2023 թվականի հունիսի 23-ից Ադրբեջանը դադարեցնում է Իրանի քաղաքացիներին մուտքի արտոնագրերի տրամադրումը Ադրբեջանի միջազգային օդանավակայաններում։

Ինչպես գրում են ադրբեջանական լրատվամիջոցները, այս մասին հայտնել է Ադրբեջանում Իրանի Իսլամական Հանրապետության դեսպանատունը։

Հաղորդվում է, որ Իրանի դեսպանատունը խնդրել է իր քաղաքացիներին Ադրբեջան այցելելու ցանկության դեպքում նախապես «ASAN վիզա» ստանալ առցանց եղանակով կամ դիմել Թավրիզում Ադրբեջանի գլխավոր հյուպատոսություն վիզա ստանալու համար։

Հայ-ադրբեջանական կարգավորմանը Ռուսաստանի Դաշնության մասնակցության գործընթացը շարունակվում է առանց արձակուրդային ընդմիջումների կամ ինչ-որ հանդարտության։ Այդ մասին հունիսի 15-ին կայացած ճեպազրույցում հայտարարել է ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան։

«Մենք այս թեմայի հետ առնչվում ենք անընդհատ, պարբերաբար, տարբեր ուղղություններով: Տեսնում եք ակտիվություն ամենաբարձր մակարդակով՝ հանդիպումներ Ադրբեջանի և Հայաստանի ղեկավարության հետ, տեսնում եք, թե ինչպես են աշխատում արտգործնախարարները, տեսնում եք, որ մենք ունենք հատուկ ներկայացուցիչներ այս հարցում։

Եվ, իհարկե, մեր դեսպանատներն ու մեր փորձագետները աշխատում են ամենօրյա ռեժիմով, դրանք ոչ միայն արտաքին գործերի նախարարություններն են, այլ նաև նրանք, ովքեր ապահովում են անմիջականորեն տարածաշրջանի անվտանգությունը, սահմանապահները և այլն։ Եթե հանդիպումների կոնկրետ ժամկետների մասին եք խոսում, երբ դրանք ծագեն, մենք անպայման կկիսվենք այդ տեղեկատվությունը ձեզ հետ: Բայց գործընթացն ընթացքի մեջ է, և հանդիպումները կա՛մ ինչ-որ փուլի, գործընթացի ավարտ են, կա՛մ որոշակի ձեռնարկումների մեկնարկ։ Եվ գործընթացն ինքնին շարունակվում է առանց ընդմիջումների, արձակուրդների, առանց հանգստի»,-ասել է Զախարովան։

«Այլ հարց է, որ հիմա, իհարկե, ինչպես տեսնում ենք, կան շատ մարդիկ, ովքեր ցանկանում են մոդերատորություն անել դրսից, ընդհանուր առմամբ ցնցող նորություններ կան, որ Միացյալ Նահանգները, գուցե, նույնիսկ ուժային մեթոդներ է օգտագործում դրա համար: Սա, անշուշտ, կարգավորման գործընթացում հատուկ որևէ լրացուցիչ տարր չի մտցնում, միայն բարդացնում և հետ է շպրտում այն:

Բայց մենք նաև հասկանում ենք, թե ինչու է դա արվում, քանի որ 2020 թվականից սկսած մեր երկրի նախաձեռնողական քայլերը, որպես իրական միջնորդ, և՛ Հայաստանի, և՛ Ադրբեջանի իրական բարեկամ, որը ցանկանում է կարգավորել այս իրավիճակը, իհարկե, դրանք, հավանաբար, առաջացրել են խոկ և արգելում: Որովհետև երկարաժամկետ բարդ հակամարտությունը վերջապես հնարավորություն ստացավ գործնական առումով կարգավորման։ Եվ մեր զորակազմերը, որոնք տեղակայված են, և մեր դիվանագիտական ջանքերը, և տնտեսական բլոկը, որն այժմ աշխատում է փոխվարչապետ Օվերչուկի հովանու ներքո՝ կարգավորումը գործնական հյուսվածքով լցնելու համար, այս ամենընրանց հանգիստ չի տալիս: Մենք քաջ գիտակցում ենք, որ մոդերատորների և միջնորդների անվան տակ հանդես են գալիս նրանք, ովքեր այս տարածաշրջանում չեն ցանկանում խաղաղություն, կայունություն և բարգավաճում»,-ասել է ՌԴ ԱԳՆ ներկայացուցիչը։

ԱՄՆ Սենատի արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովը լսումներ է անցկացրել՝ քննարկելու Մարկ Լիբբիի թեկնածությունը Ադրբեջանում ԱՄՆ արտակարգ և լիազոր դեսպանի պաշտոնում։ Լիբբին խոստացել է նոր պաշտոնում նշանակվելու դեպքում աջակցել Վաշինգտոնի ջանքերին՝ նպաստելու Ադրբեջանի ու Հայաստանի միջև արդար և կայուն խաղաղության համաձայնագրի կնքմանը: Այս մասին գրել է «Լուրերը»։

«Այս հակամարտությունը ռազմական լուծում չունի, և ԱՄՆ-ը պետք է շարունակի դատապարտել բռնությունը կամ բռնության սպառնալիքները։ Միացյալ Նահանգների և մեր եվրոպացի գործընկերների օգնությամբ կողմերն ավելի քան երբևէ մոտ են համաձայնության գալուն, և եթե ինձ հաստատեն, ապա ես պարտավորվում եմ օգնել նրանց այդ հարցում Բաքվում ակտիվ և համառ աշխատանքի շնորհիվ»,- նշել է Լիբբին։

Հանձնաժողովի նախագահ Բոբ Մենենդեսը Լիբբիին կոչ է արել վճռական դիրքորոշում հայտնել Լեռնային Ղարաբաղի դեմ Ալիևի հանցագործությունների հետ կապված: Մենենդեսի հարցին, թե արդյոք Լիբբին այսօր հրապարակավ դատապարտո՞ւմ է արգելափակումը և հորդորո՞ւմ է Ալիևին ապաարգելափակել Լաչինի միջանցքը, Ադրբեջանում ԱՄՆ արտակարգ և լիազոր դեսպանի թեկնածուն պատասխանել է. «Այս հարցում Վաշինգտոնի դիրքորոշումը բաղկացած է երեք տարրից: Նախ՝ ԱՄՆ-ը քննադատում է ցանկացած միակողմանի գործողություն, որը սպառնում է մարդկանց անվտանգությանը, խաթարում վստահության մթնոլորտը և մեծացնում ռիսկերը։ Կարճաժամկետ հեռանկարում հարկավոր է վերահսկել իրավիճակը և շարունակել կոչերն ու ճնշումները՝ վերականգնելու քաղաքացիական և առևտրային հաղորդակցությունը։ Միջնաժամկետ հեռանկարում մենք դիտարկում ենք աջակցության հարցը։ Այդ տարածք մուտքի հնարավորություն չունենք, բայց ԱՄՆ կառավարությունը 21 միլիոն դոլար է հատկացրել հումանիտար օգնության համար։ Այնուամենայնիվ, երկարաժամկետ լուծումը խաղաղության համաձայնագիրն է, որը կապահովի տարածաշրջանում բոլորի իրավունքներն ու անվտանգությունը»:

Մենենդեսն արձագանքել է Լիբբիի խոսքերին. «Մինչ մենք ուղղակի հետևում ենք, մարդիկ են զոհվում»:

Ադրբեջանն ու Թուրքիան այս տարվա ընթացքում նախատեսում են անցկացնել 16 համատեղ զորավարժություն, որից վեցն արդեն անցակցվել են։ Այդ մասին հայտարարել է Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ բանակցությունների ավարտին։

«ՏԱՍՍ» գործակալության փոխանցմամբ, Ալիևը հայտարարել է, որ ղարաբաղյան պատերազմից հետո ադրբեջանական բանակը զարգանալու է թուրքական մոդելով։

