«Այս տարին դատաիրավական համակարգի համար մի փոքր ավելի վատն էր, քան նախորդ տարին, բայց ես համոզված եմ, որ մի փոքր աvելի լավն էր, քան լինելու է հաջորդ տարի»,- Panorama.am-ի հետ զրույցում անցնող տարին ամփոփեց ու հաջորդ տարվա համար նման կանխատեսում արեց փաստաբան Երվանդ Վարոսյանը։

Փաստաբանի  խոսքով, պահպանվում է  գործադիր իշխանության կողմից իշխանության բոլոր ճյուղերի՝ այդ թվում դատական համակարգի ամբողջ ծավալով ուզուրպացման միտումը։

«Մենք ունենք Հայաստանում բազմաթիվ քաղբանտարկյալներ, ունենք մարդիկ, որոնք ֆեյսբուքյան գրառման համար գտնվում են կալանավայրերում, կան բազմաթիվ մարդիկ, որոնք հետապնդվում են խոսքի համար, մշտապես հետապնդվում են խոսqի համար ընդդիմադիր հայացք ունեցողները։ Ի հակառակ դրա, պաշտպանության ներքո են իշխանահաճո ինչ-որ սուբյեկտներ։ Խոսել իրավական պետության մասին բացարձակապես ավելորդ է»,-առկա իրավիճակն այսպես նկարագրեց Երվանդ Վարոսյանը։

Դիտարկմանը, որ նման պայմաններում Արևմուտքը, միջազգային կազմակերպությունները որևէ քննադատական խոսք չեն հնչեցնում Հայաստանում իրավունքների խախտումների, ոտնահարման դեպքերի վերաբերյալ, փաստաբանն արձագանքեց, ինչո՞ւ մեզ պետք է հուզեն արևմուտքի, արևելքի, հյուսիսի կամ հարավի գնհատականները։

«Դրանք սովորական, քաղաքական գնահատականներ են՝ կապված քաղաքական իշխանության արտաքին քաղաքական գործունեության հետ։ Արևմուտք կլինի, թե արևելք, ինձ բացարձակապես նման քաղաքական գնահատականները հետաքրիր չեն։ ես տեսնում եմ, թե ինչ է կատարվում Հայաստանում»,-ասաց փաստաբանը։

Նա ցավով նշեց, որ Հայաստանում ապօրինությունները դարձել են սովորական երևույթ, դրանք բազմաթիվ են՝ մեկը մեկից ճչացող։

«Այնպես չի, որ նախկինում այսպես ասած մեղր էին բաժանում, բայց իհարկե, իրավիճակն այս աստիճան չէր, գոնե փորձ կար, ինչ-որ բան օրենքի տակ քողարկելու, հիմա այդ փորձերն էլ չկան։ Վատն այն է, որ Հայաստանում այդ ռեպրեսիոն զենքը գոյություն ունի, իսկ թե որ պահին դա ում ձեռքին հայտնվեց, դառնում է երկրորդական։ Այսօր սա է իշխանության, այդ զենքը կիրառում է մի ուղղությամբ, վաղը կգա մեկ այլ իշխանություն, այդ զենքը կկիրառի արդեն իր համար նախկինների ուղղությամբ։ Խնդիրն այն է, որ պետք է գիտակցել, դա զենք չի, իշխանությունը վայելք չի, աշխատանք է ժամանակավոր, ծառայություն մատուցել է։ Այս հասկացությունը չկա Հայաստանում։ Ինքս չեմ կարծում, որ երբևէ լինելու է»,-ասաց նա։

Անդրադառնալով 2024-ից ակնկալիքներին, Վարոսյանն ընդգծեց, երբ իշխանությունն ընտրում է բռնապետության, իշխանությունն ուզուրպացնելու ուղին, ինքն իրեն այլևս հետդարձի ճանապարհ չի թողնում։

«Նա ստիպված է լինելու նորից գնալ էլ ավելի հզոր բռնաճնշումների։ Ուրիշ տարբերակ չկա։ Մենք տեսնելու ենք ավելի վատ ճնշումներ ու բռնաճնշումներ, ավելի վատ ռեպրեսիաներ, քան տեսել ենք նախորդ տարում։ Ընտրում են թիրախ։ Առաջին հերթին թիրախ են քաղաքական ընդդիմախոսները, ընտրում են թիրախ նաև անհատական մոտեցմամբ, երբ կան այլ  դրդապատճառներ, այդ թվում նաև տնտեսական շահեր։ Ցավալին այն է, որ իշխանությունն ում ուզում թիրախ է ընտրում։ Դրանից հետո արդեն հասցնում են մի վիճակի, որ ինքը որպես գործիք քո կամքը կատարի։ Այս արանքում էլ հնարավոր են նաև ճնշումներ դատական համակարգի նկատմամբ, չնայած ես կարծում եմ, որ ճնշումները եղան պրծան, դատական համակարգ որպես այդպիսին չկա, արդեն այն ինչ պետք է, կատարում է»,-ասա փաստաբանը։

