Քաղաքաշինության նախարար Վարդան Վարդանյանի նկատմամբ «Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցության վստահությունն ամրապնդվել է: Նախնական  որոշմամբ նա կղեկավարի ԲՀԿ նախընտրական շտաբը: Ավելի ուշ կկայացվի նաև վերջնական որոշումը:

 Հունվարի 30-ին Վարդանյանը, ըստ մամուլում հրապարակված տեղեկությունների,  ԲՀԿ առաջնորդ Գագիկ Ծառուկյանի հետ մասնակցել է նախագահական նստավայրում կայացած կոալիցիոն կուսակցությունների հանդիպմանը:

Գրեթե մեկ դար Թուրքիայի ղեկավարները փորձել են թաքցնել Հայոց ցեղասպանության հրեշավոր հանցանքը՝ քողարկելով այն, ինչ իրականում կատարվել էր  Սիրիական անապատի մահվան դաշտերում Օսմանյան կայսրության օրոք։ Թուրքիայի հզոր պետությունն իր զգալի ֆինանսական և դիվանագիտական ռեսուրսներն ուղղել էր ցեղասպանության ժխտման այդ ստոր գործին։

Թուրքիայի ղեկավարները կարծես թե չեն գիտակցում, որ ժխտելով ու ստելով, ինչպես նաև իրենց անմեղության մասին սին հայտարարություններ անելով, իրականում օգնում են տարածել իրենց անարգ արարքը թերահավատ համաշխարհային լսարանի առջև։

Ավելին, թեև այսօրվա թուրք պաշտոնատարները 1915 թվականի ցեղասպանություն իրագործողները չեն, այնուամենայնիվ նրանք հիմարաբար իրենց կապում են իրենց հանցագործ նախնիների հետ և, դրա մասին ստելով և ապացույցները թաքցնելով, դառնում են հանցագործության մեղսակիցներ։

Յուրաքանչյուր անցնող օրվա հետ Թուրքիայի ղեկավարությունն էլ ավելի է խրվում իր սարքած ճահճի մեջ։ Եկեք ավելի մոտիկից դիտարկենք Թուրքիայի ստոր վարքագիծը Ֆրանսիայի կառավարության կողմից որոշումներ կայացնելու գործընթացում։

Ավելի քան տաս տարի առաջ, երբ Ֆրանսիայի օրենսդիր մարմինն ընդունում էր Հայոց ցեղասպանությունը ճանաչող օրենք, Թուրքիայի կառավարությունը, հակառակ իրեն բնորոշ բոլոր հնարքներին, չհաջողեց խանգարել այդ գործընթացը։ Խորհրդարանի ու սենատի կողմից ցեղասպանությունը ճանաչելուց հետո, նախագահ Ժակ Շիրակը և վարչապետ Լիոնել Ժոսպենը 2001 թվականի հունվարի 29–ին ստորագրեցին հետևյալ օրենքը «Ֆրանսիան հրապարակայնորեն ճանաչում է 1915 թվականին իրագործված Հայոց ցեղասպանությունը»։

Թեև 2001 թվականի օրենքի մեջ ոչ մի նշում չկար Թուրքիային կամ Օսմանյան կայսրությանը որպես Ցեղասպանության հանցագործ, Թուրք պաշտոնատարներն իրենց անմեղության մասին ուռճացված հայտարարություններ կատարելով բացահայտեցին իրենց «գող սիրտը դող» մտայնությունը` այդպիսով ներկայանալով որպես մեղսագործ հրեշավոր հանցագործությունում։

Թուրք պետությունը կրկին քիթը խոթեց Ֆրանսիայի ներքին գործերի մեջ 2006 թվականին, երբ Փարիզում օրենսդիրները փորձեցին նախատեսել պատիժ 2001 թվականին ընդունված օրենքը խախտողների համար՝ կիրառելով նույն պատիժը, որը գործում է Հոլոքոստը մերժողների դեպքում: Ցավոք Ֆրանսիայի կառավարությունը տեղի տվեց թուրքական սպառնալիքներին և հիստերիային և կանխարգելեց այդ օրինագիծը, մինչև սենատը ի վերջո հաստատեց այն 2012 թվականի հունվարի 23–ին։

Այժմ Ֆրանսիական հասարակությունը կանգնած է մի օտար պետության կողմից իրենց ներքին գործերին միջամտելու  մեկ նոր ակներև փորձի առաջ: Թուրքիայի առևտրի պալատների և ապրանքային բորսաների միությունն անցած շաբաթ վարձեց մի ֆրանսիական լոբբիստական ընկերություն, որը ճնշում գործադրեր օրենսդիրների վրա, որպեսզի վերջիններս վիճարկեին ֆրանսիական օրենսդրությամբ ճանաչված ցեղասպանությունների (Հոլոքոստ և Հայոց ցեղասպանությունը) ժխտումն արգելող օրենքը: Հետաքրքիր է, թուրքերը մի կողմից սպառնում են բոյկոտել ֆրանսիական ընկերությունները, իսկ մյուս կողմից նրանց փող են տալիս:

Նախագահ Սարկոզին 15 օր ուներ սկսած հունվարի 23-ից, որպեսզի հաստատի նոր օրենքը, եթե Ֆրանսիայի խորհրդարանի և սենատի 60  կամ ավելի անդամներ դեմ չկանգնեին` դիմելով սահմանադրական դատարան օրենքի սահմանադրականության մասին որոշում կայացնելու հայցով: Թուրքիայի դեսպանը, խախտելով օտարերկրյա դիվանագետի` Ֆրանսիայի ներքին հարցերում չխառնվելու լիազորությունը, ճնշում գործադրելով և «վարձատրություններ» բաշխելով, զբաղվեց անհրաժեշտ 60 ստորագրությունները ապահովելու գործով:

Թուրքիայի կառավարությունը կարող է լուրջ սխալ թույլ տալ` ենթադրելով, որ դատարանն անպայմանորեն կճանաչի նոր օրենքը հակասահմանադրական: Թուրք պաշտոնատարները կարող են վնաս հասցնել իրենց սեփական շահերին, եթե դատարանը ճանաչի օրենքը սահմնադրական, այդպիսով կանխարգելելով հետագա իրավական վիճարկումները թուրք ժխտողների կողմից, ովքեր կձերբակալվեն Հայոց ցեղասպանությունը ժխտելու համար, հենց որ օրենքն ուժի մեջ մտնի:

Վերջին օրերին Թուրքիայի ղեկավարները չափազանց զավեշտալի հայտարարություններ արեցին նոր օրենքի վերաբերյալ: Վարչապետ Էրդողանը մեղադրեց Ֆրանսիային «ֆաշիզմի հետքերով գնալու» մեջ: Ինչպե՞ս մի պետության ղեկավար, որը մարդու իրավունքների ամենամեծ ոտնահարողն է, կարող է համարձակվել մեղադրել Ֆրանսիային ֆաշիզմի մեջ:  Նախագահ Գյուլը միացավ այդ ամբաստանություններին՝ մեղադրելով Ֆրանսիային «խոսքի ազատությունը սահմանափակելու մեջ»: Արդյո՞ք Թուրքիայի նախագահը երբևէ այցելել է իր երկրի բանտերը, որտեղ տասնյակ լրագրողներ ամիսներ շարունակ պահվում են առանց դատավարության, պարզապես կառավարությանը քննադատող որևէ հասարակ հոդված գրելու համար:  Արդյո՞ք նա կարդացել է Թուրքիայի քրեական օրենսգրքի  301-րդ հոդվածը` Թրքությունը վիրավորելու վերաբերյալ, որն արգելում է Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ որևէ  հրապարակային հայտարարություն: Արտաքին գործերի նախարար Դավութօղլուն կարող է իրավացի լինել, երբ բողոքում է, որ ֆրանսիական օրենքը փորձում է «նացիստացնել Թուրքիան», սակայն, դա արվում ոչ թէ Ֆրանսիայի այլ իր սեփական կառավարության կողմից, որը շարունակում է իրեն մասնակից դարձնել փլուզված Օսմանյան կայսրության հանցագործություններին:

Այնուամենայնիվ ամենածիծաղելի հայտարարությունն արել է Թուրքիայի Եվրոպական Միության հարցերով նախարար  Էգեմեն Բաղըշը Շվեյցարիա կատարած  իր վերջին այցի ժամանակ: Նա հորդորել է Շվեյցարիայի իշխանություններին ձերբակալել իրեն, քանի որ Շվեցարիան, ինչպես և Ֆրանսիան, ունի ցեղասպանության ժխտումը քրեականացնող օրենք: Նախարար Բաղըշը, դժբախտաբար, չի կարող ձեռբակալվել կամ դատական կարգով հետապնդվել իր դիվանագիտական անձեռնմխելիության շնորհիվ: Այնուամենայնիվ, նա պետք է արտաքսվեր Շվեյցարիայից որպես անցանկալի (persona non granta) անձ:

Հարութ Սասունյան

«Կալիֆորնիա Կուրիեր» թերթի խմբագիր

Թարգմանիչ` Կարինե Գևորգյան

Այսօր «Գյումրու քաղաքապետ Վարդան Ղուկասյանը, հայտարարել է, թե պատրաստ է  իր սեփական միջոցներով ձեռք բերելու Հովհաննես Թումանյանի Թբիլիսիի տունը: Նա ասել է, թե պատրաստակամ է գնելու Ամենայն հայոց բանաստեղծի տունը և հատկացնելու մեր ժողովրդին:

“Սա ինձ համար լուսապսակ սրբություն, եկեղեցի կառուցելու նման մի բան է”,- Tert.am-ի հետ զրույցում  նշել  է նա.

Գրողների միության նախագահ Լևոն Անանյանը այսօր լրագրողներին հայտնել է, որ բնակարանը գնելու բանավոր պատրաստակամությունից բացի`Ղուկասյան եղբայրները նաև պարտավորագիր են տվել ԳՄ նախագահին:

Գյումրու քաղաքապետն ասել է, թե Թումանյանի բնակարանը գնելու ցանկություն վաղուց ուներ և այդ մասին հայտնել էր. «Բայց ասացին, որ բարերար կար, չգիտեմ էլ ով է եղել, բայց երեկ ԳՄ նախագահ Լևոն Անանյանն ինձ ասաց, որ չի ստացվել, գումարը չկա և ես շատ ուրախացա»,- մանրամասնել է Ղուկասյանը:

Օրեր առաջ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանի մոտ տեղի ունեցած խորհրդակցության ժամանակ  Թումանյանի թոռնուհի Իրմա Սաֆրազբեկյանը տեղեկացրել էր, որ իր պապի` Թբլիսիում գտնվող տունն արդեն գնորդ ունի, որը մտադրություն էր հայտնել գործարքից հետո այն նվիրել Թբիլիսիի հայկական համայնքին` հետագայում մշակութային կենտրոնի վերածելու պայմանով: Մամուլում լուրեր էին պտտվում, որ գնորդը Գագիկ Ծառուկյանն է, որը համաձայնվել է 70 հազար դոլարով գնել տունը:

Իմ պապը երբեք ինդուլգենցիա չի եղել, երբ ես սխալվել եմ: Ամենակարեւորը՝ չի խրախուսել սուտը: Պապս ասում էր՝ բալես, օղին տեխնիկական խնդիր է առաջացնում միայն մի դեպքում՝ երբ տեխնիկական սպիրտ է: Նա ասում էր՝ երբեք սուտ մի խոսիր, սուտը շփացած մարդկանց զբաղմունքն է: «Սուտը քո ընտրությունն է, բալես, բայց քեզնից առաջ մենք ենք եղել ու չենք ստել»,-ասում էր նա: Ու ի՞նչ էր նշանակում սա: Նա ասում էր՝ սուտը քար է, որ ընկնում է ինչ-որ մեկի ճամփին. «Դու կարո՞ղ ես քեզ քար զգալ. քանի ջահել ես՝ չես զգա, բայց միշտ հիշիր, որ ստելով ոչ միայն ինքդ ես ծանրանում, այլեւ ծանրանում ես ուրիշների վրա»: Եվ մի արա այնպես, որ ցանկանան ազատվել քեզանից, բալես,- շշնջում էր պապս: «Սուտը որբացնում է, տղաս»,-ասում էր նա: Այս վերջին մտքի շուրջ նա այդպես էլ չծավալվեց: Բայց մի անգամ մի կերպ բառերով ասաց՝ ստում են նրանք, ովքեր ճիշտն ասելու երեւակայություն չունեն: Նա նաեւ ասում էր՝ բալես, հիմնարկի ղեկավար չդառնաս, քանի որ բոլորը քո մասին կասեն ամենալավ բաները: Դրանից հետո դու ինքդ կուզես լսել դրանք՝ պահանջելով ավելի ու ավելի ուժեղացնել լավի դոզան: «Ածականները վատ խորհրդատու են»,-ասում էր նա: Ըստ նրա, մարդը մի բան է, որին պետք է խնայել: Այսինքն, երբ դու կարող ես ինչ-որ բան տալ մարդկանց, մի թույլ տուր, որ նրանք այն վերցնեն դիֆերամբներով: «Խնայիր նրանց, քանի որ կարող են կարմրել իրենց երեխաներին համբուրելիս»,-ասում էր պապս: Պապս մարդուն տեսնում էր մենակության մեջ, ինքն իր հետ, իսկ մենակության մեջ նույնիսկ Աստված լինելն իմաստ չունի: Էդ դեպքում, ըստ նրա, ի՞նչ կարիք կա մարդուն ասել, որ Աստված է: Նա վստահեցնում էր, որ ղեկավար լինելու մեջ վատ բան չկա, էդ ղեկավարն էլ մեկ ուրիշի ենթական է, բայց երբ նրա գովքն ես կարդում, նրան սովորեցնում ես իրենից ազդեցիկ պաշտոնյայի գովքը կարդալ: «Գովասանքը վիրուս է, բալես»,-ասում էր պապս: Նա ինձ խորհուրդ էր տալիս ապրել էնպիսի տան մեջ, որ պատուհանից կարողանամ ճնճղուկներին կերակրել: «Թող հացը երբեք չլինի քո ամենաքնձռոտ կերակուրը, այլապես դու կմտածես հացը թափելու եւ ոչ թե բաշխելու մասին»,-ասում էր նա: Պապս, որ խելոք մարդ էր, ասում էր՝ էստեղ-էնդեղ խելոք-մելոք չխոսես, ոչ ոք պարտավոր չէ քո ներկայությամբ գլխի ընկնել թե ինչքան քիչ բան գիտի: Եվ հետո,-ավելացնում էր նա,-երբեք վստահ չլինես, որ քո խոսքերի կարիքն ունեն միայն էն պատճառով, որ դու ես ասում: Ուրիշի նույն բառերն, ըստ նրա, կարող են մարդկանց ավելի շատ օգնել: Ի՞նչը նկատի ուներ պապս: Գլխի եմ ընկել, երբ պապս արդեն չկար: Նա ուզում էր ասել՝ ապրիր այնպես, որ քեզ օղին չխոսեցնի, որ ստելու կարիք չլինի, որ ղեկավար չլինես եւ որ պատուհանիդ ճնճղուկներ մոտենան: Այսինքն, կյանքն այն է, երբ մարդիկ քո մեջ են, ոչ թե շուրջդ՝ դու կուզեի՞ր ստել քո միջի մարդուն, լինել նրա ղեկավարը, լսել նրա գովաբանական ածականները ու մի ճնճղուկի հայացքին չարժանանայիր:

Մհեր Արշակյան

Ejournal

Թուրքիայում 2012 թվականի փետրվարի 1-ից ուժի մեջ մտնող «Օտարերկրացիների` Թուրքիայում կեցության եւ ճամփորդության մասին»  թիվ 5683 օրենքի 3-րդ կետի 1-ին ենթակետի փոփոխությունները լուրջ անհանգստություն են առաջ բերել ինչպես Հայաստանում, այնպես էլ Թուրքիայում եւ հարեւան երկրներում:

Փոփոխված օրենքի եւ Թուրքիայում անօրինական աշխատող հայաստանցիների կարգավիճակի մասին ոչ բավարար տեղեկությունների հետեւանքով մամուլում պտտվում է այն կարծիքը, թե նոր օրենքն ուղղված է Թուրքիայում աշխատող հայաստանցիների դեմ` ի պատասխան Ֆրանսիայի կողմից ցեղասպանությունների մասին ընդունված օրինագծի:  Այս խոսակցությունների սկզբնաղբյուրները կրկին թուրքական մի քանի թերթեր են, որոնք փորձում են փոփոխված օրենքի կիրառումը պայմանավորել Թուրքիայից հայերին արտաքսելու ցանկությամբ։

Իսկ ի՞նչ է կատարվում իրականում,  ե՞րբ է փոփոխվել եւ հաստատվել օրենքը եւ իրականում ո՞ւմ է վնասելու: 2003-ին ընդունված «Օտարերկրացիների` Թուրքիայում կացության եւ ճամփորդության մասին»  թիվ 5683 օրենքում կատարվել են փոփոխություններ, որոնք հաստատվել են Թուրքիայի նախարարների խորհրդի կողմից 2011-ի հոկտեմբերի 10-ին` 2012-ի փետրվարի 1-ից կիրառվելու պայմանով: Այսինքն` օրենքի ընդունման ժամանակ  Ֆրանսիայի ազգային ժողովի օրակարգ դեռ չէր ընդգրկվել ցեղասպանությունների ժխտումը քրեականացնող օրինագիծը:

Թուրքական իշխանությունների հավաստմամբ` օրենքի փոփոխությունը միտված է նվազեցնել Թուրքիայում անօրինական աշխատող օտարերկրացիների թիվը,  դրա փոխարեն ներգրավել տեղի աշխատուժին` նվազեցնելով գործազրկությունը:

Նշվում է, որ Թուրքիայում չգրանցված աշխատողները կազմում են մոտ 42 տոկոս: Իսկ անօրինական աշխատող օտարեկրացիների թիվն անցնում է 1 մլն-ից, ինչն էլ անհանգստացնում է թուրքական իշխանություններին: Համեմատության համար նշենք, որ Թուրքիայում անօրինական աշխատող հայաստանցիների թիվը մոտավոր հաշվարկներով 10-15 հազար է, որը 1 մլն-ի մեջ կազմում է 1-1,5 տոկոս: Այսինքն` հայաստանցիները Թուրքիայում օտարերկրացի աշխատուժի մեջ ծովում մի կաթիլ են:

Փոփոխված օրենքի համաձայն` 3 ամսով վիզա ստացած օտարերկրացիներն այդ ժամկետը լրանալուց հետո պետք է հեռանան եւ  Թուրքիա կրկին կարող են այցելել միայն 3 ամիս հետո: Նախկին օրենքով  3 ամիս Թուրքիայում մնալուց հետո բավական էր մեկ օրով դուրս գալ սահմանից եւ կրկին մտնել` նորից մնալով եւս 3 ամիս եւ այդպես շարունակ:

Սակայն Հայաստանի քաղաքացիների դեպքում ամեն ինչ այլ է: Դեռ հայտնի չէ, թե Հայաստանի քաղաքացիների համար ինչ սկզբունք է գործելու: Հայաստանի քաղաքացիների համար Թուրքիայի սահմաններում տրվում էր ընդամենը 30 օր վավերականություն ունեցող վիզա, այսինքն` Թուրքիայում աշխատող հայաստանցիները, ովքեր ցանկանում էին օրինական գտնվել Թուրքիայի տարածքում, ամիսը մեկ պետք է ելք ու մուտք անեին սահմանից: Սակայն սա Թուրքիայում համեստ աշխատավարձով աշխատող շատ հայաստանցիների համար անհնարին էր նաեւ ժամանակի առումով, քանի որ երեխա խնամող կինը չէր կարող ամսվա մեջ 3 կամ 4 օր  բացակայել աշխատանքից: Թուրքիայում աշխատող շատ փոքր թվով հայաստանցիներ են ամիսը մեկ ելք ու մուտք անում՝ մշտապես գտնվելով օրինական կեցության մեջ։  Հետեւաբար, Թուրքիայում աշխատող հայաստանցիների մեծամասնության համար կարեւորություն չունի այն փաստը, թե Թուրքիայից դուրս գալուց հետո իրենք որոշ ժամանակ չեն կարող մտնել Թուրքիա: Թուրքիայում աշխատող հայաստանցիների մեծ մասը Թուրքիայից հեռանում  են  1-5 տարի հետո: Իսկ 1 թե՞ 5 տարի, արդեն նշանակություն չունի, քանի որ տույժը մեկն` նրանց արտաքսում են` 1 ամսից ավել մնալու պատճառով, իսկ արտաքսվելուց հետո նրանք Թուրքիա կարող են այցելել միայն 5 տարի հետո։

Այսինքն` նոր օրենքը Թուրքիայում անօրինական ապրող եւ աշխատող հայաստանցիների վրա լուրջ ազդեցություն չի ունենա: Սակայն անհանգստացնող է այն հանգամանքը, որ չգրանցված աշխատողներ պահելու համար գործատուների տուգանքը խստացվելու է, ինչը բնականաբար կարող է ստիպել գործատուներին խուսափել առանց աշխատանքի թույլտվություն ունեցող օտարերկրացի աշխատողներ վերցնելուց։ Իսկ հայաստանցիները Թուրքիայում աշխատում են առանց աշխատանքի եւ կացության  թույլտվության։

Բացի այդ, եթե թուրքերին պետք լինի հայաստանցիներին արտաքսել, դրա համար հատուկ օրենքի կարիք չկա, քանի որ Թուրքիայում անօրինական ապրող եւ աշխատող ցանկացած հայաստանցու հանգիստ կարող են արտաքսել, քանի որ նրանց վիզայի ժամկետը լրացել է: Դժվար չէ հասկանալ, որ Թուրքիայում անօրինական աշխատող հայաստանցիների բնակության եւ աշխատանքի վայրերը հայտնի են իրավապահներին, ավելին՝ այդ հայաստանցիների երեխաները ազատ ունկնդրի կարգավիճակով այցելում են Ստամբուլի հայկական դպրոցները: Թուրքական ոստիկանությունը շարունակական պրոֆիլակտիկ փոքր մասշտաբի արտաքսումներ միշտ էլ իրականացնում է, սակայն իշխանությունները միջազգային սկանդալից խուսափելու համար ձեռնպահ են մնում զանգվածային արտաքսումներից:

Սակայն նոր օրենքից կտուժվեն Թուրքիայի հետ աշխատող հայ գործարարները, ովքեր հաճախակի են այցելում Թուրքիա: Այս հարցը լրջորեն անհանգստացնում է ոչ միայն հայ գործարարներին, այլ նաեւ Թուրքիայի գործարար կապերի մեջ գտնվող այլ երկրների գործարարներին: Այս խնդրի կարգավորման տարբերակների մասին դեռ ոչինչ հայտնի չէ:

Հիշյալ օրենքը խիստ անհանգստացրել է նաեւ  Վրաստանին: Վրացական մամուլում տեղեկություններ եղան, թե Սահակաշվիլին Էրդողանին խնդրել էր, որ այդ օրենքը չտարածվի Վրաստանի քաղաքացիների վրա, սակայն Էրդողանը դրական չի պատասխանել:

Թուրքիայում այս օրենքի դեմ ընդվզում են տուրիզմի ոլորտի ներկայացուցիչները` պնդելով, թե անօրինական աշխատողների դեմը առնելու դիմաց զոհաբերվում է տուրիզմը: Թուրքիայի ճամփորդական գործակալությունների միության նախագահը դիմել է Տուրիզմի եւ մշակույթի նախարարություն` բողոքելով, որ նոր օրենքը սահմանափակում է Թուրքիա տարին մի քանի անգամ այցելել ցանկացող զբոսաշրջիկների ճամփորդելու իրավունքը: Բողոքի մեջ նշվել է, որ նոր օրենքը հակասում է Թուրքիայի Սահմանադրության այն կետին, որտեղ նշվում է, որ բոլորն իրավունք ունեն ազատ տեղաշարժվելու եւ ճամփորդելու:

Թուրքիայի տուրիզմի ոլորտի ներկայացուցիչները նշում են, որ նոր օրենքը լրջորեն կհարվածի տուրիզմին եւ Թուրքիա այցելող զբոսաշրջիկներին կուղղի այլ երկրներ: Նրանք կոչ են անում կառավարությանը` հետաձգել օրենքի կիրառումը, մինչ կկատարվեն փոփոխություններ, որոնց արդյունքում չի հարվածվի տուրիզմի զարգացմանը:

Թուրքիայի ոստիկանությունը խնդրի հետ կապված հայտարարություն է տարածել, որում նշվում է, թե օրենքում փոփոխություններն արվել են, որպեսզի այն համապատասխանի ԵՄ վիզային կանոններին: «Արված փոփոխությունները կհեշտացնեն զբոսաշրջիկների երկարաժամկետ այցերը Թուրքիա: Եթե զբոսաշրջիկի վիզայի ժամկետը մոտենում է ավարտին, նա կարող է դիմել ոստիկանության համապատասխան բաժանմունք եւ երկարացնել այն եւս 6 ամսով, որից հետո նա կարող է ընդամենը 1 օրով դուրս գալ երկրից եւ կրկին ստանալ 3 ամսվա վիզա եւ այնուհետ կրկին դիմել ոստիկանություն` ստանալու եւս 6 ամսվա մնալու իրավունք»,-նշվել է հայտարարության մեջ:

Նշվել է, որ այն օտարերկրացիները, ովքեր ցանկանում են Թուրքիայում աշխատել որպես  հիվանդապահ, տնային աշխատող կամ երեխա խնամող,  կարող են դիմել աշխատանքի եւ սոցիալական ապահովության նախարարություն, ստանալ իրավունք եւ այնուհետ ոստիկանություն` կեցության թույլտվության համար:

News.am

Հ.Գ.Մենք կապվեցինք Թուրքիայի հայ համայնքի ներկայացուցչի հետ. Նա հաստատեց օրենքի ընդունման և  առանց գրանցման ապրող օտարերկրացիների նկատմամբ քաղաքականության խստացման փաստը, նշելով, որ խոսքը 20 հազար հայաստանցու մասին չէ միայն, այլ Թուրքիայում աշխատող ռուսների, չեչենների տաջիկների և այլոց:

Այսօր Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարար Արթուր Գրիգորյանն արդարանում էր, թե  լրագրողների խնդրանքով արդեն պարզաբանումներ է տվել կառավարության շենքի առջև հունվարի 19-ին տեղի ունեցած միջադեպի առթիվ, որտեղ ինքը քաղաքացուն բոմժ է անվանել: 

Նախարարն ասել է, թե այդ քաղաքացին «տարիներ շարունակ դուրս չի գալիս մեր նախարարությունից»: Սրան կարելի է չհամաձայնվել.նախարարություն մուտքը անցագրերով է.ուստի մեծ ցանկության դեպքում էլ նման բան հնարավոր չէ:

Արմեն Խալոյանն, ըստ նախարարի, անընդհատ խնդրում է իրեն ծերանոց ուղարկել, սակայն  Գրիգորյանը պարզաբանում է, որ նա թոշակային տարիքի չի հասել, ու իրավունք չունի ծերանոցում գտնվել: Սրա հետ էլ կարելի է չհամաձայնվել, ներկայումս սոցհաստատությունները համարվում են ոչ թե ծերանոցներ, այլ  տուն -ինտերնատներ, ճիշտ է, կա տարիքային սահմանափակող ցենզ, սակայն այսօր այնտեղ կարելի գտնել դրան չհամապատասխանող ոչ քիչ թվով մարդկանց: Որպես կանոն Խալոյանի տիպի քաղաքացիները, շատ լավ ինֆորմացված են լինում և պատահական չէ, որ նա պնդում է իրեն տեղավորելու խնդրանքը:

«Եթե քաղաքացին ինձ դիմում է ,և իրեն ներկայացնում է բոմժ, ի՞նչ պիտի ասեի` ասում եմ հետևյալը, եթե դու բոմժ ես, և ուզում ես հայտնվել ծերանոցում` չես կարող, դու պետք է հայտնվես այնտեղ, որը նախատեսված է քո համար»,- պատմել է նախարարը:  Սակայն դա արդարացում չէ, քաղաքացին կարող չունենալ բավարար կրթական մակարդակ, սակայն նախարարը իրավունք չունի իջնելու այդ աստիճան և նրա հետ վիճելու փողոցային լեզվով, առավել ևս որ նրա ձևակերպումները հստակ վիրավորանք են արտահայտում:

Հիշեցնենք, որ Գրիգորյանը ծերանոցում տեղ ունենալու համար բողոքող ցուցարարին ասել է. «Ծերանոցները քո նմանների համար ա՞, որ տանեմ գցեմ ընդեղ բոմժանո՞ց ա»:

Այսօր «Ազգային ինքնորոշում միավորում» կուսակցության նախագահ Պարույր Հայրիկյանը այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանը մի շարք բացահայտումներ է կատարել, որոնք, եթե մեկ ուրիշի կողմից արվեր, միգուցե արժեր լուրջ վերաբերվել դրանց:

ԱԻՄ ղեկավարը նախ ասաց, որ Ռոբերտ Քոչարյանին շատ է գնահատել մինչև 1998-ը, երբ նա եղել է արցախյան քաղաքական գործիչ, սակայն նույնը նա չի կարող ասել այս օրերի համար: «1999-ից հետո նրա հետ մի բան եղավ, չգիտեմ ինչ, բայց ես այժմ նրա նկատմամբ լավ տրամադրված չեմ»,- ասաց Հայրիկյանը:

Հայաստանի երկրորդ նախագահը հաստատ շատ կվշտանա, եթե իմանա Հայրիկյանի տրամադրվածության մասին:

Մի հարցում Հայրիկյանը արդարացի է Ռոբերտ Քոչարյանի շնորհիվ երկրում թուլացել է ՀՀ նախագահի դերը:

Նա չցանկացավ կանխագուշակել, թե Քոչարյանը կվերադառնա մեծ քաղաքականություն, «Դա նրա իրավունքն է, ինչպես օրենքի սահմաններում ցանկացած ՀՀ քաղաքացունը: Քոչարյանը խաղացող է, բայց լավ խաղացող չի: Ինքը փոխեց Սահմանադրությունը այնպես, որ այսօր վարչապետը ավելի զորեղ է, քան նախագահը: Իսկ Սերժ Սարգսյանի ուժը այսօր մեծ է քանի որ խորհրդարանում մեծամասնություն են կազմում հենց իր կուսակցության ներկայացուցիչները»,:

ԱԻՄ ղեկավարը չզլացավ մի քար էլ նետել առաջին նախագահի ուղղությամբ. նա ծիծաղելի համարեց, որ այսօր ՀԱԿ-ը ցանկանում է Լևոն Տեր-Պետրոսյանին տեսնել ՀՀ նախագահի դերում:«Եթե խորհրդարանում ՀԱԿ-ը չկազմի մեծամասնություն, ապա Լևոն Տեր-Պետրոսյանը նման կլինի անգլիական թագուհուն»,-նկատեց Հայրիկյանը:

Անդրադառնալով ԲՀԿ նախագահ Գագիկ Ծառուկյանի վարած քաղաքականությանը՝ Հայրիկյանը բացահայտեց, որ նա հավատարիմ է կոալիցիայի հետ կնքած համաձայնագրին և որևէ ինքնուրույն որոշում չի կայացնի  .«Վերջին հանդիպմանը, երբ ես ներկայացնում էի մեր ծրագիրը, նկատեցի, որ նա հավատարիմ է կոալիցիայի համաձայնագրին: Նա առաջարկում էր ուշադիր լսել, բայց ասում էր մենք ինքնուրույն որոշում չենք ընդունի»,:

2011 թ. Կեսերին Մոսկովյան շրջանի 15 քաղաքներում բացահայտվեց անօրիական կազինոների բիզնեսը, որը մեծ սկանդալ առաջացեց, ինչին լրատվամիջոցները և հասարակությունը լայնորեն արձագանքեցին:

Արդյունքում` մոլախաղային բիզնեսի տերերից` Մերձմոսկովյան շրջանի դատախազության 14 աշխատակիցներ զրկվել են իրենց պաշտոններից:

Ըստ լրատվամիջոցների« սկանդալից հետո բնակիչները սկսել են բացահայտ չվստահել դատախազությանը, իսկ որոշ շրջաններում նույնիսկ վիրավորում են, այս մասին ասել է օկրուգի դատախազ Ալեքսանդր Անիկինը:

Հետաքննության տվյալներով` գործարար Իվան Նազարովը Մոսկովյան շրջանի 15 քաղաքներում ընդհատակյա կազինոներ էր հիմնել:  Իրավապահները օպերատիվ տվյալներով պարզել են, որ անօրինական բիզնեսի տերերից են եղել նաև դատախազության և ՆԳՆ պաշտոնյաները: Ստացված եկամուտը կազմել է 5-10 մլն դոլոր:

ՀՀ ոստիկանապետ Վլադիմիր Գասպարյանը երեկ հրաման է ստորագրել աշխատանքից ազատել և ոստիկանության կադրերի ռեզերվ ուղարկել ոստիկանության քննչական գլխավոր վարչության Գեղարքունիքի մարզի քննչական բաժնի պետ Էդիկ Պողոսյանը: Այս մասին տեղեկացրեցին ՀՀ ոստիկանության լրատվական ծառայությունից:

Այդ պաշտոնում նշանակվել է ոստիկանության գնդապետ Արտավազդ Ղազարյանը: Նա մինչ այդ ոստիկանության քննչական գլխավոր վարչության Երեւանի քննչական վարչության ճանապարհատրանսպորտային հանցագործությունների քննության բաժնի պետն էր:

Այսօր Հայաստանում Բրիտանական խորհրդի գործունեության 10-րդ տարեդարձի կապակցությամբ մամլո ասուլիսով հանդես եկան ՀՀ—ում Մեծ Բրիտանիայի դեսպան Քեթրին Լիչը և Բրիտանական խորհրդի հայաստանյան գրասենյակի տնօրեն Արևիկ Սարիբեկյանը: Նրանք ներկայացրեցին Միացյալ Թագավորության իրականացրած ծրագրերը Հայաստանում և իրենց առաջիկա միջոցառումները:

 Հայաստանում Մեծ Բրիտանիայի դեսպան Քեթրին Լիչը կարևորեց  այն փաստը, որ Բրիտանական խորհուրդն ու Մեծ Բրիտանիայի արտաքին գործերի նախարարությունն առանձին կազմակերպություններ են, սակայն փոխլրացնող գործունեություն են ծավալում: «Բրիտանական խորհուրդն անկախ կազմակերպություն է, որը ներկայացնում է Մեծ Բրիտանիայի մշակույթի դեսպաններին, և նրանք մեծ ազդեցություն ունեն նպաստելու քաղաքական գործիչների անվանած «փափուկ» իշխանություն ձևավորելու վրա»,- ասաց նա:

Հայաստանում Բրիտանական խորհրդի գործունության տասներորդ տարին նշանավորվելու է նրանով, որ փետրվարին մեկնարկելու է մշակութային և կրթական միջոցառումների շարք, որը շարունակվելու է  ողջ տարվա ընթացքում: Տասնամյա հոբելյանի շրջանակում Գաֆէսճեան արվեստի կենտրոնում կբացվի «Նորաձևության ճանապարհ» ցուցահանդեսը` ներկայացնելով հայ և եւրոպացի տասը նկարիչ-մոդելավորողների համատեղ աշխատանքները: «Հավաքածուն մի ծրագրի աշխատանքի արդյունքն է, որի շրջանակներում Հայաստանից հինգ դիզայներներ էին ընտրվել, նրանց հնարավորություն էր տրվել այցելել  եվրոպական հետեւյալ երկրներից մեկը` Մեծ Բրիտանիա, Գերմանիա, Դանիա, Ռումինիա կամ Չեխիա, և տվյալ երկրի գործընկերոջ հետ չորսական գործ ստեղծել: Այսպիսով, ցուցահանդեսին կներկայացվեն 20 աշխատանքներ»,- ասաց ԲԽ հայկական գրասենյակի տնօրեն Արեւիկ Սարիբեկյանը, ներկայացնելով ցուցահանդեսը:

Հոբելյանական միջոցառումների ընթացքում նաև Չարլզ Դիքենսի երկու հարյուրամյակին նվիրված միջոցառումներ կլինեն, միջին մասնագիտական կրթության ոլորտում կամփոփվի «Հմտություններն աշխատանքում» ծրագիրը:

Հոբելյանի շրջանակում կկազմակերպվի  նաեւ Բրիտանական ֆիլմերի տասներորդ փառատոնը, որի ընթացքում կցուցադրվեն 2012-ի Օլիմպիական խաղերին, Չ.Դիքենսի երկուհարյուրամյակին և մարդու իրավունքներին նվիրված ֆիլմեր: Փառատոնի շրջանակում կանցկացվի նաև վարպետության դասընթաց` հայ ֆոտոլրագրողների համար:

Իր տասնամյա գործունեության ընթացքում Բրիտանական խորհուրդն աշխատել է անգլերենի տարածման, արվեստի, կրթության և հասարակության բնագավառներում, որոնցից դեսպան Լիչը առանձնացրել է անգլերեն լեզվի ուսուցումն ու դրա տարածումը. «Մենք կարևորում ենք անգլերենի իմացության մակարդակի բարձրացման հարցը: Այս տարի իրականացվելիք մեր մի ծրագրի շրջանակներում հայաստանցի անգլերենի ուսուցիչները հնարավորություն կունենան մրցակցել, կիսել իրենց փորձն աշխարհի մի շարք երկրների անգլերենի մասնագետների հետ»:

Բրիտանական խորհուրդը համակարգում է նաև միջազգային ճանաչում ունեցող անգլերենի քննություններ` նախատեսված տարբեր մասնագիտությունների և անգլերենի տիրապետման տարբեր որակավորում ունեցող անձանց համար: Ողջ աշխարհում ճանաչելի IELTS քննության հանձնումը հնարավորություն է տալիս ուսանել արտերկրի լավագույն համալսարաններում:  Միայն նախորդ տարի IELTS և այլ քննություններ են հանձնել ավելի քան 900 մարդ:

Արվեստի բնագավառում Բրիտանական խորհուրդը համագործակցում է «Ոսկե Ծիրան», «ՀայՖեստ», «Ռեանիմանիա» փառատոնների հետ, կազմակերպվում են ժամանակակից արվեստի ցուցահանդեսներ, մշակույթի առաջնորդների վերապատրաստման դասընթացներ և սեմինարներ:

«Կառույցը արվեստի մեծ ջատագով է: Այսօր Բրիտանական խորհուրդը Հայաստանում լուրջ գործունեություն է ծավալում: Մենք փորձում ենք մարդկանց միջև ստեղծել կապեր, մոտեցնել նրանց` առավելապես մշակույթի ճանապարհով: Բացի այդ, Բրիտանական խորհուրդը գործունեություն է ծավալում գենդերային հավասարության, հաշմանդամների հիմնախնդիրների ոլորտներում: Հույս ունեմ, որ Հայաստանում Բրիտանական խորհրդի հետագա գործունեությունը առավել արդյունավետ կլինի»,- ասաց Մեծ Բրիտանիայի դեսպանը:

Կրթության և հասարակության բնագավառում իրականացրած WoMen in Politics, EU skills և Active Citizens ծրագրերին մասնակցել են հարյուրավոր մարդիկ:

«Աշխատանքային տարիների ընթացքում Բրիտանական Խորհուրդը մի շարք դասընթացներ, սեմինարներ, վերապատրաստման պարապմունքներ է անցկացրել ողջ Հայաստանի ավելի քան 600 ուսուցիչների և 1500 շահառուների հետ: Մենք փորձում էինք համաշխարհային միտումներին և կրթության ոլորտում նորամուծություններին համապատասխան հայ ուսուցիչների վերապատրաստում անցկացնել». — նշեց  Արևիկ Սարիբեկյանը, պատմելով ԲԽ գործունեության մասին:

Անդրադառնալով Հայաստան-Թուրքիա հարաբերություններին, Քեթրին Լիչն ասաց. «Հայաստանի` Եվրոպային մերձենալու հարցը Եվրամիության և Բրիտանական խորհրդի համար կարևոր հարց է. դրա վկայությունն է Արևելյան գործընկերության ծրագիրը, որով Եվրամիության ու տարածաշրջանային երկրների միջև համագործակցությանը մեծ ուշադրություն է դարձվում»:

Լրագրողի հարցին, թե` չի՞ կարծում, որ Եվրամիության անդամ դառնալու համար Թուրքիան պետք է ճանաչի Հայոց ցեղասպանությունը, դեսպանը պատասխանեց. «Միացյալ Թագավորությունը երկար ժամանակ աջակցել է Թուրքիային, որպեսզի վերջինս դառնա Եվրամիության անդամ: Բայց, ինչպես հայտնի է, Եվրամիության անդամության համար տվյալ երկիրը պետք է բարեկամական հարաբերություն ունենա իր հարևանների հետ: Այդ է պատճառը, որ Հայաստանի և Թուրքիայի միջ հարաբերությունների կարգավորումը մեզ համար առանցքային հարց է: Մենք պատրաստ ենք աջակցել ցանկացած նախաձեռնության, որն իրար կմոտեցնի երկու երկրները: Դա լավագույն պատասխանն է, որ կարող էի տալ»:

ՀՀ խորհրդարանական ընտրությունների վերաբերյալ` հղում կատարելով  Միացյալ Թագավորության պաշտոնական տեսակետին տիկին Լիչն ասաց. «Մենք ողջունում ենք երկրում արդար և թափանցիկ ընտրություններ անցկացնելու` հանրապետության նախագահ Սերժ Սարգսյանի հայտարարությունն ու դիրքորոշումը:

Ընտրությունները կդառնան կարևոր փուլ Հայաստանի ժողովրդավարացման գործընթացում: Եթե ամեն ինչ անցնի այնպես, ինչպես խոստացել է պետության նախագահը, ապա դա կդառնա ևս մեկ քայլ երկրի և հասարակության ժողովրդավարացման ճանապարհին: Հուսով ենք, որ այս տարի ևս նախկինի պես հանրապետության նախագահը կհրավիրի մեզ և այլ դիվանագիտական առաքելությունների ներկայացուցիչներին մասնակցելու ընտրություններին՝ որպես դիտորդներ: Դեսպանատունն էլ ամեն կերպ կաջակցի ու կնպաստի Հայաստանում ժողովրդավարական ընտրությունների անցկացմանը», — եզրափակեց դեսպանը: