Նելլին ու Մոսոն դպրոցում տասը տարի իրար հետ են սովորել, առաջին դասարանից էլ նստել են նույն նստարանին: Մոսոն միշտ Նելլիի պայուսակը տանում-բերում էր, դրանով իսկ զրկելով Նելլիին ընկերուհի ունենալու հնարավորությունից, քանի որ աղջիկները, նույնիսկ մանկահասակ, նախանձում են միշտ տղաների ուշադրությունը վայելող իրենց հասակակիցներին: Նելլին մենակ մի ընկերուհի ուներ, Աննան` հարեւանի աղջիկը, որը հինգ տարեկան հասակում ընկել էր ցեպով կարուսելից, ողնուղեղը վնասել ու դառել հաշմանդամ: Քանի Աննան փոքր էր, հաշմանդամի սայլակ չուներ, նրան ծնողները նստացնում էին  Աննայի հին մանկական սայլակի մեջ, որը Աննայի հայրը` վարպետ Սոսոն, որ դզող-փչող էր, վերափոխել էր` անիվները դրել, մեծ սայլակի անիվներ, ամրացրել ինչ-որ կապող ձողով անիվներն ու հենակներն իրար, որով Աննային հնարավորություն էր ստեղծել ինքնուրույն տեղաշարժվելու տան մեջ, ու եթե բակ էին հանում` բակում: Երեխաները մարդկության ամենադաժան մասսան են, ու Աննան միշտ ծաղրուծանակի առարկա էր բակում: Նելլին բարի, սրտացավ աղջիկ էր, կարեկցող բնավորություն ուներ եւ իհարկե չէր կարող անտարբեր մնալ Աննայի դժբախտությանը, որը թռվռան, շեկլիկ աղջկան սարքել էր սայլակի գերի: Նա Աննայի տձեւ սայլակը քշելով հասցնում էր պուրակ, ֆանտաններ, կարուսելներ, ու նրանք զրուցում էին աշխարհումս եղած ու չեղած բոլոր թեմաներով: Նելլին սիրում էր Աննային, Աննան էլ` Նելլիին: Աննան դպրոց չէր գնում, Նելլին էր նրա դպրոցը: Ժողկրթբաժնից մի քանի անգամ ինչ-որ տիկին եկավ, ասեց, որ Աննային պիտի տնային ուսուցիչ վարձեն, քանի որ սովետում անգրագետ մարդ պիտի չլինի, նույնիսկ հաշմանդամ: Աննայի ծնողներն էլ վարձեցին: Ընկեր Մինասյանը միջին հասակի կին էր` ծերացած օրիորդ, ահավոր դյուրագրգիռ ու տարօրինակ պատժամիջոցներ կիրառելու սիրահար: Մի անգամ Աննայի մայրը ներս մտավ սենյակ էն ժամանակ, երբ ընկեր Մինասյանը Աննայի ձեռքը բռնած մզում էր: Հա°, հա, մզում: Ոնց որ շոր են մզում փռելուց առաջ: Աննան էլ ասում էր, որ էլ սխալ չի կարդա: Ձեռքը կարմրել էր ու ցավում էր: Աննայի մայրը Մինասյանին էլ չթողեց ոտք դնի իր տունը: Ու սրանով վերջացավ Աննայի համար տնային դասատու վարձելու պատմությունը: Մի անգամ Նելլին դպրոցից եկավ, իրանց տանը մարդ չկար, գնաց Աննայենց տուն ու նստեց դասերը սովորելու: Աննան նայեց, նայեց թե ոնց ա Նելլին դաս սովորում, բարձրաձայն կարդում, ու մեկ էլ ասեց.

— Նելլի, արի դու ինձ դասատու դառ, ես տառերը գիտեմ, գումարում-հանում, բաժանում-բազմապատկում էլ գիտեմ, դու ինչ դպրոցում տալիս են տանն անելու, արի ստեղ արա, ու ինձ էլ սովորացրու, պատմի դասատուի պատմածը:

— Բա կարա՞մ:

— Հա, խի՞ չես կարա, ոտանավոր սովորացրել ես ինձ, հիշո՞ւմ ես:

— Հա դե ոտանավորն ուրիշ ա, Աննա, ես արդեն չորրորդ դասարան եմ, իսկ դու վաբշե դպրոց չես գնացել:

— Ոչինչ, ես գրքերն ունեմ սաղ դասարանների, դու ինձ դաս կհանձնարարես, ես էլ կսովորեմ ու կպատասխանեմ, դե դասատու-դասատու էլի° կխաղանք, մենակ իսկականից:

— Դե լավ, արի:

Ու Նելլին սկսեց Աննայի հետ պարապել: Մի տարում նրանք հասան Նելլիի հինգերորդ դասարանի մակարդակին: Հիմա Նելլին դասը առավել ուշադիր էր լսում, հետո գալիս` Աննային պատմում, ու միասին դաս էին անում: Աննան էր Նելլիի միակ ընկերուհին, Նելլին էլ Աննայի լույսն ու հույսն էր, ուրախությունն ու մխիթարանքը իր անմխիթար հաշմանդամի կյանքում:

Աննան տասներեք տարեկան էր, երբ Մոսկվայից բերեցին առաջին իսկական հաշմանդամի սայլակը: Նելլին Աննային ման էր տալիս օրերով, մութն ընկած նոր տուն էին գալիս, Նելլին լիֆտով հանում էր Աննային իրանց տուն, հետո ինքն իջնում իրա հինգերորդ հարկը:

Զուգահեռ` կար Մոսոն, որն արդեն սկսել էր սիրահետել Նելլիին: Մոսոն խուժանատիպ տղա էր, լավ չէր սովորում: Նելլիի ու Մոսոյի հերերը միասին էին աշխատում ու ընկերների պես մի բան էին, այսինքն, աշխատավարձի օրը միասին խմում էին, բլոտ, նարդի էին խաղում, դե մի թաղի ժողովուրդ էին: Մոսոն շուտ առնականացավ, բեղեր լույս աշխարհ եկան` տալով ոչ էնքան բոյով Մոսոյին պստիկ պապայի տեսք: Բայց դե Նելլին էնքան էր սովորել Մոսոյին, որ արտաքին ոչ մի փոփոխություն չէր նկատում: Ինչը չէիր ասի Մոսոյի մասին, որը նկատում էր Նելլիի աղջնակից սիրուն, հասունացած աղջիկ դառնալը, նկատում էր, ու քանի որ տեստաստերոն հորմոնները  բեղերի հայտնվելու հիմնական պատճառն էին ու արդեն խաղ էին անում մեջը, սիրահարվեց: Իսկականից սկսվեց Մոսո ու Նելլի սիրավեպը, երբ իններորդ դասարան էին:

Նելլին դառել էր գեղեցկուհի: Ուղիղ, ծանր մազերը, որ վեց տարեկանից չէր կտրել, հասնում էին մինչեւ սիրուն, կլորիկ, քիչ դուրս պրծած տուտուզը: Ունքերը բնականից թելի նման էին, սիրուն ու կամար էին կապում չգիտես ինչ ճանապարհով հայուհի Նելլիին հասած ասիական կտրվածքով սեւ աչքերի վրա: Քիթը փոքրիկ, համարյա ցցված էր, որ Նելլիին տալիս էր ծիծաղելի, բայց շատ թովիչ տեսք: Իսկ ամբողջի պսակը Նելլիի շրթունքներն էին, բանտիկի պես, մեկը մեկին, ու ուժեղ կարմիր, նենց, որ դասատուները միշտ Նելլիին նախատում էին շրթներկ օգտագործելու համար: Տպավորությունն էր տենց: Մի խոսքով, Նելլին յուրահատուկ, ոչ մեր  քաղաքին, ոչ էլ Հայաստանին բնորոշ գեղեցկություն ուներ: Մոսոն խելագարվում էր Նելլիի համար: Նելլին ուր գնում էր` Մոսոն պոչիցը կպած: Ու սաղ գիտեին, որ Նելլին Մոսոյինն ա, իսկ Մոսոն` թաղինը, ուր ինչ կռիվ կար, Մոսոն ընդեղ էր, ուր վատ բաներ կային, Մոսոն ընդեղ էր, ուր անաշա, օղի ու պիվա կար, Մոսոն ընդեղ էր: Բայց Նելլին էդ Մոսոյին չգիտեր, չէր ուզում իմացած լինի:

— Նելլի, Մոսոյին սիրո՞ւմ ես:

— Եսիմ, Աննա, ես չեմ իմանում սիրելն ինչ ա:

Դա տասներորդ դասարանում էր: Աննան դառել էր շեկլիկ, սիրուն կանաչաչյա աղջիկ, ու եթե հաշմանդամի սայլակը չլիներ Աննայի ոտերը, Աննան մի բոլ երկրպագու կունենար:

Դպրոցն ավարտեցին: Աննան էլ էքստեռն քննություններ հանձնեց ու ավարտեց: Աննան ինչ-որ ինստիտուտ գտավ, որտեղ հաշմանդամներին թույլ էին տալիս տանը նստած, փոստով առաջադրանքներ հանձնել, ու միայն մի անգամ ավարտելուց գնալ Լենինգրադ` դիպլոմային պաշտպանության: Աննան ուղարկեց իրա ատեստատը, ու քանի որ լրիվ հինգեր էին, ընդունվեց: Բանասիրական ֆակուլտետ:

Նելլին էլ Աննայի հետ պարապելու վեց տարվա ընթացքում սիրել էր մանկավարժությունը, ու ոնց որ բնականաբար տենց էլ պիտի լիներ, առանց մտածելու նույնիսկ, առանց դասատուի մոտ փողով պարապելու ընդունվեց մանկավարժական ինստիտուտ: Մոսոն իհարկե չընդունվեց, չնայած տվել էր պոլիտեխնիկ: Դե Մոսոն ո՞նց ընդունվեր, խելք չուներ, փող էլ չուներ: Նելլին գնաց Երեւան, Մոսոն մնաց ստեղ: Մի ամիս: Մի ամսից Երեւան գործ գտավ ու գնաց, որ Նելլիի մոտ լինի, որ հանկարծ նրան չկպնեն, չխոսցնեն, Նելլին տղու հետ բառ չփոխանակի, որովհետեւ Նելլին Մոսոյինն ա:

……………………

Անցավ մի տարի, ու էդ մի տարում Մոսոն հա° Նելլիին կպած ման էր գալիս էլի, սաղ օրը պաչպչում էր Նելլիին, փողոցով այլ կերպ, քան գրկած, Նելլիի հետ չէր քայլում: Նելլին էլ ոնց որ դպրոցում էր հանդուրժում Մոսոյին իրան կպած, նենց էլ էդ մի տարին հանդուրժեց, մինչեւ Մոսոյին չտարան բանակ:

Նելլին մնաց Երեւանում մենակ: Մոսոն իրեք պահակ էր դրել Նելլիի վրա` հորողբոր տղաներին: Նրանք Նելլիին տանում էին դասի, դասից բերում տուն: Նելլին իրավունք չուներ նույնիսկ կուրսեցու ծնունդ գնալ, Մոսոն կատաղում էր:

Եկան ձմեռային արձակուրդները, Նելլին եկավ տուն:

— Նելլի, ես առանց քեզ ոնց որ առանց ձեռքերի լինեմ, քիչ ա` ոտքերս չեն աշխատում, հըլը դեռ ձեռքերս էլ գնացին Երեւան: Ո՞նց ա Երեւան կյանքը, ուսանողությունը երեւի լավ բան ա չէ՞:

— Է¯, եսիմ, Աննա, ես ուսանողություն չեմ անում, ես գնում եմ ինստիտուտ ու գալիս տուն, Մոսոյի ախպերներն են տանում-բերում: Ոչ մի տեղ չեմ գնում, դասից բացի:

— Վա¯յ, ախչի, ո՞նց ես դիմանում տենց: Ես չնայած հաշմանդամ եմ, բայց էլի ուր ուզում եմ, կարամ գնամ, ինձ «չէ» ասող չկա, մենակ թե կարամ աստիճաններով բարձրանամ իջնեմ, ազատ մարդ եմ: Քեզ չի՞ ճնշում քո վիճակը:

— Եսիմ, Աննա, իսկ ե՞րբ ա ուրիշ ձեւի եղել որ: Ինչքան ինձ հիշում եմ, մոտս Մոսո ա եղել, Մոսոն տարել-բերել ա դպրոցում, Մոսուն տարել-բերել ա ինստիտուտում, հիմա էլ ախպերներն են տանում-բերում: Ես ուրիշ կյանք չգիտեմ, Ան:

— Բա տենց ո՞նց կլինի Նել, տենց ախր չի կարելի: Կյանքը հո մենակ Մոսո չի՞: Ես չեմ ասում` գնա սիրածներ փոխի, վատ բաներ արա, որ կյանք կոչվի, բայց տարրական մարդկային շփում մի՞թե քեզ պետք չի:

— Եսիմ, Ան, չեմ հասկանում ոչ մի բան: Ո՞նց կարաս մի բան ուզես ուտես, եթե հըլը չես կերել: Ես ազատություն չեմ կերել, դրա համար էլ չեմ տանջվում, որ չկա:  Դե ի՞նչ ա որ, Մոսոն ա էլի, պարզ ա, որ ամուսնանալու ենք, էլ ինչի՞ս ա պետք ազատ կյանքը իրեք տարվա համտեսեմ, եթե հետո տան կնիկ եմ դառնալու ու Մոսոյով եմ ապրելու, նեղվելու եմ, որ ազատությունս չկա:

— Բայց սիրո՞ւմ ես գոնե:

— Եսիմ է, դե երեւի սիրում եմ էլի:

— Եսիմս ո՞րն ա, Նել, մարդ կամ սիրում ա, կամ` չի սիրում, եսիմ չկա, հո դու անզգա, անկամ անասուն չե՞ս:

— Երեւի անասուն եմ, Ան ջան, որովհետեւ իրոք չգիտեմ: Դե Մոսոն ա էլի, սաղ կյանքս հետն եմ եղել, հիմա մոտս չի, հա°, կարոտում եմ, ոնց որ մորս, հորս, ախպորս: Բայց քեզ հատուկ եմ կարոտում, մենակ քեզ եմ տենց կարոտում, այ քեզ սիրում եմ:

— Չէ, ես ուրիշ եմ, ես ընկերուհիդ եմ, դու ինձ որպես մարդ ես սիրում, իսկ սիրածին սիրելը ուրիշ բան ա:

— Դու որտեղից գիտե՞ս, Աննա աղջիկ, թե սիրածն ի՞նչ, ա, սիրածին ո՞նց են սիրում:

— Դե երեւի գրքեր եմ  էլի  կարդում քո շնորհիվ, ընդեղ Մոսոյի ու Նելլիի նման անկապ սիրո մասին չեմ կարդացել, չկա, աննորմալ սեր ա ձեր սերը, Նելլի ջան:

— Ռադ եղի, նորմալ ա, ոչ մի աննորմալ բան չկա: Ուղղակի ես կրքոտ չեմ, սառը մարդ եմ:

— Չէ, հեչ էլ սառը չես, Մոսոդ ա անտաշ:

— Աննա, Մոսոս քեզ ի՞նչ ա արել, որ տենց չես սիրում:

— Քեզ չի թողնում ապրես, քեզ սարքել ա թելով պար ածվող տիկնիկ` խամաճիկ, գիտես չէ՞, մարիոնետներ են ասում դրանց: Դու չկաս, երբ մոտդ Մոսո կա, կա միայն Մոսոյի Նելլի, իսկ իմ իմացած Նելլին չկա:

— Դե չկա` չկա, ի՞նչ անեմ: Տենց ա իմ կյանքն էլ, մերոնք Մոսոյենց հետ մոտ են, ամեն ինչ արդեն որոշված ա, Մոսոն բանակից գա` ամուսնանալու ենք:

— Հա, խազ են քաշե՞լ օրորոցիդ վրա տասնհինգ թվին, չէ՞: Է¯, Նելլի, հետո ես գլխիդ տալու, Մոսոն քո թայը չի, նա հոգով սրտով-խուժան ա, ուղեղն էլ մի բուռ ա մենակ, ուղիղ էնքան, ինչքան պետք ա մեր ջհանդամում ապրելու ու «գողական» լինելու, մեկ էլ քեզ իրան կպցնելու ու կպած պահելու, սրա-նրա մոտ իրա սիրուն Նելլիով պարծենալու  համար: Մոսոն հըլը քեզ  ցույց կտա, թե ինչ տականք ա:

— Է¯, բոլ ա, Աննա, տենց անես, էլ չեմ գա ձեր տուն: Ինձ վատ մի տրամադրի իմ նշանածի նկատմամբ: Որ մատանի չեմ դնում, դա չի նշանակում, որ նշանված չեմ: Ուղղակի նշանը ծախսեր ա պահանջում, դե փողն էլ գնաց Մոսոյի բանակի քեֆին, հենց գա` կնշանվենք: Բայց ինձ համար Մոսոն իմ նշանածն ա ու վերջ: Լավ ա, վատ ա` էդ ա:

— Նելլի, հըլը մի հատ անկեղծ ասա, սկի ձեր կուրսում նենց տղա չկա՞, որ դուրդ լինի եկած էս մեկուկես տարվա ընթացքում:

— Է¯, էլի մի սկսի պրովոկացիոն հարցեր տալ, Աննա:

— Չէ լավ, ասա էլի, գոնե նենց, մի քիչ, կամ էլ դու իրան դուր գաս, չկա՞ տենցը:

— Կա մի տղա, կիրովականցի ա, ծնողները մանկավարժներ են, տատն ու պապն էլ են եղել մանկավարժներ, հիմա էլ ինքն ա եկել դառնա: Միշտ ինձ ա նայում դասերին: Գիտեմ, որ դուրն եմ գալիս: Ես նենց չեմ պահում ինձ, որ Մոսոյիս բանակում եղած վախտը մեկն ինձ ռիսկ անի մոտիկանա: Պետքս չի:

— Պարզ ա, աղջիկ ջան, քեզ հետ ամեն ինչ: Ասում են` հնարավոր չի փրկել նրան, ով չի ուզում փրկվել: Գնա, գնա Մոսոյիդ գիրկը, բայց որ ցավի, չգաս ասես` յոդ քսի ու կապի, Աննա: Ես քեզ զգուշացրել եմ, կողքից լավ ա երեւում, դու կարող ա սաղ կյանքդ Մոսոյի հետ ես եղել, չես նկատում, բայց ես տեսնում եմ, որ Մոսոն քեզ հըլը էնքան ցավ ա պատճառելու, որ չես ուզելու, թե ունենաս էս կյանքը:

— Չէ, տենց չի լինելու: Հենա, Մոսոյի հերը կոոպերատիվ ա գրվել, կակռազ Մոսոյի բանակի վերջանալուն կստանա: Մենք առանձին կապրենք, իսկ եթե ամուսնանում են ու առանձին են ապրում, ամեն ինչ լավ ա  լինում, ներվերդ ուտող չի լինում, կենցաղդ քոնն ա` կուզես ամանները կլվաս, կուզես հեռուստացույց  կնայես` առավոտը կլվաս:

— Հա Մոսոյից բացի տենցը էդ բնակարանում չի լինելու, ճիշտ ա: Քո կյանքն ա, Նելլի, դու ես որոշողը, ես ուրախ կլինեմ, եթե դու երջանիկ լինես, Մոսոյի հետ, թե Փլանի-Փստանի, կարեւոր չի: Բայց որ տեսնում եմ հիմիկվանից` ինչ ա սպասվում քեզ, սարսափում եմ քեզ համար:

— Չէ, Ան ջան մի սարսափի, լավ ա լինելու: Մոսոյի նման ինձ ոչ ոք չի սիրի կյանքում: Պիտի նենց մարդու հետ կյանքդ կապես, որը քեզ շատ ա սիրում: Դե իսկ դու էլ կսիրես էլի ժամանակի հետ, հո քար չե՞ս:

— Լավ, Նելլի ջան, կապրենք` կտեսնենք: Բայց իմացի, որ ես միշտ կամ, միշտ պատրաստ եմ քեզ օգնելու ցանկացած հարցում, մանավանդ մոսոյատիպ հարցերում:

— Գնանք կատաց անենք, Աննա:

— Գնանք, Նելլի:

………………………

Անցավ Մոսոյի բանակի երկու տարին, Մոսոն եկավ, ու եկան Նելլիին նշանելու: Կոոպերատիվ տունն արդեն ստացել էր Մոսոյի հերը, ու հարսանիքի օրն էլ նշանակված էր: Նելլին էդ մի ամիսն անցկացրեց Մոսոյի ակտիվ սիրահետումներից խուսափելով: Մոսոն ասում էր` մեկ ա ամուսնանալու ենք, ի՞նչ տարբերություն, երբ կքնենք որպես մարդ ու կնիկ: Իրավիճակը դժվարանում էր նրանց Երեւանում գտնվելով` ուր Նելլին վարձով էր ապրում:

— Մոս ջան, չէ, բան չմնաց, համբերի էլի, թող պարզ երեսով ձեր ընտանիքը մտնեմ, հերս իրան լավ զգա: Ընկերներ են հորդ հետ, միասին նստած վախտը երեսով չտա, չասի` աղջիկդ մատչելի ապրանք ա: Դիմացի, Մոս ջան:

— Է¯, Նելլի, հերս տենց բան կյանքում չի ասի, գիտեն, որ մանկուց իրար հետ ենք, իրար համար ենք ստեղծված սենց ասած, ոչ մեկն էլ բան չի ասի, ազիզ, թող էլի:

— Չէ°, Մոսո, չէ°:

Ու տենց, ամեն Աստծու օր, մինչեւ չեկավ հարսանիքի սպասված օրը, որ Մոսոյին պիտի թեթեւություն պարգեւեր: Հարսանիքի նախօրյակին Նելլիի մերը որոշեց ծնողական պարտքը կատարել, ու իրիկունը նստած, Նելլիին բացատրեց, թե ոնց են երեխա սարքում: Նելլին սուս-փուս լսեց ու գնաց քնելու: Երազում տեսավ մահացած տատին, որը կանչում էր Նելլիին, թե արի, արի հետս տանեմ: Տատը քաշում էր Նելլիին դեպի իրան, չգիտես որտեղից ռաստ եկած Աննան էլ` իրան: Նելլիին քիչ էր մնացել միջիցը կես անեն:

Նելլին արթնացավ սառը քրտինքով պատված: Ոչ մեկին չպատմեց երազը:

Հարսանիքն արեցին կենցաղի տանը, ամեն ինչը տեղը տեղին: Նելլիին լիքը ոսկեղեն նվիրեցին, սերվիզներ, նույնիսկ չեխական խրուստալից ջահ նվիրեց Մոսոյի Մոսկվա ապրող մորաքույրը: Մի խոսքով, ամեն ինչ լավ անցավ:

Նորապսակներին որպես ժամանակակից մարդիկ ճամփեցին թազա տուն, որ մենակ անցկացնեն առաջին գիշերը: Ուտելիք դրին հետները, նույնիսկ խմիչք: Մոսոն ու Նելլին գնացին իրանց տունը, ընդեղ պիտի առաջին գիշերն անցկացնեին համատեղ կյանքի, ընդեղ էլ պիտի ապրեին հետագայում: Հիմարի երազանք:

Նելլին հագավ տատի կենդանության օրոք իրան բաժինք առած գերմանական գիշերանոցը, պենյուարն էլ վրայով, ու նստեց մահճակալին:

Մոսոն խմել էր հարսանիքին, բայց հարբած չէր: Մոսոն խմիչքից կատաղում էր, դառնում էր մի տեսակ ագրեսիվ: Նելլին մի քիչ վախենում էր Մոսոյից տենց վախտերը, բայց հիմա Մոսոն իրա ամուսինն էր, հիմա նա Նելլիին պիտի պաշտպաներ, պիտի սիրեր:

— Հը՞, պատրա՞ստ ես:

— Հա, Մոս ջան, պատրաստ եմ, կարաս քո բաժին օրինական սեքսը ստանաս:

Մոսոն բնույթով կոպիտ էր, «գողական» տղա էր, ի՞նչ երկարացնեմ: Նելլիին հանվացրեց, պառկացրեց, ինքն էլ հանվեց ու պառկեց վրեն: Նելլին հնազանդ պառկել էր: Մոսոն իրա գործը արեց, որից Նելլին ոչ մի բան չհասկացավ: Չհասակացավ, թե էդ ինչ մի լավ  բան ա, որ էդքան գովում են, փսփսում են անկյուններում, մի անամոթ մարմնամարզություն ընդամենը, իսկը նենց, ոնց որ Նելլին կարդացել էր «Էգլեթիերների ընտանիքը» գրքում: Ընդեղ տենց էլ գրված էր. «Եւ այս անամոթ մարմնամարզությունից, եթե Աստված կամենում է, երեխա է ծնվում»: Հիմա Նելլիի համար առաջին անգամվա սեքսը տենց էր: Անամոթ մարմնամարզություն: Ի՞նչ իմանար Նելլին, որ իրա Մոսոն ա եզ, որ ինքը հըլը դեռ չփխրեցված, առու չգցած բոստան ա, որը ինչքան էլ ցանես, ջրես, մինչեւ չփխրացնես` բերք չի տա: Մոսոն փխրացնել չգիտեր: Նա մենակ առանց առու գցելու ցանում էր իրա անպետք սերմը:

— Հը՞, Նելլի, ո՞նց բան ա սեքսը:

— Եսիմ, Մոսո, բան չհասկացա:

— Ցավե՞ց երեւի դրա համար: Ոչինչ, հետո լավ կլնի: Հըլը վեր տենամ արյունդ:

Նելլին վեր կացավ, բացեց վերմակը:

Արյուն չկար:

— Ախչի, բա խի՞ արյուն չկա:

— Եսիմ, Մոսո, երեւի տենց էլ ա լինում:

— Չի լինում, եթե աղջիկ են լինում անպայման արյուն ա լինում: Նելլի, պոզեր ես դրել ինձ դու, հա՞: Երբ ես արանքը կարացե ճղես, այ բոզ:

Նելլին ցնցվեց «բոզ» բառից: Ի՞նչ ա ասում է՜ էս Մոսոն:

— Մոսո, ի՞նչ ես հիմար-հիմար դուրս տալիս, ե՞րբ կարայի ես քեզ պոզեր դնեմ, մի քայլ անգամ չէի գցում առանց ախպերներիդ պոչիցս կապած լինելու:

— Չեմ իմանում, արյուն չկա, ուրեմն դրել ես:

— Չէ, Մոս, ցավդ տանեմ, ճիշտ եմ ասում, ես քեզ հավատարիմ սպասել եմ երկու տարի, ում ուզում ես` հարցրու:

— Ինչի՞ս ա պետք հարցնեմ, ես տեսնում եմ, փաստը մնում ա փաստ: Արյուն չկա: Բոզի մեկը, այլանդակ, փչացած, ոռ էիր խաղցնում էսքան վախտ, նշանված վախտերն ասում էի` տուր, ասում էիր` չէ, բա հերս ինձ համար ամաչի՞: Դե հիմա ես սաղին կպատմեմ, թե դու ով ես, ինչ պոռնիկ ես, հիմա տենամ ի՞նչ ես անելու: Ես քեզ դուրս չեմ անի, շատ ես սիրուն, քեզ հետ մարդամեջ գնալիս սաղ ինձ են նայում, ես քո նմանը չեմ կարա  ճարեմ, բայց սաղ կյանքդ կզած ես մնալու իմ առաջ, ռեժիմով տփելու եմ: Ես նենց կանեմ, Նելլի աղջիկ, որ դու կիմանաս, թե ինչ ա նշանակում Վալուց Մոսոյին խաբելը, պոզեր դնելը: Ես քու բոզ մերը…

Նելլին կծիկ ա դառել, նստել ա ցածր աթոռին ու հոնգուր-հոնգուր լաց ա լինում: Ի՞նչ ասի նա Մոսոյին, Մոսոն ընդունակ չի ոչ լսելու, ոչ էլ հասկանալու Նելլիի պատճառաբանությունները: Բա հե՞րը: Հերը հիմա չի կարալու քաղաքով ման գա, ո՞նց ա գնալու հանք գործի, էն էլ Մոսոյի հոր  հետ միասին մի հերթափոխի: Ջհանդամը թե չի տփի, մենակ բան չասի մարդու: Նելլին չգիտեր, թե ուր ա կորել իրա կուսաթաղանթը, ինքը կիրթ աղջիկ էր, հասկանում էր, որ երբեմն չեն ունենում ընդհանրապես, իրանք ֆելդշերի կուրս են անցնում ինստիտուտում, ընդեղ պատմել են, բայց դե Մոսոն չի հասկանա, չի հավատա, եթե նույնիսկ Վիկտոր Համբարձումյանն ասի նրան դրա մասին: Բա ի՞նչ անի Նելլին:

Մոսոն գնաց խոհանոց, նստել ա, արաղը դրել դեմն ու խմում ա` բաժակ բաժակի հետեւից:

Նելլին լացել, լացել ու քնով էր անցել, երբ վեր թռավ կողքին հասցրած հարվածի անտանելի ցավից:

— Բոզի աղջիկ, ցիրկի պոռնիկ, տրասսի բոզ, ես քու մերը, ես քու …

Մոսոն համ հայհոյում ա, համ էլ ամեն բառի հետ տալիս քացով, բռունցքներով Նելլիի մարմնի տարբեր մասերին, ու նենց չի խփում, իմիջիայլոց, այլ ոնց որ բռնցքամարտիկը կատաղած զարկեր կհասցներ հակառակորդին: Նելլին գալարվում ա, սենց ա շրջվում, նենց ա շրջվում, Մոսոն տալիս ա փորին, գլխին, կողքին, երեսին, վաղը սաղ կապտած ա լինելու Նելլին, ու սաղ իմանալու են, որ Նելլին աղջիկ չի եղել… Նելլին ի վիճակի չէր դիմադրելու, Մոսոն էլ ծեծեց Նելլիին, հետո պառկեց վրեն, կատաղած բռնչալով տիրեց ու մեռածի նման քնեց:

Նելլին վեր կացավ, շորերը հագավ ու դուրս եկավ փողոց: Վերջ: Նելլին դառավ վատը: Նելլին հիմա պիտակ ունի: Նելլին էլ չի բարեւի Հռիփսիկ տոտային, Սերոժ ձյաձյային ու մնացած հարեւաններին պարզ երեսով: Նելլին հիմա իրա մնացած ողջ կյանքը գլխիկոր պիտի մնա: Երեւի մենակ Աննան նույն ձեւի կվերաբերվի Նելլիին: Գնա Աննայենց տուն, Աննան իրան լավ բաներ կասի, Աննան իրան կստիպի ապրել: Ինչի՞ չլսեց Աննային, Մոսոն իրան զոմբի էր սարքել, իրա հնարած սցենարին համաձայն Նելլիին դեր էր տվել, Նելլին էլ հլու հնազանդ կատարում էր էսքան տարի: Եւ ի՞նչ: Եւ ինչ որ հիմա կա`  անպատիվ, ծեծված, բոզ հանված Նելլի, որի կյանքը պիտի լինի իրան ռեժիմով տփող անտաշ Մոսոյի կողքին: Չէ՛, չի գնա Աննայի տուն, Աննան կասի` ասում էի չէ՞: Չէ՛, չի գնա:

Մոստի վրայով անցնելիս Նելլիի հայացքն ընկավ դիմացի բարձրահարկին: Նելլին գնաց վերելակով բարձրացավ տասներեքերորդ հարկ, հետո ման եկավ, գտավ դեպի տանիք տանող դուռը ու դուրս եկավ…

Քաղաքը ափիդ մեջ ա: Սիրուն ա շատ: Արեւը նոր-նոր ծագում ա: Նելլին նայեց արեւին, մինչեւ նա դուրս եկավ: Նայեց ներքեւ, տեսավ մարդ չկա, ու թռավ տատի մոտ…

Մոսոն արթնացավ դռան թակոցից: Միլիցեքն են: Ի՞նչ են ուզում, կրիմինալ բան-ման չկա մոտը:

— Մոսո, կնիկդ իրան վիսոտկից գցել ա, չգիտե՞ս ինչու:

Մոսոն անակնկալից ու վախից տեղը ճպաղեց:

— Չէ, չգիտեմ:

— Բայց խի՞ ես դու քնած, իսկ կինդ ծեծվածի վնասվածքներով շենքից գցված: Հը՞, ասա հըլը:

— Դե, աղջիկ չէր, մի երկու անգամ հասցրի, որ իմանա, որ ես դուռակ չեմ: Հետ չէի տալու հո հորը, սիրում եմ մանկուց:

— Բա մանկուց սիրած աղջկան տենց ծեծո՞ւմ են, անասուն: Հասցնում են էն աստճանի, որ նա գնա գցվի՞: Հավաքվի գնանք, տեղում կպարզենք քո մեղքի աստիճանը:

Մոսոն գնաց շորերը հագնի, նասկիներն էր ման գալիս, մեկ էլ վերմակը հետ տարավ…

Նելլիի կուսաթաղանթի արյունն էր, ո՞նց էր եղել առաջին անգամը չկար, հետո երեւի եղավ… Վա՜յ, ափսոս, Նելլի…

Մոսոյին չնստացրին, համարեցին, որ մեղք չունի Նելլիի մահվան մեջ:

Աննան Մոսոյին տեսավ մի օր փողոցում, հանեց վաղօրոք նախապատրաստած երկաթի ձողը ու տուր թե կտաս Մոսոյի բութ ու անտաշ, զըռգլուխ գանգին` հետեւից: Մոսոն ընկավ հիվանդանոց, հազիվ փրկեցին: Աննայի հանդեպ հայց-մայց չներկայացրեց, քաք կերած շան նման հենց հիվանդանոցից դուրս եկավ, փախավ գնաց ռուսաստանները, ու էլ մեր քաղաքում երեսը ցույց չի տվել…

Նելլիի ու Մոսոյի հայրերը մի երկու տարի խռով մնացին, հետո ինչ-որ առիթով մի տեղ էին միասին հայտնվել, հաշտվեցին ու էլի դառան ընկերներ: Դե Մոսոյի հերն ի՞նչ աներ, որ Մոսոյի հերն ա:

Աննան ապրում  ա Լոնդոնում, ասում են` դառել ա պահանջարկ ունեցող սցենարիստ: Ամուսնացել ա: Նույնիսկ կեսարյան հատումով աղջիկ ա ունեցել, անունն էլ Նելլի ա դրել:

Նելլիի գերեզմանը հերը սիրուն սարքել ա, մարդ շատ ա գնում գալիս, անծանոթ մարդիկ ծաղիկներ են դնում Նելլիի գերեզմանին, հետն էլ պուլպուլակ ա սարքել` խմում են ջրից: Աննայի նախաձեռնությամբ քարի վրա գրել են.

Նելլի Վաղարշակի Աբգարյան

1968-1988

«Ձոն կուսաթաղանթին»

Նոյեմբերի 18-ին, ժամը 19.30-ի սահմաններում, ոստիկանության ծառայողները Երևանի Բաշինջաղյան փողոցի շենքերից մեկի մի բնակարանից բերման են ենթարկել նախկինում երեք անգամ դատապարտված 31-ամյա Աբրահամ Մեսրոպյանին՝ «Աբուլիկ» մականունով, որը նոյեմբերի 1-ից ոստիկանության Մաշտոցի բաժնի կողմից հետախուզվում էր ՀՀ քր. օր.-ի 176 հոդվածի 2-րդ մասի 1-ին կետի մեղադրանքով, այն է՝ կողոպուտ, որը կատարվել է մի խումբ անձանց կողմից, նախնական համաձայնությամբ: Կատարվում է քննություն:

Յուլյա Տիմոշենկոյի դուստր Եվգենիա Կառը հայտարարել է, որ քննչական մեկուսարանում իր մորը զննած բժիշկները չեն կարողանում միասնական եզրակացության գալ և միանշանակ ասել, թե որն է Տիմոշենկոյի խնդիրը` միջողային ճողվա՞ծք, թե՞ նևրալգիա: Այս մասին հայտնում է ուկրաինական մամուլը:

Տիմոշենկոյի առողջական վիճակը վերջին օրերին կտրուկ վատացել է: Դատապաշտպանի խոսքով` Տիմոշենկոն ողնաշարի շրջանում սուր ցավեր ունի և ինքնուրույն չի կարողանում տեղաշարժվել:

<Առանց կլինիկական մասնագիտացված պայմաններում հատուկ սարքավորումներով ախտորոշում կատարելու անհնար է որոշել` դա միջողային ճողվա՞ծք է, թե՞ նևրալգիա: Բժիշկները, որոնք միայն հիվանդին շոշափելու հնարավորություն ունեն, չեն կարողանում ախտորոշել և միանշանակ ասել, թե ինչ է պատահել>,- հայտարարել է Կառռը:

Տիմոշենկոյի դստեր խոսքով` ինքն արդեն մեկ շաբաթից ավելի է չի կարողանում հանդիպել մոր հետ, քանի որ մայրն ի վիճակի չէ տեղից բարձրանալ ու քայլել:

Բալիում ընթացող Արևելաասիական գագաթնաժողովի շրջանակում Ռուսաստանի Դաշնության ու Միացյալ Նահանգների պատվիրակությունները նոտաներ են փոխանակել այցագրային ռեժիմի պարզեցման վերաբերյալ:

Դեռ հուլիսին Վաշինգտոն կատարած այցի ընթացքում ՌԴ արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովը ԱՄՆ պետքարտուղար Հիլարի Քլինթոնի հետ բանակցություններից հետո ասել էր, որ երկու երկրների միջև այցագրային ռեժիմի պարզեցման վերաբերյալ համաձայնագիրը կստորագրվի այս տարի:

Փաստաթղթի համաձայն`երկու երկրների գործարարներն ու զբոսաշրջիկները կստանան այցագրեր, որոնք հնարավոր կլինի օգտագործել երեք տարի ժամկետով, իսկ քաղաքական գործիչները` մեկ տարով:

Ներկայում ՌԴ քաղաքացիները կարող են առանց վիզայի այցելել Հարավային Ամերիկայի մի շարք երկրներ` Չիլի, Արգենտինա, Բրազիլիա,Վենեսուելա, Պերու, Էկվադոր,Կոլումբիա, դեկտեմբերի վերջից` նաև Ուրուգվայ:

Հետաքրքիր ժամանակներ ենք ապրում: Նախընտրական մթնոլորտը այնքան է ազդել ոմանց վրա, որ անհավասարակշիռ  ու անիմաստ բաներ են անում: Այսպես, ՀՌԱԿ ատենապետի անունից հայրենի կառավարությունը ֆաքս է ստացել, որ եթե իրեն չճանաչեն ՀՌԱԿ ատենապետ, ապա վարչապետի ստվերային տնտեսական խաղերի մասին շատ բան կպատմի: Մի ողջ մարզի ղեկավար մարդկանց աչքի առջև քացով կին է ծեծում ու դեռ պաշտոնավարում է: Մի վարորդ էլ հաջողացնում է ավտոմեքենայով հարվածել ՀՀ նախագահի նստավայրի դարպասին, ու ոմանք էլ ուզում են դրան քաղաքական աստառ տալ…. Կարճ ասած` մեր հայրենակիցների մի մասը մտել է հոգեկան շեղման գործընթացի մեջ:

Դե մթնոլորտն է այդպիսին: Ոչ մի պաշտոնյա չգիտի` վաղը պաշտոնավարելո՞ւ է, թե՞ ոչ: Ոչ մի օլիգարխ չգիտի` կմնա՞ որպես այդպիսին, թե՞ բոմժի կվերածվի: Ոչ մի քաղաքական գործիչ չգիտի` կհայտնվի՞ համամասնական ընտրացուցակի անցողիկ մասում. և դա վերաբերում է ինչպես իշխանությանը, այնպես էլ ընդդիմադիրներին: Հա, հենց ընդդիմադիրներին: ՀԱԿ-ը կարծես սսկվել է ու հավանաբար կբավարարվի մանդատների այն քանակով, որը համապատասխանում է 7 տոկոսանոց մինիմումին, եթե իհարկե դա էլ շատ չհամարեն: Այսինքն` ՀԱԿ-ի 18 կուսակցությունների մեծ մասի քաղաքական ապագան զերոյացվում է…

Բայց խորհրդարանական ընդդիմության վիճակն էլ լավ չէ: Դաշնակներն ու «Ժառանգությունը» կարծես թե ուզում են միավորվել, սակայն առաջինները կողմ են Եվրասիական միություն մտնելուն, իսկ երկրորդերը` դեմ: Սակայն Հայաստանի` Եվրասիական միություն մտնելու հեռանկարը ավելի ստույգ փաստ է, քան անգամ Գալուստ Սահակյանի ապագա պատգամավորությունը: Ու այդ գծով ջրբաժան առաջացավ նաև կոալիցիայում:

Այսպես, ՀՀԿ-ն ու ԲՀԿ-ն դրան միանշանակ կողմ են, իսկ ՕԵԿ-ը փորձում է դեմ գնալու խաղեր տալ: Դե եթե հիշենք, որ ժամանակին Ռոբերտ Քոչարյանը գլխավոր ախքիկին անգլիական շպիոն էր հանել, ապա պարզ է դառնում, թե ինչու է դա տեղի ունենում: Հո նախկին ստվերային կապերը չեն անհետացել կոալիցիայի մեջ լինելու և բարձր պաշտոն զբաղեցնելու զորությամբ…

Այնպես որ նախընտրական դասավորումը կարող է նոր և անսպասելի ելևէջներ ունենալ: Ու եթե հանկարծ «Ժառանգությունը» ոչ թե դաշնակների, այլ ՕԵԿ-ի հետ դաշինք կազմի, այնքան էլ զարմանալի չի լինի: Ի վերջո աշխարհաքաղաքական տրամաբանությունը զորավոր բան է: Իսկ դաշնակների` Եվրասիական միությունը սիրելը բխում է թերևս Տիգրան Սարգսյանի ասած «չկոտրած տաշտակի» հարցից: Սակայն Եվրասիական միության տրամաբանության բերումով «կոտրած տաշտակի» թեկնածու կարող է դառնալ և վարչապետը: Հո պատահական չէ՞ր, որ նրա «ձայնային խոտանով» և փաթ ընկած լեզվով տեսագրությունն այդքան լայն տարածում գտավ: Պատահական չէ նաև Հարություն Առաքելյանի ոչ այնքան ադեկվատ ֆաքսը… Ի վերջո, Տիգրան Սարգսյանը Արևմուտքի մարդ է համարվում, և միգուցե նրան պարզապես չհաջողվի «եվրասիական կրոն» ընդունել: Չէ՞ որ «Ժառանգության» պատգամավորների մեծ մասը հաստատ կուզենային այդ «կրոնի» շվաքի տակ իրենց մի կտոր մանդատի հարցը լուծել, սակայն հենց Աղվան Գառնիկիչի հայրենակից Արմեն Մարտիրոսյանին ստիպեցին ասել, որ Եվրասիական միությունը «քըխ» է, զի դա գալիս է Րաֆֆի Հովհաննիսյանեն և Ամերիկայեն…

Մյուս ստույգ փաստն այն է, որ Լիսկայի երգը երգված է: Նրանից արդեն երկրից չբացակայելու ստորագրություն են վերցրել, այսինքն` ՀՔԾ-ն խափանման միջոց է կիրառել, այլապես նա չէր սկսի հերքել իր` Ֆրանսիա մեկնելու ցանկությունը այդքան ջանադրաբար, որ երդում տար, թե Հայաստանից երբևէ հեռանալու ցանկություն չի ունեցել ու ահավոր հայրենասեր է: Աղվեսի` այսինքն Լիսկայի դունչը խաղողին (Ֆրանսիային) չի հասնում, դրանի՞ց է խակ: Ու, եթե արտակարգ իրավիճակային հոտառություն ունեցող Հմայակ Հովհաննիսյանը հայտարարում է, որ պետք է դատել ոչ միան մարզպետ Սուրիկ Խաչատրյանին, այլև այն պատգամավորներին, որ ծեծը տեսել են ու հրապարակավ սուտ են վկայել, ուրեմն իրոք մի բան կա… Գումարած դրան` Լիսկայի համար շատ վատ նշան է, որ ՀՀԿ վերջին «աշխատանքային նիստին» նրան ոչ թե առաջարկել են դիմում գրել, այլ որոշել են սպասել «նախաքննության արդյունքին» և «չմիջամտել» իրավապահների գործերին:

Ի դեպ, սխալված չենք լինի, եթե ասենք, որ Հայաստանի` Եվրասիական միության մեջ մտնելու հեռանկարն ուղղակի կապ ունի Լիսկայի գործի հետ: Պարզապես Լիսկայի նման տեղական ֆեոդալները ոչ մի կերպ չեն տեղավորվում ապագա միության ձևաչափի և վարչական կարգի մեջ, ուստի… Դե, մյուսների հերթն էլ է հասնելու, սկիզբն է միշտ զոռ: Ի վերջո, այդ խորամանկ սյունեցուն քեֆը լավացնելուց հետո անպայման «Մարիոտ» հասցնելը հո պատահականություն չէր…

Ինչևէ, որոշ արտաքին գործոններ էլ են վկայում հօգուտ Եվրասիական միության անխուսափելիության: Հո հենց այնպես չէ, որ «պարիտետի սիրահար» բրիտանական շպիոն Թոմաս դե Վաալը, որի մուտքը Ռուսաստան արգելված է, հանկարծ հայտարարում է, որ Ադրբեջանը Արցախի ու հարակից տարածքների երես երբեք չի տեսնի, ինչքան էլ միլիարդավոր դոլարներ ծախսի սպառազինության վրա: Եվ դեռ ինչքան «ոսկե սարերով» Արևմուտքը կփորձի գայթակղել Հայաստանին, միայն թե գոնե ուշացնենք մեր մուտքը Եվրասիական միություն, զի չմտնելու տարբերակները այլևս ֆանտաստիկայի ոլորտից են:

Շաբաթվա Վարկածները քննեց ԱՐՍԵՆ ՎԱՀԱՆՅԱՆԸ

ԱՄՆ-ի ներկայացուցիչների պալատի Բնական պաշարների հանձնաժողովը քվեարկել է Ամերիկայի բնիկ ցեղերին պատկանող հողերում Թուրքիայի հետ իրականացվող առևտրի համար արտոնություններ սահմանելու օգտին:

Այս քայլին հանձնաժողովը դիմել է այն բանից հետո, երբ Թուրքիային առևտրային արտոնություններ տրամադրելու կողմնակիցները, դիմելով խորհրդարանական մարտավարության, արգելափակել են օրինագծին մարդու իրավունքներին առնչվող փոփոխությունները, որոնց միջոցով ներդրումներ կատարելու հնարավորություն կտրամադրվեր մարդու իրավունքների պաշտպանության գծով պահանջներին բավարարող ավելի մեծ թվով պետությունների:

Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախմբի մամուլի հաղորդագրության համաձայն, Մերիլենդ նահանգի ներկայացուցիչ, Հանձնաժողովում Ներկայացուցիչների պալատի թիվ 2362 բանաձևում՝ «Բնիկ հնդիկ ցեղերի հետ առևտրի և ներդրումների ցուցադրական նախագծի մասին» օրենքում փոփոխություններ կատարելու ուղղությամբ կատարվող աշխատանքը գխավորող դեմոկրատ Ջոն Սարբանեսը, ներկայացնելով մտահոգությունները Թուրքիայում բնիկ ժողովուրդների դեմ ուղղված բռնությունների պատմությամբ և այս բանաձևի ընդունման դեպքում ԱՄՆ-ի առևտրային առկա պայմանագրերի հնարավոր խախտմամբ` ներկայացուցիչ Սարբանեսն արտահայտել է իր համոզմունքն այն մասին, որ այս օրենքում պետք է ընդգրկվեն մարդու իրավունքների պաշտպանության դրական փորձ ունեցող բոլոր երկրները:

Հանձնաժողովի նախագահ, Վաշինգտոն նահանգը ներկայացնող հանրապետական Դոք Հաստինգսի կողմից ընդունված որոշման համաձայն Սարբանեսի կողմից ներկայացված փոփոխությունն անընդունելի է համարվել և, չնայած այս խնդրի շուրջ ծավալված բանավեճի, Հանձնաժողովն ընդունել է բանաձևը` ձայների 27` կողմ, 15` դեմ հարաբերակցությամբ:

Թիվ 2362 բանաձևն առաջ է քաշվել թուրքական լոբբիի կողմից՝ բնիկ հնդիկ ցեղերին պատկանող հողերում Թուրքիայի ընկերությունների համար առևտրային հատուկ արտոնություններ տրամադրելու նպատակով:

Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախմբի գործադիր տնօրեն Արամ Համբարյանն այս կապակցությամբ նշել է, որ «առևտրային արտոնյալ պայմանների շուրջ ծավալված բանավեճը արտացոլում է Կոնգրեսում աճող անհանգստությունն գնալով ավելի ինքնահավան և ագրեսիվ դարձող Թուրքիայի նկատմամբ, որն օգտագործում է ինչպես թանկարժեք լոբբինգը, այնպես էլ կոշտ սպառնալիքը` պահանջելով իր հանդեպ հատուկ ուշադրություն ցուցաբերել, նույնիսկ եթե նրա առաջնորդները արհամարհում են մեր արժեքները, ոտնահարում են մեր շահերը և սպառնում են մեր դաշնակիցներին»:

«Հանձանխումբը միանում է մեր բոլոր հայ և հույն, ինչպես նաև մարդու իրավունքների պաշտպան գործընկերներին, որպեսզի երախտագիտություն հայտնի ներկայացուցիչներ Սարբեյնսին, Պալոնեին, Ցոնգասին և Դունկանին` նրանց գործադրած բոլոր ջանքերի համար. անհամբեր սպասում ենք մեր դաշնակիցների հետ համատեղ աշխատանքին` ուղղված այս որոշումը չեղյալ դարձնելուն` ելնելով ԱՄՆ –ի ուժեղ, հավասարակշռված և բարոյական  առևտրային քաղաքականության շահերից», — ասել է Ամերիկայի Հայ դատի հանձնախմբի գործադիր տնօրեն Արամ Համբարյանը:

Հասարակական մի քանի կազմակերպություններ նամակ են հղել նախագահ Սերժ Սարգսյանին, որտեղ իրենց դժգոհությունն են արտահայտում «Հանրապետության Հրապարակ» մետրոյի հարևանությամբ բազմահարկ հյուրանոցի և կառավարության թիվ 1 շենքի բակի կողմից նոր մասնաշենքի կառուցման կապակցությամբ:

«Էկոլոգիական բոլոր չափանիշներով քաղաքի կենտրոնը գործնականորեն վերածվել է «Էկոլոգիական աղետի գոտու»: Հարնարպետության հրապարակի տարածքում նոր շենքերի ավելացումը կբերի տրանսպորտային միջոցների լրացուցիչ հոսքի, կբարձրանա օդային ավազանի աղտոտվածությունը, կկրճատվեն մնացորդային կանաչ տարածքները, կբարձրանան սեյսմիկ ռիսկերը:…Մենք, որպես Երևան քաղաքի և շրջակա միջավայրի պահպաններ, որը ներառում է նաև քաղաքաշինության բաղադրամաս, խնդրում ենք Ձեզ, որպես Սահմանադրության երաշխավորի և գործադիր իշխանության ղեկավարի, ազդել ՀՀ կառավարության և Երևանի քաղաքապետարանի վրա, նշված կառույցների հետ կապված ընդունած որոշումների վերանայման նպատակով: Անհրաժեշտ է փրկել նման աղավաղումներից մեր գլխավոր հրապարակը` աշխարհի ամենագեղեցիկ հրապարակներից մեկը»,- նշված է նամակում:

Ըստ «Էկոլուրի», ՀԿ-ներն առաջարկում են զբոսաշրջության ուղղվածությամբ քաղաքի զարգացումն ապահովելու համար հրատապ վերականգնել սև և կարմիր տուֆից կառուցած հին տները, տեղադրել դրանք Գլխավոր պողոտայում` հետագայում օգտագործելով որպես հյուրանոցային համալիրներ: ՀԿ-ները նաև առաջարկում են «Հանրապետության հրապարակ» մետրոյի մուտքի դիմաց գտնվող ազատ տարածքը վերածել գեղատեսիլ ծաղկանոցի, ինչը հրաշալիորեն կներդաշնակի ծաղկի տեսք ունեցող շատրվանի հետ:

Նամակի տակ ստորագրել են Հայկական բուսաբանական ընկերությունը, «Հանուն կայուն մարդկային զարգացման» ՀԿ-ն, «Սպառողների աջակցման կենտրոն» ՀԿ-ն, «Հայ կանայք հանուն առողջության և առողջ շրջակա միջավայրի», «Թռչնասերների կենտրոն», «Հայաստանի թռչունների պաշտպանության», «Շողեր միություն», «Բիոսոֆիա», «Էկոլոգիական ակադեմիա» ՀԿ-ները, Երևանի Օրհուս կենտրոնը, «Դալմա-Սոնա» հիմնադրամը:

«Ես ամաչում եմ դրանից, որ իմ էրեխեն կարող է նեղվի մեր երեսից, որովհետև մենք ենք էս համազգեստը կեղտոտել»,- ասել է ոստիկանապետ Վլադիմիր Գասպարյանը «Հայկական ժամանակ» օրաթերթին տված հարցազրույցում:

«Ես հոգով եմ տեսնում: Ես չեմ ուզում որևէ մեկից հայացք փախցնեմ, չեմ ուզում, որ իմ երեխան ինձնից հայացք փախցնի: Մինչև 40 տարեկան մարդն ապրում է, որ նրա հորը չասեն, որ տղեդ շան լակոտ է, իսկ 40-ից հետո ապրում է, որ հանկարծ երեխային չասեն, որ հերդ շուն է: Այ, «միլիցա-պեպելնիցա» որ ասել էի` դրա մասին ասեմ: Գասպարյանը էդքան պրիմիտիվ չի: Խոսքը եղել է այն մասին, որ Տերն ինձ ողորմել է, և ես փոքր 7 տարեկան տղա ունեմ: Տերն ինձ ողորմել է, որ տղաս դեռ չի հասկանում, որ բակում խաղալուց էրեխեքը ձեռ են առնում, միլիցով են վախեցնում` արա, միլիցեն եկավ, արա, միլիցա-պեպելնիցա, արա, տո լավ, էսի միլիցու տղայա, հետը գործ չունես և այլն: Լավ է, որ իմ տղան դեռ փոքր է ու չի հասկանում, որ ամենագլխավոր միլիցու տղեն է ինքը: Ես ամաչում եմ դրանից, որ իմ էրեխեն կարող է նեղվի մեր երեսից, որովհետև մենք ենք էս համազգեստը կեղտոտել, մենք ենք այնպես արել, որ այդպես են վախացնում: Մենք բիրտ և կոպիտ ենք: Մենք տեսնում ենք, որ միլիցեն փնթի է, մեր միլիցեն վատն է: Ես ամաչում եմ, որ իմ երեխուն այդպիսի բաներ են ասում: Աստված իմ արդարությունով թող ինձ դատի, իսկ մյուսների արդարությունով թող իրենց ների Աստված, թող գթա ու ների իրենց, քանզի չեն հասկանում, թե ինչ են անում»,- ասել է ոստիկանապետը:

Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակը, նոյեմբերի 10-ին, Վլադիմիր Գասպարյանի կողմից կազմակերպության պատվին, արժանապատվությանը եւ գործարար համբավին պատճառված վնասի հատուցման պահանջի մասին հայցադիմում է ներկայացրել ՀՀ Արաբկիր եւ Քանաքեռ-Զեյթուն համայնքների ընդհանուր իրավասության դատարան:

Հայցադիմումի հիմք են հանդիսացել Վլադիմիր Գասպարյանի կողմից 2011 թ. հոկտեմբերի 17-ին «Հրապարակ» թերթի էլեկտրոնային էջում եւ 2011 թվականի հոկտեմերի 15-ին «Զինուժ» ծրագրում տրված հարցազրույցները:

ՀՔԱ Վանաձորի գրասենյակը գտնում է, որ «Հրապարակ» թերթի էլեկտրոնային էջում տպագրված «Ով արյուն կլափի, թող գա իր երեխու դեմ» հոդվածի մեջ ՀՀ պաշտպանության փոխնախարար Վլադիմիր Գասպարյանի կողմից կատարված հետեւյալ արտահայտություններն իրենց մեջ ներառում են վիրավորանք եւ զրպարտություն` «Ցավացող ծնողը լկտի չի լինի, ցավացող ծնողը կանգնած է, բայց ես տեսնում եմ լկտիություն բանակի նկատմամբ, նախարարի նկատմամբ, ես տեսնում եմ թույն մեջները: 20 տարեկան պոչիկներով լակոտներին, որ բերել են Հելսինկյան կազմակերպությունները, ու էդ լակոտների բերանների արտահայտություններն անձնական վիրավորանք են հասցնում: Երբ փսլնքոտ լակոտը երկիր պահած, երկրի համար տուժած մարդուն վիրավորում է լկտի բացականչություններով, ես դա չեմ հանդուրժելու…: Նրանք անպատվում են պաշտպանության նախարարին, ասելով՝ էդ միոտանին: Ես ասում եմ՝ էդ չորսոտանիներիցդ շատ գործ է անում մեր միոտանին, չէ՞ որ էդ մարդն ինչ որ արել է, ես չեմ պաշտպանում, արել է էս երկրի համար, որ էդ ոտքը կորցրել է»:

Հայցադիմումի մեջ նշվում է նաեւ, որ Վ.Գասպարյանը, իր ելույթներում միեւնույն ժամանակ առանց ուղղակիորեն անուններ նշելու (սակայն իր խոսքից արդեն իսկ պարզ է՝ ում մասին է խոսում), վիրավորում է նաեւ քաղաքացիական հասարակության այն բոլոր ակտիվ եւ համարձակ ներկայացուցիչներին, ովքեր ձայն են բարձրացրել ընդդեմ անօրինականությունների եւ ներկայումս մեր հասարակության մեջ ավելին քան արդիական թեմայի, այն է՝ բանակում մահացությունների թվին, դրանց անարդյունավետ քննությանը եւ մեղավորներին չպատժելուն:

Ինչ վերաբերում է Վլադիմիր Գասպարյանի՝ «Զինուժ» ծրագրում տված հարցազրույցին, ապա դրա ժամանակ նա հայտարարել է. «Ոնց կարող է ցավալ մարդու սիրտ մի երկրի բանակի համար, երբ ֆինանսավորվում ու աշխատավարձ է ստանում ուրիշ երկրներից: Ոնց կարող է մարդու սիրտ ցավա, երբ նա մտածում է` ինչքան աղմկահարույց, ինչքան վատ դեպք պատահի, էնքան լավ է, որովհետեւ դրա վրա ավելի շատ փող կարող է աշխատի: Այդ մարդիկ, ովքեր դրանով զբաղվում են անհայրենիք, աներկիր, անշնորհք, ուրիշին դուր գալու, ուրիշին ծառայելու, նոքարի, սեփական արժանապատվությունը չունեցող երեւույթներ են: Նրանց մեջ մարդիկ կան, ովքեր բանակի կողքով անգամ չեն անցել: …Ու հաստատ իմացեք, վաղը, եթե հանկարծ ինչ-որ բան լինի, ոչ միայն խոր թիկունքում նրանց չենք գտնելու, այլեւ Հայաստանի Հանրապետության ողջ տարածքում այդ երեւույթներին չենք կարողանալու գտնել: Մի քանի օր առաջ այդ խմբերից մեկի հայտարարությունն եմ կարդում թերթերում, որտեղ պահանջում են այս, այս, այս տեղեկությունները` կապված հազարավոր զինծառայողների հետ: Սիրելիներս, իսկ ձեր պատվիրատուները էլ ինչ հանձնարարություն են ձեզ տվել` իմանալու մեր բանակից, միգուցե ամբողջ ցանկը հրապարակեք եւ հետո ամենախայտաբղետ արտասահմանյան հիմնադրամների մոտ գնաք հերթ կանգնեք»:

Կազմակերպությունը գտնում է, որ այս հարցազրույցն իր մեջ պարունակում է մի շարք վիրավորական եւ միեւնույն ժամանակ կազմակերպության բարի համբավն արատավորող արտահայտություններ:

Կազմակերպությունը դատարանից պահանջում է կազմակերպությանը եւ ՀՀ կառավարության շենքի դիմաց բողոքի ակցիա կազմակերպած ՀՀ զինված ուժերում որդիներ կորցրած մայրերին վիրավորանք հասցնելու համար պատասխանող Վլադիմիր Գասպարյանին պարտավորեցնել հրապարակայնորեն ներողություն խնդրել եւ նրանից հօգուտ կազմակերպության բռնագանձել 10 (տասը) ՀՀ դրամ՝ բռնագանձումը տարածելով նրա գույքի վրա:

Մոսկվայում հայազգի երիտասարդ է անհետացել։
Ըստ Ռուսաստանում հրատարակվող «Երկրամաս» պարբերականի, 19–ամյա Դավիթ Ալեքսանյանը նոյեմբերի 14–ին տանից դուրս է եկել և այլևս չի վերադարձել։
Տղան ապրում է Մոսկվայի մետրոպոլիտենի «Էնտուզիաստների խճուղի» կայարանի հարևանությամբ, և ենթադրվում է, որ նա հենց այդ շրջանում է անհետացել։
Դավիթի հարազատները չեն բացառում, որ նա հնարավոր է՝ սափրագլուխների (աջ ծայրահեղականների վայրագ խմբի անդամ) հարձկմանն է ենթարկվել։
Տղայի հարազատներն արդեն դիմել են իրավապահ մարմինների օգնությանը։