ՀՀ-ն պատրաստակամություն է հայտնում վերականգնել երկաթուղային հաղորդակցությունն Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև, ընդ որում՝ նախկինում գոյություն ունեցած երկաթուղիների միջոցով։ Այս մասին Դեպի ծով ելք չունեցող զարգացող երկրների նախարարական հանդիպմանն այս մասին ասաց վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը։
Նա ընդգծեց, որ առաջինը հյուսիսային ուղին է, որը կապում է ադրբեջանական Ղազախի շրջանը Հայաստանի Տավուշի մարզի հետ։ «Երկրորդը հարավային ուղին է, որն Ադրբեջանի արևմտյան շրջանները կապում է Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության հետ։

Մենք կարծում ենք, որ Ադրբեջանի արևմտյան շրջանները Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետության և արտաքին աշխարհի հետ կարող են կապվել նաև հյուսիսային ուղիով։

Այս պատրաստակամությունը Հայաստանը հայտնել է պաշտոնապես։
Հաջորդը վերաբերում է ավտոճանապարհներին, որոնք կարող են ունենալ հյուսիսային ուղի, միջին ուղի և հարվային ուղի։

Այն նոր հնարավորություններ կբացի մեր տարածաշրջանի համար։

Հայաստանը Խաղաղության խաչմերուկի միջոցով կարող է կապվել և կապել այլ երկրները հյուսիս-հարավ առանցքով և արևելք-արևմուտք առանցքով»,-ասաց Փաշինյանը։

Նա նաև նշեց, թե Հայաստանը նույն պատրաստակամությունը ցուցաբերում է նաև Հայաստան-Թուրքիա երկաթուղին բացելու, ինչպես նաև Հայաստան-Թուրքիա նախկինում գոյություն ունեցած երկու ավտոճանապարհները վերակառուցելու և վերաբացելու առումով։

«Բոլոր ենթակառուցվածքները, ներառյալ ճանապարհները, երկաթուղիները, օդային ուղիները պետք է գործեն այն երկրների իրավազորության և սուվերենության ներքո, որոնց տարածքով անցնում են։ Այս ենթակառուցվածքները կարող են օգտագործվել ինչպես ներքին, այնպես էլ միջազգային բեռնափոխադրումների և հաղորդակցության համար»։

Ճիշտ երկու ամիսից՝ փետրվարի 7-ին, Ադրբեջանում արտահերթ նախագահական ընտրություններ կլինեն։ Եվ սա այն դեպքն է, երբ լուրը հրապարակվելու պահից պարզ է, թե ով է լինելու Ադրբեջանի նախագահը նաև այս ընտրությունից հետո։

Անակնկալ, անսպասելի և անհասկանալի է Ալիևի որոշումը։ Անգամ Բաքվի ակտիվ քաղաքական շրջանակների՝ ընդդիմադիրների դերում ներկայացող գործիչների, ակտիվիստների և Ալիևի մերձավորների համար։

Ալիևի արտահերթ ընտրություն

Ոչ թե նախագահի արտահերթ ընտրություն, այլ առանց չափազանցության, բառացի և ճշգրիտ՝ Ալիևի արտահերթ ընտրություն. սա այն է, ինչ լինելու է Ադրբեջանում։

1993-ի հոկտեմբերի 3-ին Հեյդար Ալիևը ստանձնեց Ադրբեջանի նախագահի պաշտոնը, տասը տարի անց՝ 2003-ի հոկտեմբերի 15-ին Բաքվի Ազատության հրապարակում, դիերի վրայով անցնելով, որդին սեփականաշնորհեց այդ աթոռը։ Եվ արդեն երեսուն տարի՝ ինչ Ալիևներն ընտանեկան գույքի են վերածել երկրի գլխավոր պաշտոնը, դեռ ոչ մի անգամ փոքր իսկ հնարավորություն չի եղել, որ կպարտվեն նախագահի ընտրություններում։ Այդպիսի հնարավորություն առնվազն ևս մեկ սերունդ չի ուրվագծվում։ Եթե չլինի արտաքին միջամտություն։

Նախագահի պաշտոնում Ալիևը վերընտրվել է 2008 և 2013 թվականներին, ինչը հնարավոր է դարձել 2009-ի սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվեով։ Այդ փոփոխություններով նույն անձին թույլատրվել է Ադրբեջանի նախագահի պաշտոնում առաջադրվել ավելի քան երկու անգամ։

Սահմանադրության փոփոխության ևս մեկ հանրաքվե էլ եղավ 2016-ին։ Այդ ժամանակ Ալիևը վերացրեց բոլոր արգելքները և հիմա նախագահի պաշտոնում կարող է առաջադրվել որքան ցանկանա։ Ընդ որում նաև երկարաձգվեց պաշտոնավարման ժամկետը՝ 5-ից դարձնելով 7 տարի։ Եվ նախագահ վերընտրվեց նաև 2018-ին։