«Մենք դա հստակ տեսնում ենք»,-ասել է Ալիևը։

Ալիևն ընդգծել է, որ Բաքուն և Անկարան արտաքին քաղաքականության ոլորտում կշարունակեն գործել միասնական դիրքերից։

«Ադրբեջանա-թուրքական միասնության գործոնը կարևոր է տարածաշրջանի զարգացման, կայունության և անվտանգության համար»,- ասել է նա։

Իր հերթին Էրդողանը հայտարարել է, որ Թուրքիան պատրաստ է հյուպատոսություն բացել Շուշիում։ Հիշեցնենք, որ ղարաբաղյան երրորդ պատերազմի հետևանքով Ադրբեջանն օկուպացրել է Ացախի Հանրապետության շուրջ 200 բնակավայր, այդ թվում հայոց բերդաքաղաք Շուշին։

Էրդողանը հայտարարել է, որ Թուրքիան պատրաստ է գլխավոր հյուպատոսություն բացել Շուշիում, հենց դա ցանկանա Ադրբեջանը, և դա կլինի իրենց ուղերձը ողջ աշխարհին՝ մասնավորապես Հայաստանին։

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւը Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ հանդիպումից հետո հայտարարել է «Զանգեզուրի միջանցքի բացման անխուսափելիության մասին»։

«Մենք (Թուրքիայի նախագահի հետ — խմբ.) մտքեր փոխանակեցինք «Զանգեզուրի միջանցքի» վաղաժամ բացման շուրջ։ Որքան շուտ դա տեղի ունենա, այնքան լավ: Զանգեզուրի միջանցքի բացումն անխուսափելի է»,- ասել է Ալիևը, հաղորդում է ԱՊԱ-ն։

«Ամեն դեպքում, մենք կուժեղացնենք մեր ջանքերն այս ուղղությամբ։ Այս միջանցքի բացումը նոր հնարավորություններ կստեղծի բոլոր երկրների համար և դրական ազդեցություն կունենա տարածաշրջանում համագործակցության հարցերի վրա»,- ընդգծել է Ալիևը։

«Զանգեզուրի միջանցքի հարցի լուծումը մեզ երկու կարևոր հնարավորություն կտա. Ե՛վ ճանապարհների, և՛ երկաթգծերի կառուցման շնորհիվ Թուրքիայի և Նախիջևանի միջև կապն ավելի կամրապնդվի։ Այդ կապերը կամրապնդեն Թուրքիայի և Ադրբեջանի հարաբերությունները»,- ասել է Էրդողանը։

Ստամբուլի կենտրոնում ռուս զբոսաշրջիկը 4 թուրքերի հետ վիճաբանության ժամանակ դանակահարվել ու հիվանդանոցում մահացել է։ Այս մասին հայտնում է Вести-ն։

Դեպքը տեղի է ունեցել երեկ՝ հունիսի 11-ի առավոտյան ժամը 08:30-ի սահմաններում, Ստամբուլի Թաքսիմ թաղամասում։ Ականատեսների վկայությամբ՝ ծեծկռտուքին նախորդել է վիճաբանություն, սակայն դրա պատճառն անհայտ է մնում։ Տղամարդիկ միմյանց հասցեին հայհոյանքներ են հնչեցրել, ինչի արդյունքում ծեծկռտուք է տեղի ունեցել, որի ժամանակ ռուսը դանակի մահացու հարված է ստացել։

Այլ աղբյուրների համաձայն՝ զբոսաշրջիկից փորձել են հափշտակել հեռախոսը, նա հակահարված է տվել ավազակներին, սակայն նրանք դանակ են կիրառել։

Երկու կասկածյալներ արդեն կալանավորվել են, շուտով նրանց նկատմամբ խափանման միջոց է ընտրվելու, հայտնում է Haber Turk-ը։

Տեսանյութը «Փաստինֆո»-ի տելեգրամյան ալիքում։

Իտալիայի նախկին վարչապետ Սիլվիո Բեռլուսկոնիի ժառանգությունը, որը մահացել է հունիսի 12-ին, գնահատվել է 4 մլրդ եվրո: Նման գումար է նշում Corriere della Sera պարբերականը։

