Ադրբեջանի պետական ​​անվտանգության ծառայությունը (ՊԱԾ) դիմել է Ղարաբաղի հայ բնակչությանը, հայտնում են ադրբեջանական ԶԼՄ-ները։

«Պետական ​​անվտանգության ծառայությունը կոչ է անում չձեռնարկել գործողություններ, որոնք վտանգ են ներկայացնում Ադրբեջանի Հանրապետության Ղարաբաղի տնտեսական տարածաշրջանի ընդհանուր զարգացմանը, ինչպես նաև հայ բնակչության բարեկեցությանը, վերաինտեգրմանը Ադրբեջանին խաղաղ հասարակությանը, սոցիալական և հումանիտար խնդիրների լուծմանը, օրինականության, կայունության և հանրային անվտանգության պաշտպանությանը, կոչ ենք անում չոչնչացնել գույքը, փաստաթղթերը, հանձնել առկա զենքերը։
Ամբողջովին երաշխիք է տրվում զենքը հանձնած և Ադրբեջանի Հանրապետության համապատասխան օրենսդրության պահանջները կատարած ազգությամբ հայ անձանց իրավունքների և ազատությունների պաշտպանության համար»,-ասվում է հաղորդագրության մեջ։

Թուրքիայում բնակվող թվով 123 իրավապաշտպան հայտարարություն է տարածել ի պաշտպանություն Արցախի (Լեռնային Ղարաբաղի)։ Այս մասին տեղեկացնում է ermenihaber.am-ը։

Հայտարարության տեքստում ասվել է․

« – Ադրբեջանը Լեռնային Ղարաբաղի (Արցախ) դեմ այս հարձակումն իրականություն է դառնում միջազգային հանրության լուռ ուղեկցությամբ և Թուրքիայի ու Իսրայելի բացահայտ աջակցությամբ։- Առկա է բացահայտ էթնիկ զտման և ցեղասպանության վտանգ։

– Բաքվի նպատակը Լեռնային Ղարաբաղը լրիվ վերահսկողության տակ վերցնելն ու հայ ժողովրդին իրենց՝ դարեր ի վեր ապրած հողերից քշելն է, իսկ եթե դիմադրեն՝ նրանց գոյությանը վերջ տալն է։

– Բաքուն այժմ ցանկանում է ոչնչացնել հայկական ներկայությունը Ղարաբաղում՝ Արցախում, այնպես, ինչպես ոչ մի քար չթողեց Նախիջանի Ջուլֆայի հայակական գերեզմանոցում։

– Ներքոստորագրյալ թուրքիացիներս տեսնում ենք, որ միջազգային հանրությունը բավարար զգայունությամբ չի գործում զարգացումների նկատմամբ և անհանգստությամբ ենք հետևում իրավիճակին։ Կրկնում ենք, ցեղասպանությունները կանխելը չի նշանակում սպասել, որ դրանք տեղի ունենան և հետո միջամտել։

– Կոչ ենք անում բոլոր պետություններին, միջազգային կազմակերպություններին՝ ՄԱԿ-ի գլխավորությամբ և միջազգային հանրությանը՝ որդեգրել ակտիվ դիրքորոշում։

– Շրջանում արգելափակման մեջ գտնվող քաղաքացիների անվտանգ վայրեր տեղափոխման համար շտապ մարդասիրական օգնություն պետք է սկսվի։ Հրադադարը պետք է վերածվի տևական հրադադարի։ Պետք է երաշխավորվեն Ղարաբաղի ժողովրդի ազատ ապրելու պայմանները, որոնցից օգտվում է յուրաքանչյուր երկրի քաղաքացի»։

ԵՄ-ն համաձայնության չի եկել Ղարաբաղի իրավիճակի վերաբերյալ համատեղ հայտարարության տեքստի շուրջ, քանի որ Հունգարիան և մի շարք այլ երկրներ ներկայացրել են իրենց առաջարկները: Այդ պատճառով էլ ԵՄ դիվանագիտության ներկայացուցիչ Ժոզեպ Բորելը հայտարարություն է տարածել իր անունից: «ՌԻԱ նովոոստին»  գրում է, որ այդ մասին հայտնել  է Հունգարիայի ԱԳ նախարարը։ Արտաքին հարաբերությունների և արտաքին տնտեսական կապերի նախարար Պետեր Սիյարտոն:

Ավելի վաղ ԶԼՄ-ներում տեղեկություն էր հայտնվել այն մասին, որ Ադրբեջանի գործողությունները դատապարտող ԵՄ համատեղ հռչակագիրը իբր արգելափակվել է Բուդապեշտի կողմից։

«Երեկ մի քանի կեղծ լուրեր շրջանառվեցին՝ կապված Ղարաբաղում իրավիճակի վերաբերյալ ԵՄ հայտարարության հետ, ճշմարտությունն այն է, որ Հունգարիան և մի շարք այլ անդամ երկրներ մեկնաբանություններ և առաջարկություններ արեցին համատեղ հայտարարության վերաբերյալ, սակայն կոնսենսուս չհաջողվեց ձեռք բերել, ուստի ԵՄ-ն Բարձր ներկայացուցճի անունից տարածեծ հայտարարությունը»,- գրել է Սիյարտոն սոցցանցում։

Նա ասել է, որ Թյուրքական պետությունների կազմակերպությունը Նյու Յորքում ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայի շրջանակներում հանդիպում է անցկացնում, որի ժամանակ Ադրբեջանի ԱԳՆ ղեկավարը «մանրամասն խոսել է Ղարաբաղում տեղի ունեցող իրադարձությունների մասին»։

«Այստեղ Հունգարիայի դիրքորոշումը նույնպես հստակ է՝ պատերազմի փոխարեն խաղաղություն է պետք, երկար տարիներ և տասնամյակներ անց եկել է ժամանակը վերջ դնելու Ղարաբաղի ժողովրդի տառապանքներին, միակողմանի հայտարարությունները դրան չեն օգնում, բայց ՄԱԿ-ը տալիս է դրանք անձամբ քննարկելու հիանալի հնարավորություն»,-գրել է Սիյարտոն:

Արհեստածին Ադրբեջանը հայտարարել է, թե ինքնակամ զենքերը վայր դրած հայ զինվորներին ազատ կարձակեն։ X սոցիալական ցանցի (նախկին Twitter) իր էջում նման գրառմամբ է հանդես եկել Ադրբեջանի նախագահի օգնական Հիքմեթ Հաջիևը։

«Զենքերը կամավոր վայր դրած զինվորներն ազատ են, ինչպես մենք բացահայտ հայտարարում ենք»,- ասվում է Իլհամ Ալիևի վարչակազմի պաշտոնական ներկայացուցչի հրապարակման մեջ։

Նշենք, որ Արցախի Հանրապետությունում ապօրինի զինված ստորաբաժանումներ չկան, այլ միայն պաշտպանության բանակը, որը պաշտպանում է երկրի սահմաններն ու բնակչության անվտանգությանը։

Ինչ վերաբերում է՝ զենքը վայր դրած զինվորականներին ազատ արձակելու հայտարարությանը, ապա 2020 թվականի 44 օրյա պատերազմի ավարտից հետո, երբ զինադադար էր հայտարարվել, նույն Ադրբեջանը գերեվարել էր իրենց իսկ հորդորով զենքը չբարձրացրած շիրակցիներին, որոնք, հավատալով հրադադարին, կրակ չէին արձակել։ Առ այսօր մի շարք շիրակցիներ դեռ գերության մեջ են։

Ադրբեջանը համաներում է նախատեսում ղարաբաղցի մարտիկների համար, որոնք վայր կդնեն իրենց զենքը, Reuters-ին ասել է Ադրբեջանի նախագահի խորհրդական Հիքմեթ Հաջիևը՝ հավելելով, որ եղել են զորամասեր, որոնք հայտարարել են, որ շարունակելու են դիմադրությունը:

«Ներկայումս մենք տեսնում ենք առանձին բանակային խմբեր և սպաներ, որոնք հրապարակային հայտարարություններ են արել, որ չեն ընդունելու մեր պայմանները և շարունակելու են դիմադրությունը: Մենք նաև տեսնում ենք, որ որոշ փոքր խմբեր գնում են անտառ: Բայց մենք դա չենք համարում  անվտանգության մեծ մարտահրավեր: Իհարկե, դա որոշակի մարտահրավերներ և դժվարություններ կառաջացնի, բայց ոչ այդքան մեծ մասշտաբով»,- ասել է նա։

Հիշեցնենք, որ սեպտեմբերի 20-ին Արցախի Հանրապետության իշխանություններն ընդունել են ռուսական խաղաղապահ առաքելություն իրականացնող զորակազմի հրամանատարության առաջարկությունը՝ Արցախում կրակի դադարեցման վերաբերյալ:

Համաձայնություն է ձեռք բերվել՝

— դուրս բերել Հայաստանի Հանրապետության՝ (Արցախում) մնացած զինված ուժերը ռուս խաղաղապահ զորակազմի տեղակայման գոտուց,

— լիարժեք զինաթափել «Լեռնային Ղարաբաղի պաշտպանության բանակի» զինված խմբավորումները,

— դուրս բերել ծանր տեխնիկան ու սպառազինությունը Լեռնային Ղարաբաղի տարածքից՝ դրանց շուտափույթ ուտիլիզացման նպատակով:

ԵՄ դիվանագիտությունը չկարողացավ արդյունավետորեն արձագանքել Լեռնային Ղարաբաղի շուրջ ստեղծված իրավիճակին: «ՌԻԱ նովոստի»-ի փոխանցմամբ ասել է Եվրախորհրդարանի պաշտպանության ենթահանձնաժողովի ղեկավար, ֆրանսիացի պատգամավոր Նատալի Լուազոն։

«Մենք չկարողացանք կանխել հարձակումը, որը պատրաստվում էր մեր աչքի առաջ»,-ասել է Լուազոն Ղարաբաղում իրավիճակի վերաբերյալ Միջազգային հարաբերությունների կոմիտեի լսումների ժամանակ:

Նրա խոսքով՝ ԵՄ դիվանագիտության ղեկավար Ժոզեպ Բորելը չի արձագանքել Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի օգնության կոչերին։ «Գերագույն ներկայացուցիչը մերժել է Խաղաղության եվրոպական հիմնադրամի կողմից Հայաստանի աջակցության խնդրանքը՝ պատճառաբանելով խաղաղության, ոչ թե պատերազմի պատրաստվելու անհրաժեշտությունը։ Այդ ընթացքում, Ադրբեջանն ամրապնդեց իր առանց այն էլ ճնշող ռազմական առավելությունը՝ զենք ստանալով, մասնավորապես Թուրքիայից և Իսրայելից, ինչի առաջ աչք ենք փակել»,-ասաց պատգամավորը։

Նրա խոսքով, Եվրախորհրդարանը բազմիցս զգուշացրել է, սակայն եվրոպական դիվանագիտությունը անտեսել է այդ նախազգուշացումները։ «Այսօր ժամանակն է պատժամիջոցներ կիրառել Ադրբեջանի ղեկավարների դեմ, ով կարծում է, որ մեր պասիվությունը կանաչ լույս է վառում իր համար: Անգործությունը ազդանշան կլինի բոլոր մեզ դիմողներին, որ չեն կարող հույս դնել մեզ վրա»,-ասել է Լուազոն:

Բաքուն դեռևս չի ծրագրում Երևանի հետ բանակցություններ անցկացնել ՄԱԿ-ի Գլխավոր վեհաժողովի շրջանակում. այս մասին ՌԻԱ «Նովոստի»-ին ասել է Ադրբեջանի ԱԳՆ ղեկավար Ջեյհուն Բայրամովը:

Քիչ առաջ հայտնի է դարձել, որ Արցախի Հանրապետության իշխանություններն ընդունում են ռուսական խաղաղապահ առաքելություն իրականացնող զորակազմի հրամանատարության առաջարկությունը՝ կրակի դադարեցման վերաբերյալ:

Համաձայնություն է ձեռք բերվել՝

— դուրս բերել Հայաստանի Հանրապետության՝ [Արցախում] մնացած զինված ուժերը ռուս խաղաղապահ զորակազմի տեղակայման գոտուց,

— լիարժեք զինաթափել «Լեռնային ղարաբաղի պաշտպանության բանակի» զինված խմբավորումները,

— դուրս բերել ծանր տեխնիկան ու սպառազինությունը Լեռնային ղարաբաղի տարածքից՝ դրանց շուտափույթ ուտիլիզացման նպատակով:

Մենք երաշխիքներ ենք ստացել, որ Ղարաբաղում հայկական զինված ուժերը տարածաշրջանում զինաթափվելու են, լքելու են իրենց դիրքերը, ամբողջ զինտեխնիկան կտեղափոխվի Ադրբեջան, ծանր տեխնիկան կփոխանցվի ռուսական խաղաղապահ զորակազմի հետ համակարգմամբ:

Այս մասին ասել է Ադրեբջանի նախագահի օգնական Հիքմեթ Հաջիևը՝ արտասահմանյան երկրների դիվանագետների և լրագրողների համար կազմակերպված ճեպազրույցում:

Նա հավելել է, որ Բաքուն պատրաստել է Ղարաբաղի հայ բնակչության վերաինտեգրման ծրագիրը:

Այսօր հայտնի է դարձել, որ Արցախի Հանրապետության իշխանություններն ընդունում են ռուսական խաղաղապահ առաքելություն իրականացնող զորակազմի հրամանատարության առաջարկությունը՝ կրակի դադարեցման վերաբերյալ:

Համաձայնություն է ձեռք բերվել՝

— դուրս բերել Հայաստանի Հանրապետության՝ [Արցախում] մնացած զինված ուժերը ռուս խաղաղապահ զորակազմի տեղակայման գոտուց,

— լիարժեք զինաթափել «Լեռնային ղարաբաղի պաշտպանության բանակի» զինված խմբավորումները,

 
— դուրս բերել ծանր տեխնիկան ու սպառազինությունը Լեռնային ղարաբաղի տարածքից՝ դրանց շուտափույթ ուտիլիզացման նպատակով:

Ադրբեջանի ՊՆ-ն այսօրվա ճեպազրույցում հայտարարել է, որ Արցախում իրականացվող տեղային «հակաահաբեկչական միջոցառումները» (չակերտները՝ Tert.am, ռազմական գործողություններ) կշարունակվեն մինչև հայկական ուժերի ամբողջական հանձնվելը։

Ադրբեջանի ՊՆ-ն նաև հավելել է, որ Բաքուն մշտական կապի մեջ է ռուս խաղաղապահների հետ և նրանց համար անհրաժեշտ պայմաններ է ստեղծում իրենց պարտականությունները կատարելու համար:

Մինչդեռ Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևն ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինկենի հետ զրույցում ասել էր, որ հայկական զինված ուժերի կողմից զենքերը վայր դնելու և զինաթափվելու դեպքում «հակաահաբեկչական միջոցառումները» (չակերտները՝ Tert.am, ռազմական գործողություններ) կդադարեցվեն։

Հիշեցնենք, որ Ադրբեջանը սեպտեմբերի 19-ին շփման գծի ողջ երկայնքով զանգվածային ռազմական գործողությունն է սկսել Արցախի նկատմամբ՝ իր գործողությունները որակելով տեղային «հակաահաբեկչական միջոցառումների» (չակերտները՝ Tert.am, ռազմական գործողություններ) մեկնարկ: Վերջին տվյալներով՝ Արցախում կա 27 զոհ:

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևն անտեսել է ԱՄՆ պետքարտուղար Անթոնի Բլինքենի կոչը՝ անհապաղ դադարեցնել ագրեսիան Լեռնային Ղարաբաղի դեմ։

Ինչպես հայտնում են ադրբեջանական լրատվամիջոցները՝ վկայակոչելով Ալիեւի մամուլի ծառայությունը, նախօրեին ԱՄՆ պետքարտուղարի նախաձեռնությամբ հեռախոսազրույց է տեղի ունեցել Ադրբեջանի նախագահի հետ։ Բլինքենը մտահոգություն է հայտնել ստեղծված իրավիճակի վերաբերյալ, կոչ է արել դադարեցնել կրակը և հայտարարել, որ «ԱՄՆ-ն աջակցում է Բաքվի և Ղարաբաղի տարածաշրջանում բնակվող հայերի ներկայացուցիչների միջև ուղիղ երկխոսությանը»։

Ալիևը ԱՄՆ պետքարտուղար Բլինքենին ասել է, որ «հայկական ուժերի կողմից զենքի հանձնումը պայման է Ղարաբաղում Ադրբեջանի ԶՈւ հակաահաբեկչական գործողության դադարեցման համար»։

Ընդգծենք, որ Ալիևը Բլինքենի հետ զրույցում նույնիսկ չի խոստացել դադարեցնել Լեռնային Ղարաբաղի «զինաթափման» ենթակա ռազմական գործողությունները, այլ միայն «դադարեցնել»։ Միևնույն ժամանակ Ալիևը բացահայտ ստում էր՝ ասելով, որ հրետակոծվում են միայն «ռազմական թիրախներ»։ Ինչպես արդեն տեղեկացրել ենք, զոհվածների թվում կա մեկ երեխա, տասից ավելի երեխաներ վիրավորվել են։