Բաքվի ընդդիմությունը շշմած է

Ալիևը մրցակից չունի։ Անգամ եթե ընտրությունները չլինեին արտահերթ և երկու ամսից։

Իրականությունն այն է, որ Ալիևը պառակտել, հետապնդել, կալանավորել է բոլոր այն ընդդիմադիրներին, որոնք կարող էին փոքր-ինչ վտանգավոր լինել։ Նրանց, ում չի կալանավորել, փախել են երկրից և հիմա պարզապես ընդդիմադիր ակտիվիստներ են։

Առավելագույնը, որ կարողանում են անել՝ Ալիևի արտասահմանյան այցերի ժամանակ երբեմն գոռում են «դիկտատոր»՝ տասնյակ տեսախցիկների առաջ խայտառակելով «երկաթե բռունցք» թափահարողին։

Ալիևից Եվրոպա փախած ակտիվիստներից, օրինակ, Աֆղան Մուխթարլըն հույս է հայտնել, որ ընդդիմությունն այս անգամ էլ բոյկոտ չի հայտարարի։ 2020-ի արտահերթ խորհրդարանական ընտրությունները հիմնական ընդդիմադիր ուժերը բոյկոտեցին՝ հայտարարելով, թե Ալիևի անակնկալ որոշման պատճառով պատրաստվելու ժամանակ չունեն:

Ադրբեջանում ակտիվ ընդդիմադիր կուսակցություններից Ժողճակատի առաջնորդ Ալի Քերիմլին Ալիևի որոշումն անվանել է «անակնկալ ռազմական գործողություն Ադրբեջանի ժողովրդի դեմ»:

Ընդդիմադիր մուսավաթական Թոֆիք Յաքուբլուն կարծում է, որ Ալիևն այս հրամանով Ադրբեջանի ժողովրդին ասում է.«Քանի դեռ դուք չեք կարողանում հեռացնել ինձ այս աթոռից, այս երկրում ընտրություն չի լինելու»։

Բայց որևէ մեկն Ադրբեջանում դեռ բացատրություն չունի, թե ինչ է անում Ալիևն ու ինչու։ Հստակ է միայն, որ նա ինչ-որ ծրագիր ունի։

Արտահերթ նախագահական ընտրությունների պատճառը

Ադրբեջանում հերթական նախագահական ընտրությունները նախատեսված էին 2025-ի հոկտեմբերին։ Արտահերթ ընտրության գնալու պաշտոնական որևէ պատճառ չի նշվում։ Իլհամ Ալիևն Ադրբեջանի նախագահականի կայքում պարզապես հայտնել է իր որոշումը և վերջ։ Ոչ մի բացատրություն, ոչ մի հիմնավորում Ադրբեջանի քաղաքացիներին՝ դիկտատորական լավագույն ավանդույթներով։

Եվ հենց այս խորհրդավորությունն է առաջինը հուշում, որ ամեն ինչ այնքան էլ պարզ չէ, որ Ալիևն ինչ-որ բան է ծրագրում։

Տարբեր վերլուծաբաններ տեղին նշում են փաստը, որ Ալիևը հաշվի է առել ՌԴ-ում և ԱՄՆ-ում սպասվող ընտրությունների հանգամանքն ու փորձում է հարցերը կարգավորել մինչև այդ։

Ուրիշները խոսում են անկայուն և արագ փոփոխվող աշխարհաքաղաքական զարգացումների մասին և նկատում, որ Ալիևը փորձում է հարցերը կարգավորել քիչ թե շատ վերահսկելի ներկա հանգամանքներում։

Անհիմն է տեսակետը, թե Ալիևը փորձում է օգտագործել պահը՝ քանի դեռ թարմ են դափնիներն ու վայելում է ընտրողների համակրանքը։ Մինչդեռ ընտրողներն ու առավել ևս նրանց համակրանքը Բաքվում երբեք որոշիչ չեն եղել։ Նախորդ ընտրություններում Ալիևը ստացել է քվեների 80 տոկոսից ավելին՝ առանց Արցախի Հանրապետության տարածքն օկուպացնելու։

Կա նաև տեսակետ, թե Ալիևը ցանկանում է նախագահ ընտրվել երբ իր վերահսկողության տակ է անցել «Ադրբեջանի ամբողջ տարածքը»։ Բայց մեկ տարի անց՝ ավելի վաղ ընտրությունների սպասվող օրը ևս «Ադրբեջանի ամբողջ տարածքը», մեծ հավանականությամբ, կլինի Ալիևի վերահսկողության տակ։

Իրականությունն այն է, որ ընտրություններն արտահերթ դարձնելու Ալիևի վերջին երկու որոշումներն ուղիղ առնչություն են ունեցել Հայաստանի հետ։ 2018-ին Երևանի փողոցներում Նիկոլ Փաշինյանն էր, և նախագահի ընտրությունը հոկտեմբերից ապրիլ տեղափոխելու որոշման հիմքում ամեն ինչ արագ հստակեցնելու միտումն էր։ 2020-ին մեջլիսի ընտրությունները արտահերթ կերպով կայացան փետրվարին՝ նախատեսվածից երկու ամիս շուտ։ Կես տարի անց՝ սեպտեմներին պատերազմն էր։

