Մայիսի 6-ին Հայաստանում  կայանալիք խորհրդարանական ընտրությունների նախօրեին «լռության օր է» հայտարարված: Մայիսի 5-ից ցանկացած քարոզչություն արգելվում է:

Այսօր Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը կհրապարակի ընտրողների վերջնական ցուցակը: Համաձայն ԿԸՀ կողմից հաստատված ժամանակացույցի` մայիսի 5-ին քվեաթերթիկները կտրամադրվեն տեղամասային ընտրական հանձնաժողովներին:

Ըստ ԿԸՀ-ի` տպագրվել է 2 մլն 597 հազ. քվեաթերթիկ` համամասնական և 2 մլն 550 հազ. քվեաթերթիկ` մեծամասնական ընտրակարգի համար:

Ընտրատարածքային ընտրական հանձնաժողովներում փաթեթները կկնքվեն և կհանձնվեն տեղամասային ընտրական հանձնաժողվների նախագահներին:

Խորհրդարանական ընտրություններին կհետևի 31 418 ներկայացուցիչ տեղական 53 կազմակերպությունից և  647 դիտորդ` 11 տարբեր միջազգային կազմակերպությունից ու Հայաստանում հավատարմագրված դիավանագիտական ներկայացուցչություններից:

Հինգերերոդ գումարման Ազգային ժողովում կընտրվի 131 պատգամավոր: Խորհրդարանը կձևավորվի է խառը ընտրակարգով` 90 մանդատ համամասնական, 41-ը` մեծամասնական ընտրակարգով: Խորհրդարանական ընտրություններին համամասնական ընտրակարգով մաասնակցում է ութ կուսակացություն և մեկ դաշինք:

«Հայաստանի հանրապետական կուսակցության» կազմակերպած համերգ –հանրահավաքում արտառոց միջադեպ է տեղի ունեցել.  շուրջ 144 քաղաքացի այրվածքներ են ստացել։

Արտակարգ իրավիճակների նախարարությունը հրապարակել է այսօր Հանրապետության հրապարակում տեղի ունեցած  միջադեպի արդյունքում վնասվածքներ ստացած քաղաքացիների մի մասի անունները։ Արտակարգ իրավիճակների նախարարի հրամանով ԱԻՆ Ճգնաժամային կառավարման կենտրոնում ստեղծվել է շտաբ և թեժ գիծ: Վիրավորների մասին տվյալներ ստանալու համար կարելի է զանգահարել            010 529690       և             010 360297       հեռեխոսահամարներով:

Հիշեցնենք որ դեպքից հետո Հանրապետության հրապարակում, դեպքի վայրում աշխատել  են մեծ թվով ոստիկաներ, բուժօգնության աշխատակիցներ և փրկարարներ։ Այս պահի դրությամբ որևէ մանրամասն դեպքի պատճառների մասին չի հաղորդվում:

ՀՀ նախագահը ժամանել է «Նաիրի» բժշկական կենտրոն, որտեղ էլ տեղափոխվել են վնասվածքներ ստացած որոշ քաղաքացիներ։ ՀՀԿ համերգ–հանրահավաքը ժամանակից շուտ դադարեցվել է։

Ըստ ՀՀ Արտակարգ իրավիճակների նախարարության տեղեկատվության՝ նախնական տվյալներով վիրավորներից Ճառագայթային բժշկության և այրվածքաբանության կենտրոն է տեղափոխվել՝ 30, «Արմենիա»բժշկական կենտրոն՝ 20, կլինիկական թիվ 1 հիվանդանոց՝ 9, Պռոշյան հիվանդանոց՝ 20, Հերացի թիվ 1 հիվանդանոց՝ 20, Մուրացանի բժշկական կենտրոն՝ 7 հոգի, Սուրբ Աստվածածին ծննդատուն՝ 2 երեխա: Զոհերի վերաբերյալ տեղեկություններ չկան։

ՀՀԿ  նախագահ Սերժ Սարգսյանն այսօր նախընտրական հանդիպում է ունեցել մայրաքաղաքի Կենտրոն վարչական շրջանի ընտրողների հետ:  ՀՀԿ կենտրոնական գրասենյակի տարածած հաղորդագրության մեջ մասնավորապես նշվում է.  որ ավարտին է մոտենում Ազգային ժողովի ընտրությունների համար օրենքով նախատեսված քարոզարշավի շրջանը՝ Հանրապետական կուսակցության նախագահը Հայաստանի բոլոր մարզեր, բազմաթիվ գյուղական ու քաղաքային համայնքներ այցելություններից հետո իր եզրահանգումներն է ներկայացրել:

«Առաջինը, մենք՝ բոլորս միասին, մեր ողջ ժողովրդով հանդերձ, էապես առաջ ենք գնացել յուրաքանչյուրիս համար ուժեղ և պաշտպանված Հայաստան կառուցելու ճանապարհին: Դա վերաբերվում է ոչ միայն մեր Զինված ուժերին, այլև, միգուցե՝ առաջին հերթին, մեր պետական հաստատություններին:

Դրա լավագույն վկայությունն է Հայաստանի հասունացող ժողովրդավարությունը, որի ներքո անցնում է այս քարոզարշավը: Դրա լավագույն վկայությունն է այն խիստ մրցակցային ու բաց մթնոլորտը, որի պայմաններում թեկնածուները ընտրություն կատարելու հնարավորություն են ստեղծում մարդկանց համար:

Սուր բանավեճն ու տարաձայնությունները, որոնք բնականաբար պիտի ուղղորդեին ընտրական գործընթացը, ընդհանուր առմամբ անցնում են օրենքի տառին ու ոգուն համապատասխան: Դրանք ապացուցում են մեր կուսակցությունների և ընտրական գործընթացը կարգավորող ինստիտուտների հասունությունը: Դրանք, վերջիվերջո, ապացուցում են մեր անկախության անշրջելի բնույթը»,-ասել է ՀՀԿ նախագահը:

Սերժ Սարգսյանն ընդգծել է, որ կարող է միայն հպարտ լինել այդ արդյունքով և գտնում է, որ միջազգային ասպարեզում Հայաստանի հեղինակությունն էլ ավելի ամրապնդելու ավելի լավ ու ճիշտ ձև գոյություն չունի:

ՀՀԿ նախագահի խոսքով, Հայաստանը փոքր երկիր է, ուստի և շատ վտանգավոր են քաղաքական մրցակցությունը թշնամության վերածելու, ինչպես նաև քաղաքական փոքրամասնությանը մեկուսացնելու ու ասպարեզից դուրս մղելու ցանկացած փորձ: «Մենք այդքան հարուստ չենք, որ ամեն մի ընտրությամբ մեզ թույլ տանք դանդաղեցնել մեր տնտեսության աճը: Ո՛չ էլ այդքան շատ ենք, որ մեզ թույլ տանք ամեն մի ընտրության ժամանակ մարդկանց թշնամացնել:

Այսուհետ ևս մենք՝ բոլորս միասին, պիտի ամեն ինչ անենք, որպեսզի մեր քաղաքական կյանքը կառավարվի ազգային համաձայնության սկզբունքով: Պիտի ի սպառ վերացնենք պարտադրանքով հարցեր լուծելու մտայնությունը: Որքան էլ մեծամասնությունը օժտված է լիազորություններով, այն պարտավոր է առավելագույն ուշադրություն ցուցաբերել քաղաքական փոքրամասնությունների հանդեպ»,-Կենտրոն վարչական շրջանի ընտրողների հետ հանդիպմանն ասել է Հանրապետական կուսակցության նախագահը:

Սերժ Սարգսյանն ընդգծել է, որ Հանրապետականը ձեռքբերումներից բացի շատ լավ գիտի նաև մեր երկրում առկա թերությունները և երբեք չի հրաժարվել դրանց մասին ևս խոսելուց: Նրա համոզմամբ, հենց դրանում է Հանրապետականի ուժը: «Մենք շարունակելու ենք ամրապնդել արդարությունը յուրաքանչյուրի համար: Մենք կառուցում ենք նոր հայրենիք, նոր Հայաստան, որը հավասար հնարավորությունների երկիր է: Իսկ դա առաջին հերթին նշանակում է, որ օրենքի առաջ պետք է բոլորը հավասար լինեն՝ անկախ իրենց քաղաքական կամ տնտեսական դիրքից:

Մենք պետք է բացառենք արդարության կուսակցականացումը: Մենք պետք է բացառենք արդարության կիրառումն ըստ հասարակական դասերի ու խավերի: Հայաստանում օրենքի առջև պիտի բոլորը լինեն հավասար՝ հարուստ, թե աղքատ, կառավարող, թե ընդդիմադիր:

Ի վերջո, այս կյանքում շատ բան անցողիկ ու փոփոխական է: Պիտի բոլորն էլ հիշեն, որ այսօրվա իշխանությունը վաղվա ընդդիմությունն է լինելու, իսկ ունեզուրկը՝ կարողություն է ստեղծելու իր ձեռներեցությամբ ու ազնիվ աշխատանքով:

Հանրապետականը կանգնելու է հանուն իր իրավունքների պայքարող յուրաքանչյուրի կողքին:

Մենք խրախուսելու ենք մարդկանց երբե՛ք չխուսափել բողոքելուց և, ըստ անհրաժեշտության, դիմել մեր պետության վերահսկողական և կարգավորիչ մարմիններ:

Մենք պահպանելու ենք երկրի կայունությունը արտաքին միջավայրի ցանկացած փոփոխության ու ճգնաժամերի պայմաններում:

Մենք շարունակելու ենք բացել քաղաքական համակարգը և մերժել անհատապաշտ առաջնորդների և մեծ փողի պարտադրանքը:

Մենք շարունակելու ենք փոխել քննադատության մասին տարիներ շարունակ արմատավորված կարծրատիպերը և այլակարծության հանդեպ բացարձակ անհանդուրժողականությունը:

Մենք մերժել ու մերժում ենք հրապարակային հայհոյանքն իբրև քաղաքական երևույթ: Ազատ խոսքի, այդ թվում նաև լրագրողների հանդեպ բռնությունների` մասնավորապես ֆիզիկական բռնությունների գարշելի երևույթը մենք համարել ենք ու համարելու ենք անընդունելի:

Այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանը «Սարդարապատ» շարժման նախաձեռնող խմբի անդամ Ժիրայր Սեֆիլյանն ասաց թե` այն, ինչ տեղի ունեցավ մայիսի 1-ին Մաշտոցի պուրակում, չէր եղել 18 տարվա ընթացքում. «Այդպիսի բան չէր եղել 18 տարիների ընթացքում, բազմաթիվ բախումներ են եղել, բայց ոչ մի անգամ տեղի չի ունեցել հասարակության հաղթանակը՝ իշխող վարչախմբի նկատմամբ: Սա առաջին հաղթանակն է»,– ասաց նա:

«Սարդարապատ» շարժման նախաձեռնող խմբի անդամը միաժամանակ նկատեց, որ մաշտոցյան հաղթանակում որևէ կարևորություն պետք չէ տալ նախագահ Սերժ Սարգսյանի քայլին.«Պետք չէ կարևորել՝ Սերժ Սարգսյանը մայիսի 1-ին եկավ- չեկավ, պետք չէ սրան նշանակություն տալ: Կարևորն այն փաստն է, որ երիտասարդներն ինչ խնդիր դրել էին իրենց առաջ՝ իրականացավ: Մաշտոցի պուրակը մաքրվեց հայտնի տաղավարներից՝ դրանով իսկ սկիզբ դնելով մեր երկիրը կեղեքող օլիգարխիկ համակարգի մաքրմանը»:

Սեֆիլյանը համաձայն չէ,  որ  սա նախընտրական PR-էր ընտրություններին ընդառաջ  արված քայլ: Ու իրավիճակը միտումնավոր թողնվեց հասնելու շիկացման.

«Այս ռեժիմի պարագլուխների կողմից որևէ PR-ի փորձ անիմաստ է, քանի որ ժողովուրդն արդեն նրանց մասին ունի իր հստակ կարծիքը: Այս վերնախավը ոճրագործ է, այս վերնախավը հակահայ վերնախավ է, որը կեղեքում է մեր ժողովրդին»:

Նա  կարծում է՝ սրանով ժողովրդին ընտրության հնարավորություն ընձեռվեց, ինչից ժողովուրդը մշտապես զրկված է եղել:

«Մեր փայլուն երիտասարդությանը հաջողվեց ընտրության հնարավորություն տալ ժողովրդին: Մայիսի 1-ից հետո այդ ընտրության հնարավորությունը հստակ երևում է»,- ավելացրեց Սեֆիլյանը:

Նա համոզված է, որ մայիսի 1-ը տեղի ունեցավ շնորհիվ նոր որակ ունեցող երիտասարդության ու կոչ արեց.«Գուրգուրե՛ք մաշտոցյան հաղթանակը, որը ես վստահ եմ, որ հաջողություն է ունենալու»։

«Առավոտ». «Ես համաձայն եմ նախկին նախագահներ Ռոբերտ Քոչարյանի և Լևոն Տեր-Պետրոպանի հետ: Մեզ անհրաժեշտ են փոփոխություններ: Մեր այն թիմը, որ Ռոբերտ Քոչարյանի պաշտոնավարման ժամանակ ապահովել է երկրի անվտանգությունը և երկնիշ տնտեսական աճը, ունի այդ փորձն ու կարողություններն այսօր նույնպես իրականացնել փոփոխություններ»,- այսպես արձագանքեց ՀՀ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանն «Առավոտի» հարցին` ինչպես կմեկնաբաներ Ռոբերտ Քոշարյանի «Մեդիամաքս» գործակայությանը տրված հարցազրույցը:

Երեկ մայիսի 3-ի ու երեկոյան Արարատի մարզի Մասիս քաղաքից, ֆոտոլրագրող Գագիկ Շամշյանը հաղորդեց, որ կրակոցներ են հնչել Հայաստանի հանրապետական կուսակցության և «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության համակիրների միջև՝ Մասիսի սրճարաններից մեկում տեղի ունեցած վեճի ժամանակ։

Մասիսի կենտրոնական փողոցի վրա գտնվող «Եվրո+» բացօթյա սրճարանի մոտ են հավաքվել մեծ թվով ոստիկանության աշխատակիցներ։  Ողջ տարածքը հսկվել է Ոստիկանության հատուկ նշանակության վարչության աշխատակիցների կողմից, ովքեր դիմակավորված են և զինված ինքնաձիգերով։

Գագիկ Շամշյանը հայտնում է, որ մոտավորապես 1 ժամ առաջ տեղեկություններ են ստացվել, որ նշված սրճարանում վիճաբանություն է տեղի ունենում, և, ըստ տեղեկությունների, հնչել են նաև կրակոցներ։

