Ադրբեջանը հիմա մոտավորապես վերապրում է այն իրողությունը, որը մեզ մոտ էր առաջին արցախյան պատերազմից հետո. իրենք հաղթել են պատերազմում, բայց էյֆորիան կամաց-կամաց սառում է, ի հայտ են գալիս բոլոր սոցիալական-տնտեսական խնդիրները: Այս մասին«Տարածաշրջանը և մենք» թեմայով քննարկման ժամանակ ասաց ադրբեջանագետ Անժելա Էլիբեգովան։

Նա նշեց, որ Ադրբեջանը ներսում ունի ավելի շատ սոցիալական բողոքի մեծ ռիսկեր, այդ թվում նաև նույն փախստականների խնդիրը, որոնց խոստացել էին վերադարձ, բայց բավականին դանդաղ են շինարարական աշխատանքներն ընթանում։

«Ադրբեջանը հիմնական ծախսերն անում է ռազմական ենթակառուցվածքի վրա՝ ամրացնելով, կառուցելով ճանապարհներ, օդանավակայաններ։ Խաղաղ բնակչության վերաբնակեցման պրոցեսը բավականին բարդ և դանդաղ է գնում առաջին հերթին ֆինանսական միջոցների սղության պատճառով։ Ադրբեջանն ակնկալում էր, որ ներդրումներ կգան, բայց մեծ ֆինանսական հոսք չի նկատվում երկու հիմնական պատճառով. անվտանգության խնդիր, որովհետև ներդրողներն ուզում են ունենալ երաշխիքներ և երաշխքիները պայմանավորել այդ թվում նաև խաղաղության պայմանագրով, որը պետք է կնքվի։ Դա է նաև պատճառը, որ Ադրբեջանը շտապում է փաստաթղթի  ստորագրման հարցում։

Երկրորդ՝ Ադրբեջանի ներսում կոռուպցիայով  պայմանավորված տենդերների ոչ թափանցիկ լինելն է, դատական համակարգի ոչ լիարժեք գործելն է։ Ներդրումների մասով Ալիևի սպասումները դեռ չեն արդարանում, հետևաբար ֆինանսական բեռը մնացել է պետության վրա։ Դրա համար կենտրոնացել է օկուպացված տարածքերում ենթակառուցվածքի վրա, որը հետագա պատերազմի համար իրեն անհրաժեշտ է», -ասաց Անժելա Էլիբեգովան։

Ինչ վերաբերում է  արտաքին քաղաքականությանը, նա նշեց, կիզակետում Եվրոպայի հետ համագործակցությունն է նավթագազային սեկտորում։

«Եվրոպացիները համագործակցում են Ադրբեջանի հետ՝ հաշվի չառնելով, որ այդ երկրում  ավտորիտար և դիկտատուրային ռեժիմ է, որովհետև երբ որ հերթը հասնում է գազին, իրենց կոմֆորտին, իրենք խնդիր չեն տեսնում, համագործակցում են Ադրբեջանի հետ, որն իրենց իսկ զեկույցներով կամ տարբեր միջազգային կառույցների հայտարարություններով դեմոկրատիայից շատ հեռու է, խախտվում են մարդու իրավունքներ, կա կոռուպցիա և այլն։

Երբ հերթը հասնում է ռեալ պոլիտիկին, եվրոպացիները հիմա ադրբեջանցիների հետ բավականին բարիդրացիական շփումների մեջ են տնտեսական ոլորտում»,- ասաց ադրբեջանագետը։

Խոսելով Ադրբեջանի կողմից վարվող դիվանագիտական աշխատանքի մասին, Ա. Էլիբեգովան նշեց, որ բավականին կոմպլեմենտար է, ռուսական կողմի հետ բավականին ակտիվ աշխատում են։ Ի տարբերություն ամերիկյան կողմի, Նարիշկինը այց կատարեց Հայաստան, նաև Ադրբեջան, նաև Իրանի ներկայացուցիչները։ Կարծում եմ՝ պայմանավորվածությունները, որոնք հիմա բանակցում են նաև այսպես կոչված «Զանգեզուրի միջանցքի» վերաբերյալ, հիմա քննարկման ակտիվ փուլում են»,- ասաց Էլիբեգովան։

Նա վստահ չէ, թե այստեղ մենք ունենք սուբյեկտայնության այն մակարդակը, որ որոշումների վրա ազդեցություն ունենանք, մեր շահերը հաշվի առնվեն։

«Տարածաշրջանի ավելի մեծ խաղացողներն առանձնապես մեր կարծիքն այստեղ հաշվի չեն առնում։ Չնայած մյուս կողմից ես նույնիսկ հստակ չգիտեմ՝ որն է մեր պաշտոնական դիրքորոշումը  կոմունիկացիաների բացման ռիսկերի վերաբերյալ, որովհետև հստակ ծրագիր մինչ օրս չեմ տեսել։

Ադրբեջանն ավելի հստակ ձևակերպում ունի և ֆորմատի վերաբերյալ, և Զանգեզուրի միջանցքով անխափան տեղաշարժի վերաբերյալ: Իսկ թե Հայկական կոմղից ինչպես եւ ինչ է կառուցվելու, մինչ օրս փաստացի հստակ ձեւակերպում չունենք: Նաեւ հստակ չունենք, թե սահմանների բացումից ինչ ենք շահելու, տնտեսական հաշվարկներ չկան: Ադրբեջանը դա էլ է բավականին ակտիվորեն հրապարակում»,- ասաց Անժելա Էլիբեգովան։

Իրան են մեկնում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը և Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Էրդողանը։

Էրդողանն արդեն Թեհրանում է և հասցրել է առանձին հանդիպումներ ունենալ Իրանի նախագահի և Գերագույն Հոգևոր առաջնորդի հետ։

Իրանի հոգևոր առաջնորդ Ալի Խամենեին բաց տեքստով Էրդողանին ասել է, որ իրենք թույլ չեն տա Հայաստանի և Իրանի սահմանի արգելափակում, «որովհետև այդ սահմանը համարվում է կոմունիկացիոն երթուղի, որը հազարավոր տարիներ եղել է»։

Նկատենք, որ Իրանի բարձրագույն առաջնորդը երբեք նման հայտարարություն չէր անի, եթե չլիներ իրական վտանգ։

Սպասվում է նաև ՌԴ նախագահ Պուտինի հանդիպումը ինչպես Իրանի ղեկավարների, այնպես էլ Թուրքիայի նախագահի հետ։ Եռակողմ քննարկումների պաշտոնական օրակարգը վերաբերում է տարածաշրջանային խնդիրներին, այդ թվում՝ Սիրիայի վրա Թուրքիայի նախաձեռնած ռազմական ագրեսիան։ Չնայած դրան՝ Իրանի ու Ռուսաստանի ղեկավարները փակ հանդիպումների ժամանակ առաջին պլան են բերել Հայաստանի անվտանգության հարցը՝ որպես իրենց համար տարածաշրջանային կարևորության խնդիր։

Պատահական չէ, որ Իրանի հանդիպումից 2-3 օր առաջ Հայաստանում էին ԱՄՆ-ի, ՌԴ-ի և Իրանի արտաքին հետախուզական ծառայությունների ղեկավարները։

Կարծում եմ՝  Թուրքիան ու Ադրբեջանը, Մեծ Բրիտանիայի բարձր հովանու ներքո, ձգտում են առաջիկա շատ կարճ ժամանակում նոր ռազմական ագրեսիա սկսել Հայաստանի դեմ՝ փորձելով օկուպացնել նախ Սյունիքի մարզը, ապա ամբողջ Արցախը։ Սա է պատճառը, որ Իրանի իշխանությունը հստակ ու կոնկրետ զգուշացնում է Թուրքիայի նախագահին՝ ձեռքերը հեռու պահել հայ-իրանական սահմանից։

Թուրքիան կամ Ադրբեջանը երբեք բացահայտ չեն հարձակվի Հայաստանի վրա, բայց շատ հավանական է, որ Կովսականում (Զանգելան) և Նախիջևանի Օրդուբադում հավաքված ավելի քան 5000 ահաբեկիչները Թուրքիայի ուղղորդմամբ սկսեն ներթափանցել Սյունիք։ Դա լավ առիթ կլինի Թուրքիայի ու Մեծ Բրիտանիայի համար, որպեսզի Սյունիքում ու Արցախում ռազմակայաններ տեղակայած Ռուսաստանի դեմ երկրորդ ռազմական ճակատ բացեն, Թուրքիան փորձի Սիրիայի օրինակով զորք մտցնել Սյունիք՝ իբրև թե իր սահմանների անվտանգությունը պաշտպանելու և ահաբեկիչների դեմ պայքարելու համար։

Ճիշտ նույնկերպ, ինչպես վարվեց Սիրիայի պարագայում։

Այս առումով չափազանց կարևոր է, որ Սյունիքի երկու կողմի առաջնագծում էլ հայկական կողմը բարձր պահի մարտական դիրքերի կարգապահությունը և զինվածության մակարդակը։

Հայաստանի փաստացի իշխանությունն էլ պարտավոր է ի վերջո հասկանալ, որ թշնամու հետ գործարքները երբեք լավ բանի չեն հանգեցնում։ Պետք է հասկանալ, որ ստամոքսի հոգեբանությունը բերում է ոչնչացման, և անհրաժեշտ է բոլոր տեսակի հնարավոր ծախսերը ուղղել բանակի վրա։ Ասֆալտապատում ու փողոցների, այգիների բարեկարգումը կարելի է անել ամիսներ հետո, իսկ առաջնագծի պաշտպանությունը առաջին անհրաժեշտության խնդիր է։

Ծանր ժամանակները մեր տարածաշրջանում նոր թափ են հավաքում, ու մենք պիտի պատրաստ լինենք դիմակայել ինչպես քաղաքական, այնպես էլ ռազմական մարտահրավերներին։

Նաիրի Հոխիկյան

Մեդիափորձագետ

Իրանի հոգևոր առաջնորդ այաթոլլահ Ալի Խամենեին Էրդողանի հետ հանդիպման ժամանակ Հայաստանին և Արցախին առնչվող երկու կարևոր հայտարարություն է արել։ Այս մասին իր ” target=”_blank”>տելեգրամյան ալիքում գրել է իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը:

Նա նաեւ նշել է. «Դրանցից առաջինում գոհունակություն է հայտնվել Արցախի՝ Ադրբեջանին վերադարձի կապակցությամբ։ Եթե այս ձևակերպումը թարգմանենք իրանական դիվանագիտական լեզվից, ապա այն նշանակում է, որ Արցախում դե ֆակտո ձևավորված իրավիճակի փոփոխությունն այս պահին չի բխում Իրանի շահերից, և ադրբեջանաթուրքական որևէ առաջխաղացում անթույլատրելի է։ Այլ խոսքերով, Իրանի հոգևոր առաջնորդն Ադրբեջանի օպերատոր երկիր Թուրքիայի ղեկավարին ասել է, որ պետք է բավարարվել ձեռք գցածով և ավելիին չձգտել:

Որպես նշվածի փաստացի շարունակություն այաթոլլահ Ալիի Խամենեին հնչեցրել է շատ թափանցիկ զգուշացում առ այն, որ Իրանն անթույլատրելի է համարում հայ-իրանական մի քանի հազարամյա սահմանի արգելափակման որևէ քաղաքականություն՝ աներկբայորեն ակնարկելով մեր երկու պետությունների սահմանը կտրելուն միտված թուրք-ադրբերանական որևէ նկրտման փորձ կանխելու իրանական կողմի հաստատակամության մասին։

Մեկ այլ ուշագրավ հանգամանք էլ կա, որը բնորոշ է իրանական հինավուրց քաղաքական մշակույթին՝ «մի կրակոցով երկու նապաստակ սպանելը»։

Շեշտադրելով հայ-իրանական սահմանի մի քանի հազարամյա բնույթը, Իրանի ամենաբարձրաստիճան հոգևոր և քաղաքական գործիչն, ըստ էության, մատնանաշել է, թե որքան հնամյա ազգեր և պետություններ են Իրանն ու Հայաստանը, ի տարբերություն մեր հաշվին «պատմական լեգիտիմության» հավակնող տարածաշրջանային արհեստածին կազմավորումների։

Իրանի հոգևոր առաջնորդը հստակ ուղերձ տվեց, որ Իրանը չի հանդուրժելու հայ-իրանական սահմանի ընդհատում կամ շրջափակում, քանի որ այն հազարամյա պատմություն ունի: «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում հայտարարել է իրանագետ Ահարոն Վարդանյանը:

Հիշեցնենք, որ այսօր Իրանի հոգևոր առաջնորդ Ալի Խամենեին Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էդրողանին ասել է, որ եթե Հայաստանի հետ Իրանի սահմանները կտրելու քաղաքականություն լինի, ապա Իրանը կկանխի դա, քանի որ այդ սահմանը տարանցիկ ուղի է արդեն մի քանի հազարամյակ:

Իրանագետ Ահարոն Վարդանյանը նկատում է՝ մտահոգիչ է, որ Իրանի գերագույն հոգևոր առաջնորդի և Թուրքիայի նախագահի հանդիպման ժամանակ խոսակցություն է եղել հայ-իրանական սահմանի փակման կամ Սյունիքի մարզի վերաբերյալ, ինչից հետո էլ Իրանի հոգևոր առաջնորդը նման հայտարարությամբ է հանդես եկել.

«Սա Իրանի կողմից ամենաբարձր մակարդակով խիստ զգուշացում էր Թուրքիային, որ եթե էլի նման դեպքեր լինեն, ապա արդեն այլ մակարդակի խոսակցություններ կլինեն, եթե սա ասվում է Իրանի հոգևոր առաջնորդի կողմից, դա վերջնակետն է»,-ասաց Ահարոն Վարդանյանը:

Փորձագետի արձանագրմամբ՝ Իրանի գերագույն հոգևոր առաջնորդի ասածում նորությունը «հայ-իրանական սահմանի հազարամյակների պատմությունն է», քանի որ նախկինում նման շեշտադրում չի արվել: Ըստ փորձագետի՝սա հետաքրքիր ուղերձ է և հստակ ցույց է տալիս, որ հայ-իրանական սահմանը մի քանի հազար տարվա պատմություն ունի, մինչդեռ այն պետությունները, որոնք ուզում են այդ սահմանը ընդհատել, չունեն երկարամյա պատմություն:

Իրանագետն ընդգծում է՝Իրանը նաև հստակ ուղերձ տվեց, որ թույլ չի տա «Զանգեզուրի միջանցքի» ծրագրի իրականացումը, ինչի մասին հաճախ խոսում են Ադրբեջանը և Թուրքիան.

«Ոչ թե նրա համար, որ Իրանում Հայաստանին շատ են սիրում, այլ պարզապես Իրանի և մեր շահերն այս դեպքում համընկնում են, սա նշանակում է, որ Իրանի պետական շահին դեմ է «Զանգեզուրի միջանցքը», Իրանն ամեն ինչ անում է և անելու է, որ նման ծրագիր կյանքի չկոչվի»,-ասաց նա:

Հարցին՝ հնարավո՞ր է Իրանի հոգևոր առաջնորդի այս հայտարարությունից հետո իրանա-ադրբեջանական սահմանին իրավիճակը լարվի, փորձագետն ասաց.

«Դա կախված է նրանից, թե այս հայտարարություն ինչպե՞ս կմեկնաբանեն կամ ինչ արձագանք կտան Թուրքիան և Ադրբեջանը»,-ասաց նա:ա

Ֆրանսիայի հայկական ընկերության (CCAF) համակարգող խորհրդի նախագահ, ՀՅԴ Բյուրոյի անդամ Մուրադ Փափազյանի մուտքը Հայաստան արգելվելու մասին տեղեկացանք օրերս։  «Երեւան հասա երեկ եւ իմացա, որ Հայաստան մուտքս արգելված է։ Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հրամանով Հայաստանի մեջ կհամարվեմ անբաղձալի տարր: Ոստիկանությունն առաջնորդեց զիս դեպի վերադարձի օդանավ, երբ մինչ նոր հասած էի արդեն Երեւան, ուր մուտքին զիս կասեցուցին եւ անցագիրս գրաւեցին։ Ես գիտեի, որ իմ մուտքն Ադրբեջան ու Թուրքիա արգելված է, իսկ հիմա իմացա նաև, որ իմ մուտքը  արգելված է անգամ Փաշինյանի Հայաստանում »,- ֆեյսբուքյան իր էջում գրել էր Փափազյանը։

Տեղեկացանք, որ Փափազյանը մինչ օրս պատասխան չի ստացել, թե ինչու է իր մուտքն արգելվել հայրենիք։ ԱԳՆ-ից լրատվամիջոցների հարցումներին ի պատասխան հերքում են իրենց առնչությունը Փափազյանի մուտքը ՀՀ արգելելու հետ՝  բացառելով նրա՝ «անցանկալի անձ» հայտարարվելը։ ԱԳՆ-ից պարզաբանել են, որ, մասնավորապես, ընդունող պետության ԱԳՆ-ների կողմից persona non grata է հայտարարվում ուղարկող պետության դիվանագետը։ Ոստիկանությունից էլ պնդում են, թե իրենք Փափազյանի մասով որևէ գործողություն չեն իրականացրել։

«Պետք է արձանագրել այն աննախադեպ իրողությունը, որը փաստացի մենք ունեցանք։ Հային արգելում են Հայաստան մտնել ու միանշանակ արգելում ենք հենց քաղաքական դրդապատճառներից ելնելով։ Սա մանրախնդրություն է, սա ոչ թե ավելի շատ գործող իշխանությունների շահերից բխող գործողություն է, այլ պարզապես նենգություն։ Հայ մարդուն հստակ արգելել են հայրենիք մտնել քինախնդրությունից դրդված։ Իսկ թե ինչու հենց Մուրադ Փափազյանը ընտրվեց, ասեմ։ Մուրադ Փափազյանը հեղինակություն է վայելում ոչ միայն Հայաստանում, այլ Եվրոպայում։ Ցանկացած վայրում Մուրադյանի գործունեության առանցքում Հայաստանի շահն է։ Բազմաթիվ են փաստերը, երբ հենց Մուրադ Փափազյանի գործադրած ջանքերի արդյունքում ունեցել ենք ձեռքբերումներ»,- «Հրապարակի» դիտարկումներին ի պատասխան ասաց «Հայաստան» խմբակցության դաշնակցական պատգամավոր Թադևոս Ավետիսյանը։

«Մուրադ Փափազյանի գործունեության մասին խոսելիս՝ մենք չենք խոսում օրերի կամ ամիսների աշխատանքների մասին, տվյալ պարագայում խոսքը տասնամյակների մասին է։ Փափազյանին անցանկալի անձ համարելով ու թույլ չտալով, որ նա մտնի իր սեփական հայրենիք, այս մարդիկ, կարծում եմ, ծառայություն են մատուցում նաև այն պետություններին, որոնց առջև իրենք չոքել են։ Պարտադրված, թե չպարտադրված, այս դեպքում արդեն այդքան էլ կարևոր չէ։ Սա շատ ակնհայտ իրողություն է, որովհետև աշխարհում անցանկալի անձ Փափազյանին միայն հենց Թուրքիան ու Ադրբեջանն են ճանաչում։ Մինչև այսօր որևէ տրամաբանական ձևակերպում այդպես էլ չի եղել, թե ինչու են այդպես վարվել Մուրադ Փափազյանի հետ։ Չնայած դե հո չե՞ն ասի, որ դեպքը տեղի է ունեցել իրենց եղբայրական Թուրքիայի ու Ադրբեջանի պահանջով։ Թեպետ գիտե՞ք, եթե այսպես շարունակվի, այս մարդիկ մի օր դա էլ կասեն։ Թե իրականում Թուրքիային ու Ադրբեջանին հաճոյանալու համար են արել, թե պարտադրված են արդել, նորից եմ ասում, այլ հարց է։ Սակայն ակնհայտ է ու փաստ, որ հայ մարդուն ու ոչ սովորական հայ մարդուն, արգելել են մտնել իր երկիր»,- հավելեց Ավետիսյանը։

Մուրադ Փափազյանի ու Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի մասնակցությամբ համացանցում բազմաթիվ լուսանկարներ ու հրապարակումներ կան՝ տարբեր միջոցառումներից։ Ավետիսյանից հետաքրքրվեցինք՝ այս առումով  գոնե ՀՀ իշխանությունները գուցե չպե՞տք է կաշկանդվածություն ունեին։

«Տեսեք, ձեր ձևակերպման մեջ իրոք տրամաբանություն կա։ Հարցը շատ տրամաբանական ու ճիշտ հարց է, սակայն ես զարմանում եմ, որ ո՞նց կարելի է տրամաբանության գործադրմամբ փորձել հասկանալ այսօրվա իշխանությունների գործողություններն ու վարքագիծը»,- արձագանքեց պատգամավորը։

Աղբյուրը՝  hraparak.am

Հասարակական մի քանի կազմակերպություններ ցավակցական խոսք են տարածել դատարանի դահլիճում պրոդյուսեր Արմեն Գրիգորյանի մահվան կապակցությամբ.

«Խոր վշտով ցավակցում ենք պրոդյուսեր Արմեն Գրիգորյանի ընտանիքին, հարազատներին, մտերիմներին նրա անժամանակ, ողբերգական մահվան կապակցությամբ: Մխիթարանքի մեր խոսքն ենք հղում և զորակցություն հայտնում բոլորին: Այս մահը մեծ կորուստ է բոլոր ազգասեր հայերի համար:

Հիշատակն արդարոյ օրհնութեամբ եղիցի։

                                                     Հայտարարություն

Արժանապատիվ հայրենակիցնե՛ր.

Հուլիսի 15-ին Երևան քաղաքի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանի «Կենտրոն» նստավայրում «հանկարծամահ» եղավ հայտնի պրոդյուսեր Արմեն Գրիգորյանը, որը հանրությանը հայտնի էր իբրև այլախոհ և ներկա իշխանությունների հանդեպ կոշտ դիրքորոշում ունեցող անհատ:

Արմեն Գրիգորյանը ձերբակալվել էր ս.թ. մայիսի 17-ին իբր թե ազգային, ռասայական և կրոնական խտրականություն քարոզելու մեղադրանքով: Խախտելով անմեղության կանխավարկածը՝ նրա նկատմամբ ԱԱԾ-ն գործադրել էր ձերբակալման անմարդկային դաժանություն: Որևէ դիմադրություն ցույց չտվող քաղաքացուն բերման էին ենթարկել որպես առանձնապես ծանր հանցագործություն կատարած անձի: Նրան բերման ենթարկելու ստորացուցիչ կադրերը տարածվել են համացանցում:

Դժվար չէ ենթադրել, թե ինչ հոգեկան և ֆիզիկական կտտանքների է ենթարկվել Ա. Գրիգորյանը կալանքի տակ գտնվելու շուրջ երկու ամիսների ընթացքում: Մեր խորին համոզմամբ՝ Ա. Գրիգորյանը սույն ազգակործան իշխանությունների կամայականությունների հերթական զոհն է: Այդ մասին է վկայում նաև այն փաստը, որ Ա. Գրիգորյանին ձերբակալել են 2022թ.-ի մայիսի 17-ին այն արտահայտությունների համար, որոնք նա արել էր ավելի քան մեկ տարի առաջ: Եթե նրա ասածներն իրենց մեջ պարունակում էին հանցակազմի տարրեր, ապա ինչո՞ւ նրան ձերբակալեցին մեկ տարի հետո:

Մենք կարծում ենք, որ նրա մահը կանխամտածված գործողությունների հետևանք է, որն, ըստ էության, սպանություն է: Պարտադիր չէ, որ սպանությունը իրականացվի բռնի ֆիզիկական գործողություններով: Ըստ ՀՀ նոր Քրեական օրենսգրքի 450 հոդվածի՝ սպանություն է նաև ֆիզիկական և հոգեկան ուժեղ տառապանքներ պատճառելու միջոցով մահվան հասցնելը:

Արմեն Գրիգորյանը հերթական զոհն է, դա՛ է մեր համոզմունքը»։

«Պահեստազորի սպաներ» շարժում
«Ձայն հայրենեաց» մշակույթի գործիչների շարժում
«Հայրենիքի վահան» պահեստազորի սպաների ՀԿ
«Հայ ազգային գվարդիա» ՀԿ
«Ղարաբաղի պատերազմի վետերանների միություն» ՀԿ
«Իրավունքի և արժեքների գերակայություն» ՀԿ
«Վերադարձ» հիմնադրամ

Հայ-թուրքական բանակցություններում Ռուսաստանը նույնպես ունի  իր շահը, որը շատ կոնկրետ է: Այս մասին NEWS.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց թուրքագետ Ռուբեն Սաֆրաստյանը։

«Երբ որ Ռուսաստանի հարաբերությունները Արեւմուտքի հետ այսպիսի լարված իրավիճակում են շատ կարեւոր է Ռուսաստանի համար ունենալ Թուրքիայի հետ ցամաքային կա, որովհետեւ Թուրքիան եւ Սերբիան միակ երկրներ են, որոնց օդային տարածքը չի փակվել Ռուսաստանի համար, Ռուսաստանի դեմ պատժամիջոցներ չեն  մտցրել եւ այլն:Վրաստանի հետ այդ ճանապարհը փակ էր, մնում է միայն Հայաստանի միջոցով կապ ունենալը: Վերջերս  ՌԴ ԱԳՆ բարձրաստիճան պաշտոնյաներից մեկն ասաց, որ ՆԱՏՕ-ն ամեն ինչ անում է, որ խափանի այդ կապը Թուրքիայի հետ: Հետեւաբար Ռուսաստանը շատ կոնկրետ խնդիր ունի այս փուլում: Երկրորդ` ռուս-թուրքական հարաբերությունների այս փուլը ենթադրում է 2 երկրների միջեւ  որոշակի համագործակցություն եւ այդ համագործակցության շրջանակում Ռուսաստանում դիտարկում են նաեւ հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացը»,- ասաց նա:

Անդրադառնալով Էրդողան-Պուտին հեռախոսազրույցին, թուքագետն ասաց, որ չի կարծում, որ երկրները քննարկել են հայ-թուրքական բանակցությունների ներկա փուլը, այն որոշումները, որ ընդունվել են, քանի որ դրանք փոքր հարաբերություններ  են, հիմնական հարցը ցորենի դուրսբերումն է Ուկրաինայից, եւ Սիրիայի խնդիրը:
Մանրամասները` տեսանյութում:

ԳՇ նախկին պետ Տիրան Խաչատրյանը բավականին ուշագրավ հայտարարություններ է հնչեցրել, որը 44-օրյա պատերազմի հանգամանքների վերաբերյալ նոր մանրամասներ է ի հայտ բերում կամ եղած կասկածանքները հաստատում։Այս մասին ֆեյսբուքում գրել է ԱԺ պատգամավոր Տիգրան Աբրահամյանը: Նա, մասնավորապես, գրել է.

«Ընդ որում՝ պետք է նկատի ունենալ, որ գեներալ Խաչատրյանը պատերազմի օրերին առանցքային պաշտոն է զբաղեցրել և տիրապետում է այնպիսի տեղեկատվության, որին խիստ սահմանափակ թվով մարդիկ են տիրապետում։

168ժամ-ի հետ զրույցում վերջինս հաստատել է, որ ԳՇ նախկին պետ Օնիկ Գասպարյանից բանակային կորպուսներին և Պաշտպանության բանակին հրաման իջեցվել է անցնելու պաշտպանության, սակայն եղել է հատված, որը ողջ ծավալով թշնամու գործողություններին չի պատրաստվել՝ ակնարկելով ՊԲ-ին։

Ավելին, Խաչատրյանը պնդում է, որ պատերազմից առաջ եղել է ԳՇ պետի կարգադրությունը՝ լինել կառավարման կետերում, սակայն ՊԲ նախկին հրամանատար Ջալալ Հարությունյանը պատերազմի մեկնարկին այնտեղ չի եղել։

Պատերազմում մեր պարտության գլխավոր խնդիրն այն է եղել և դրա վրա պետք է կենտրոնանալ, որ չնայած նախապես հավաստի տեղեկություններ են ստացվել պատերազմական գործողությունների մեկնարկի վերաբերյալ, ասում են՝ նույնիսկ կոնկրետ օրն է հետախուզությունը նախապես իմացել, Զինված ուժերը, իսկ ավելի կոնկրետ՝ ՊԲ-ն, ողջ հնարավորություններով չի ծավալվել, այլ միայն որոշակի ուժեղացումներ է արել, ինչը նման իրադրության պայմաններում խիստ անբավարար է եղել։

Ավելին, տեղեկություններ կան, որ հետախուզությունը նույնիսկ հստակ ասել է, որ հարձակման գլխավոր ուղղությունը Արցախն է լինելու և դրա հիման վրա բանակային կորպուսները ոչ միայն խաղաղից պատերազմի անցնելու համապատասխան միջոցառումներ են ձեռնարկել, այլ դրա շրջանակներում նույնիսկ հասցրել են սպառազինության պահեստները տեղափոխել, ինչը ՊԲ-ի դեպքում չի եղել և Ադրբեջանը պատերազմի առաջին օրերից դրանք անմիջապես խոցեց։

Թե ինչո՞ւ ՊԲ-ն համապատասխան հետախուզական տեղեկությունների առկայության պայմաններում նախապես ողջ ծավալով չի բացազատվել, պաշտպանության չի անցել, արդեն հուշում է, որ պատերազմի հանգամանքների բացահայտման գլխավոր պատճառն այստեղ պետք է փնտրել»։

Իրանը Ադրբեջանի հետ համապարփակ հարաբերությունների զարգացման եւ համագործակցության որեւէ սահմանափակում չունի։ Այս մասին Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւի հետ հանդիպմանը ժամանակ հայտարարել է Իրանի Ազգային անվտանգության բարձրագույն խորհրդի (ԱԱԽ) քարտուղար, կոնտրադմիրալ Ալի Շամհանին, գրում է Mehr-ը։

«Վերջին 30 տարիների ընթացքում մենք շատ լավ համագործակցություն ենք ունեցել Ադրբեջանի Հանրապետության հետ»,- ասել է նա։ «Ձեր հանգուցյալ հայրը` Հեյդար Ալիեւը, միշտ շեշտել է այդ հարաբերությունների եւ համագործակցության զարգացումը»:

Շամհանին նշել է, որ երկու երկրները պետք է աշխատեն փոխադարձ վստահության մթնոլորտում՝ աշխարհին ընդհանուր ժառանգություն ներկայացնելու համար։ Նա ընդգծել է Իսլամական Հանրապետության հաստատակամությունը՝ պայքարելու այն դերակատարների դեմ, որոնք փորձում են քանդել երկու երկրների հարաբերությունները։ «Մենք չպետք է թույլ տանք, որ ինչ-որ տարրեր բաժանեն երկու երկրները»։

2020 թվականի նոյեմբերի 10-ի հայտարարությունը փաստացի Հայաստանի կապիտուլյացիայի ակտ է, և Հայաստանը, որպես պարտված կողմ, պարտավորություններ է ստանձնել, դրանք հստակ նշված են, ինչպես հայտնում է ԱՊԱ գործակալությունը, այսպիսի հայտարարությամբ է հանդես եկել Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը։

Նա ասել է, թե այդ պարտավորություններից մեկը «Ղարաբաղից հայկական զինված խմբավորումները» դուրս բերելն է։

«Մինչև այսօր այդ հարցը լուծում չի ստացել։ Մենք բազմիցս բարձրաձայնել ենք դրա մասին, բայց Հայաստանը ձգձգում է։ Մենք այդ հարցը նաև ռուսական ռազմական ղեկավարության առջև ենք բարձրացրել, և մի քանի ամիս առաջ ՌԴ ՊՆ բարձրաստիճան պաշտոնյաներից մեկը, ով այցով Ադրբեջանում էր, մեր ՊՆ-ին խոստացել է, որ մինչև հունիս հայկական զինված խմբավորումները դուրս կգան Ղարաբաղից։ Բայց արդեն հուլիսի կեսն է, և այդ հարցը լուծված չէ։ Հայաստանը չի կատարում իր այդ պարտավորությունը՝ չնայած նոյեմբերի 10-ի համաձայնագրին։

Ռուս խաղաղապահները, ռուսական կողմը, որը նույնպես ստորագրել է նոյեմբերի 10-ի համաձայնագիրը, ինչպես ասում են, չի ստիպում նրանց։ Իհարկե, դա ընդունելի չէ»,- հայտարարել է Ալիևը՝ կրկին Արցախը համարելով «Ադրբեջանի մաս» ու հնչեցնելով հերթական սպառնալիքւ։

«Եթե Հայաստանը չի ցանկանում իր զինված խմբավորումները դուրս հանել, ապա թող բացեիբաց ասի մեզ այդ մասին, մենք գիտենք՝ ինչ կանենք։ Ինչպիսի՞ն կլինի մեր պատասխանը․ հավանաբար, հիմա տեղին չէ այդ մասին խոսելը»,- ասել է Ալիևը։