Եվ հիմա, երբ Ալիևը նորից գնում է արտահերթ ընտրությունների, թիրախում ՀՀ տարածքն է։ Ընդ որում թիրախի մասին հայտարարության հեղինակը ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանն է։ «Ադրբեջանական կողմի պահանջները չեն դադարել. հիմա Հայաստանի Հանրապետության ողջ ինքնիշխան տարածքն է դարձել մեր հարևանի թիրախը», ֊ հայտարարել է Միրզոյանը ԵԱՀԿ նախարարական 30-րդ համաժողովի իր ելույթում, նոյեմբերի 30-ին։

Դեկտեմբերի 6-ին՝ արտահերթ նախագահական ընտրությունների մասին հայտարարելուց մեկ օր առաջ, Ալիևը հայտարարություններ է արել ՀՀ տարածքով միջանցքի մասին։ «Ես Հայաստանի վարչապետին հարցրել եմ, թե ինչու չի կատարում իր ստանձնած պարտավորությունները։ Որովհետև, ըստ 2020 թվականի նոյեմբերի 10-ի հայտարարության, պետք է կապ հաստատվի Ադրբեջանի արևմտյան հատվածի և Նախիջևանի միջև, նույնիսկ գրված է, թե ով է այնտեղ վերահսկողություն և անվտանգություն ապահովելու։ Խոսքը Ռուսաստանի սահմանապահ դաշնային ծառայության մասին է։ Հայտարարությունը ստորագրել է անձամբ Փաշինյանը։ Հիմա նա ո՛չ այս երթուղին է ուզում, ո՛չ էլ Ռուսաստանի մասնակցությունն այս հարցում։ Ի՞նչ կարող ենք ասել՝ միայն այն, որ նրանք խախտել են իրենց ստանձնած պարտավորությունը։ Հայաստանը պետք է անհապաղ 42 կիլոմետրանոց երկաթուղի կառուցի՝ իրենց միջոցներով կամ եվրոպական ֆոնդերից։ Մենք դա համարում ենք, ըստ էության, իրենց ինքնիշխան տարածքը։ Այնուամենայնիվ, Ադրբեջանից Նախիջևան պետք է հեշտ մուտք լինի։ Ինչպես արդեն ասել եմ Փաշինյանին, սա Ադրբեջանից Ադրբեջան անցում է լինելու, հետևաբար, չպետք է լինեն մաքսազերծում, ստուգումներ, սահմանապահների ընթացակարգեր։ Սա մեր օրինական իրավունքն է»։

Հայաստանից առանց հայկական վերահսկողության միջանցք պահանջող Ալիևը թիկունքում ունենալով թուրքական շունչը, չի պատրաստվում ուղղակի սպասել։ Հայաստանի ամբողջ տարածքն առանց մեկ կրակոցի օկուպացնելու պլանի մասին ևս նորից խոսել է.«Այն ադրբեջանցիները, որոնք ցանկանում են ուղղակի գնալ, այցելել իրենց պապերի գերեզմաններին ու վերադառնալ, պետք է կարողանան, նրանք ովքեր ցանկանում են տեղափոխվել ու ապրել այնտեղ, պետք է կարողանան: Հայաստանը չպետք է խոչընդոտի դրան։ Անհրաժեշտ է բավարարել հարյուր հազարավոր տեղահանված ադրբեջանցիների՝ մեր հայրենակիցների կարիքները։ Նրանց ունեցվածքը, սրբավայրերը պետք է պաշտպանված լինեն»։

Հարյուր-հազարավոր ադրբեջանցիներ՝ Հայաստանում։

Մյուս կողմից ուշագրավ և Ալիևի ագրեսիվ տրամաբանության մեջ է այն, որ արտահերթ ընտրությունների որոշումը կայացվեց Բաքվում ԱՄՆ պետքարտուղարի տեղակալի հետ բանակցությունից հետո։ ԱՄՆ գործող վարչակազմը Բաքվում և, որ ավելի կարևոր է՝ Անկարայում, ընկալվում է որպես հայամետ։ Եվ բայդենյան, դեմոկրատների միջնորդությամբ «խաղաղության պայմանագիրը» չեն ցանկանում ստորագրել՝ սպասելով Բայդենի հեռանալուն։ Արտահերթ ընտրություններով՝ մինչև փետրվար Ալիևն ստանում է մանևրելու հնարավորություն։

Ինչ է ծրագրում Ալիևը՝ իրականում դեռ բարդ է որոշել։ Այս հետևությունները միայն նրա նախորդ գործողությունների հիմքով են։ Հստակ է միայն, որ Ալիևի արտահերթ ընտրությունը չի բխում Հայաստանի շահից, ուղղված է Հայաստանի դեմ և Հայաստանը պետք է ավելացնի զգոնությունն ամենուր։

Աղբյուրը՝ Voskanapat-ի

Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջեւ խաղաղության պայմանագրի կնքումը կախված չէ հայերից ու ադրբեջանցիներից, կախված է գերտերություններից, որոնք իշխում են այս տարածաշրջանում: Այս մասին NEWS.am -ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց քաղաքական վերլուծաբան Արգիշտի Կիվիրյանը։

«Ադրբեջանը տարել է հաղթանակ, բայց այդ հաղթանակը ունի նաեւ այլ շահառուներ ու տերեր, եւ հիմա այդ շահառուների կմքից է կախված պայմանագրի ստորագրումը: Դրա համար է իրավիճակը կանգնած: Այդ պայմանագիրը՝ բաղկացած 22 կետից, դրված է սեղանին:

Ալիեւը Արեւմուտքի օգնությամբ լուծել է Արցախի հարց, բայց դրանից հետո առաջացել են այլ հարցեր: Ինքը հոյակապ հասկանում է, որ ինքը դրան հասել է ՌԴ-ի լռության արդյունքում, եւ այդ լռությունն ունի գին: Հիմա Ադրբեջանը պետք է վճրի դրա գինը: Իսկ Արեւմուտքի հետ Ալիեւը խնդիր չունի: Հայկական սեգմենտում որոշ մանկամիտներ ասում են, որ Ալիեւն, իբր, գտնվում է Արեւմուտքի աննախադեպ ճնշման տակ, այն դեպքում, որ նա արեւմտյան վոյաժների մեջ է եւ իրեն շատ լավեն ընդունում, որովհետեւ ապահովում է Արեւմուտքի համար անհրաժեշտ էներգակիրները»,-ասաց քաղաքական վերլուծաբանը:

Նա հիշեցրեց, որ ՌԴ-ում էլ են ընտրություններ եւ Պուտինին էլ են պետք տեսարաններ եւ ինքը ձգտելու է, որ իր բարձր հովանու ներքո Հայաստանն ու Ադրբեջանը կնքեն խաղաղության պայմանագիր:

«Ադրբեջանը շատ լավ հասկանում է, որ եթե ՌԴ-ի լռության դիմաց ինքը գինը չվճարի, փորձի «քցել» Ռուսաստանին, ինքը կունենա խնդիրներ»,-ասաց նա:

2023 թ. դեկտեմբերի 10-ին «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» ԲԿ-ից հաղորդում է ստացվել այն մասին, որ Երևան քաղաքի Շոպրոն փողոցի հասցեներից մեկից իրենց մոտ կտրած-ծակած վերքերով բուժօգնության են տեղափոխվել երկու երիտասարդներ, որոնցից մեկը՝ 26 տարեկան Դ․ Սայադյանը, ժամը 20:32-ին մահացել է:

ՔԿ-ից  հայտնում են, որ դեպքի առթիվ ՀՀ քննչական կոմիտեի Երևան քաղաքի քննչական վարչության Ավան և Նոր Նորքի վարչական շրջանների քննչական բաժնում նախաձեռնվել է քրեական վարույթ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 155-րդ հոդվածի 1-ին մասով և ՀՀ քրեական օրեսգրքի 167-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 8-րդ կետի հատկանիշներով։

Քրեական վարույթի շրջանակներում կատարված դեպքի վայրի զննությամբ հայտնաբերվել են արնանման հետքեր, առգրավվել են տուժողների հագուստները, նշանակվել են փորձաքննություններ: Պարզվել է դեպքի բոլոր մասնակիցների ինքնությունը։

Ձեռնարկված քննչական գործողությունների, ինչպես նաև օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների արդյունքում տեղեկություններ են ստացվել այն մասին, որ նախկինում ծագած գումարային հարցերի շուրջ առաջացած վիճաբանությունը դեկտեմբերի 10-ին՝ ժամը 20:00-ի սահմաններում շարունակվել է Երևան քաղաքի Շոպրոնի փողոցի շենքերից մեկի բակում, որին մի կողմից մասնակցել են Երևանի 29-ամյա բնակիչն ու նրա եղբայրը, մյուս կողմից՝ մի խումբ անձինք։

Վիճաբանությունը վերածվել է փոխադարձ հարվածների, որի ընթացքում 29-ամյա Գ․Հ․-ն իր մոտ գտնվող սուր կտրող-ծակող առարկայով, կյանքից զրկելու դիտավորությամբ հարվածներ է հասցրել Երևանի 27-ամյա և Տավուշի մարզի 26-ամյա բնակիչներին, որոնցից առաջինն ստացել է, նախնական տվյալներով, միջին ծանրության, իսկ երկրորդը՝ Դ․ Սայադյանը՝ կյանքի հետ անհամատեղելի վնասվածք։

Քննությամբ ձեռք բերված փաստական տվյալների հիման վրա քննիչի կողմից միջնորդություն է ներկայացվել հսկող դատախազին՝ 29-ամյա տղամարդու նկատմամբ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 155-րդ հոդվածի 1-ին և 167-րդ հոդվածի 2-րդ մասի 8-րդ կետի հատկանիշներով քրեական հետապնդում հարուցելու վերաբերյալ, որը բավարարվել է։

Ոստիկանությանը տրվել է հանձնարարություն՝ դատարան ներկայացնելու նպատակով նշված անձին ձերբակալելու վերաբերյալ, և Գ․Հ․-ն դեկտեմբերի 12-ին ձերբակալվել է։

Միջնորդություն է ներկայացվում դատարան՝ նրա նկատմամբ կալանքը որպես խափանման միջոց ընտրելու վերաբերյալ։

Նախաքննությունը շարունակվում է: Ձեռնարկվում են վարութային և ապացուցողական, ինչպես նաև օպերատիվ-հետախուզական անհրաժեշտ գործողությունները՝ դեպքի բոլոր հանգամանքները համակողմանի պարզելու, միջադեպի մասնակիցներից յուրաքանչյուրի արարքներն անհատականացնելու և իրավական գնահատականների արժանացնելու համար»,- ասված է ՔԿ-ի տարածած հաղորդագրության մեջ։

Իր հերթին «Հրպարակ» թերթը գրում է, որ Վազգեն Սարգսյանի անվան ռազմական համալսարանի մոտակայքում օրեր առաջ կենցաղային վեճի շուրջ դանակահարություն է տեղի ունեցել Պաշտպանության նախարարության սպաների եւ քաղաքացիական անձանց միջեւ։ Վեճի առարկան եղել է փողը՝ պարտք ու պահանջը։ 

«Ռազբորկայի» մասնակիցները եղել են 8 անձ, որոնցից 4-5 հոգի՝ զինվորական։ Խոսակցության ժամանակ պարտապանը վիրավորական արտահայություններ է հնչեցրել զինվորականների հասցեին, ապա իր հետ բերած դանակով մարմնական ծանր վնասվածքներ հասցրել պարտատերերին՝ ՊՆ զորացրված սպա Գեւորգ Մարգարյանին եւ սպա, ավագ լեյտենանտ Դավիթ Սայադյանին։

Նույն օրը շտապօգնությունը «Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ» բժշկական կենտրոն է տեղափոխել Գեւորգ Մարգարյանին եւ Դավիթ Սայադյանին։ Վերջինիս կյանքը փրկել չի հաջողվել՝ Դավիթը մահացել է հիվանդանոց տեղափոխվելուց կարճ ժամանակ անց։ 

ԱԺ-ն քննարկում է իշխանական պատգամավոր Հայկ Սարգսյանի կողմից ներկայացված «Զինվորական ծառայության և զինծառայողի կարգավիճակի մասին» օրենքում լրացումներ և փոփոխություններ կատարելու մասին և ՀՀ քրեական օրենսգրքում լրացումներ կատարելու մասին օրենքների նախագծերի փաթեթը առաջին ընթերցմամբ ընդունելու մասին հարցը։

Զեկուցման ժամանակ Հայկ Սարգսյանը նշեց, որ օրենքների նախագծի փաթեթով նպատակ է դրվել լուծել երկու հիմնական խնդիր։

«Գործող կարգավորումներով 27 տարին լրացած և պարտադիր զինվորական ծառայությունից խուսափած քաղաքացիները ենթական են դատապարտման։ Նրանք որևէ տարբերակով չեն կարող ազատվել քրեական հետապնդումից, մեծ ցանկության դեպքում էլ չեն կարող ծառայել, քանի որ համավում են զինվորական ծառայության սահմանային տարիքն անցած։ Նախագծով առաջարկում եմ 27 տարին լրացած և պարտադիր զինվորական ծառայություն չանցած քաղաքացիներին տալ հնարավորություն՝ ազատվել քրեական պատասխանատվությունից՝

1․ երկու տարի ծառայելով

2․ 1 տարի ծառայելով և պետբյուջե վճարելով 2․5 մլն դրամ

3․ 6 ամիս ծառայելով՝ պետբյուջե վճարելով 5 մլն դրամ

4․ 1 ամիս ծառայելով՝ վճարելով 10 մլն դրամ

5․ վճարել 15 մլն դրամ»,- ասաց նա։

Պատգամավորը ներկայացրեց, որ 2004-2019 թթ-ին գործել է սահմանված կարգի խախտմամբ պարտադիր զինծառայությունից խուսափած քաղաքացիների մասին օրենք, որը հնարավորություն էր տալիս այդ քաղաքացիներին վճարել 200,000 դրամ ամեն բացակայած զորակոչի համար և ազատվել պատասխանատվությունից։

«Առավելագույնը 3,6 մլն դրամ վճարելով՝ սույն խմբի քաղաքացիները ազատվում էին քրեական պատասխանատվությունից, այս օրենքից օգտվել է 10․000 քաղաքացի։ 2021թ-ին, երբ երկու տարի որևէ կարգավորում չկար, ԱԺ-ն ընդունեց համաներման մասին օրենք, որից օգտվեցին 1360 քաղաքացիներ՝ չվճարելով որևէ դրամ և չծառայելով որևէ օր։ Եթե այն ժամանակ համաներման փոխարեն ընդունվեր իմ կողմից առաջարկվող կարգավորումները, ապա կունենայինք ավելի քան 10 մլրդ հավելյալ մուտքեր պետական բյուջե և 1000-ից ավելի զինծառայողներ մեր զինված ուժերում»,- ասաց Սարգսյանը։

Վերջինս հավելեց, որ առաջարկվող նախագծով 27 տարին լրացած և պարտադիր զինծառայությունից խուսափած քաղաքացիներին հնարավորություն է տրվում օգտակար լինել պետությանը՝ ծառայությամբ կամ գումար վճարելով՝ դատապարվելու և պետության համար բեռ դառնալու փոխարեն։

Գյումրիում բնակվող Ռուսաստանի Դաշնության քաղաքացի Դմիտրի Սեդրակովին ռուսական 102-րդ ռազմաբազայի ռազմական ոստիկանության ծառայողների կողմից ձերբակալելու մասին հաղորդում է ներկայացվել ՀՀ գլխավոր դատախազություն: Այդ մասին տեղեկությունը NEWS.am-ին հաստատեց ՀՀ գլխավոր դատախազությունից։

«Գլխավոր դատախազությունը հանցանքի մասին հաղորդում է ստացել: Հաղորդմանն օրենքով նախատեսված կարգով ընթացք է տրվել»,- նշեցին դատախազությունից։

Նշենք, որ խոսքը վերաբերում է սույն թվականի դեկտեմբերի 8-ին Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի կողմից ներկայացված ահազանգին, համաձայն որի՝ 102-րդ ռուսական ռազմաբազայի ներկայացուցիչները փողոցում ձերբակալել են Գյումրիում բնակվող ՌԴ քաղաքացուն։

Իրավապաշտպան Արթուր Սաքունցը տեղի ունեցածը որակել է՝ «ապօրինություն և մարդու առևանգում»․ «Այլ երկրի իրավապահ մարմնի կողմից ՀՀ տարածքում տեղի է ունեցել մարդու առևանգում: Եվ եթե դա արված լինի ոչ թե ՌԴ ոստիկանության, այլ ՌԴ Անվտանգության դաշնային ծառայության կողմից, դա ընդհանրապես խայտառակություն է: Դա ոտնձգություն է ՀՀ անվտանգության և ինքնիշխանության դեմ»։

Արցախն իր անկախությունը ձեռք է բերել ինքնորոշման իրավունքի հիման վրա և ՀՀ ստորագրած որևէ փաստաթուղթ չի կարող արցախահայությանը զրկել այդ իրավունքից։ «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում այդ մասին ասաց Արցախի Խորհրդարանի պատգամավոր Վահրամ Բալայանը։

«ՀՀ ստորագրած ոչ մի փաստաթուղթ իրավական առումով չի կարող խանգարել, որ արցախահայությունն իրացնի ինքնորոշման իրավունքը։ Իհարկե, եթե, այսպես կոչված, «խաղաղության պայմանագիր» ստորագրվի՝ առանց Արցախի հետ կապված վերապահման, ապա հետագայում հնարավոր է դա պատրվակ դառնա ու բարդացնի մեր ճանապարհը։ Այսինքն, ինչպես ՌԴ-ն է ասել, թե ՀՀ իշխանությունը ճանաչել է Արցախն Ադրբեջանի մաս, ոչինչ չենք կարող անել, այնպես էլ այդ պայմանագիրը կարող են պատրվակ դարձնել, եթե չցանկանան, որ Արցախի հարցը լուծում ստանա, բայց կրկնում եմ՝ դա իրավական առումով չի կարող խանգարել, որ շարունակենք ինքնորոշման ճանապարհը։ Չմոռանանք, որ Արցախն ինքնորոշվել էր իր տարածքի վրա և ոչ թե Ադրբեջանի կամ այլ պետության»,-ասաց Բալայանը և համոզմունք հայտնեց, որ որևէ «խաղաղության պայմանագիր» չի ստորագրվելու, քանի որ Բաքվի ախորժակը բավականին մեծ է և այն չի սահմանափակվել Արցախով, այլ ուզում է զավթել ամբողջ Հայաստանը։

Դիտարկելով համաշխարհային պրակտիկան՝ պատգամավորն ուշադրություն է հրավիրում այն հանգամանքի վրա, որ պատմության ընթացքում եղել են բազմաթիվ դեպքեր, որ փաստաթղթերն ու պայմանագրերը կնքվելուց որոշա ժամանակ անց խախտվել են․

«Իհարկե, ցանկալի է ստորագրել այնպիսի պայմանագիր, որը քո ազգի շահերից կբխի, բայց որևէ փաստաթուղթ չի խանգարել, որ այս կամ այն հարցը նորից վերաբացվի կամ տարածքների փոփոխություն լինի։ Մոլոտով- Ռիբենտրոպ պայմանագիր է եղել, բայց դա չի խանգարել, որ Գերմանիան ռազմական գործողություն սկսի ԽՍՀՄ դեմ։ Այնպես որ, եթե անգամ նման պայմանագիր կնքվի ՀՀ և Ադրբեջանի միջև, ապա դա չի կարող փակել Արցախի հարցը։ Անընդհատ քաղաքական իրավիճակն աշխարհում փոփոխվում է, ու մենք պետք է չդադարենք պաշտպանել, տեր կանգնել մեր իրավունքներին, չպիտի դադարեցնենք հայրենիք վերադառնալու համար պայքարը։ Պետք է հետամուտ լինենք Արցախն ազատագրելու, այնտեղ վերադառնալու հարցում»,-նշեց Բալայանը։

ՔՊ խմբակցության պատգամավոր Գևորգ Պապոյանը չի տիրապետում տեղեկատվության, թե 32 գերիների վերադարձի մասով գործընթացն ինչ փուլում է: Այդ մասին նա խոսեց այսօր՝ դեկտեմբերի 11-ին, ԱԺ ճեպազրույցների ժամանակ՝ պատասխանելով հարցին, թե 32 գերիներին վերադարձնելու մասով լուր կա՞

Գևորգ Պապոյանը նաև ընդգծեց, որ այդ մասով որևէ ժամկետ հստակ նշված չի եղել, միայն ենթադրեց, որ նույն պահին կլինի գործընթացը, այսինքն՝ 32 հայ գերիները կգան, 2-ը՝ կգնան:

Հարցին՝ բացառվո՞ւմ է, որ պաշտոնական Բաքուն հետ կանգնի 32 գերիներին վերադարձնելու դիրքորոշումից և նոր նախապայմաններ ներկայացնի, Պապոյանը պատասխանեց. «Մենք ասում ենք՝ գնում ենք ինչ-որ գործընթացի, ոչինչ չի կարելի բացառել երբեք, բայց եթե մենք գնում ենք գործընթացի, այդ գործընթացի վերջում 32-ը չեն, մնացածն էլ են գալու: Այսպես է լինելու:

Հիմա դժվա՞ր է լինելու որոշ մարդկանց համար, հե՞շտ է լինելու իրականությունն ընդունել, բայց խաղաղության վերջնակետը լինելու է դեմարկացիան, դելիմիտացան, սահմաններին ոչ թե զինվորների ու խրամատների, այլ սահմանապահների առկայությունը, փոխադարձ կապերի վերականգնումը և այլն, և այլն: Այս ամեն ինչը եթե չեղավ, խաղաղությունը չի լինելու»:

Ավելի վաղ Հայաստանի Հանրապետության վարչապետի աշխատակազմը և Ադրբեջանի Հանրապետության նախագահի վարչակազմը հանդես են եկել համատեղ հայտարարությամբ, որով տեղեկացրել են, որ Ադրբեջանն ազատ կարձակի 32 հայ, Հայաստանը՝ 2 ադրբեջանցի զինծառայողի:

Երբևիցե չէի պատկերացնում, որ մեր ժողովուրդը ոչ միայն հազարավոր նվիրյալների արյամբ ազատագրված Արցախի կորուստն ընդուներ այսքան թեթև ու համերաշխ, այլև հանդուրժեր նրան, ով մաս-մաս օտարելով Երկրից մնացածը, այսօր էլ համառորեն շարունակում է կերտել մեր պարտությունների խեղճ ու անպատիվ տարեգրությունը: Այս մասին գրել է Արցախի ՊԲ պահեստազորի գնդապետ, Արցախի զինված ուժերի տեղեկատվության և հասարակայնության հետ կապերի բաժնի նախկին պետ Սենոր Հասրաթյանը:

«2018-ին հեղափոխություն կոչված խառնակչությունից հետո, երբ իշխանության եկան քայլող թավիշները, արդեն զգում էի, թե ինչ է սպասվում մեր Հայրենիքին…

Բայց երբևիցե չէի պատկերացնում, որ դրանից ընդամենը հինգ տարի հետո կարող էր լինել այնպես, որ մեր ժողովուրդը ոչ միայն հազարավոր նվիրյալների արյամբ ազատագրված Արցախի կորուստն ընդուներ այսքան թեթև ու համերաշխ, այլև հանդուրժեր նրան, ով մաս-մաս օտարելով Երկրից մնացածը, այսօր էլ համառորեն շարունակում է կերտել մեր պարտությունների խեղճ ու անպատիվ տարեգրությունը…

Հիմա, այսքանից հետո, ով է մեղավոր, նա, ով ամենօրյա հաճախականությամբ ազգին պարտադրում է խաղաղություն կոչված նվաստացումը, թե՞ մենք (ասել է թե՝ ժողովուրդը), որ աննահանջ հարմարվում ենք այդ նվաստացմանը …»,- գրել է Հասրաթյանը։