Թուրքիայում բուռն արձագանք է առաջացրել ԱՄՆ Սենատի կողմից Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչող բանաձևի ընդունումը։  Թուրք բարձրաստիճան պաշտոնյաները Սենատի որոշումը դատապարտող հայտարարություններ են անում։ Այս մասին գրում է ermenihaber-ը։
Թուրքիայի նախագահականից հետո չուշացավ նաև ԱԳՆ արձագանքը։ ԱՄՆ Սենատի որոշմանը արձագանքել է Թուրքիայի արտգործնախարար Մեվլյութ Չավուշօղլուն։ Նա թվիթերի իր միկրոբլոգում գրառում է կատարել՝ ասելով.
«ԱՄՆ-ի սենատի  որոշումը քաղաքական բեմադրություն է։ Այն իրավական հենք և ուժ չունի։ Նրանք. ովքեր պատմությունը օգտագործում են քաղաքական նպատակներով՝ վախկոտներ են, ովքեր չեն ցանկանում առերեսվել պատմության հետ»։
Արձագանքել է նաև Էրդողանի մամուլի խոսնակ Իբրահիմ Քալընը։ Նա նշել է, որ այս որոշումը  « թե քաղաքական,  թե  տնտեսական, ռազմական, ոլորտում Թուրքիայի վճռական դիրքորոշման վրա ոչ մի կերպ ազդեցություն չի կարող ունենալ»։
Հիշեցնենք, որ նախօրեին ԱՄՆ սենատը ընդունեց Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչող բանաձև։
Սենատորներ Ռոբերտ Մենենդեսի և Թեդ Կռուզի կողմից ներկայացված թիվ 150 բանաձևը, որն ընդունվել է միաձայն, պաշտոնապես մերժում է Թուրքիայի՝ հայերի, հույների, սիրիացիների, ասորիների և այլ քրիստոնյա ազգերի դեմ կատարած Ցեղասպանության նկատմամբ ժխտողականությունը: Այն աջակցում է Հայոց ցեղասպանության մասին իրազեկվածության բարձրացմանը՝ մերօրյա վայրագությունները կանխելու նպատակով։

Թուրքիայի ընդդիմադիր «Ժողովրդահանրապետական» կուսակցության (ԺՀԿ-CHP) անդամ, մեջլիսի պատգամավոր Դենիզ Յավուզյըլմազը հայտարարել է, որ կուսակցության անունից, 40 պատգավորի ստորագրությամբ առաջարկ է ներկայացվել խորհրդարան՝ Հայաստանում գտնվող Մեծամորի ատոմակայանի վտանգները ուսումնասիրելու համար։

Յավուզյըլմազը մեջլիսում տեղի ունեցած մամուլի ասուլիսի ժամանակ նշել է, որ Մեծամորի ատոմակայանը Իգդիրից ընդամենը 16 կմ հեռավորության վրա է գտնվում, և ատոմակայանի անվտագնությունը Թուրքիայի և տարածաշրջանի երկրների համար կենսական նշանակություն է կրում։

«Պարզելու համար, թե Մեծամորի խնդիրը մեր երկրի և հարևան երկրների վրա ինչ կործանիչ հետևանքներ կարող է ունենալ, ինչպես նաև խնդրին միջազգային հանրության ուշադրությունը հրավիրելու համար, մենք ԺՀԿ-ի անունից, 40 պատգամավորի ստորագրությամբ խորհրդարանական հետազոտության առաջարկ ենք ներկայացրել»,- ասել է Յավուզյըլմազը։

Աղբյուրը՝ ermenihaber.am

Մարդու իրավունքների եվրոպակա դատարանն այսօր հրապարակել է «Քավալան ընդդեմ Թուրքիայի» գործով վճիռը, որն արձանագրել է, որ կառավարությունը պետք է քայլեր ձեռնարկեր՝ դիմումատուի կալանքին վերջ դնելու ու նրան անհապաղ ազատ արձակելու համար։

ՄԻԵԴ-ը արձագագրել է Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի 5-րդ հոդվածի 1-ին մասի (ազատության և անվտանգության իրավունք), 5-րդ հոդվածի 4-րդ կետի խախտումներ (կալանքի օրինականության վերաբերյալ արագ որոշում կայացնելու իրավունք), ինչպես նաև  18-րդ հոդվածի (իրավունքների սահմանափակումների օգտագործման սահմանափակում) խախտում, որը կատարվել է 5-րդ հոդվածի 1-ին մասի հետ միասին, և որ պատասխանող պետությունը պետք է ձեռնարկեր բոլոր միջոցները` վերջ տալու դիմումատուի կալանավորմանն ու ապահովեր նրա անհապաղ ազատումը:

Քավալան կալանավորվել է 2017թ.-ի հոկտեմբերի 18-ին։ Նա Ստամբուլի Գեզի զբոսայգու ցույցերից կալանավորված  16 մասնակիցներից մեկն է։ Վերոնշյալ 16 անձանց նկատմամբ, որոնց թվում են նաև Քավալան և թուրք հայտնի լրագրող Ջան Դունդարը, առաջադրվել են մի շարք մեղադրանքներ։

Անձամբ Քավալան մեղադրվում է «Թուրքիայի Հանրապետության կառավարությունը տապալելու փորձ անելու» մեջ։ Նա մասնակից է եղել Գեզիի զբոսայգում 2013թ.-ին տեղի ունեցած հակաիշխանական ցույցերին։

Նշենք, որ Օսման Քավալան Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչած և դատապարտած գործիչներից է:

Թուրքիայի արդարադատության նախարարությունը թույլատրել է Դիարբեքիրի փաստաբանական պալատի նախկին նախագահի և գործադիր խորհրդի անդամների դեմ հետաքննություն սկսել, գրում է ermenihaber-ը:

Պատճառը 2018թ-ին ապրիլի 24-ի առիթով պալատի հրապարակված հայտարարությունն է: Կազմակերպության նախկին նախագահ Ահմեթ Օզմենին և ղեկավար խորհրդի 10 անդամի մեղադրանք է առաջադրվել քրեական օրենսգրքի 301-րդ հոդվածի հատկանիշներով՝ մասնավորապես «ժողովրդին հրապարակայնորեն ատելության և թշնամության հրահրելու, Թուրքիայի ազգային մեծ ժողովը նսեմացնելու» կետով:

Դիարբեքիրի իրավաբանական ընկերակցության՝ 2018թ ապրիլի 24-ին «Կիսում ենք հայ ժողովրդի չապաքինվող մեծ ցավը» խորագրով հայտարարության մեջ նշվել էր.

«Ժամանակին պատասխանատուները, նախ հայ մտավորականներին և առաջնորդներին ոչնչացնելով, իսկ հետո «Աքսորի մասին օրենքի» անվան տակ զինվորական ստորաբաժանումների և Հետախուզական կառույցի՝ Teşkilatı Mahsusa (Հատուկ կազմակերպություն) միջոցով մեկ միլիոնից ավել քաղաքացու դեպի Սիրիայի սահմաններ մահվան տանելով, դաժան քաղաքականություն են վարել:

Տառապանքն այնքան մեծ է եղել, որ ՄԱԿ-ի Ցեղասպանության մասին կոնվենցիայում «ցեղասպանություն» եզրույթը ստեղծել են հայ ժողովրդի նկատմամբ կատարվածից ոգեշնչված: Ստամբուլում, Դիարբեքիրում, Վանում և Անատոլիայի մի շարք քաղաքաներում, որտեղ հայեր են ապրել, կոտորածի, աքսորի և տեղահանության առաջացրած ավերածությունը և խորը ցավը թարմ է մնում: Հարգանքով ոգեկոչում ենք ցեղասպանության ընթացքում զոհված քաղաքացիական անձանց և անմեղ բոլոր հայերին»:

Թուրքիայի ԱԳ նախարար Մեւլութ Չավուշօղլուն պատասխանել է Կարո Փայլանի հարցադրմանը, թե Հայաստանի վարչապետի կողմից հնչեցրած հայտարարությանր, որ Հայաստանը պատրաստ է առանց նախապայմանների հարաբերություններ կարգավորել, ինչ է պատասխանել Թուրքիան։

Թուրքական Milliyet-ի փոխանցմամբ Մեւլութ Չավուշօղլուն պնդել է, թե իբր հաշտության սեղանից Հայաստանն է հեռացել, հիշեցնելով, որ 2015 ին հայ-թուրքական հարաբերությունները կարգավորվորող արձանագրությունների սառեցումը եւ 2018 ին դրանք խորհրդարանից հետ կանչումը։

Այնուհետ Չավուշօղլուն հիշեցրել է, որ Թուրքիան սահմանը փակել է 1993 ին Հայաստանի կողմից Ղարաբաղում հարձակողական գործողությունների պատճառով, ուստի Թուրքիան սահմանը կբացի միայն Ղարաբաղի հարցի կարգավորման դեպքում։