Թեպետ կրակոցի հետքեր, մասնավորապես, վնասվածքի, ինչպես նաև կրակված պարկուճներ ոստիկանները դեռ պետք է հայտնաբերեն։ Սակայն նշված վայրից մեկ հոգի մարմնական վնասվածքներով տեղափոխվել է Երևանի Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ բժշկական կենտրոն։ Հավաքված քաղաքացիները ֆոտոլրագրողին պատմել են, որ նա ոչ թե կրակոցի արդյունքում է վիրավորվել, այլ բութ առարկայից ստացված հարվածներից։

Ի դեպ, վիճաբանության վայրի հարևանությամբ են գտնվում ՀՀԿ, ԲՀԿ, ՀՅԴ շտաբները, որոնք գտնվում են Մասիս քաղաքի «Արգիշտի» հյուրանոցային համալիրի մոտ։

Հ. Գ.Ի դեպ օրեր առաջ մեզ հետ զրույցում ՀՀԿ թեկնածու Մուրադ Մուրադյանը հաստատեց շրջանառվող այն տեղեկությունները, որ քաղաքում մթնոլորտը շիկացած է, թշնամանքով լի ու պայթյունավտանգ:

Հարցնում են Երևանի Կենտրոն համայնքը և Աջափնյակ համայնքի մի փոքր հատվածն ընդգրկող թիվ 9 ընտրատարածքում Նապոլոն Ազիզյանի ընտրողները, որոնք իրենց թեկնածուի մասին գրեթե ոչինչ չգիտեն:

Նապոլեոն  Ազիզյանը, որ մրցում է Ռուբեն Սադոյանի և ՀԱԿ-ից Լևոն Զուրաբյանի հետ, կարծես չի էլ աշխատում իր ընտրողներին առավել ամբողջական ներկայանալու ուղղությամբ: Եթե ՀԱԿ-ն իր ընտրազանգվածն ունի, ապա Ազիզյանի պարագան մի փոքր այլ է՝ նա պետք է գործ անի որի հավեսը չունի կարծես: Նրա շտաբի աշխատակիցները տարակուսանքի մեջ են. ու ասում են թե՝ էնպիսի տպավորություն է, որ իրենց թեկնածուի վզին է փաթաթվել առաջադրումը: «Մենք էդքան աշխատել ենք «Բարգավաճի» համար, նման բան չենք տեսել. Շտաբի պետի հեչ պետքը չի ի՞նչ ես անում, ոնց ես անում, ոչ հավաքել կա, ոչ աշխատանքը վերլուծել կա: Մարդկանց խոստումներ են տալիս օգնելու, աջակցելու հետո հրաժարվում են,  թուքումուրը մենք ենք ուտում: Ասում ենք բուկլետ էլ չունեք, ո՞նց ներկայացնենք թեկնածուին, ասում են՝ ոչինչ պատմեք նրա մասին: Մարդկանց ասում ես ԲՀԿ, ասում են՝ «Բարգավաճն» ընդունեցինք, բա Նապոլեոն Ազիզյանն ով է, է՞ն որ տունը թալանե՞լ են, Էդ մարդն ա՞», — պատմում են նրա շտաբի աշխատակիցները:

Ասում են պատմությունը կրկնվելու հատկություն ունի: 2007- ին,  Թիվ 9 ընտրատարածքում Ռուբեն Սադոյանն ու Նապոլեոն Ազիզյանն արդեն մեկ անգամ պայքարել են ԱԺ մանդատի համար և վերջինս պարտվել է: 2012-ի  խորհրդարանական ընտրություններում  ծնունդով ապարանցի Նապոլեոն Ազիզյանը, որոշակի հույսեր էր տածում, որ օժանդակություն կգտնի ապարանյան թևի կողմից, սակայն նրան կարծես հասկացրել են, որ հույս չունենա: Իսկ ԲՀԿ-ի անտարբեր պահվածքը իր առաջադրած թեկնածուի քարոզարշավի վերաբերյալ, առնվազն տարօրինակ է:

Քիչ առաջ Ազատության հրապարակում կայացավ Հայ Ազգային կոնգրեսի՝ նախընտրական քարոզչության շրջանակներում ամփոփիչ հանրահավաքը, որի ժամանակ ելույթ ունեցան ընդդիմադիր դաշինքի առաջնորդները:

ՀԱԿ առաջնորդ Լևոն Տեր–Պետրոսյանը ներկայացրեց ընտրարշավի վերաբերյալ իր նախնական նկատառումները.

Սիրելի հայրենակիցներ,

Ավարտին մոտեցող ընտրարշավի վերաբերյալ հարկ եմ համարում ձեզ ներկայացնել իմ նախնական նկատառումները.

