Արցախի խորհրդարանի բոլոր հինգ խմբակցությունները երկու օր առաջ հայտարարություն էին տարածել, որում Հայաստանի իշխանություններից պահանջում էին հավատարիմ մնալ ՀՀ Գերագույն խորհրդի 1992թ. հուլիսի 8-ի որոշմանը եւ կասկածի տակ չդնել Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքը: Այս հայտարարությունն անելու համար, ընդդիմադիր «Արդարություն» խմբակցության քարտուղար Մետաքսե Հակոբյանի խոսքով՝ հիմքեր են եղել։

«Վերջին ժամանակաշրջանի իրադարձություննեըը կասկածի տեղիք չեն թողնում, որ Հայաստանի իշխանությունները հրաժարվել են Արցախից, ավելին՝ կշեռքի նժարին  են դրել Արցախը ու ինչ–որ առեւտուր են անում Արցախով՝մոլորեցնելով Հայաստանի հասարակությանը, իբր դրանով փրկում են Հայաստանը։ Բայց գոնե Գերագույն խորհրդի 1992թ. հուլիսի 8-ի որոշումից հստակ երեւում է, որ եթե չլինի Ստեփանակերտը, չի լինելու նաեւ Երեւան։ Ես այդ որոշման մեջ մի կարեւոր կետ եմ առանձնացրել, այն է, որ Հայաստանի համար անընդունելի պետք է համարել միջազգային կամ ներպետական ամեն տեսակի փաստաթուղթ, որտեղ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետությունը նշված կլինի Ադրբեջանի կազմում։

Հայաստանի վարչապետը նախորդ տարի ապրիլին, ԱԺ ամբիոնից հայտարարեց, որ իբր միջազգային հանրությունը պահանջում է մի փոքր իջեցնել Լեռնային Ղարաբաղի կարգավիճակի հարցում նշաձողը։ Բայց մեկ տարի անց մենք փաստում ենք, որ միջազգային հանրությունը նման պահանջ չի դրել, եւ դա լոկ Ադրբեջանի պահանջն է։ Մեկ տարի առաջ Հայաստանի իշխանությունը հստակ իր դիրքորոշումն արտահայտեց ու ցույց տվեց, որ այդ օրակարգով առաջ է գնում։ Նախորդ մեկ տարվա ընթացքում մենք բազմիցս խոսել են Արցախի կարմիր գծերի ու մեր ինքնորոշման իրավունքի մասին։  Արցախում նաեւ հանրահավաքներ են եղել, այդ կերպ ժողովուրդը միացել է ԱԺ հայտարարություններին։ Սա միայն քաղաքական կողմնորոշում չի եղել, այլեւ ժողովորդի կամքն է եղել, որին դեմ է գնում Փաշինյանը, փաստ. երեկ նա ասուլիսի ժամանակ անդրադարձավ ռուս խաղաղապահների դեմ Արցախի 20 քաղաքացիների բողոքի ակցիային, բայց առ այսօր մենք չենք լսել որեւէ անդրադարձ այն բողոքի ակցիաների մասին, որոնք Նիկոլ Փաշինյանի կողմից տեղի էին ունենում Ստեփանակերտի Վերածննդի հրապարակում։

Երկու օր առաջվա մեր հայտարարությամբ մենք եւս մեկ անգամ փորձեցինք կանխել ու սանձել այն գործընթացները, որոնք իրականացնում է Հայաստանի վարչապետը եւ չստորադասել Գերագույն խորհրդի 1992թ. հուլիսի 8-ի որոշումը։ Գերմանիայի կանցլերը վերջերս խոսեց Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքի մասին, իսկ Նիկոլ Փաշինյանը կրկին առաջ բերեց անվտանգային ու իրավունքի հարցերը, որը միանշանակ հակասում է բոլոր որոշումներին եւ այն գործընթացներին, որոնք այսքան տարիներ տարվել են ու շարունակում են մնալ Արցախի դիրքորոշումը»,– ասաց Մետաքսե Հակոբյանը։

Արցախի խորհրդարանի խմբակցությունները մեջբերելով գազի, հոսանքի խաթարումները, բնակչության ահաբեկումն ու ազատ տեղաշարժի սահմանափակումները, հայտարարության մեջ նշել էին նաեւ, որ այդ պայմաններում  անընդունելի են Բաքվի հետ ուղիղ երկխոսության մասին խոսակցությունները:

Հարավային Կովկասում ԵՄ հատուկ ներկայացուցիչ Տոյվո Կլաարը  NEWS.am-ի հետ զրույցում այսօր հայտարարել է, որ Բաքվի եւ Ղարաբաղի հայ բնակչության ներկայացուցիչների միջեւ ուղիղ շփումներն այլընտրանք չունեն։

Հարցին՝ հնարավո՞ր է, որ Արցախն այս դեպքում վերանայի իր որոշումը, Մետաքսե Հակոբյանը նախ անթույլատրելի համարեց Բաքվի եւ Ղարաբաղի միջեւ ուղիղ շփումները, ընդգծելով, որ հումանիտար հարցերի շուրջ վերջին հանդիպմանը Ադրբեջանը ներկայացել էր ինտեգրման իր օրակարգով, ինչը Արցախի համար ընդունելի չէ։ Ինչ վերաբերում է քաղաքական հարցերին, ապա դրանք ըստ պատգամավորի, պետք է քննարկվեն եռակողմ ձեւաչափում, ինչպես եղավ 2020 թվականի նոյեմբերի 9–ի հայտարարությունը։

«Մենք չենք խուսափում Բաքվի հետ շփումներից, բայց այդ շփումները պետք է լինեն հստակ ձեւակերպված, այն պետք է լինի բանակցային գործընթաց, որովհետեւ սրանք բանակցային չեն, սրանք ընդամենը հումանիտար հարցերի շուրջ քննարկումներ են։ Բանակցություններում Արցախը պետք է դիտարկվի որպես հավասար բանակցային կողմ։ Եվ դա կարող է տեղի ունենալ միջազգային ինչ–որ հարթակում, միջնորդավորված, այլ տարբերակ չի կարող լինել, այլեւ ձեւաչափ մեզ համար ընդունելի լինել չի կարող, առավել եւս երկխոսությունը։ Դա ծուղակ է, ծուղակ, որտեղ նաեւ Հայաստանն է տուժում գործընթացից, ինչն անթույլատրելի է, որովհետեւ Հայաստանն ու Արցախը պետք է լինեն նույն համակարգում, այդպես է մեր փրկությունը լինելու։ Միջազգային հանրություն այդտեղ իր շահն ունի, իրենց ընդհանուր առմամբ հետաքրքիր չէ Արցախի անվտանգությունը, իրավունքները։ Արեւմուտքը մեկ խնդիր է լուծում՝շարունակում է իր հաշվեհարդարը տեսնել նաեւ այս տարածաշրջանում։ Ինքը  այստեղ մեկ խնդիր ունի լուծելու՝ ազատվել Ռուսաստանի ներկայությունից Արցախից, ուրիշ որեւէ խնդիր իրենք չեն լուծում։ Երկխոսությունն ամենալավ միջոցը կլինի Ռուսաստանից ազատվելու, եւ ցավոք, այսօր դրան էին տանում Հայաստանի իշխանությունների դիրքորոշումները, որը մեր դիրքորոշումը չէ»,– ասաց ընդդիմադիր պատգամավորը։

Բաքվի հետ ուղիղ երկխոսության մեջ Մետաքսե Հակոբյանը վտանգներ է տեսնում.

«Վտանգն այն է, որ մենք հաստատում ենք Ալիեւի այն թեզը, որ պատերազմով բոլոր խնդիրները լուծված են, Արցախը Ադրբեջան է, եւ Արցախն ունի հայ համայնքի ներկայացուցիչներ, որոնք գնում են ինչ–որ հումանիտար հարցեր լուծելու։ Դրանից հետո ակնհայտ է, որ հաջորդ քայլը ինտեգրումն է լինելու, նույնիսկ՝ տնտեսական ինտեգրումը։ Ադրբեջանի շահը սա է, իսկ արեւմուտքինը՝ այս տարածաշրջանից ազատվել Ռուսաստանի ներկայությունից։ Ցավոք, Հայաստանը չունի իր շահը այս պարագայում էլ կամ էլ իր շահն այն է՝ ինչ Ադրբեջաննին է»։

Անդրադառնալով վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությանը, որում նա խուսափեց ուղիղ պատասխանել հարցին՝ արդյոք Արցախը տեսնում է Ադրբեջանի կազմում, թե ոչ եւ որ կաշկանդվա՞ծ է հայտարարելու, որ Արցախը երբեք չի լինելու Ադրբեջանի կազմում, Մետաքսե Հակոբյանն արձագանքեց.

«Նիկոլ Փաշինյանը կաշկանդված է Ադրբեջանին տված խոստումներով, նա իր օրակարգով ու տեսակետներով է կաշկանդված, իսկ իր օրակարգի մեջ Արցախի փրկությունը չկա, մենք բազմիցս ասել ենք, որ այս օտարածին իշխանությունները զավթել են Հայաստանը, որպեսզի ազատվեն Արցախից»։

Այսօր, երբ արմատապես փոխվել է ՀՀ ղեկավարության վերաբերմունքն Արցախի հանդեպ, ստիպված ենք առավել մեծ ջանքեր գործադրել՝ Արցախի սուբյեկտայնության ճանաչմանը հասնելու համար։ Հիմա քննարկումներ ենք անցկացնում, վերլուծում, թե այս իրավիճակում ինչ պետք է անել, որպեսզի լուրջ սխալներ թույլ չտանք ու կարողանանք հասնել մեր նպատակին։ Այդ մասին  ասաց Արցախի ԱԺ նախկին պատգամավոր, պատմաբան Արմեն Սարգսյանը։

«Արցախի ԱԺ-ն կապեր ունի աշխարհի տարբեր երկրների խորհրդարանների, բարեկամական խմբերի հետ, որոնց հետ ակտիվ աշխատանքներ են տարվում։ Աշխատում ենք մի քանի ուղղություններով՝ օգտագործելով մեր ներուժը։ Ճիշտ է, բարդ ճանապարհ ենք անցնում ու դեռ անցնելու ենք, բայց վստահ եմ, որ նպատակին հասնելու ենք։ Արցախն Ադրբեջանի կազմում չի լինելու՝ անկախ նրանից, թե ինչ է պատկերացնում կամ խոսում ՀՀ ներկա ղեկավարությունը»,-նշեց Սարգսյանը։

Այն, որ ՀՀ ներկա իշխանությունները, փաստացի հեռացել են Արցախի թիկունքից, ըստ մեր զրուցակցի, չի նշանակում, թե Հայաստանի ժողովուրդը կամ Սփյուռքը մենակ է թողել Արցախին։ Անթույլատրելի համարելով հայությանը տարանջատելու, նրանց տարբեր հատվածների միջև սեպ խրելու ցանկացած փորձ՝ Սարգսյանը շեշտեց՝ Արցախ, Հայաստան, Սփյուռք կապերը նոր որակի պետք է բարձրացնենք, քանի որ հաղթել այդ դեպքում կկարողանանք։

«Արցախում տարբեր ժամանակներում տարբեր կուսակցություններ են եղել իշխանության, բայց նրանցից ոչ մեկը կասկածի տակ չի դրել ինքնորոշման ճանապարհով գնալու հարցը և ոչ էլ ազգին պառակտող քաղաքականություն է վարել։ Արցախը մշտապես վարել է հանունի քաղաքականություն և հիմա էլ ամեն ինչ անում է, որ համահայկական հարթության մեջ ձևավորվի ներքին ու արտաքին ճիշտ, հայանպաստ քաղաքականություն։ Հիմա էլ Արցախում տարբեր հարցերի վերաբերյալ տարբեր կարծիքներ կան, բայց ինքնորոշման ճանապարհով գնալու արդարացվածությունը որևէ ուժ կասկածի տակ չի դնում։ Դա այն ստրատեգիական հարցն է, որի վերաբերյալ տարակարծություններ չկան։ Իհարկե, դրան հասնելու ուղիների հարցում կան տարբեր կարծիքներ, բայց բոլորիս վերջնական նպատակը նույնն է»,-ասաց նա։

Արմեն Սարգսյանի համոզմամբ՝ Արցախը փակուղու առաջ է, բայց՝ ոչ փակուղու մեջ։ Որ ստեղծված ծանր իրավիճակից դուրս գալու ելքեր կան ու գտնվելու են, մեր զրուցակիցը վստահ է։

«Եթե վստահ չլինեինք, որ ելքեր կան, որ մեր նպատակին հասնել կարող ենք, չէինք պայքարի։ Արցախը ռազմավարական դիրքում է, այն կարևոր է նաև գերտերությունների համար։ եթե ԱՄՆ, Ֆրանսիայի, ՌԴ ղեկավարները խոսում են ներկա դրությամբ 2300 քառ. կմ տարածքով Արցախի մասին, նշանակում է՝ այստեղ շահեր ունեն։ Մենք, ուղղակի, պետք է կարողանանք շահել նրանց հակասություններից։ Գերտերությունների շահերի բախումից հնարավոր է շահել, հասնել Արցախի սուբյեկտայնության ճանաչման, եթե կարողանանք մանևրել»,-ասում է Սարգսյանը։

Զուգահեռներ տանելով Ցեղասպանության ճանաչման գործընթացի հետ՝ մեր զրուցակիցը նկատում է՝ բանաձևն ԱՄՆ Կոնգրեսում անցավ ոչ միանգամից, այլ 49 նահանգների կողմից հայոց ցեղասպանության դատապարտումից հետո միայն. Նույն ճանապարհով էլ Արցախի անկախությունը կարող է ճանաչվել։

«44-օրյա պատերազմից անցել է 2.5 տարի, ու եթե մինչև վերջերս Եվրոպան, ԱՄՆ-ն Արցախը տեսնում էին Ադրբեջանի կազմում, ապա հիմա որոշ երկրներ կրկին սկսել են խոսել ազգերի ինքնորոշման սկզբունքից ևս։ ՌԴ-ն նախագահի շուրթերով ասել է, որ Արցախի կարգավիճակի հարցը պետք է թողնել սերունդներին»,-ասում է Սարգսյանն ու հավելում՝ Արցախը դե ֆակտո Հայաստանի մաս է, դե յուրե՝ դեռևս ոչ, բայց վերջնաարդյունքում պետք է հասնենք վերամիավորման։ Հիշեցնելով արցախահայության՝ մայր Հայաստանին միանալու՝ դեռևս 1920-ականներից մղվող պայքարը՝ պատմաբանը շեշտում է՝ հիմա էլ Արցախը չի հանձնվում, արցախցիները տոկուն են ու շարունակելու են պայքարել՝ անկախ նրանից, թե ինչ է ասում ՀՀ դե ֆակտո վարչապետը։

«Ոչ շրջափակումից, ոչ էլ սովից ենք վախենում։ Ես հավատում եմ մեր ներուժին։ Եթե այդ վստահությունը չլիներ, չէինք դիմադրի։ Արցախի ինքնորոշմանը հասնելու ենք. դժվար ու երկար է լինելու ճանապարհը, բայց հասնելու ենք։ Ուղղակի, այդ ճանապարհին պետք է աշխատենք կենտրոնացնել հայության ներուժը և լուրջ սխալներ թույլ չտալ։ Ես մի բան եմ հասկացել նաև. այն քաղաքական գործիչը, որը չի հենվում սեփական ժողովրդի ներուժի վրա, այլ բացառապես արտաքին խաղերի վրա է քաղաքականություն կառուցում, ժամանակից շուտ կնքում է իր քաղաքական մահկանացուն»,-եզրափակեց Արմեն Սագսյանը։

ՀՀ պաշտպանության նախարար Սուրեն Պապիկյանն ԱԺ պաշտպանության և անվտանգության հարցերի հանձնաժողովի նիստում ներկայացրեց «Հայաստանի Հանրապետության կառավարության ծրագրի (2021-2026 թթ.) 2022 թվականի կատարման ընթացքի և արդյունքների մասին» զեկույցը, հայտնում է «Լուրեր»-ը:

«2022 թվականի հուլիսին ընդունված օրենսդրական փոփոխությունների արդյունքում վերանայվել են պաշտպանության ոլորտում պետական կառավարման մարմինների լիազորությունները, ռազմաուսումնական հաստատություններն ավարտած սպայական կազմի համար սահմանվել է անհատույց օգտագործման իրավունքով բնակարան ստանալու իրավունքը:

2022 թվականի դեկտեմբերին ընդունված օրենսդրական փոփոխություններով սահմանվել է մարտական խնդիրների իրականացմանն առնչվող պայմանագրային զինծառայողների ատեստավորման նոր համակարգ, ինչպես նաև պարտադիր զինվորական ծառայությունից պայմանագրային զինվորական ծառայության փոխադրման նոր կարգ՝ «Պաշտպան հայրենյաց» ծրագիրը»,- ասաց Պապիկյանը:

Պապիկյանը հիշեցրեց, որ ընդլայնվել է նաև վարժական հավաքների անցկացման շրջանակը՝ դրանց տևողությունը 25 օր սահմանելու միջոցով մի քանի անգամ ավելի պահեստազորայիններ ընդգրկելու նպատակով:

«Հաշվետու ժամանակահատվածում ՀՀ զինված ուժերը համալրվել են տարբեր տեսակի ԱԹՍ-ներով, հակատանկային միջոցներով, ՀՕՊ միջոցներով և դրանց արդիականացված համակարգերով, թրթուրավոր և անվավոր ինժեներական տեխնիկայով, ականազերծման լրակազմով, քողարկման ցանցերով, կապի միջոցներով, օպտիկական սարքերով, նռնականետներով, տարբեր տեսակի զինամթերքով և այլ տեսակի սպառազինության և ռազմական տեխնիկայի միջոցներով, որոնք այստեղ ներկայացնելու կարիք չեմ տեսնում»,- ասաց պաշտպանության նախարարը:

Փաշինյանի օրոք ես ոչ մի սցենարով Հայաստան չէի թռչի, բայց ամոթալի է այն ձևակերպումը, որով փակեցին իմ մուտքը Հայաստան՝ «Անարգանքի համար»։ Նման գրառմամբ Մարգարիտա Սիմոնյանը արձագանքել է Նիկոլ Փաշինյանի այսօրվա հայտարարությանը՝ ՌԴ որոշ գործիչների՝ Հայաստան մուտքի արգելքի մասին։

«Ես երբևե որևէ միջանցքի մասին ոչինչ չեմ ասել, այլ ասել եմ ու կասեմ, որ Փաշինյանը դուրսպրծուկ է ու հայ ժողովրդին դավաճանած անձ, որ նա դավաճանել է բոլոր հայկական շահերին, որ նա կդավաճանի ու կծախի բոլոր շահերը, որ կարող է ծախել, որ նա ատում է Ռուսաստանը ու խաբում Պուտինին, որ նա ԿՀՎ-ական է, ահա այս խոսքերիս համար են արգելել իմ մուտքը Հայաստան»,-նշել է Սիմոնյանը։

«Ի՞նչ անհարգալից վերաբերմունք, էֆենդի՛։ Դուք պետք է վաստակեք անհարգալից վերաբերմունք:
Իսկ դու, էֆենդի, գարշանքի գոտում ես։ Այսպիսով, ուղղեք ձեր ձևակերպումը: «Մարգարիտա Սիմոնյանին արգելում են մուտք գործել Հայաստան՝ գործող իշխանությունների հանդեպ գարշանք հայտնելու համար»,-հավելել է Սիմոնյանը։

Բուխարեստում մեկնարկել է հունահռոմեական ոճի ըմբշամարտի մինչև 23 տարեկանների Եվրոպայի առաջնությունը։ 1/4 եզրափակիչ փուլում հանդիպել են հայ Կարապետ Մանվելյանն ու ադրբեջանցի Ռախիմ Հասանովը։

Ինչպես հայտնում է Vahesport.ru-ն՝ մինչեւ 55 կգ քաշային կարգի 1/4 եզրափակիչում Կարապետ Մանվելյանը ժամանակից շուտ 7-1 հաշվով հաղթեց մրցակցին։ Հիասթափված ադրբեջանցի Ռախիմ Հասանովը դրանից հետո հրաժարվեց սեղմել հայ մարզիկի ձեռքն ու հարվածեց նրան, ինչից հետո պատասխան հարված ստացավ մեր մարզիկից։

Մրցավարը միջամտել է ու ամենայն հավանականությամբ Ռախիմ Խասանովը որակազրկվի։

Կարապետ Մանվելյանը դուրս եկավ մրցաշարի կիսաեզրափակիչ, որտեղ կմենամարտի թուրքի հետ, կիսաեզրափակիչ դուրս եկավ նաև Ալբերտ Վարդանյանը (130 կգ):

Ազատ գյուղի զինվորական կացարանում հրդեհից զոհված զինծառայողների տուժած ճանաչված 15 ծնողներից 14-ի ներկայացուցիչ, փաստաբան Նորայր Նորիկյանը արժանահավատ չի համարում նախօրեին ստացված 8 զինծառայողների մահվան վերաբերյալ դատաբժշկական փորձաքննության արդյունքները: 
«Չենք բացառում կրկնակի դատաբժշկական փորձաքննություն անցկացնելու վերաբերյալ միջնորդության ներկայացոման հնարավորությունը: Արդյունքները արժանահավատութան տեսակետից խիստ կասկածելի են, սակայն այս պահին մանրակրկիտ ուսումնասիրվում են եզրակացությունները եւ առաջիկայում  հանդես կգանք համապատասխան հայտարարությամբ:Այս եզրակացությունները ավելի շատ հարցեր են առաջացրել, քան տվել պատասխաններ, որովհետեւ մահվան պատճառների արձանագրումը բավականին խնդրահարույց իրավիճակ է ստեղծել»,- NEWS.am-ի հետ զրույցում ասաց նա:

Նշենք, որ ըստ փորձաքննության եզրակացության հետեւությունների՝ զինծառայողների մահը վրա է հասել «Ածխածնի մոնօքսիդով /Շմոլ գազ/ եւ այրվածքային շոկից»։
Փորձաքննության ենթարկված 8 զոհված զինծառայողների մոտ թմրանյութեր եւ հոգեմետ նյութեր չեն հայտնաբերվել:

Հիշեցնենք, որ հունվարի 19-ին, ժամը 01:30-ի սահմաններում Գեղարքունիքի մարզի Ազատ գյուղի տարածքում տեղակայված ՀՀ ՊՆ N զորամասի ինժեներասակրավորային վաշտի կացարանում բռնկված հրդեհի հետևանքով զոհվել է 15 ժամկետային զինծառայող, 7 զինծառայող տեղափոխվել է  Վարդենիսի հոսպիտալ, նրանից չորսը բուժօգնություն ստանալուց հետո դուրս է գրվել, 3–ը՝ ծանր վնասվածքներով տեղափոխվել Երևան՝ Այրվածքաբանության ազգային կենտրոն, շաբաթներ անց՝ զինվորական հոսպիտալ:

Դեպքից անմիջապես հետո պաշտոններից ազատվել են 2-րդ բանակային կորպուսի հրամանատարը և ևս 7 բարձրաստիճան զինվորականներ։

Ողբերգությունից ժամեր անց վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը կառավարության նիստում ներկայացրեց պաշտոնական վարկածը, ըստ որի սպան բենզին է լցրել վառարանի վրա, ինչից հետո, երբ կրակն իրեն է անցել, «ինքնապաշտպանական բնազդով» բենզինի 5 լիտրանոց տարան նետել է կացարանի ուղղությամբ, ինչն էլ հրդեհի պատճառ է դարձել։

Ավելի ուշ դասակի հրամանատարը լրագրողներին հայտնել էր, որ կացարանում բենզին չի եղել, ըստ էության, հերքելով վարչապետին: Զինդատախազը ևս հայտարարել էր, որ դեռ պարզ չէ՝ բենզին է եղել, թե դիզվառելիք:

Նախաձեռնվել է քրեական վարույթ՝ ՀՀ ՔՕ 532-րդ հոդվածի 4-րդ մասով (զենքի, ռազմամթերքի, ռազմական տեխնիկայի կամ ռազմական այլ գույքի, շրջապատի համար առավել վտանգ ներկայացնող նյութերի, սարքերի կամ առարկաների հետ վարվելու կանոնները խախտելը, որն անզգուշությամբ առաջացրել է երկու եւ ավելի անձի մահ) եւ վարույթ՝ ՔՕ 550-րդ հոդվածի 3-րդ մասով (զինվորական պաշտոնեական անփութության հատկանիշներով, որն անզգուշությամբ առաջացրել է մարդու մահ), որը կցվել է մայր վարույթին։

Գործով մեղադրվում են հինգ սպաներ։ Նրանցից երկուսը՝ թիկունքի պետ-հրամանատարի թիկունքի և կոմունալ շահագործման ծառայության գծով տեղակալ Գոռ Աղեկյան եւ զորամասի կոմունալ շահագործման ծառայության պետ, զորամասի հակահրդեհային պաշտպանության եւ փրկարար աշխատանքների ծառայության պետ, մայոր Մառլեն Սարգսյանը կալանավորված են։ Նրանք մեղադրվում են զինվորական պաշտոնեական անփութություն կատարելու մեջ, որն անզգուշությամբ առաջացրել է մարդու մահ։

Նույն հոդվածով հանրային քրեական հետապնդում է հարուցվել նաեւ վաշտի հրամանատար Գ․Մ․-ի նկատմամբ։ Որպես խափանման միջոց ընտրվել է երկրից բացակայելու արգելքը։ Զորամասի ինժեներական ծառայության պետ Տ.Ղ.-ի նկատմամբ եւս հարուցել է հանրային քրեական հետապնդում։

Առանցքային մեղադրյալ, կապիտան Եղիշե Հակոբյանը, որին է մեղսագրվում վառարանը բենզինով վառելու արարքը, որն առաջացրել է 15 զինծառայողների մահը, այս պահին շարունակում է բուժվել Այրվածքաբանության ազգային կենտրոնում։ Նրան մեղադրանք է առաջադրվել ՔՕ 532-րդ հոդվածի 4-րդ մասով (զենքի, ռազմամթերքի, ռազմական տեխնիկայի կամ ռազմական այլ գույքի, շրջապատի համար առավել վտանգ ներկայացնող նյութերի, սարքերի կամ առարկաների հետ վարվելու կանոնները խախտելը, որն անզգուշությամբ առաջացրել է երկու կամ ավելի անձանց մահ): Նա, թեեւ իր հարցաքննության ընթացքում վերաբերմունք չի հայտնել իրեն առաջադրված մեղադրանքին, սակայն հաստատել է, որ բենզինը վառարանի մեջ լցրել է, սակայն ոչ թե հինգլիտրանոց տարրայով, ինչպես հաղորդում է նախաքննական մարմինը, այլ սուրճի բաժակով։ Կապիտանը Հակոբյանն ասել է, որ կացարան այցելել է շատ քիչ եւ այդ օրն էլ այդտեղ էլ ընկերոջ խնդրանքով։ Նա նաեւ նշել է, որ փորձել է զինծառայողներին արթնացնել, գոռացել է, սակայն կրակի՝ նախասրահից ննջասենյակ հասնելու 20 րոպեների ընթացքում 15 զինծառայողներն այդպես էլ չեն արձագանքել։

Հավելենք, որ ծնողները չեն հավատում պաշտոնական վարկածին եւ կարծում են, որ կատարվածը դիտավորություն է եղել, եւ որ տղաները մահացած են եղել նախքան հրդեհը։ Նրանցից շատերը պատմում են տղաների եւ սպաների միջեւ եղած լարված հարաբերությունների մասին։ Տղաներից որոշները ողբերգությունից օրեր առաջ ծնողներին ասել են, որ իրենց եւ սպաներից մեկի միջեւ ծեծկռտուք է եղել։

Ազատ գյուղի զինվորական կացարանում զոհված 15 զինծառայողներից 8-ի դիերի դատաբժշկական փորձաքննության եզրակացությունները խորը հակասություն են առաջացնում կապիտան Եղիշե Հակոբյանի տված ցուցմունքի միջեւ։ Այս մասին ասաց կապիտանի փաստաբան Հովսեփ Սարգսյանը։

Նշենք, որ ըստ այդ եզրակացության՝ զինծառայողների մահը վրա է հասել «Ածխածնի մոնօքսիդով /Շմոլ գազ/ եւ այրվածքային շոկից»։ Եզրակացություններով արձանագրված է, որ ջերմային այրվածքներն առաջացել են կենդանության օրոք՝ բարձր ջերմային գործոնի՝ բոցի ներգործության հետեւանքով, եւ նշված այրվածքներն ու ածխածնի մոնօքսիդով  /Շմոլ գազով/ թունավորումն առողջությանը պատճառել են ծանր վնաս, որոնք հանգեցրել են զինծառայողների մահվանը։

Փաստաբանի պնդմամբ՝ եթե զինվորները մահացել են շմոլ գազից, դա նշանակում է, որ առաջինը մահացած պետք է լիներ կապիտան Հակոբյանը. «Քանի որ Եղիշե Հակոբյանն է եղել շմոլ գազի մոտ։ Այդ կրակի տարածման տեւողությունը եղել է 15 րոպե, այսինքն՝ Եղիշե Հակոբյանն արդեն իսկ պետք է մահացած լիներ։ Խորը հակասություն է առաջանում փորձաքննությունների եզրակացությունների եւ Եղիշե Հակոբյանի տված ցուցմունքների միջեւ»։

Հովսեփ Սարգսյանի խոսքով՝ չէր կարող րոպեների ընթացքում կացարանում հրդեհից շմոլ գազ առաջանալ. «Ուսումնասիրելիս տեսնում ենք, որ տարածքում եղել է փայտանյութ։ Այս ամենով հաստատվոմ է այն վարկածը, որ ի վերջո հրդեհից մահացած զինծառայողները դուրս չեն եկել, եւ հարց է առաջանում՝ ինչո՞ւ 15 զինվոր չկարողացավ դուրս գալ։ Այս ամենով խորանում է այն հանգամանքը, որ ի վերջո նման բան հնարավոր չէր, հաշվի առնելով նաեւ այն, որ Եղիշե Հակոբյանը բղավել է այդ պահին, եղել են նաեւ ականատեսներ, որոնք նույնպես աղմուկ են բարձրացրել»։

Նշենք, որ փորձաքննության արդյունքները  խիստ անարժանահավատ է որակել հրդեհից մահացած 15 զինծառայողներից 14-ի ծնողների լիազոր ներկայացուցիչ, փաստաբան Նորիկ Նորիկյանը։ Նա չի բացառել, որ տուժող կողմը դիակների կրկնակի դատաբժշկական փորձաքննություն անցկացնելու վերաբերյալ միջնորդության կներկայացնի։

Հիշեցնենք, որ հունվարի 19-ին, ժամը 01:30-ի սահմաններում Գեղարքունիքի մարզի Ազատ գյուղի տարածքում տեղակայված ՀՀ ՊՆ N զորամասի ինժեներասակրավորային վաշտի կացարանում բռնկված հրդեհի հետեւանքով զոհվել է 15 ժամկետային զինծառայող, 7 զինծառայող տեղափոխվել է  Վարդենիսի հոսպիտալ, նրանից չորսը բուժօգնություն ստանալուց հետո դուրս է գրվել, 3–ը՝ ծանր վնասվածքներով տեղափոխվել Երեւան՝ Այրվածքաբանության ազգային կենտրոն:

Դեպքից անմիջապես հետո պաշտոններից ազատվել են 2-րդ բանակային կորպուսի հրամանատարը եւ եւս 7 բարձրաստիճան զինվորականներ։

Ողբերգությունից ժամեր անց վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը կառավարության նիստում ներկայացրել էր պաշտոնական վարկածը, ըստ որի սպան բենզին է լցրել վառարանի վրա, ինչից հետո, երբ կրակն իրեն է անցել, «ինքնապաշտպանական բնազդով» բենզինի 5 լիտրանոց տարան նետել է կացարանի ուղղությամբ, ինչն էլ հրդեհի պատճառ է դարձել։

Ավելի ուշ դասակի հրամանատարը լրագրողներին հայտնել էր, որ կացարանում բենզին չի եղել, ըստ էության, հերքելով վարչապետին: Զինդատախազը եւս հայտարարել էր, որ դեռ պարզ չէ՝ բենզին է եղել, թե դիզվառելիք:

Դեպքի առնչությամբ նախաձեռնվել է քրեական վարույթ՝ ՀՀ ՔՕ 532-րդ հոդվածի 4-րդ մասով (զենքի, ռազմամթերքի, ռազմական տեխնիկայի կամ ռազմական այլ գույքի, շրջապատի համար առավել վտանգ ներկայացնող նյութերի, սարքերի կամ առարկաների հետ վարվելու կանոնները խախտելը, որն անզգուշությամբ առաջացրել է երկու եւ ավելի անձի մահ) եւ վարույթ՝ ՔՕ 550-րդ հոդվածի 3-րդ մասով (զինվորական պաշտոնեական անփութության հատկանիշներով, որն անզգուշությամբ առաջացրել է մարդու մահ), որը կցվել է մայր վարույթին։

Գործով մեղադրյալի կարգավիճակ ունի հինգ սպա։ Նրանցից երկուսը՝ թիկունքի պետ-հրամանատարի թիկունքի եւ կոմունալ շահագործման ծառայության գծով տեղակալ Գոռ Աղեկյան եւ զորամասի կոմունալ շահագործման ծառայության պետ, զորամասի հակահրդեհային պաշտպանության եւ փրկարար աշխատանքների ծառայության պետ, մայոր Մառլեն Սարգսյանը կալանավորված են։ Նրանք մեղադրվում են զինվորական պաշտոնեական անփութություն կատարելու մեջ, որն անզգուշությամբ առաջացրել է մարդու մահ։ Նույն հոդվածով հանրային քրեական հետապնդում է հարուցվել նաեւ վաշտի հրամանատար Գ․Մ․-ի նկատմամբ։ Որպես խափանման միջոց ընտրվել է երկրից բացակայելու արգելքը։ Զորամասի ինժեներական ծառայության պետ Տ.Ղ.-ի նկատմամբ եւս հարուցել է հանրային քրեական հետապնդում։

Առանցքային մեղադրյալ, կապիտան Եղիշե Հակոբյանը, որին է մեղսագրվում վառարանը բենզինով վառելու արարքը, որն առաջացրել է 15 զինծառայողների մահը, դուրս է գրվել հիվանդանոցից։

Նրան մեղադրանք է առաջադրվել ՔՕ 532-րդ հոդվածի 4-րդ մասով (զենքի, ռազմամթերքի, ռազմական տեխնիկայի կամ ռազմական այլ գույքի, շրջապատի համար առավել վտանգ ներկայացնող նյութերի, սարքերի կամ առարկաների հետ վարվելու կանոնները խախտելը, որն անզգուշությամբ առաջացրել է երկու կամ ավելի անձանց մահ): Նա, թեեւ իր հարցաքննության ընթացքում վերաբերմունք չի հայտնել իրեն առաջադրված մեղադրանքին, սակայն հաստատել է, որ բենզինը վառարանի մեջ լցրել է, սակայն ոչ թե հինգլիտրանոց տարրայով, ինչպես հաղորդում է նախաքննական մարմինը, այլ սուրճի բաժակով։ Կապիտանը Հակոբյանն ասել է, որ կացարան այցելել է շատ քիչ եւ այդ օրն էլ այդտեղ էլ ընկերոջ խնդրանքով։ Նա նաեւ նշել է, որ փորձել է զինծառայողներին արթնացնել, գոռացել է, սակայն կրակի՝ նախասրահից ննջասենյակ հասնելու 20 րոպեների ընթացքում 15 զինծառայողներն այդպես էլ չեն արձագանքել։

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի աշխատակազմն Արցախի Հանրապետության ներկայացուցիչներին հրավիրել է Բաքու՝ հանդիպման:

Հիշեցնենք, որ մարտի մեկին հաղորդվել էր Արցախի և Ադրբեջանի ներկայացուցիչների հանդիպման մասին՝ ռուսական կողմի միջնորդությամբ:

Ինչպես գրում է ԱՊԱ գործակալությունը, այժմ Ադրբեջանն առաջարկում է առաջիկա օրերին երկրորդ հանդիպումն անցկացնել Բաքվում՝ քննարկելով այսպես կոչված «վերաինտեգրման» (չակերտները՝ Tert.am), Արցախում «ենթակառուցվածքային ծրագրերի իրականացման» (չակերտները՝ Tert.am) հարցերը:

Հիշեցնենք, որ Ադրբեջանի նախագահի՝ անվտանգության հարցերով օգնական Հիքմեթ Հաջիևը հայտարարել էր, որ Բաքուն անընդունելի է համարում Հայաստանի իշխանությունների՝ խաղաղության համաձայնագրում Արցախի վերաբերյալ կետ ներառելու փորձերը:

Նրա խոսքով՝ Ադրբեջանի նախագահը բազմիցս նշել է, որ «Երևանի և Բաքվի միջև խաղաղության պայմանագրի հետ կապված հարցերը պետք է առանձին լուծվեն և կապված չլինեն ԼՂ բնակչությանը վերաբերող հարցերին»։

«Հայաստանն ի սկզբանե փորձել է ղարաբաղյան հարցը ներառել խաղաղության համաձայնագրում, սակայն այդ մոտեցումն անընդունելի է Ադրբեջանի համար։ «Ղարաբաղի հայերի» (չակերտները՝ Tert.am) իրավունքների և անվտանգության հարցը «զուտ Ադրբեջանի ներքին խնդիրն է» (չակերտները՝ Tert.am), և Բաքուն չի պատրաստվում «ինքնիշխանության» (չակերտները՝ Tert.am) վերաբերյալ հարցերը քննարկել որևէ այլ կողմի հետ», — հայտարարել է Հաջիևը:

Նա նաև հավելել է, որ ԼՂ-ում ապրող հայերի իրավունքներն ու անվտանգությունը «կորոշվեն Ադրբեջանի Սահմանադրությանը և օրենքներին համապատասխան» (չակերտները՝ Tert.am)։

Եթե այս ընթացքում ՀՀ կառավարությունը ամեն գնով ռուսական զորամիավորումները հանեց ՀՀ-ից ու Սյունիքից (իհարկե թերահավատ եմ, բայց…), ապա կարելի է արձանագրել, որ Սյունիքի մասով սրանք բլիցկրիգի պատուհան են բացում Բաքվի համար: Այդ մասին Ֆեյսբուքի իր էջում գրել է քաղաքագետ Ալեն Ղևոնդյանը։ «2020-ի օգոստոսյան(հայ-ադրբեջանական սահման) պատերազմից հետո մոտ 1,5 տարի հետո Իրանը սկսեց արտադրել բարձր որակի ու ճշգրտության ԱԹՍ-ներ, որ մատակարարվում են գործընկերներին:

Հավանաբար 2023-ից արդեն Իրանը կսկսի նոր որակի ու ճշգրտության հակատանկային և հակաօդային մոբիլ նոր միջոցների արտադրություն, որն, անկասկած, իրավիճակ կսկսի փոխել ճգնաժամերի մեջ ներգրավված գործընկերների և ունչու չէ իր համար:
Իսկ Իրանի շուրջ կարծես իրավիճակը վերջնականապես է լարվում ու, ինչպես և սպասելի էր, դրա պլացդարմը հանդիսանալու է Ադրբեջանը. սադրաներն արդեն իսկ սկսել են աշխատեցնել:

Եթե այս ընթացքում ՀՀ կառավարությունը ամեն գնով ռուսական զորամիավորումները հանեց ՀՀ-ից ու Սյունիքից (իհարկե թերահավատ եմ, բայց…), ապա կարելի է արձանագրել, որ Սյունիքի մասով սրանք բլիցկրիգի պատուհան են բացում Բաքվի համար: Իրանն էլ սատանայի ականջում քնած չէ, դե ռուսներն էլ իրենց հերթին, բայց դե:

Մի բան էլ Վրաստանում դեպքերից օրգազմ ապրողներին, եթե ՌԴ-ի դեմ ճակատ բացեցրին այ «խելոքներ», ու ռազմական գործողություններ սկսեցին, Վրաստանը հայ-վրացական սահմանը կփակի: Եթե Իրանի շուրջ էլ իրավիճակը սրվի, Իրանը կփակի, քանի որ մի գրամ վստահություն չունի գործողների նկատմամբ: Կհայտնվենք ինչի՞ մեջ… այո՛, շրջանաձև շրջափակման…
էս պարագայում սահման բացելու համար թուրքերը ամեն բան ու միանգամից կպահանջեն. ի դեպ, մենք էդ մեծ խառնափփոթի մեջ էլ որևէ մեկին հետաքրքիր չենք լինի՝ դառնալով расходный материал:

Բայց անգամ այդ պարագայում կարող են շատ հետաքրքիր հնարավորություններ ծագել, եթե ՀՀ-ում իշխանություն փոխվի ու մենք որոշենք նորից պետություն դառնալ ու ճիշտ աշխատել գործընկերների հետ:
Էս ա»,-գրել է նա։

Առողջապահության նախկին նախարար, այժմ ՔՊ–ական պատգամավոր Արսեն Թորոսյանի նախկին տեղակալ Գևորգ Սիմոնյանը քիչ առաջ կալանավորվեց։ Քրեական վարույթն առնչվում է Քովիդ–19–ի միջոցառումների ժամանակ կատարված հափշտակություններին։

Այս առիթով Արսեն Թորոսյանը գրել է․ «Ոչ մի լավ բան անպատիժ չի մնում կամ ինչո՞ւ լավ չի աշխատում պետական ապարատը…
Կորոնավիրուսային համավարակի դեմ պայքարի շուրջ հարուցված քրեական վարույթներով վերջին օրերին տեղի ունեցող իրադարձությունները, այդ թվում ձերբակալություններն ու կալանավորումները հստակ հաղորդագրություն են ամբողջ պետական ապարատին, որ հանկարծ նախաձեռնողականություն չցուցաբերեն տարբեր հարցեր լուծելիս, որոշումներ չընդունեն, անվերջ քննարկումներ անեն տարբեր հարցերի շուրջ, իրենց լիազորությունների շրջանակներում եղած հարցերը չլուծեն, այլ միշտ թույլտվություն հարցնեն վերադասից, որովհետև վաղը կարող են հանիրավի մեղադրվել «որոշում կայացնելու համարձակություն» ունենալու համար: Մեր բազմաթիվ հայրենակիցներ են բախվել վերոշարադրյալ խնդրին, ավելին հաճախ լսել այդ չարաբաստիկ արտահայտությունը, որ «վերադասը պետք է որոշի այդ հարցի լուծումը», քանի որ ինքը վախենում է պատասխանատվությունից:
Ուրեմն, կովիդի ժամանակ ամբողջ աշխարհում կար մահճակալների դեֆիցիտ և վստահ եմ բոլորն են հիշում այն կադրերը, թե ինչպես են տարբեր զարգացած և հարուստ երկրներում կովիդով հիվանդ պացիենտները «բուժում» ստանում բժշկական կենտրոնների միջանցքներում և բակերում` բաց երկնքի տակ: Եվ որպեսզի մեր մոտ նման իրավիճակ չստեղծվի կառավարությունը որոշեց, որ ամեն ինչ անելու ենք հնարավորինս շատ մահճակալային ֆոնդ ունենալու համար, իսկ համավարակի առաջին պիկի ժամանակ առողջապահության նախարարությունում որոշվեց, որ ստեղծվելու են խմբեր, որոնք այցելելու է ԲԿ-ներ, որպեսզի արդեն իսկ թեթև պացիենտներին գրեթե հարկադրաբար դուրս գրեն` շատ ծանր պացիենտների համար ազատ մահճակալներ ապահովելու նպատակով: Մենք նաև քննադատվել ենք սրա համար, թե ինչու ենք այդ թեթև հարկադրանքը կիրառում և բազմաթիվ պացիենտներ. չէին էլ ուզում դուրս գրվել, այլ ուզում են «մինչև վերջ» ապաքինվել հենց ԲԿ-ներում։
Վստահ եմ, գրեթե ոչ մի երկրում նման մեխանիզմ չի եղել և մեր մոտ էլ կարող էր չլինել ու ոչ ոք մեզ չէր կարող հետագայում մեղադրել, թե ինչու նման բան չենք արել: Իհարկե մենք այդ դեպքում ավելի շատ ծանրացած դեպքեր կունենայինք և դժբախտաբար նաև ավելի շատ մահեր: Այդ խմբերի վրա դրված է եղել մեկ պարտականություն` իրենց բժշկական գիտելիքները օգտագործելով ապահովել հնարավորինս շատ ազատ մահճակալներ, ինչը և նրանք պատշաճ արել են:
Բայց հիմա, փաստորեն այդ խմբի բժիշկները և կովիդի բուժումը համակարգող տեղակալներից մեկը անհիմն մեղադրվում են ինչ-որ ֆինանսական վերահսկողություն պատշաճ չկատարելու մեջ: Ըստ էության, եթե չլիներ ավելի շատ կյանքեր փրկելու համար ընդունված վերոնշյալ որոշումը, չէր լինի և այսօրվա անհեթեթ մեղադրանքը:
Չեմ զարմանա եթե մեզ վաղը մեղադրեն կովիդի ժամանակ Չինաստանից թթվածնի կայաններ ինքնաթիռներով Հայաստան հասցնելու կամ Ռուսաստանից ու Վրաստանից հեղուկ թթվածին ներկրելու մեջ, չէ որ կովիդն արդեն անցել է և մեղադրողներն արդեն մաքուր թթվածնի կարիք չունեն:
Շարունակելի…»։