Մոսկվայի Զելենոգրադի վարչական շրջանում տղամարդը ձեռք է բերել 1-սենյականոց բնակարան, որում ձևական գրանցված է եղել շուրջ 600 քաղաքացի՝ ռուսներ և արտասահմանցիներ: Այս մասին տեղեկացնում է lenta.ru կայքը:

Այն մասին, որ բնակարանում հարյուրավոր մարդիկ են գրանցված, գնորդն իմացել է արդեն նախկին սեփականատեր ոմն Ասատուրյանի հետ գործարքի պայմանագիրը կնքելուց հետո: Արդյունքում պարզվել է, որ Ասատուրյանին 2018 թվականին տուգանել են 120 000 ռուբլի՝ նրան մեղավոր ճանաչելով քաղաքացիների գրանցման համար:

Բնակարանի նոր սեփականատերը ստիպված է եղել վտարել «անկոչ հյուրերին» դատարանի միջոցով: Նա դատական հայց է ներկայացրել գրանցվածներից յուրաքանչյուրի դեմ՝ պահանջելով անվավեր ճանաչել բնակարանից օգտվելու նրանց իրավունքը և հանել նրանց գրանցումն իր բնակարանից: Հայցվորը նշել է, որ այդ մարդիկ հավանաբար ձևական են գրանցված եղել և ոչ մի իրավունք չունեն բնակարանի նկատմամբ:

Զելենոգրադի շրջանային դատարանը բավարարել է հայցը և բոլոր 579 գրանցվածներին զրկել է բնակարանի նկատմամբ իրավունքներից: Նրանցից և ոչ մեկը չի ներկայացել դատին:

Հոկտեմբերին պարզ է դարձել, որ ներգաղթյալների համար Ռուսաստանում պարզեցվելու է գրանցման կարգը: Մասնավորապես, այն արտասահմանցիներին, որոնք սեփականություն են գնել Ռուսաստանում, կթույլատրվի այնտեղ գրանցել իրենց ազգականներին և այլ հայրենակիցների: Օրենքի նախագիծն արդեն ներկայացվել է ՌԴ պետդումա:

Նոյեմբերի 26-ին նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի գլխավորությամբ տեղի է ունեցել Թուրքիայի Ազգային անվտանգության խորհրդի նիստ:  Չորս ժամ տևած նիստի ավարտին արդյունքներն ամփոփող հայտարարություն է արվել, որից պարզ է դարձել, որ նիստին քննարկվել է նաև տարբեր երկրների օրենսդրական մարմինների կողմից Հայոց ցեղասպանության ճանաչումների թեման:

Հայտարարության՝ ցեղասպանության թեմայի վերաբերյալ հատվածում մասնավորապես ասվում է.

«Խստորեն դատապարտվել է 1915-ի իրադարձությունների վերաբերյալ ընդունված այն որոշումները, որոնց համար հիմք են հանդիսացել պատմական ու իրավական հիմքից զուրկ, անհիմն պնդումները: Միջազգային հանրության ուշադրությունը հրավիրվել է այն բանի վրա, որ իրականությունը բացահայտելու ժամանակն է»:

Նշենք, որ նիստի ընթացքում քննարկվել են նաև Սիրիայի հյուսիսում Թուրքիայի կողմից իրականացվող «խաղաղության ակունք» գործողության, անվտանգության գոտու հիմնման հետ կապված հարցեր:  Նշվել է, որ «ահաբեկիչներին ոչնչացնելու ու տեղահանված սիրիացիների վերադարձի համար հարմար պայմաններստեղծելու նպատակով սկսված» գործողությունը շարունակվելու է այնքան ժամանակ, մինչև կհասնի իր նպատակին:

***

ԱՄՆ Կոլումբիայի շրջանը միացավ  ԱՄՆ 49 նահանգներին և ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատին ու ճանաչեց Հայոց ցեղասպանությունը։ Բանաձևի տեքստում նաև կոչ է արվում Վաշինգտոնի դպրոցական ծրագրում ներառել Հայոց ցեղասպանության մասին նյութերը։

Ինչպես տեղեկանում ենք Ամերիկայի հայ դատի հանձնախմբից, բանաձևն ընդունվել է 2019 թվականի նոյեմբերի 8-ին, որը ցեղասպանության 104-րդ տարելիցին ընդառաջ ոգեկոչում է նաև զոհերի հիշատակը։

Հիշեցնենք, որ ԱՄՆ Սենատում Բոբ Մենենդեզի կողմից ներկայացված Հայոց ցեղասպանության բանաձևը երկրորդ անգամ արգելափակվել է։

Հնդկաստանի քաղաքացի Սուխպրետ Սինգխ Դալիվալը, որը հայտնի է նաեւ Բուդդա մականվամբ, ձերբակալվել է Դելիի օդանավակայանում Հայաստանից վտարվելուց հետո:

Բուդդա մականվամբ հայտնի գանգսթերը հետախուզվում էր 15 քրեական գործի շրջանակում, որոնցից են սպանությունը, սպանության փորձն ու շորթումը: Նա ձերբակալվել էր Հայաստանում այս տարի օգոստոսին Ինտերպոլի միջոցով, հաղորդում է Hindustan Times-ը: Դեռ ավելին, Հայաստան էր ուղարկվել Փենջաբ նահանգից իրավապահ մարմինների ներկայացուցիչներից կազմված հատուկ խումբ:

Ոստիկանության խոսքով՝ Բուդդան գտնվել է ԱՄԷ-ում նախքան Հայաստան ժամանելը:

Բուդդան «Դավինդեր Բամբիխա» անունով հանցավոր խմբավորման ղեկավարն է: Նա նաեւ կասկածվում է Հալիստան արմատական շարժման հետ կապեր ունենալու մեջ, հաղորդում է Times Now հնդկական կայքը:

Անվտանգության տեսախցիկները արձանագրել են Սուխումի կենտրոնում գտնվող «Սան Ռեմո» ռեստորանում երկու «օրենքով գողերի» վրա հարձակման տեսարանը: Կադրերում երևում է, որ օրենքով գողերից մեկը մահացու կրակոցից որոշ ժամանակ անց ողջ է մնացել:

Տղամարդը և կրակոցից վիրավորված 22-ամյա մատուցողուհի Դոմինիկա Ակիրտավան ընկած են եղել հաստատության մուտքի դիմաց: Միևնույն ժամանակ, հանցավոր հեղինակության գործընկերները միանգամից վազել են նրա մոտ և փորձել օգնել՝ ուշադրություն չդարձնելով աղջկան: Դեպքի վայրից փախուստի դիմածներին հետապնդել են ոստիկանները։ Շուտով նրանք գտել են հանցագործների այրված մեքենան և սպանության գործիքները՝ ավտոմատներ և ատրճանակներ:

Ավելի վաղ դիմակավորված անձինք սպիտակ Toyota Mark 2-ով մոտեցել են «Սան Ռեմո» ռեստորանին և կրակ բացել այցելուների վրա: Ենթադրվում է, որ թիրախը եղել են օրենքով գողերը: Տեղում մահացել են հանցավոր աշխարհի երկու հեղինակւթյուններ՝ Աստամուր Շամբան և Ալխաս Ավիդզբան:

https://www.youtube.com/watch?time_continue=26&v=jLg1gWBUQdA&feature=emb_logo

https://www.youtube.com/watch?time_continue=15&v=dhkiaPoNsAg&feature=emb_logo

Կալանավորվել է Նովոսիբիրսկում հայ գործարար Անդրանիկ Մուրադյանի սպանության մեջ կասկածվողը։ Ինչպես հայտնում է NGS.ru-ն, 32-ամյա Նիկոլայ Կվոչկինին գտել են Կեմերովոյում։

Անդրանիկ Մուրադյանի սպանության մեջ կասկածվողը դեռեւս հուլիսի 1-ից Կենտրոնական շրջանային դատարանի կողմից երկու ամսով հեռակա ձերբակալված էր։ Քննիչները կարծում էին, որ Կվոչկինը կարող է թաքնվել Ղազախստանում հարազատների մոտ, այդ պատճառով նրա հանդեպ միջազգային հետախուզում էին հայտարարել։ «Նոյեմբերի 17-ին անցկացված գործողության ընթացքում տվյալ քաղաքացին կալանավորվել է վարձակալված բնակարանում՝ Կեմերովո քաղաքում, որտեղ նա թաքնվում էր ոստիկանության աշխատակիցներից։ Նախաքննությամբ պարզվել է, որ տուժողի եւ կասկածյալի միջեւ ֆինանսական տարաձայնությունների պատճառով վեճ է ծագել»,- պատմել են Նովոսիբիրսկի մարզի ՆԳՆ ԳՎ մամուլի ծառայությունում։

2019թ․ հունիսի 25-ին հանցագործը, գտնվելով Նովոսիբիրսկ քաղաքի կենտրոնական շրջանի Գոգոլի փողոցի թիվ 1 տան մոտ, ատրճանակից հինգ անգամ կրակել էր 41-ամյա տղամարդու վրա։ Ստացված մարմնական վնասվածքներից տուժողը մահացել էր բժշկական հաստատությունում, իսկ մարդասպանը դեպքի վայրից թաքնվել էր։