Նշվում է, որ Բեռլուսկոնիին է պատկանում Fininvest մեդիախմբի բաժնետոմսերի 61 տոկոսը, որի մնացած մասը պատկանում էր նրա 5 երեխաներին: Նախկին վարչապետի դուստրը՝ Մարինան, Fininvest-ի նախագահն է։

Բացի այդ, Բեռլուսկոնիի տիրապետության տակ են գտնվում Իտալիայի ավելի քան 10 առանձնատներ, բնակարաններ Հռոմում և Միլանում, ինչպես նաև այլ անշարժ գույք: Նրան էր պատկանում նաև «Մոնցա» ֆուտբոլային ակումբը։

Ավելի վաղ հայտնել էինք, որ Սիլվիո Բեռլուսկոնին 87 տարեկան հասակում մահացել է Միլանի «Սան Ռաֆայելե» հիվանդանոցում հունիսի 12-ին: Գարնանը քաղաքական գործչի մոտ լեյկեմիա էր ախտորոշվել։

Ֆրանսիայի Օվերն-Ռոն-Ալպ շրջանի նախագահ Լորան Վոքիեն գրություն է ուղղել Արցախի արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Ղազարյանին՝ իր աջակցությունը հայտնելով Արցախում շուրջ 6 ամսիս շարունակ շրջափակման մեջ գտնվող մեր հայրենակիցներին։

«Շատ կարևոր է իրազեկել Հայաստանի սահմանին տեղի ունեցողի մասին՝ թույլ չտալու համար, որ նման կործանարար իրավիճակ հաստատվի։ Սա անձամբ իմ հանձնառությունն է՝ որպես Հայաստանի և Արցախի բարեկամի, կամքը՝ որպես Օվերն-Ռոն-Ալպ շրջանի նախագահի, ինչպես նաև պարտքը՝ որպես ազատության, ինքնիշխանության և համերաշխության արժեքներին հավատարիմ Ֆրանսիայի Հանրապետության ընտրված ներկայացուցչի»,- գրել է նա։

Հիշեցնենք, որ առաջին անգամ չէ, որ Ֆրանսիայի Օվերն-Ռոն-Ալպ շրջանի նախագահը բարձրացնում է Արցախում տիրող իրավիճակն ու խոսում արցախցի մեր հայրենակիցների իրավունքների մասին։

Դեռևս մայիսի 31-ին բաց նամակով դիմել էր Ֆրանսիայի Նախագահ Էմանուել Մակրոնին, որում ներկայացրել է ՀՀ կատարած այցի ընթացքում ՀՀ սահմանագծին և Լաչինի միջանցքում տիրող իրավիճակը, ինչպես նաև միջանցքի ապօրինի փակ լինելու պատճառով արցախահայությանը սպառնացող վտանգները։

«․․․Ես կարողացա զգալ այն ծայրահեղ բռնությունը, որով փորձ է արվում շնչահեղձ անել մի ժողովրդի՝ ստիպելով նրան լքել իր պապենական հողը: Միևնույն ժամանակ կարողացա տեսնել այս բնակչության կապվածությունն իր հողին և մեր գործելու կարողության հանդեպ նրա հավատը: Սակայն այսօր մի հայտարարությամբ կարծես թե արդեն կանխորոշվել է նրանց ճակատագիրը: Խաղաղության համաձայնագրի ստորագրման և Արցախը թշնամի Ադրբեջանի ենթակայության տակ դնելու հեռանկարն էթնիկ զտման վտանգ է ներկայացնում հայկական այս տարածքի համար։ ․․․ Ուզում եմ խոսել այն մարդկանց անունից, ովքեր այսօր իրենց լքված են զգում և կոչ են անում Ֆրանսիային՝ իր կշիռը օգտագործել եվրոպական և միջազգային ասպարեզում արցախահայության ամբողջականությունն ու անվտանգությունը ապահովելու համար։ Միանում եմ իրենց կոչին և, հետևաբար, հանդիսավոր կերպով խնդրում եմ, որ Ֆրանսիան ամեն ինչ անի, որպեսզի հարգվեն Արցախի հայ ժողովրդի հիմնարար իրավունքները, այդ թվում՝ պաշտպանվելու իրավունքը»,- գրել էր Վոքիեն։

Վստահ կարելի է պնդել, որ հարձակումը սկսվել է։ Դրա մասին վկայում է ռազմավարական պաշարների օգտագործումը, սակայն Ուկրաինայի զինված ուժերը չեն հասել իրենց նշած նպատակներին եւ մեծ կորուստներ են կրում։ Ուկրաինայի հարձակման սկզբի մասին առավել վաղ հայտնել էր Ռուսաստանի Դաշնության պաշտպանության նախարարությունը։

Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Վլադիմիր Պուտինը, պատասխանելով ԱՊՀ երկրների կառավարությունների ղեկավարների հանդիպման ժամանակ լրագրողների հարցերին, ասել է, որ ուկրաինական հակահարձակումն արդեն սկսվել է, սակայն Ուկրաինայի զինված ուժերը ռազմաճակատի ոչ մի հատվածում չեն հասել իրենց նպատակներին։ Այս մասին փոխանցում է РБК-ն։

Նրա խոսքով՝ ուկրաինական զորքերի կորուստները գերազանցում են «դասական» ցուցանիշները՝ «երեքը մեկին», սակայն հետագա հարձակման ներուժը պահպանվում է։

«Հակառակորդը ոչ մի հատվածում հաջողություն չի ունեցել։ Այս ամենն ի շնորհիվ մեր զինվորների արիության ու հերոսության, զորքերի ճիշտ կազմակերպման ու հրամանատարության ու հսկողության շնորհիվ»,- ասել է նա։

Եռակողմ հայտարարությունների համալիրը գնահատում ենք այլընտրանք չունեցող ճանապարհային քարտեզ՝ Ռուսաստանի համար եղբայրական երկու ժողովուրդների հաշտեցման համար։ Այս մասին ճեպազրույցի ժամանակ ասաց Ռուսաստանի Դաշնության արտաքին գործերի նախարարության ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան՝ անդրադառնալով Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերությունների կարգավորման թեմային։

Ըստ Զախարովայի՝ այս գործընթացի համար կան սեփական դինամիկան, սեփական ձևաչափերը, սեփական հավելյալ գործիքները։

«Ինչ վերաբերում է ԱՄՆ-ի և Եվրամիության գործողություններին, հարց է առաջանում՝ ինչո՞վ է պայմանավորված նրանց հանկարծակի բարձր ակտիվությունը հայ-ադրբեջանական կարգավորման հարցում։ Նախկինում ԵՄ-ից հարավկովկասյան խնդրին հատուկ որևէ մեկը ուշադրություն չէր դարձնում։ Հիմա, կարծես թե, փոխվել է կոնյուկտուրան»,- նշեց ՌԴ ԱԳՆ ներկայացուցիչը։

Զախարովան ասաց, որ պատմությունը ցույց է տվել արտաքինից փաթաթված այսպես կոչված «խաղաղության» բանաձևերը, որոնք խորհուրդ են տրվում կամ խցկվում են արագացված ռեժիմով, ոչ մի դրական արդյունքի չեն հանգեցրել։

«Պետք է իմանալ տարածաշրջանի պատմությունը, պետք է իմանալ հակամարտության պատմությունը, պետք է իմանալ հակամարտության պատմությունը, պետք է իմանալ ժողովուրդների պատմությունը։ Պետք է այդ ամենն իմանալ ու խորապես զգալ։ Եվ ամենակարևորը տրամադրված լինել իրական խաղաղ կարգավորմանը։ Եվ ևս մեկ ոչ պակաս կարևոր բան՝ չունենալ «երկրորդ հատակ» սեփական գործողություններում, այլ լինել անկեղծ այդ նպատակին, խնդրին հասնելու ցանկության մեջ»,- նշեց նա։