Օրեր առաջ՝ սեպտեմբերի 25-ին, ՀՀ Ազգային անվտանգության ծառայությունը կաշառք ստանալու պահին ձերբակալվել է Խ. Աբովյանի անվան հայկական պետական մանկավարժական համալսարանի հեռակա ուսուցման  ընդունելության պատասխանատու քարտուղար Մկրտիչ Սարգսի Ղուկասյանին:

Մկրտիչ Ղուկասյանը  Երևան քաղաքի բնակչուհի Ց. Հովհաննիսյանին նույն համալսարանում հեռակա ուսուցմամբ ընդունվելու հարցը դրական լուծելու դիմաց՝  վերջինիցս պահանջել և ստացել է  1.700 ԱՄՆ դոլար կաշառք:

Մկրտիչ Ղուկասյանը նաև Մանկավարժական համալսարանի ռեկտորի օգնականն է: Արդյո՞ք նա միայն իր նախաձեռնությամբ է վերցրել կաշառքը, թե՞ դրանից վերևները փայ ունեն, հարկ է, որ պարզի նախաքննությունը:

Նա մոտ 70 տարեկան է, մարդ, որն ապահովված է, այդ տարիքում ունի պաշտոն (վերջինիս որդին մեր ունեցած տեղեկությամբ ՝ Քանաքեռ Զեյթուն համայնքի հարկային բաժնի պետն է) դժվար թե գնա նման ռիսկային քայլի միայն իր նախաձեռնությամբ:

ՀՀ վարչապետ Հովիկ Աբրահամյանի որոշմամբ Արտյոմ Գեղամյանն ազատվել է ՀՀ արդարադատության նախարարի տեղակալի պաշտոնից:  Այս մասին հայտնում են Կառավարության լրատվական ծառայությունից:

Լիսկայի նշանակումից առաջ և հետո Սյունիքում լիսկայամոլ բանակն ակտիվացել է: Այդ բանակից է Քաջարանի գյուղապետ Ռաֆիկ Աթայանը: Նա հանրության տեսադաշտում հայտնվեց 2-3 տարի առաջ, պղնձամոլիբդենային կոմբինատի դեմ բնապահպանների պայքարի օրերին, երբ Քաջարան համայնքի տարածքը տալիս էին կոմբինատին: Բայց գյուղը փրկվեց ու մի քանի տարի է՝ գոյատևում է կոմբինատի հետ թշնամական շրջապատում, ինչպես փոքրիկ Կուբան՝ Ամերիկայի քթի տակ: Այն ժամանակ քաջարանցիներն արդեն սկսել էին «բացել» երևանցի բնապահպան-ակտիվիստների աչքերը, բացատրել, որ Ռաֆիկ Աթայանը Սուրեն Խաչատրյանի մարդն է, և հենց մարզպետն է ֆինանսավորում պայքարը Մաքսիմ Հակոբյանի դեմ, որի հետ մշտապես թշնամական հարաբերությունների մեջ է: Վահե Հակոբյանի պաշտոնանկությունից երկու օր չանցած՝ Քաջարանի գյուղապետն ակտիվացավ, հայտարարելով մամուլում, որ Հակոբյանը մարզի համար ոչինչ էլ չի արել: Երեկ Քաջարանի գյուղապետի տրամադրությունը բարձր էր: Մեզ հետ հեռախոսազրույցում նա չթաքցրեց համակրանքը նորանշանակ մարզպետի նկատմամբ:

«Հրապարակի» հարցին, թե ճի՞շտ է, արդյոք, որ Սուրեն Խաչատրյանը միշտ էլ օգնել է գյուղի պայքարին ընդդեմ ամենակարող Մաքսիմի, և ինչպե՞ս է նա վերաբերվում նոր մարզպետին, գյուղապետը պատասխանեց. «Ես չեմ կարա ասեմ, որ նա օգնել է մեր պայքարին, բայց ես Լիսկայի հետ աշխատել եմ: Ինքը վատ աշխատող չի: Նրա հետ կարելի է աշխատել»: Հիշեցնենք, սակայն, որ 2011 թվականի դեկտեմբերին Սուրեն Խաչատրյանը ձևականորեն եկավ կանգնեց թռչկանցիների դեմ, Քաջարանի գյուղապետը նրա դեմ էր պայքարում: Այսօր նա նկարագրում է, որ Քաջարանում վատ վիճակ է, բայց գյուղը կանգնած է Սերժ Սարգսյանի կողքին: — Ճանապարհ չունենք, ասֆալտ չունենք, ոչ մի բան էլ չկա, ջիգյար: Մեզ կոմբինատն ամեն ինչից զրկել է, մեկուսացրել է: Նույնիսկ հողի հարկ չէր տալիս: Տարեկան 24 հազար դրամ էր մուծում: Ես չտվեցի մեր հողը կոմբինատին, ու ինչ օյին ասես գլխիս բերեցին: 16 հազար հեկտար սահմանը ո՞ւր թողենք գնանք:

— Դուք եկեղեցի ունեք նոր կառուցած, ո՞վ է կառուցել:

— Բարերարներն են կառուցել, մեր, գյուղացիների միջոցներով է կառուցվել, և կոմբինատն էլ է օգնել: Հիմա բոլոր երեխաներին հատ-հատ Սուրբ Հակոբի եկեղեցում ենք կնքում:

— Որպես սահմանամերձ համայնք, չե՞ք օգտվում կառավարության համայնքների զարգացման ծրագրից:

— Մենք մեր ուժերով ենք ապրում՝ անասուն, ոչխար ունենք, փեթակ ենք պահում, ամեն մարդ իր գործն է անում, ջիգյար: Բոլորին հատկացրել են, բայց մեզ ոչ մի բանով էլ չեն օգնում: Հաշվեք՝ Քաջարանը հանել են մեր քարտեզի վրայից:

 — Դուք այդ ծրագրում ներառվա՞ծ չեք, թե՞ չգիտեք՝ ներառված եք, թե ոչ:

— Կարող է ներառված եմ, բայց ես չգիտեմ, ճանապարհ չունեմ, ոչ մի բան չկա, կլուբս քանդեցին, դպրոցը քանդված է: Ապրի մեր նախագահը: Նա է լուծել մեր հարցը, մենք էլ իրա կողքին կանգնած ենք, մեր գյուղն ինքն ա պահել, չի տվել կոմբինատին:

— Այսօր Սյունիքում և Երևանում մի հարց է քննարկվում՝ նոր մարզպետի նշանակումը: Ձեր գյուղացիները ո՞նց ընդունեցին Լիսկայի վերադարձը:

— Ես գյուղացիներից ոչ մի բան չեմ հարցրել, չգիտեմ, բայց Սուրեն Խաչատրյանը վատ մարզպետ չէր:

— Հիշո՞ւմ եք, 2011 թվականին, երբ թռչկանցիները, ակտիվիստները եկել էին ձեր գյուղ, ու նա «ճպուռ» անվանեց Մարիամ Սուխուդյանին, չէ՞ որ նա էն ժամանակ կառավարությանն էր պաշտպանում, որոշում, որ Քաջարանը տան կոմբինատին:

— Հա, ճիշտ է, ինքը կառավարությանն էր պաշտպանում, բայց ինքը եկավ, մեզ հետ հանդիպեց, տեսավ, որ ժողովուրդը ճիշտ էր, և մեր կողմն անցավ:

Սյուզան Սիմոնյան

hraparak.am

Թերթն անդրադարձել էր Կոտայքի ներկայիս մարզպետ, հանրությանը հայտնի Արամ Հարությունյանի պաշտոնական գործունեության մութ կողմերին: Դրանցից մեկն, օրինակ, այն էր, թե ովքեր են աշխատել բնապահպանության նախարարությունում՝ նախկին նախարար Ա. Հարությունյանի օրոք:

Հիմա շարունակենք բացահայտումների շղթան:

Ինչպես տեղեկացրել էինք, Կոտայքի գործող մարզպետն իր արձակուրդն անցկացրել է Մեծ Բրիտանիայում:

Վերջինս, ըստ մարզպետարանի մեր աղբյուրի, ունեցել է անհանգիստ, որոնողական արձակուրդ: Այդ օրերին նա Մեծ Բրիտանիայում ակտիվորեն զբաղվել է անշարժ գույք ձեռք բերելով, ինչը նրան հաջողվել է: Բավական մեծ գումարով նա ձեռք է բերել բնակարան, որը վերջինս գրանցել է հարազատներից մեկի անունով:

Բնակարանի ձեռքբերման գործը գլուխ բերելուց հետո Ա. Հարությունյանը երկու դուստրերին թողել է այնտեղ, իսկ ինքը վերադարձել է Հայաստան՝ մարզպետական գործը շարունակելու:

Չորրորդ ինքնիշխանություն

Առաջին զգացմունքը, որը ես ապրեցի, իմանալով այն մասին, որ Սուրիկ Խաչատրյանը վերանշանակվել է Սյունիքի մարզպետի պաշտոնում, վիրավորանքն էր: Իմ լրագրողական աշխատանքի օրոք իմ հասցեին շատ բան եմ լսել ու կարդացել, բայց առանձնապես չեմ վիրավորվել, հատկապես՝ վերջին ժամանակներս:

Բայց այս նշանակումով վիրավորել են ոչ թե իմ անձը, այլ ինձ՝ որպես քաղաքացու: Վիրավորել են նաև բոլոր հայաստանցիների արժանապատվությունը, առավել ևս՝ Լիսկայից ու նրա ընտանիքից տուժած Սյունիքի հազարավոր բնակիչներին:

Իսկ երկրորդ զգացմունքն ամոթն է, որ ես չեմ կարողացել կանխել այդ սկանդալային դեմքի նշանակումը: Իմ գրիչով, իմ խոսքով ի վիճակի չեղա պաշտպանել սյունեցիներին նոր հարստահարումներից, ունեցվածքի զավթումից, դանակահարություններից, բռնաբարություններից, ծեծից:

Ես իմ դիրքում քիչ թե շատ ապահովված եմ՝ անվտանգության տեսանկյունից, իսկ Սյունիքի ժողովուրդը կրկին Լիսկայի, նրա ընտանիքի և նրա «թիկնազորի» ահաբեկման վտանգի տակ է:

Վաղը տեղի կունենա նրա «գահին բազմելու» արարողությունը: Կերակրատաշտին մոտ կանգնած մի խումբ պնակալեզներ նրան կփառաբանեն: Մնացածները կլռեն, կվախենան ձայն հանել, որովհետև այլ մարզերում «ձայն հանելու» համար կարող են հետապնդել, մարդիկ գուցե աշխատավայրում կամ բիզնեսում խնդիրներ ունենան, բայց Սյունիքում ընդվզման նշաններ ցույց տալը հղի է զուտ ֆիզիկական անվտանգության սպառնալիքներով: Ոչ, մարդիկ դուրս չեն գա փողոց՝ բողոքելու Լիսկայի նշանակման դեմ, նրանք ավելի շուտ կմտածեն Հայաստանից հեռանալու մասին: Դա է ամենասարսափելին: Թե ինչու է իշխանությունը որոշել դիմել այս քայլին՝ կան տարբեր վարկածներ: Ոմանք ասում են, որ դա պարզապես «ուժի ցուցադրում է»՝ ինչքան էլ բողոքեք, ինչ էլ ասեք, մենք մեր «գալավարեզին» կպահենք մինչև վերջ: Կա նաև կարծիք, որ Լիսկան պետք է հանդես գա որոշակի քաղաքական զարգացումների դեպքում իր չափազանց յուրահատուկ դերակատարությամբ: Հիշենք, օրինակ, որ 1995 թվականից սկսած՝ բոլոր տեսակի «ընտրությունների» ժամանակ ծեծուջարդի, բռնությունների տոկոսը Սյունիքում ամենաբարձրն էր: Երկուսն էլ հնարավոր է:

Ուզում եմ մեջբերել նաև «Հետքի» խմբագիր Էդիկ Բաղդասարյանի բացատրությունը. «Լիսկան Սյունիքի իր հանքը վաճառեց 47 մլն դոլարով: Նա «բաժանել է» այդ փողը, մի փոքր մասը, իհարկե, մնացել է իրեն: Նա իր միսիան չի ավարտել, նա էլի հանքավայրեր ունի, էլի պիտի վաճառի, նորից բաժանի: Լիսկայի վերանշանակման «գաղտնիքը» ընդամենը սա է, փող, շատ փող, ավելի շատ փող»: Ոչ մի բան, իհարկե, չի բացառվում: Մի բան է ակնհայտ. մենք՝ Հայաստանի հասարակությունը, և ես անձամբ չկարողացանք կանխել այդ վերանշանակումը: Ներեցեք, սյունեցիներ:

Առավոտ

Սկսած 2008 թվականից Վերահսկիչ պալատը վերահսկում է բյուջետային միջոցներով իրականացվող շինարարական աշխատանքների օրինականությունն ու արդյունավետությունը: Այսօր հրապարակվեց ԱԺ-ում Վերահսկիչ պալատի քաղաքաշինության ոլորտին վերաբերող  հաշվետվությունը:

Վերահսկիչ պալատի կողմից արձանագրվել են չկատարված աշխատանքների դիմաց վճարումներ, անորակ աշխատանքներ, գների արհեստական թանկացումներ, նախագծային և շինարարական աշխատանքների տարաբնույթ խախտումներ, թերի և սահմանված կարգի խատումներով իրականացված տեխնիկական ու հեղինակային հսկողություն և այլն:

Թե ինչ է իրականում կատարվում, ՎՊ —ն կամ լավ չի պատկերացնում իրավիճակը, կամ վերահսկողության արդյունքներն ամբողջական չեն ներկայացվում, կամ նրանց իրական վերահսկողությունից դուրս է ամբողջ ոլորտը, և խոսքը վերաբերում է ոչ բոլոր շինկազմակերպություններին:

Ըստ հաշվետվության,  խախտում թույլ տված բազմաթիվ սուբյեկտներ առ այսօր բավականին գումարներ են վերականգնել պետբյուջե, վերացվել են կատարված անորակ աշխատանքները:

Արձանագրվել է 4,982  հազ. դրամի անորակ աշխատանք, ծավալային հավելագրում չի հայտնաբերվել:

Ծավալային հավելագրումներ չեն հայտնաբերվել մարզպետարաններում և Հայաստանի սոցիալական ներդրումների հիմնադրամում ստուգված շինարարական աշխատանքներում: «Սակայն դա չի նշանակում, որ  շինարարության ոլորտում  խնդիրներ ու խախտումներ չկան», -ասաց Իշխան Զաքարյանն՝ իր կողմից հերթական խոնարհումը անելով իշխանություններին:

Բանն այն է, որ ՎՊ նախագահը հատուկ նշեց, որ սա դրական տեղաշարժ է, քանի որ  շինարարության ոլորտն ուսումնասիրվում է  2006-ից,  և միայն 2008-2013 թթ-ին հավելագրումներ  չեն հայտնաբերվել  մարզպետարաններում և Հայաստանի սոցիալական ներդրումների հիմնադրամում ստուգված շինարարական աշխատանքներում: Մինչդեռ, նախորդ տարիներին հավելագրումների  ցուցանիշը բավականին բարձր է եղել:

Այսօր՝ ԱԺ Տնտեսական հանձնաժողովում, Վերահսկիչ պալատը ներկայացնում էր 2013-ի իր ուսումնասիրության արդյունքները՝ մասնավորապես քաղաքաշինության ոլորտում դրանք մխիթարական չեն:

Հանձնաժողովի նախագահ ՀՀԿ-ական Վարդան Այվազյանը բավականին կտրուկ գնահատականներ էր հնչեցնում. Քաղաքաշինության նախարարության գործունեությունը նրա մոտ մի շարք հարցեր էր առաջացրել:

Քաղաքաշինության նախարարության ԾԻԳ-ի ղեկավար Հրայր Սարգսյանն իր ելույթի սկզբում հայտարարեց, թե ինքը նշանակվել է 2012 թվականին և պատասխանատու է միայն այդ թվից հետո տեղի ունեցած աշխատանքների համար:

«Ես ուզում եմ խնդրել Քաղաքաշինության նախարարին՝ այլևս պաշտոնի այնպիսի նշանակումներ չանեք, որ գան ու ասեն՝ մենք պատասխանատու չենք. թող գան այն մարդիկ, որոնք կարող են լիարժեք պատասխանել հարցերին»,- ասաց Այվազյանը՝ նկատելով, թե. «Երեք ամիսը մեկ կարող է մարդ փոխվել, և ոչ մեկ պատասխանատվություն չի կրի»:

Մինչդեռ Այվազյանը քաջ գիտե, որ 2012 -ին և դրանից առաջ էլ քաղաքի դեմքի համար թիվ 1 պատասխանատուն՝ ներկայիս նախարար Նարեկ Սարգսյանը, նստած էր քիչ այն կողմ, այնպես որ պատասխանատուներ փնտրելու խնդիր չկար:

ՀՀ կառավարությունն այսօր հավանություն է տվել  «Նվազագույն ամսական աշխատավարձի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքում փոփոխություններ կատարելու մասին» ՀՀ օրենքի նախագծին, որը ներկայացրել է ՀՀ աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Արտեմ Ասատրյանը:

Այսպիսով, 2015թ-ի հուլիսի 1-ից ՀՀ-ում նվազագույն աշխատավարձը դրամով 5000 դրամով կավելանա՝  50.000 –ից դառնալով 55.000:

Այսօր Արդարադատության նախարար Հովհաննես Մանուկյանը պետք է օրակարգային հարցերի շուրջ պարզաբանումներ ներկայացներ լրագրողներին։

Վերջիններս նախարարից հետաքրքրվել են, թե որպես արդարադատության նախարար՝ ինչ կարծիք ունի Սյունիքի մարզպետի պաշտոնում Սուրիկ Խաչատրյանի՝ կրկին վերանշանակվելու վերաբերյալ, երբ նրա անունը կապվում է նաև քրեական հանցագործության հետ:

Հովհաննես Մանուկյանն ամեն կերպ փորձել է շրջանցել հարցը, ասելով.

«Հարգելի գործընկերներ, Հայաստանի կառավարությունում կա ընդունված կարգ, կառավարության նիստերից հետո կառավարության անդամները այստեղ ներկայացնում են այն հարցերը, որոնք իրենք են ներկայացրել կառավարության քննարկմանը, և այնուհետև պատասխանում են հարցերին: Ես պիտի խնդրեմ ձեզ՝ հարցերը ուղղեք այն հարցադրումների և այն հարցերի շրջանակներում, որոնք Հայաստանի արդարադատության նախարարը ներկայացվել է այսօրվա կառավարության նիստի շրջանակներում: Եթե դուք այս պահին չեք ուզում ինչ-ինչ նպատակներով և պատճառներով այդ խոսքը հացնել, ես կփորձեմ այլ եղանակներով մեր դիրքրոշումը հայտնել հայտնել այս կարևորագույն օրենքների վերաբերյալ հանրությանը»:

Սակայն լրագրողները շարունակել են պնդել, որպեսզի նախարարը պատասխանի իրենց հարցերին, իսկ Հովհաննես Մանուկյանը թողել և հեռացել է սրահից:

Ի դեպ, րագրողները մտադիր են բոյկոտել նաև ՀՀ ֆինանսների փոխնախարար Վախթանգ Միրումյանի և աշխատանքի ու սոցիալական հարցերի նախարար Արտեմ Ասատրյանի ասուլիսները:

ՀՀ վերահսկիչ պալատը վերջերս ստուգումներ է անցկացրել Երևանի քաղաքապետարանում: «ՉԻ» աղբյուրների վկայությամբ, ՎՊ աշխատակիցներին հետաքրքրել են ֆինանսական փաստաթղթերը, որոնք վերաբերում են ավտոճանապարհների,, փողոցների և մայրուղիների կառուցմանը, վերակառուցմանն ու հիմնանորոգմանը, ինչպես նաև աղբահանությանը:

Ինչպես հայտնի է, ավտոճանապարհների վերանորոգումն «ատկատների» և գումար լվանալու հիմնական տեղն է: Ի վերջո պատահական չէ, որ քաղաքապետարանը վերջին տարիներին պարբերաբար ասֆալտապատում է Երևանի նույն փողոցները:

ՎՊ-ն ուշագրավ բացահայտումներ է արել:

Չորրորդ ինքնիշխանություն