1. Հայաստանի բոլոր մարզերում անցկացված զանգվածային միջոցառումների, հանրահավաքների ու հանդիպումների շնորհիվ Հայ Ազգային Կոնգրեսին և որոշ այլ քաղաքական ուժերի հաջողվեց ժողովրդին հանել թմբիրից և զգալիորեն հաղթահարել երկրում տիրող վախի մթնոլորտը, ինչին մեծապես նպաստեց նաև ընդդիմության կողմից հեռուստատեսությամբ ակտիվ քարոզչություն վարելու ընձեռված կարճատև հնարավորությունը։

2. Մարզային այցելությունների և տասնյակ հազարավոր մարդկանց հետ շփումների ընթացքում մենք չտեսանք որևէ դեպք, երբ հանցավոր ռեժիմին հասցեագրված մեր անխնա քննադատությունն ու հիմնավոր մերկացումները դրական արձագանք չգտնեին ունկնդիրների հոգում, կամ էլ ինչ-որ մեկի կողմից փորձ արվեր հակադարձելու դրանց։

3. Ընտրարշավի օրերին մենք վերջնականորեն համոզվեցինք, որ իշխող վարչախումբը՝ ի դեմս Հանրապետական և Օրինաց երկիր կուսակցությունների, իսկապես ոչ մի իրական ձայն չունի հասարակության շրջանում, և որ քոչարյանա-սերժական ռեժիմը հերթական անգամ հույսը դրել է վարչական, ուժային և քրեական ռեսուրսի միջոցով ընտրությունների կեղծման ու իշխանության բռնազավթման վրա։

4. Ընտրարշավը բացահայտեց ևս մի կարևոր իրողություն՝ այն է, որ արդար ընտրությունների անցկացմամբ անկեղծորեն շահագրգռված են միայն երեք քաղաքական ուժեր՝ Հայ Ազգային Կոնգրեսը, Հայ Հեղափոխական Դաշնակցությունը և Բարգավաճ Հայաստան կուսակցությունը, ինչի արտահայտությունն է այդ ուժերի սերտ համագործակցությունը ընտրությունների օրինականության վերահսկման միասնական շտաբում, ինչպես նաև ընտրական օրենսգրքի չարաբաստիկ դրույթներից մեկի հակասահմանադրականության հարցով Սահմանադրական դատարան ներկայացրած նրանց համատեղ հայցադիմումը։ Միասնական շտաբի գործունեության և նրա նախաձեռնությունների դեմ չարախոսող մնացյալ քաղաքական ուժերը վերջին հաշվով կամա թե ակամա սպասարկում են իշխող ռեժիմի շահերը, կամ էլ անդրկուլիսյան խաղերի ու գործարքների մեջ են այդ ռեժիմի հետ։ Ասվածը հավասարապես վերաբերում է նաև նույն կերպ վարվող իբրև-թե անկախ որոշ լրատվամիջոցների ու քաղաքագետների։

5. Ընտրարշավի ամենանշանակալի արդյունքը, սակայն, իմ կարծիքով, նախագահական ընտրությունների համեմատ խորհրդարանական ընտրությունների պակաս կարևորության կարծրատիպի կոտրումն է։ Ս.թ. մարտի 1-ի հանրահավաքում ունեցած ելույթում այդ առթիվ ես նշել էի հետևյալը. «Հաստատված փաստ է, որ Հայաստանի պարագայում, որպես կանոն, ժողովրդական զանգվածների գերհամախմբում և իրական մրցակցություն տեղի է ունենում ոչ թե խորհրդարանական, այլ նախագահական ընտրություներում։ Ուստի քաղաքական ուժերի առաջնահերթ խնդիրն է հաղթահարել հոգեբանական այս բարդույթը և հասարակությանը համոզիչ կերպով բացատրել խորհրդարանական ընտրությունների կարևորությունը՝ դրանք դիտելով որպես նախադրյալ հենց նախագահական ընտրություններում հաջողության հասնելու համար»։ Կարծում եմ, իրական փոփոխությունների կողմնակիցների ջանքերի շնորհիվ այս կարևորագույն գաղափարը կամ ճշմարտությունը վերջապես հասցվել է հասարակության ամենալայն շերտերին, ինչի ակնհայտ վկայությունն է այն հանգամանքը, որ ժողովրդի հետաքրքրությունը առաջիկա խորհրդարանական ընտրությունների նկատմամբ համենայն դեպս անհամեմատ ավելի մեծ է, քան նախորդ երկու խորհրդարանական ընտրությունների ժամանակ։
————
Ժամանակն է գիտակցել, որ ընտրությունների ելքը կախված է ողջ հասարակության ակտիվ մասնակցությունից, որովհետև ինքնըստինքյան հասկանալի է, որ որքան մեծ լինի քվեարկողների թիվը, այնքան ավելի դժվար կլինի ընտրությունների կեղծումը, մասնավորապես երկրից բացակա քաղաքացիների ձայների հաշվին։ Չի կարելի թույլ տալ, որ երկրի բախտը որոշեն անտարբերներն ու ընտրությունների նկատմամբ հավատը կորցրածները, որովհետև միայն պետության առջև պատասխանատվություն ունեցող քաղաքացին է ընդունակ կերտել սեփական ճակատագիրը և նույնպիսի պատասխանատվություն պահանջել իր իսկ ձևավորած իշխանությունից։ Իսկ ընտրակաշառքով իրենց ձայները վաճառողները իշխանությունից ոչինչ չեն կարող պահանջել, բացի հերթական ողորմելի ընտրակաշառքից։

