռուսաստանցիները կօգնեն երկրին»,-նշել է նա։

Ռուսաստանցիների տեղափոխումը զգալիորեն ամրապնդել է երկրի ազգային արժույթը։ Հայկական դրամի փոխարժեքն այս տարվա նվազագույնից ամրապնդվել է գրեթե 30 տոկոսով, այն դեպքում, երբ այլ զարգացող շուկաների արժույթներն ամենուր արժեզրկվել են ֆինանսավորման պայմանների գլոբալ խստացման եւ ընթացիկ գործառնությունների հաշվի սալդոյի վատթարացման պատճառով, կարծում է S&P Global-ը։ Օրինակ, եվրոն եւ ֆունտն այս տարի արժեզրկվել են ավելի քան 5 տոկոսով, ինչպես Չինաստանի եւ Հնդկաստանի արժույթները։

Հայաստանի տարեկան ինֆլյացիան այս տարվա հոկտեմբերին կազմել է 9,5 տոկոս, ինչը ցածր է Վրաստանում, Ուզբեկստանում, Ադրբեջանում, Ղազախստանում եւ Մոլդովայում համանման ցուցանիշից: «Նման ցածր ինֆլյացիան պայմանավորված է պետության պահպանողական քաղաքականությամբ»,-ասում է Դոնեցը։

Այնուամենայնիվ, որոշ ռուսաստանցիներ ժամանակի ընթացքում կցանկանան լքել Հայաստանը, ինչը կհանգեցնի երկրի տնտեսության աճի դանդաղեցման, նշում է տնտեսագետը: «Նման ռիսկեր միանշանակ կան։ Եւ լավ է, որ կառավարությունում ոչ ոք չի ընկալում ներհոսքը որպես միտում։ Իշխանությունները լրացուցիչ գումար են ծախսել բյուջեի դեֆիցիտի կրճատման, արտաքին պարտքի կրճատման վրա»,-ասել է նա։

Երկրի համար տնտեսական վտանգ է ներկայացնում նաեւ Լեռնային Ղարաբաղում հակամարտության հնարավոր էսկալացիան, կարծում են Renaissance Capital-ում: Ինչպես նշել է ընկերությունը, երկրի իշխանությունը կարող է ավելի շատ միջոցներ ծախսել սպառազինության վրա, քանի որ հակամարտությունը սրվել է Ռուսաստանի կողմից Հայաստանի աջակցության թուլացումից հետո: Ինչպես հաղորդել է ՀՀ պաշտպանության նախարարությունը, այս տարվա սեպտեմբերին Ադրբեջանի բանակը ինտենսիվ փոխհրաձգություն է սկսել հրետանու, անօդաչու թռչող սարքերի եւ խոշոր տրամաչափի հրաձգային զենքի օգտագործմամբ՝ դա բացատրելով Հայաստանի կողմից «լայնամասշտաբ սադրանքով»: Հակամարտությունը դուրս է եկել Լեռնային Ղարաբաղի տարածքից, եւ գնդակոծության տակ են հայտնվել Հայաստանի քաղաքացիական եւ ռազմական օբյեկտները»։

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը, ընդունելով Արևելյան գործընկերության հարցերով ԵՄ հատուկ բանագնաց Դիրկ Շյուբելի գլխավորած պատվիրակությանը, անդրադարձել է հայ-ադրբեջանական հարաբերություններին՝ հայտարարելով, որ «եթե Երևանը խաղաղություն է ցանկանում, ապա պետք է հրաժարվի «շատ վտանգավոր հռետորաբանությունից» (չակերտները՝ Tert.am)»:

«Մենք առաջարկել ենք հինգ սկզբունքից բաղկացած խաղաղություն և իր տեսակով շրջանակ: Մենք էինք, որ առաջարկեցինք սահմանազատման հանձնաժողով ստեղծել։ Հենց մենք փորձեցինք որոշել հարաբերությունների կարգավորման հիմքերը։ Այս գործընթացի սկզբնական փուլում Հայաստանը շատ է տատանվել։ Հիմա խոսում են խաղաղության մասին, բայց մենք չենք հասկանում, թե ինչ է նշանակում խաղաղություն ըստ իրենց հայեցակարգի», — ասել է Ալիևը։

Նրա խոսքով՝ Բաքուն այս հարցում շատ հստակ դիրքորոշում ունի:

«Մենք պետք է ունենանք երկու ճանապարհ՝ հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման գործընթաց, այդ թվում՝ «Ադրբեջանում՝ Ղարաբաղում» (չակերտները՝ Tert.am), հայկական փոքրամասնության իրավունքների և անվտանգության հետ կապված հարցեր։ Երեկ ես հեռախոսազրույց եմ ունեցել պետքարտուղար Բլինկենի հետ։ Այդ մասին էլ ենք խոսել։ Մենք հստակ հասկանում ենք, որ երկու ճանապարհ պետք է լինի, դրանք չպետք է խառնվեն։ Սակայն Հայաստանի հայտարարությունները խիստ հակասական են։ Ասում են՝ ճանաչում են մեր տարածքն ու ինքնիշխանությունը։ Ոչ միայն ասում են, այլ ստորագրում են Պրահայում և Սոչիում։ Սա նշանակում է մեր ամբողջ տարածքի ինքնիշխանությունը։ Մենք բոլորս հասկանում ենք, թե ինչ է ինքնիշխանությունը։ Միաժամանակ ցանկանում են հաշտության պայմանագրում ներառել «Ադրբեջանում հայկական փոքրամասնությանը» (չակերտները՝ Tert.am) վերաբերող հարցեր։ Դա տեղի չի ունենա։ Դա անհնար է: Մենք սրան չենք համաձայնի։ Ուստի մեզ անհրաժեշտ է Հայաստանի իշխանության բացարձակ հստակ դիրքորոշումը սեփական օրակարգի վերաբերյալ: Վերջերս ասացի, որ եթե իրենք խաղաղություն են ուզում, ուրեմն մենք էլ ենք խաղաղության կողմնակից։ Եթե նրանք խաղաղություն չեն ուզում, ապա դա իրենց ընտրությունն է։ Այսօր խաղաղության մասին նրանց խոսակցությունները համարում եմ մի տեսակ մանիպուլյացիա։ Որովհետև եթե նրանք իսկապես խաղաղություն ցանկանային, ապա մեր առաջարկին կարձագանքեին»,- ասել է Ալիևը։

Հիշեցնենք, որ երեկ ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն ԱԺ-ում հայտարարել է, որ Հայաստանն առաջարկել է խաղաղության շրջանակային պայմանագիր ստորագրել:

«Ռուսական դիրքորոշումն ընդունելն է պատճառը, որ մենք առաջ ենք քաշում ոչ թե կարգավիճակի, այլ Լեռնային Ղարաբաղի հայերի անվտանգության և իրավունքների ապահովման հարցը։ Ինչպես 2018–ին, հիմա էլ մենք կարծում ենք, որ խոսակցության թիվ մեկ մասնակիցը պետք է լինի Լեռնային Ղարաբաղը։  Եվ մենք հույս ունենք, և կարծես թե, միջազգային հանրության շրջանում էլ այդ ըմբռնումը կա, որ միջազգայնորեն տեսանելի խոսակցություն պետք է տեղի ունենա ԼՂ ու Ադրբեջանի ներկայացուցիչների միջև, որը պետք է լինի ԼՂ հայերի իրավունքների ու անվտանգության մասին։ Այն, որ մենք համաձայն ենք Հայաստան–Ադրբեջան հարաբերությունների հարցը տարանջատել ԼՂ հայերի խնդիրների հասցեգրումից, դա չի նշանակում, որ մենք համաձայն ենք ԼՂ հայության անվտանգության ու իրավունքների հարցը օրակարգից հանելուն»,-ասել է Փաշինյանը։

Նա նշել է, որ ՀՀ-ն պատրաստ է փոխադարձաբար տարածքային ամբողջականության և ինքնիշխանության ճանաչման հենքի վրա կնքել պայմանագիր․ «Պատրաստ եք շրջանակային պայմանագիր կնքել Ադրբեջանի հետ խաղաղության վերաբերյալ»։

Իրանցի մի խումբ օրենսդիրներ շատ կոշտ են արձագանքել Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի՝ Ադրբեջանի սահմաններից դուրս ապրող հայրենակիցների մասին հայտարարություններին, որոնք Թեհրանում ընկալել են որպես Իրանում մեծաթիվ ադրբեջանական բնակչության մասին հստակ ակնարկ, գրում է Tehran Times-ը:

Օրենսդիր Սեյեդ Ալբորզ Հոսեյնին Ադրբեջանի նախագահին հիշեցրել է այն փաստը, որ Գյուլիստանի պայմանագրով Ադրբեջանի Հանրապետությունը ստեղծվել է՝ առանձնանալով Իրանից:

«Ադրբեջանի նախագահը դիտարկումներ է արել թուրքաբնակ տարածքների մասին։ Ես առաջարկում եմ, որ նա կարդա Գյուլիստանի պայմանագիրը, որպեսզի հասկանա, թե որ տարածքն է առանձնացվել որ տարածքից։ Հարևան պետությունների տարածքային ամբողջականության մասին այս արտահայտությունները հարիր չեն Ադրբեջանի նախագահին»,- ասել է Հոսեյնին։

Վերջինիս ասածը հնչել է որպես պատասխան Ալիևի հակասական հայտարարությանը Թյուրքական պետությունների կազմակերպության 9-րդ գագաթնաժողովի ժամանակ:

«Թյուրքական աշխարհը բաղկացած է ոչ միայն անկախ թյուրքական պետություններից, նրա աշխարհագրական սահմաններն ավելի լայն են։ Կարծում եմ, որ ժամանակն է կազմակերպության շրջանակում ուշադրություն դարձնել այնպիսի խնդիրների վրա, ինչպիսիք են թյուրքական  կազմակերպության անդամ երկրների սահմաններից դուրս ապրող մեր հայրենակիցների ձուլման կանխումը և իրավունքների, անվտանգության ու ազգային ինքնության պաշտպանությունը» — Սամարղանդում գագաթնաժողովին ասել է Ալիևը։

«Թյուրք երիտասարդ սերունդը պետք է հնարավորություն ունենա մայրենի լեզվով սովորելու այն երկրներում, որտեղ բնակվում է։ Ցավոք, Ադրբեջանի սահմաններից դուրս բնակվող 40 միլիոն ադրբեջանցիների մեծամասնությունը, զրկված է նման հնարավորությունից։ Թյուրքայկան երկրների սահմաններից դուրս բնակվող մեր հայրենակիցների ուսուցումը մայրենի լեզվով մշտապես պետք է լինի կազմակերպության օրակարգում։ Այդ ուղղությամբ պետք է անհրաժեշտ քայլեր կատարվեն։ Ադրբեջանի պետությունը հատուկ ուշադրություն է դարձնում արտերկրում բնակվող ադրբեջանցիների իրավունքների, ազատությունների և անվտանգության պաշտպանությանը։ Մենք շարունակելու ենք մեր ջանքերը, որպեսզի դառը ճակատագրի բերումով Ադրբեջան պետությունից անջատված մեր հայրենակիցները պահպանեն մեր լեզուն, ավանդույթները, մշակույթը, հավատարիմ մնան ադրբեջանական գաղափարներին և երբեք չխզեն կապերը իրենց պատմական հայրենիքի հետ»,- հայտարարել էր Ալիևը։

Սրան ի պատասխան Հոսեյնին ասել է, որ Ալիևի հայտարարություններն անիրատեսական են, և եթե Գյուլիստանի պայմանագիրը չլիներ, Ադրբեջանը կլիներ Իրանի մաս:

Նա նաև կոչ է արել Իրանի արտաքին գործերի նախարարությանը և Մեջլիսին արձագանքել այս հայտարարություններին։

Իրանի խորհրդարանի մեկ այլ պատգամավոր Ալի Նիկզադը հեգնել է, որ «թոռը չի կարող ուրանալ իր պապին», և որ Ադրբեջանի նախագահի արտահայտություններն անհիմն են։

Օրենսդիր Մոհամմադ Ռեզա Միրթաջուդդինին այնքան հեռուն է գնացել, որ կոչ է արել միացնել Նախիջևանը: Միրթաջուդինին ասել է, որ Ալիևը իր կարողություններից դուրս արտահայտություններ է արել և մեղադրել է նրան պատմությունը չիմանալու համար:

Դիմելով Ալիևին՝ պատգամավորն ասել է. «Նկատի ունեցեք, որ Ադրբեջանն է անջատվել է Իրանից, ոչ թե հակառակը»։

 Հիշեցնենք, որ օրերս Իրանի արտաքին գործերի նախարարությունը կանչել էր Իրանում Ադրբեջանի դեսպանին։

«Ադրբեջանի Հանրապետության դեսպանը կանչվել է Իրանի արտաքին գործերի նախարարություն՝ Ադրբեջանի պաշտոնյաների և ԶԼՄ-ների կողմից հակաիրանական քարոզչության և Իսլամական Հանրապետության դեմ զրպարտչական արշավի ֆոնին», — ասվում է Իրանի արտաքին գործերի նախարարության հայտարարության մեջ:

Ադրբեջանի դեսպանը ափսոսանք է հայտնել ստեղծված իրավիճակի համար և ասել, որ Իսլամական Հանրապետության բողոքն արագ կփոխանցի Բաքվին։

Ռուսաստանը հրթիռներ է արձակել ուկրաինական քաղաքների ուղղությամբ, հայտնում է ՈՒՆԻԱՆ-ը։

Ինչպես հայտնել է Չեռնիգովի ղեկավար Վյաչեսլավ Չաուսը, Չեռնիգովշչինում հակաօդային պաշտպանության ուժեր են աշխատում։

«Ոչ մի դեպքում մի ուղարկեք թռիչքների, ՀՕՊ ուժերի աշխատանքի, զորքերի տեղակայման եւ տեղափոխման լուսանկարներ եւ տեսանյութեր։ Հրթիռային հարձակումը շարունակվում է։ Մնացեք ապաստարաններում կամ ապահով վայրում»,-ասել է նա։

Ըստ Կիեւի քաղաքապետ Վիտալի Կլիչկոյի՝ հարվածել են Պեչերսկի շրջանին։

«Ըստ նախնական տեղեկությունների՝ հարվածել են երկու բնակելի տան ուղղությամբ։ Մի քանի հրթիռ է խոցվել Կիեւի հակաօդային պաշտպանության կողմից։ Բժիշկները եւ փրկարարները տեղում են։ Առաջիկայում առավել մանրամասն տեղեկություն կհաղորդվի»,-ասել է նա։

Խարկովի քաղաքապետ Իգոր Տերեխովը հայտնել է, որ կան խնդիրներ՝ կապված էլեկտրամատակարարման հետ։ Մետրոյի աշխատանքը կանգնեցվել է։

Բացի այդ, ՀՕՊ է աշխատել Պոլտավշչինայի, Վիննիցայի, Նիկոլաեւի, Սումիի, Խմելնիցկու, Լվովի եւ Ժիտոմիրի շրջաններում։

Լվովի մի մասը մնացել է առանց լույսի։

Իրանի արտգործնախարարության պաշտոնական ներկայացուցիչ Նասեր Քանանին իր հերթական ճեպազրույցի ժամանակ անդրադարձել է հատկապես վերջին շաբաթների ընթացքում ադրբեջանական քաղաքական և տեղեկատվական դաշտում հակաիրանական հայտարարությունների աճին։ Մասնավորապես, Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հայտարարություններին այն մասին, թե Իրանի թյուրքալեզու բնակչությունը կտրվել է Ադրբեջանի Հանրապետությունից:

Նա իր խոսքում հիշեցրել է, որ անցած շաբաթ Իրանում Ադրբեջանի դեսպանն այս առիթով կանչվել է ԱԳՆ, որտեղ նրան բողոքի նոտա են հղել։

«Իրանի քաղաքականությունը հիմնված է բարիդրացիության և հարևան երկրների հետ համագործակցության ընդլայնման վրա։ Ադրբեջանն այս հարցում բացառություն չէ։ Բայց ոչ ոք իրավունք չունի սխալ մեկնաբանելու ԻԻՀ-ի այս քաղաքականությունը։ Նման «աննշան քամիներից» Իրանի դիրքորոշումն ավելի էմոցիոնալ չի դառնում, հետևաբար, ոչ ոք չպետք է Իրանի լռությունն ու համբերությունը ընկալի որպես թուլություն»,- ասել է Քանանին։

Նա հավելել է, որ Ադրբեջանի Հանրապետության առնչությամբ Իսլամական Հանրապետության կողմից փոխադարձ գործողությունների լռությունը կամ բացակայությունը Իրանի պատիվն է։ Քանանին ընդգծել է, որ տարածաշրջանի երկրների պատմությունը թափանցիկ է և չի կարող խեղաթյուրվել՝ խորհուրդ տալով ճիշտ ուսումնասիրել պատմությունը։

«Մենք կարծում ենք, որ տրիբունաներից և լրատվամիջոցներում խնդիրների մասին բարձրաձայնելը և տրտնջալը չեն օգնում երկու երկրների հարաբերություններին։ Մենք Ադրբեջանի հետ երկխոսության տարբեր կառույցներ ունենք, և մենք կարող ենք ամեն ինչ քննարկել դիվանագիտական ​​շրջանակներում»,- ասել է ԱԳՆ ներկայացուցիչը։

Նա կրկին նշել է արտաքին ուժերի առկայությունը տարածաշրջանում և ասել, որ նրանց դերը հարևանների հետ հարաբերություններում միշտ բացասական է եղել։

«Նրանք միշտ հետապնդել են իրենց շահերը քաոսի մեջ՝ քանդելու մեր հարաբերությունները: Տարածաշրջանի ընկերներին խորհուրդ ենք տալիս չընկնել այլոց խաղերի շրջանակում և հավատարիմ մնալ դիվանագիտական ​​շրջանակներին»,- հավելել է Քանանին։

Ռուսաստանի պաշտպանության նախարարությունն Ադրբեջանին մեղադրել է գյուղատնտեսական աշխատանքներ իրականացնող խաղաղ բնակչի ուղղությամբ կրակելու մեջ:

Ինչպես հաղորդում է «Արմենպրես»-ը, ՌԴ պաշտպանության նախարարության կայքում հրապարակվել է Լեռնային Ղարաբաղում ՌԴ խաղաղապահ զորակազմի տեղեկագիրը, որում նշվում է, որ Ասկերանի շրջանում ֆիքսվել է հրադադարի ռեժիմի խախտում. «Նոյեմբերի 12-ին, ժամը 15:30-ին ադրբեջանական դիրքից հրաձգային զենքից կրակ է արձակվել տեղի բնակչի ուղղությամբ, որը գյուղատնտեսական տեխնիկայով հողային աշխատանքներ է իրականացրել Խրամորթ բնակավայրից 1.8 կիլոմետր արևելք ընկած հատվածում»,- ասված է հաղորդագրության մեջ:

Նշվում է, որ կրակի հետևանքով բնակիչը թեթև վիրավորվել է, իսկ նրա տեխնիկան՝ կրել աննշան վնաս:

«Խաղաղապահ զորակազմի հրամանատարությունն ադրբեջանական կողմի հետ հետաքննություն է անցկացնում փաստի առթիվ»,- ասված է հաղորդագրության մեջ:

Նոյեմբերի 12-ին ժամը 18:00-ի սահմաներում, ոստիկանության Ասկերանի շրջանային բաժնում հաղորդում է ստացվել, որ Խրամորթ գյուղի վարչական տարածքում ադրբեջանական մարտական դիրքից հրաձգային զինատեսակներից կրակոցներ են արձակվել դաշտում տրակտորով աշխատող քաղաքացիական անձանց ուղղությամբ:

Դեպքի վայր մեկնած շրջանային բաժնի ծառայողները պարզել են, որ նույն օրը ժամը 16:30-ի սահմաններում, Խրամորթ գյուղի բնակիչներ` 27-ամյա Ս.Վանյանը և 45-ամյա Ա. Հայրապետյանը նշված գյուղի վարչական տարածքի «100 հեկտար» կոչվող տեղանքում, «Տ-150» մակնիշի տրակտորով գյուղատնտեսական աշխատանքներ իրականացնելիս, մերձակա տարածքում տեղակայված ադրբեջանական մարտական դիրքից նրանց ուղղությամբ կրակ է արձակվել։

Կրակոցներից ջարդվել է տրակտորի դիմային և հետևի հողմապակիները։ Ջարդված դիմապակու կտորները դիպչել են Ա. Հայրապետյանի դեմքին`պատճառելով մարմնական վնասվածքներ: Վերջինս տեղափոխվել է հանրապետական բժշկական կենտրոն։