Այս հորդորները լսելուց հետո շատերն արդարացիորեն հարցնում են. «Շատ լավ, միահամուռ կերպով մասնակցեցինք ընտրություններին ու, ասենք, քվեարկեցինք ընդդիմության օգտին. ի՞նչ երաշխիք կա, սակայն, որ իշխանություններն այս անգամ էլ չեն կեղծի ընտրությունները, և դուք նորից չեք կարողանա տեր կանգնել մեր ձայներին»։ Համաձայնեք, որ սա գրեթե ամենատարածված հարցն է, որ տրվում է ամեն պահի ու ամեն քայլափոխի։ Ամենևին չեմ կասկածում, անշուշտ, որ վարչախումբը կրկին փորձելու է կեղծել ընտրությունները և ամեն գնով պահպանել վաղուց բռնազավթած իր իշխանությունը, մանավանդ նկատի ունենալով, որ ինչպես բազմիցս նշվել է, Սերժ Սարգսյանն ու իշխող կուսակցությունն իրականում բառիս բուն իմաստով ոչ մի ձայն չունեն։ Բայց, բարեբախտաբար, առկա են մի քանի նոր հանգամանքներ, որոնք հույս են ներշնչում, որ նման փորձն այս անգամ կարող է ձախողվել։ Որո՞նք են այդ նոր հանգամանքները.

1. Արաբական երկրներում տեղի ունեցած ու շարունակվող հեղափոխությունների լույսի ներքո միջազգային հանրությունն ստիպված է հիմնավորապես վերանայել տարածաշրջանային կայունության ու անվտանգության նկատառումներով բռնապետական ռեժիմների հանդեպ նախկինում վարած հանդուրժողականության ու փափկանկատության արատավոր քաղաքականությունը, և դրա փոխարեն ավելի մեծ ուշադրություն դարձնել ժողովրդավարության ապահովման ու մարդու իրավունքների պաշտպանության խնդիրներին։ Մասնավորապես Հայաստանի պարագայում միջազգային հանրության վարքագծի փոփոխությունը, բացի նշվածից, մեծապես պայմանավորված է նաև 2008 թվականի խայտառակ ընտրությունների կրկնությունը թույլ չտալու անկեղծ ձգտմամբ, ինչպես նաև մեր իրականության հանդեպ աշխարհի ուշադրությունը սևեռելու գործում քառամյա համաժողովրդական պայքարի խաղացած անուրանալի դերով։ Ուզում եմ հույս հայտնել, որ միջազգային դիտորդական առաքելություններն այս անգամ ավելի օբյեկտիվ ու սկզբունքային գնահատական կտան ընտրություններին, զգուշանալով մանավանդ ապօրինի իշխանություններին օրինակարգող (լեգիտիմացնող) այնպիսի վտանգավոր ձևակերպումներից, ինչպես, օրինակ, «ընտրությունները հիմնականում համապատասխանել են ևրոպական չափանիշներին» կամ «դրանք մի քայլ առաջ էին նախորդ ընտրություններից»։

2. Ընտրախախտումների կանխման խնդրում ի հայտ եկած մյուս նոր հանգամանքը Հայ Հեղափոխական Դաշնակցության, Բարգավաճ Հայաստան կուսակցության և Հայ Ազգային Կոնգրեսի կողմից ձևավորված միասնական շտաբն է։ Բոլոր տեղամասերում ներկայացված լինելով զգալի թվով վստահված անձանցով, իսկ երկուսի պարագայում նաև ընտրական հանձնաժողովների անդամներով, այդ ուժերի համագործակցության շնորհիվ ստեղծվել է ընտրությունների օրինականության վերահսկման իր նախադեպը չունեցող մի արդյունավետ մեխանիզմ, որն ի վիճակի է էապես փոխելու ընտրությունների որակը։ Թյուրիմացության տեղիք չտալու նպատակով հարկ է նշել, որ ակնկալելով, անշուշտ, իր գործընկերների աջակցությունը ընտրախախտումների արձանագրման և կանխման հարցում, նշված ուժերից յուրաքանչյուրը, բնականաբար, առաջին հերթին պայքարելու է իր ստացած քվեները պահելու համար։ Բայց հենց այս շահագրգռությունն է, որ օբյեկտիվ հիմքեր է ստեղծում օրինական ընտրությունների անցկացման գործում սերտ համագործակցություն ծավալելու համար։

3. Եթե նշված երկու նոր հանգամանքներին գումարվի նաև Սահմանադրական դատարանի կողմից քվեարկության մասնակիցների ստորագրած ընտրացուցակների գաղտնիության դրույթի հակասահմանադրականության ճանաչումը, ապա իշխանությունների համար գրեթե անհնար կդառնա ընտրակեղծարարության գլխավոր ռեսուրսի, այն է՝ ընտրացուցակներում երկրից բացակա շուրջ 700.000 քաղաքացիների անունների առկայության փաստի օգտագործումը։ Հիշեցնենք, որ այդ դրույթը ՀՀ Ընտրական օրենսգրքում հայտնվել է 1999 թվականին, իսկ մինչ այդ կայացած բոլոր ընտրությունների ժամանակ ստորագրված ընտրացուցակները մատչելի են եղել հանրության համար։ Սահմանադրական դատարան ներկայացված հայցով, ըստ այդմ, պահանջվում է ոչ թե նոր դրույթ սահմանել, այլ վերականգնել նախկինում գործած դրույթը։ Այսպիսով, ստեղծվել է մի վիճակ, երբ օրինական ընտրությունների անցկացման բանալին փաստորեն հայտնվել է Սահմանադրական դատարանի ձեռքում։ Թե ինչպես նա կօգտագործի այդ բանալին, կախված է նրա սկզբունքայնության դրսևորումից։ Համենայն դեպս Սահմանադրական դատարանին հնարավորություն է տրված կա՛մ վերականգնելու իր վաղուց ի վեր սասանված հեղինակությունը, կա՛մ էլ վերջնականապես դառնալու Հայաստանի ամենաավելորդ պետական հաստատությունը։
————
Այսօր ես հարկ չեմ համարում կրկին խոսել Հայ Ազգային Կոնգրեսի ծրագրերի և Ազգային Ժողովում ներկայացված լինելու պարագայում նրա մոտակա անելիքների մասին։ Դրանք ձեզ հայտնի են, և ավելացնելու բան գրեթե չկա։ Միայն հիշեցնեմ, որ ներկա ընտրությունների նվազագույն խնդիրը Հանրապետական կուսակցությանը իշխանության մենաշնորհից զրկելն է, ինչը հնարավորություն կտա խորհրդարանը վերածել գործադիր իշխանության լիարժեք հակակշռի և հող նախապատրաստել հաջորդ նախագահական ընտրություններում հանցավոր ռեժիմից վերջնականապես ազատվելու համար։ Ուժերի նպաստավոր դասավորության պարագայում Ազգային Ժողովում կարող է ձևավորվել նոր, իրական կոալիցիա, փոխարինելով մինչ այժմ գործած կեղծ կոալիցիաներին, որոնցում մշտապես գերիշխող դիրք է զբաղեցրել Հանրապետական կուսակցությունը, իսկ կրտսեր գործընկերներին բաժին ընկել երկրորդական ու նվաստացուցիչ դեր։ Հայ Ազգային Կոնգրեսը չի բացառում իր մասնակցությունը իրական կոալիցիայում՝ կտրականապես մերժելով, սակայն, որևէ համագործակցություն Հանրապետական և Օրինաց երկիր կուսակցությունների հետ, նրանց համարելով մեր երկրի գլխավոր չարիքը։

Սիրելի հայրենակիցներ, դուք սխալվելու իրավունք չունեք։ Պատշաճ քաղաքացիական գիտակցություն դրսևորելու և ճիշտ ընտրություն կատարելու դեպքում դուք ի զորու եք մայիսի 6-ը դարձնել բեկումնային օր՝ երկրում սահմանադրական կարգի վերականգնման, սոցիալ-տնտեսական վիճակի բարելավման և արժանապատիվ կյանքի վերահաստատման համար։ Ուրիշ այսպիսի պատեհություն կամ շանս գուցե այլևս չլինի։ Ձեզանից որևէ զոհողություն չի պահանջվում, այլ ընդամենը ազատ ու անկաշկանդ քվեարկություն։ Մի՛ հավատացեք այն ստաբանություններին, թե իբր քվեախցիկներում ձեր գործողություններին կարող են հետևել։ Նման բան երբեք չի եղել ու չի էլ կարող լինել։ Հաղթանակը մոտ է, և այն չի կարելի ձեռքից բաց թողնել։ Հավատացեք, դա ոչ թե մեր, այսինքն ընդդիմության հաղթանակն է լինելու, այլ ձեր հաղթանակը, սեփական արժանապատվությունը վերագտած Հայաստանի քաղաքացիների հաղթանակը, համայն հայության հաղթանակը։

 «Մեդիամաքս»-ին տված հարցազրույցում  Հայաստանի երկրորդ նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը պարզաբանումներ է տվել մի քանի հարցերի, մասնավորապես` թե ի՞նչ կապ ունի ինքը «Բարգավաճ Հայաստանի» հետ:(http://www.mediamax.am/am/news/politics/4830/ ) 

«Ես սերտ համագործակցություն եմ ունեցել տարբեր կուսակցությունների հետ, բայց երբեք չեմ հաստատել այնպիսի կապեր, որոնք դուրս կլինեին քաղաքական գործընկերության շրջանակներից»,- ասել է նա:

Այն Դիտարկմանը, թե երկրում ընդունված է համարել, որ ԲՀԿ-ն իր կուսակցությունն է, հատկապես Վարդան Օսկանյանի` ԲՀԿ-ին անդամագրվելու վերջին փաստը, Քոչարյանը պատասխանել է. «Վստահ եմ, որ մեր իրողությունների պարագայում կուսակցական ներգրավվածություն չունենալը թույլ է տալիս նախագահին` լինել լիարժեք արբիտրի և քաղաքական մրցակցության երաշխավորի դերում»: Իսկ ԲՀԿ-ն հենց այն կուսակցություններից մեկն է, որի հետ ինքը համագործակցել է նշված ձևաչափով:

«Եթե այն իմը լիներ, ապա 2007 թվականի խորհրդարանական ընտրությունների նախաշեմին երեւի թե այնտեղ, այլ ոչ թե ՀՀԿ-ում կհայտնվեին նախարարների եւ մարզպետների մեծամասնությունը»,- ասել է Քոչարյանը:

Վարդան Օսկանյանի` ԲՀԿ-ին անդամակցելու վերաբերյալ, Քոչարյանը գաղտնիք է բացել . «Մի փոքր գաղտնիք բացեմ: Ես եմ համոզել նրան` չանդամակցել ԲՀԿ-ին և  չմասնակցել 2007 թվականի խորհրդարանական ընտրություններին (ինքն այդպիսի ցանկություն ուներ): Ես չէի ուզում արտգործնախարար փոխել այն պահին, երբ իմ նախագահական ժամկետի ավարտին մնացել էր 9 ամիս: Ուրախ եմ, որ Օսկանյանն այն ժամանակ հասկացավ ինձ: Ի դեպ, եթե ԲՀԿ «պատկանելությունը» որոշվում է ցուցակում ինձ հետ երկար տարիներ աշխատած մեկ նախարարի ներկայությամբ, ապա կառաջարկեմ նայել ՀՀԿ ցուցակին»:

Երկրորդ նախագահը շեշտել  է, թե իշխանության հետ որեւէ անդրկուլիսյան պայմանավորվածություն չունի: «Իմ հարաբերությունները իշխանության հետ միանշանակ չեն: Ես անկեղծորեն ցանկանում եմ, որ այն հաջողություն ունենա, բայց դժգոհ եմ դրա գործունեության արդյունքներից, հատկապես` տնտեսական: Ի դեպ, այդ մասին ես ուղիղ ասել եմ նաեւ նախագահին»,- նշել է նա:

Քոչարյանը ասել է, որ տեսնում է  ԲՀԿ-ը հաջողությունները. «Ուրախ եմ, որ ԲՀԿ-ն հաջողում է և ժողովրդականության զգալի աճ է արձանագրում: Կարծում եմ, դա լուրջ ազդեցություն կունենա հաջորդ գումարման Ազգային ժողովում կուսակցության ներկայացվածության չափի վրա»:

Հարցին, թե ապագայում հնարավոր է վերադառնա մեծ քաղաքականություն, Ռոբերտ Քոչարյանը պատասխանել է. « Հայաստանում այսօր փոփոխությունների հասարակական մեծ սպասում կա, իսկ դա նշանակում է, որ հասարակության անտարբերության աստիճանը անդառնալի չէ, ու այդ հանգամանքը խիստ դրական է: Որքանով են մարդիկ կապում այդ փոփոխությունները ակտիվ քաղաքականություն իմ վերադարձի հետ` սա է ինձ հետաքրքրող հարցը: Առայժմ լիարժեք պատասխան ես չունեմ»:

«Հրապարակ». Մայիսի 4-ին մայրաքաղաքում պարալիզացվելու է բոլոր գերատեսչությունների աշխատանքը: Բանն այն է, որ այդ օրը Մատենադարանում և Ազատության հրապարակում միաժամանակ ՀՀԿ-ի և ԲՀԿ-ի նախընտրական հանրահավաքներն են լինելու: Այս երկու կուսակցությունները «մասովկան» ապահովելու առումով մրցակցության մեջ են: Թերթին տեղեկություններ են հասել, որ դեռևս երեկվանից և ԲՀԿ-ական, և ՀՀԿ-ական նախարարները հրահանգել են իրենց ենթականերին մեկ մարդու պես մասնակցել հանրահավաքին: Սպառնացել են, որ չմասնակցողները խիստ պատժվելու են, իսկ պատիժը մեկն է լինելու` աշխատանքից հեռացում: Ասում են, որ ԲՀԿ-ն իր առջև խնդիր է դրել 100 հազար մարդ բերել Մատենադարանի մոտ անցկացվելիք հանրահավաքին և այնպես անել, որ Մաշտոցի պողոտան մինչև Օպերա փակվի: Իսկ ՀՀԿ հանրահավաքին մասնակցելու են մեծ խումբ հայտնի աստղեր. ՀՀԿ-ն որոշել է այնպիսի շոու անել, որն աննախադեպ կլինի, և երգով հաղթել ԲՀԿ-ին: