Սարդարապատի հուշահամալիրի ղեկավարությունը չի թույլատրել  հուշահամալիրի տարածքում հուղարկավորել ադրբեջանական ագրեսիայի հետեւանքով զոհված պայմանագրային զինծառայող,  Արմավիրի մարզի Արաքս գյուղի բնակիչ  44-ամյա Արման Մխիթարյանին:  Այս մասին NEWS.am-ի խմբագրություն են ահազանգել Արաքս գյուղի բնակիչները:

«Արմանը 4 երեխա ունի, 5-րդն էլ նոր պետք է ծնվի: Ադրբեջանական  հարձակման ժամանակ ինքը տանն է եղել, լսել է, որ հարձակվել են ու ինքնակամ մեկնել է հայրենիքը պաշտպանելու եւ զոհվել է: Թանգարանի տնօրեն Կարեն Փահլևանյանն  մեզ արգելել է զոհվածի մարմինը հուղարկավորել Սարդարապատի հուշահամալիրին կից տարածքում: Փահլևանյանը մեզ ասել է, որ այդ խնդրով դիմել է ԿԳՄՍ նախարարություն, որն էլ մերժել է։ Բայց այնտեղ եւ արցախյան առաջին եւ 44-օրյա պատերազմում զոհվածների են հուղարկավորել: Եթե մեզ չթույլատրեն, գնալու ենք փոսը փորենք եւ հուղարկավորենք»,-ասաց բնակիչներից մեկը:

Հայոց ազգագրության եվ ազատագրական պայքարի պատմության ազգային թանգարանի տնօրեն  Կարեն Փահլեւանյանն էլ մեզ հետ զրույցում ասաց, որ օրենքով հուշահամալիրի տարածքում հատուկ տեղ չկա հատկացված հուղարկավորություն իրականացնելու համար:

«Առաջին արցախյան պատերազմի ժամանակ են 8 հոգու հուղարկավորել, եւ 44-օրյա պատերազմում 2 զոհվածների` զույգ եղբայրների մասունքներ են հուղարկավորել: Իմ թուլատրելով չի, գոյություն ունի պատմամշակութային հուշարձանների պահպանության մասին օրենք, որտեղ հստակ սահմանվում է, որ հուշարձանների տարածքներում արգելվում է որեւէ տիպի աշխատանքի իրականացումը, բացառությամբ կոմունիկացիոն տիպի աշխատանքների իրականացումը: Ես ոչ թույլատրում եմ, ոչ էլ չեմ թույլատրում, այդ կարգը իմպերատիվ գրված է: 44-օրյա պատերազմի ընթացքում զոհված եղբայրների համար էլ մենք թույլատրություն չենք տվել, իրենք են բերել, հուղարկավորել մասունքները: Հիմա այս դեպքում նրանք անժառանգ են, հետնորդ չունեն, իսկ այս զոհվածի դեպքում հետո էլ ընտանիքի այլ անդամների պե՞տք է բերեն հուղարկավորեն»,-ասաց նա:

Անդրադառնալով նրան, որ գյուղացիները վճռական են տրամադրված եւ հայտարարել են, որ կգան եւ փոս կփորեն, տնօրենն ասաց, որ ինքն այդ դեպքում ոչ մի անելիք չունի. «Կլինի նախարարի կողմից լիազոր մարմնի ցուցումն ուղիղ ես կօժանդակեմ, այլ դեպքում ի՞նչ պետք է անեմ»:

Հիշեցնենք, որ սեպտեմբերի 13-ին՝ ժամը 00:05-ից, Ադրբեջանի ԶՈՒ ստորաբաժանումները սահմանի ողջ երկայնքով հրետանային միջոցներից, խոշոր տրամաչափի հրաձգային զինատեսակներից սկսել էին ինտենսիվ կրակ վարել հայկական դիրքերի ուղղությամբ՝ կիրառելով նաեւ ԱԹՍ-ներ: Հակառակորդը հարվածում էր թե՛ ռազմական, թե՛ քաղաքացիական օբյեկտներին։

Պաշտպանության նախարարության հաղորդմամբ՝ սեպտեմբերի 14–ին, ժամը 20։00–ից բոլոր ուղղություններով կրակը գրեթե դադարել է, էական միջադեպեր չեն արձանագրվել։ Սեպտեմբերի 16-ի ժամը 09:00-ի դրությամբ՝ հայ-ադրբեջանական սահմանին իրադրության փոփոխություն չի արձանագրվել:

Սեպտեմբերի 16–ի դրությամբ հայկական կողմն ունի հաստատված 135 զոհ։

Սեպտեմբերի 14–ին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը ԱԺ–Կառավարություն հարցուպատասխանի ժամանակ հայտարարել էր, որ այդ պահի դրությամբ՝ ադրբեջանցիները Հայաստանից օկուպացրել են 10 քառակուսի կմ։

ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ Նենսի Փելոսիի հետ հանդիպումից հետո Ալեն Սիմոնյանը հանդես եկավ մամուլի համար հայտարարությամբ, որտեղ մեկ բառ անգամ չկար Արցախի, Արցախի խնդրի կարգավորման, Արցախի ժողովրդի անվտանգության, կարգավիճակի մասին։

Հայատարարությունը հետևյալ բովանդակությունն ուներ.

«Քիչ առաջ ավարտվեց մեր հանդիպումն ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ տիկին Փելոսիի հետ: Քննարկեցինք տարածաշրջանային խնդիրները և երկկողմ փոխգործակցության լայն շրջանակը:

Մեզ համար չափազանց կարևոր է այս ծանրագույն շրջանում տիկին Փելոսիի այցը Հայաստան, ում աջակցությունը մենք մշտապես զգացել ենք ամենադժվարին և մեզ համար զգայուն հարցերում:

Հանդիպման ընթացքում խոսել ենք սեպտեմբերի 13-ին Ադրբեջանի կողմից Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի նկատմամբ ռազմական ագրեսիայի մասին: Տեղեկացրել եմ, որ ադրբեջանական զինուժը դաժան ռմբակոծությունների է ենթարկել ոչ միայն Հայաստանի սահմանային դիրքերը, այլև բազմաթիվ բնակավայրեր ու քաղաքացիական ենթակառուցվածքներ, որի հետևանքով կան բազում մարդկային կորուստներ:

Հստակ է, որ Ադրբեջանի  ռազմաքաղաքական իշխանությունն օգտվում է այն հանգամանքից, որ միջազգային հանրության ուշադրությունը սևեռված է Ուկրաինային:

Երախտապարտ ենք Միացյալ Նահանգներին, որի միջնորդությամբ սեպտեմբերի 14-ին ձեռք է բերվել փխրուն զինադադարի համաձայնություն: Շնորհակալ ենք նաև ԱՄՆ իշխանությանը, մասնավորապես, բազմաթիվ կոնգրեսականներին՝ Ադրբեջանի պատերազմական գործողություններին հասցեական գնահատական տալու համար:

Հանդիպմանը ներկայացրել եմ Հայաստանի Հանրապետության կողմից 2018 թ. Թավշյա հեղափոխությունից հետո ժողովրդավարական ինստիտուտների և օրենքի գերակայության ամրապնդման գործում արձանագրված հետևողական առաջընթացը և իրականացվելիք քայլերը:

Անդրադարձել ենք հայ-ամերիկյան միջխորհրդարանական հարաբերությունների զարգացմանն ու քննարկել այդ ուղղությամբ համագործակցության ընդլայնման հեռանկարները: Այս համատեքստում բարձր եմ գնահատել Կոնգրեսի հայկական հարցերով հանձնախմբի գործունեությունը և իր առանցքային դերը երկկողմ կապերի ամրապնդման գործում:

ԱՄՆ Կոնգրեսը շարունակաբար ապացուցել է, որ հուսալի գործընկեր է և կարևոր հարթակ, որտեղ փոխըմբռնման և իրական բարեկամության մթնոլորտում կարող են քննարկվել Հայաստանին, Արցախին և հայ ժողովրդին վերաբերող բազմաթիվ հարցեր:

Քննարկել ենք նաև տարածաշրջանային խնդիրներին, ինչպես նաև երկկողմ համագործակցությանն առնչվող այլ հարցեր:

Երկուստեք կարևորել ենք ժողովրդավարական արժեքներին միտված համատեղ օրակարգի շարունակական ընդլայնման անհրաժեշտությունը»։

Մենք հասկանում ենք, որ Հայաստանը մաս է կազմում Ռուսաստանի հետ անվտանգային կազմակերպության։ ԱՄՆ խորապես մտահոգված է Հայաստանի անվտանգությամբ, և ցանկանում ենք հնարավորինս աջակցել Հայաստանին՝ այդ հարցում: Այս մասին համատեղ ասուլիսի ժամանակ ասաց ԱՄՆ Կոնգրեսի Հայկական հարցերով հանձնախմբի համանախագահ Ֆրենկ Փալոնը՝ պատասխանելով ՀՀ-ի՝ ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու վերաբերյալ հարցին:

Շարունակելով պատասխանել հարցադրմանը՝ ԱՄՆ Ներկայացուցիչների պալատի խոսնակ Նենսի Փելոսին նշեց, որ Հայաստանի ժողովրդավարությունը մի բան է, որը ուրախությամբ են ընդունում ժողովրդավար աշխարհում և անչափ կարևորում են ժողովրդավարությունը և Հայաստանի շփումները այլ կառույցների հետ:

«Այստեղ մենք որևէ ասելիք չունենք, բայց Հայաստանի ժողովրդավարությունը, ինքնիշխանությունը և ՀՀ տարածքային ամբողջականությունը մեզ համար կարևոր հարցեր են և ցանկանում ենք այդ ուղղությամբ մեր գործուն աջակցությունը ունենալ: Որոշումը կայացնում է Հայաստանը, մենք պատրաստ ենք օգնել Հայաստանին, եթե Հայաստանը նման որոշում կայացնի»,- նշեց Փելոսին:

Տիեզերք արձակված հայկական առաջին արբանյակից դեռեւս պիտանի որեւէ տվյալ չի ստացվել։ Այս մասին փաստում է ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարությունը՝ «Փաստինֆո»-ի գրավոր հարցմանն ի պատասխան հայտնելով, որ այս ամիսներին միայն համակարգերն են թետավորվել։

Հիշեցնենք՝ ՀՀ կառավարության մայիսի 26-ի նիստում վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարեց, թե «Space X» ընկերության տիեզերանավով Երկիր մոլորակի ուղեծիր է դուրս բերվել Հայաստանի առաջին տիեզերական արբանյակը: Հայտարարվում էր, որ արբանյակը թողարկվել է մի շարք պետական մարմինների կարիքները բավարարելու համար։

«Արբանյակի միջոցով արված լուսանկարները կօգտագործվեն սահմանների հսկողության, արտակարգ իրավիճակների կանխարգելման ու կառավարման, շրջակա միջավայրի պահպանության, ներառյալ՝ կլիմայական փոփոխությունների մոնիթորինգի, քաղաքաշինության, ճանապարհաշինության, երկրագիտության ու այլ ոլորտներում»,- հայտարարել էր Նիկոլ Փաշինյանը։

Ամիսներ անց՝ սեպտեմբերի 6-ին, «Փաստինֆո»-ն գրավոր հարցմամբ դիմել էր Բարձր տեխնոլոգիաների արդյունաբերության և Արտակարգ իրավիճակների նախարարություններին՝ պարզելու, թե, ի վերջո, արբանյակից տվյալներ ստանում ենք, թե ոչ, որ ոլորտներում են դրանք օգտագործել, որլանով են պիտանի եղել։

ԱԻՆ-ից հայտնել են, որ հունիս-սեպտեմբեր ժամանակահատվածում ԱԻՆ-ն իր աշխատանքներում չի օգտագործել ստացված տվյալները՝ առաջարկելով արբանյակի վերաբերյալ հարցադրումներն ուղղել ԲՏԱ նախարարությանը, իսկ վերջինս էլ ուղղակի արձանագրել էր, որ օգտակար տվյալ փաստացի այս պահին չի ստացվել, էլ ուր մնաց օգտագործվեն սահմանների հսկողության համար։

«Արձակված արբանյակը գործում է արեւասինխրոն ցածր ուղեծրի վրա։ Արբանյակից ստացված տվյալներն այս պահին օգտագործվում են սարքի համակարգերի թեստավորման և կարգաբերման նպատակով: Ներկայումս ընթանում է արբանյակի բոլոր ենթահամակարգերի պլանային թեստավորման և կարգաբերման գործընթացը»,- «Փաստինֆո»-ի հարցմանն ի պատասխան հայտնել է ԲՏԱ նախարարության գլխավոր քարտուղարը։

Նախարարությանը խնդրել էինք նաեւ հայտնել, թե երբ է սկսվել արբանյակի արձակման համար Հեռահաղորդակցության միջազգային միության անդամ երկրներից թույլտվություն ստանալու գործընթացը, ինչին խուսափել են պատասխանել՝ պատճառաբանելով, թե հարցի շուրջ մանրամասներն առայժմ հրապարակման ենթակա չեն։ Ավելին, այս գերատեսչությունը հրաժարվել է հայտնել նաեւ, թե որքան արժեցել արբանյակի տիեզերլ արձակելը եւ որքան է կազմում դրա ծախսերի ամսական գումարը։ Պարզվում է սա պետական գաղտնիք է։

«Ֆինանսավորումը կատարվել է ՀՀ պետական բյուջեից: Գնման գործընթացը տեղի է ունեցել գաղտնիության պայմաններում, հետևաբար Ձեր կողմից նշված տեղեկատվությունը հրապարակման ենթակա չէ»,- նշել են նախարարությունից:

Նշենք, որ գարնանը «Գեոկոսմոս» ՓԲԸ-ի կանոնադրական կապիտալը կառավարությունն ավելացրել էր 3,3 միլիարդ դրամով, ինչից կարող ենք ենթադրել, որ խոսքը գնում է միլիարդների մասին, որը ծախսելու արդյունավետությունը պետք է պարզի դատախազությունը, քանզի դրանով կարելի էր մեր օդն ու սահմանները դարձնել առավել պաշտպանված, որ առողջարան համարվող Ջերմուկն, օրինակ, այսօր չհրետակոծվեր ու չդառնար թշնամու թիրախ։

Առավել եւս, երբ տիեզերքում գտնվող արբանյակի կառավարման կենտրոն Հայաստանը չունի։ Նախարարությունից վստահեցրել են, թե Հայաստանում կառավարման կենտրոն հիմնելու աշխատանքներն ընթացքում են, պլանավորվում է ավարտին հասցնել 2023թ. ընթացքում:

Երևանը պահանջը ՀԱՊԿ-ից եղել է Հայաստանին տրամադրել ռազմական և ռազմաքաղաքական օգնություն, մինչև այս պահը դա չի կատարվել, «Ազատության» հետ զրույցում հայտարարեց Անվտանգության խորհրդի քարտուղար Արմեն Գրիգորյանը:

«Բնականաբար, այս մասով չի կարող մեզ գոհացնել: Այն, որ ՀԱՊԿ-ը դեռևս պատշաճ չի արձագանքել, որպեսզի ադրբեջանական զորքերն ամբողջությամբ դուրս գան Հայաստանի սուվերեն տարածքից, դա նշանակում է, որ մեր ակնկալիքները չեն արդարացել, և մեր ակնկալիքները միայն կարդարանան այդ դեպքում», — ասաց նա:

«Ազատություն». — Պարո՛ն Գրիգորյան, Ձեզ բավարարո՞ւմ է ՀԱՊԿ-ի արձագանքը, որի մոնիթորինգային խումբը հիմա Հայաստանում է, հատկապես հաշվի առնելով, թե ինչ արագությամբ ՀԱՊԿ-ի զորքերը Ղազախստան հասան, այդ թվում` Հայաստանի նախաձեռնությամբ:

Արմեն Գրիգորյան. — Մեր ակնկալիքը ո՞րն է եղել, և մեր հարցադրումը ո՞րն է եղել ՀԱՊԿ-ին դիմելու ժամանակ ձևակերպված, դա այն է` Հայաստանին տրամադրել ռազմական և ռազմաքաղաքական օգնություն, որպեսզի Հայաստանի սուվերենությունը պաշտպանվի, և Հայաստանի սուվերեն տարածքից ադրբեջանական զորքերը դուրս գան: Մեր պահանջը ՀԱՊԿ-ից դա է եղել, մինչև այս պահը դա չի կատարվել: Բնականաբար, այս մասով չի կարող մեզ գոհացնել:

«Ազատություն». — Ղազախական դեպքերի ժամանակ Դուք հույս էիք հայտնում, որ այսպես վերջապես կգործարկվեն այդ մեխանիզմները, նախադեպ կստեղծվի, մենք մեզ նեղացած չպետք է պահենք: Այ հիմա վերլուծական, փորձագիտական շրջանակներն ասում են, որ սա վերջին ազդակն էր:

Արմեն Գրիգորյան. — Բնականաբար, այդպիսի հույս եղել է, և բնականաբար, այդ հույսը ամբողջովին ի չիքս է դարձել, և չկա այդպիսի հույս այլևս, միայն քայլերը ՀԱՊԿ-ից, առարկայական քայլեր եթե լինեն, կարող ենք մտածել դրա մասին կամ տեսնել այդ քայլերը և համոզվածություն ունենալ, բայց այն, որ ՀԱՊԿ-ը դեռևս պատշաճ չի արձագանքել, որպեսզի ադրբեջանական զորքերն ամբողջությամբ դուրս գան Հայաստանի սուվերեն տարածքից, նշանակում է, որ մեր ակնկալիքները չեն արդարացել, և մեր ակնկալիքները միայն կարդարանան այդ դեպքում:

«Ազատություն». — Դա այսօր արդեն հավաքական զորք բերելո՞վ է հնարավոր:

Արմեն Գրիգորյան. — Դա հնարավոր է բազմաթիվ գործիքներով: Գիտեք, որ միջազգային հանրությունը բազմաթիվ գործիքներ ունի` ռազմաքաղաքականից սկսած, դիվանագիտական, տնտեսական: Իհարկե, ՀԱՊԿ-ը` որպես կառույց, բնականաբար, չունի նաև տնտեսական գործիքներ, բայց ունի ռազմաքաղաքական գործիքներ, և այդ ռազմաքաղաքական գործիքներով հնարավոր է այդ հարցը լուծել:

«Ազատություն». — Պարոն Գրիգորյան, այստեղ շատ տրամաբանական է հարցը` եթե ոչ:

Արմեն Գրիգորյան. — Ի՞նչ առումով ոչ:

«Ազատություն». — Ի՞նչ քայլեր է ձեռնարկելու Երևանը, ընդհուպ այսօր հնչում է այդ դաշինքը լքելու կոչ:

Արմեն Գրիգորյան. — Այդ մասով պետք է ՀԱՊԿ-ը մտածի, ոչ թե Հայաստանը:

«Ազատություն». — Երբ ասվում է, որ սահմանին հիմա հանգիստ է, սակայն պահպանվում է լարվածությունը, այսինքն` կա՞ ռազմական գործողությունների վերսկսման վտանգ:

Արմեն Գրիգորյան. — Ռազմական գործողությունների վտանգը վերջին մոտ երկու տարվա մեջ չի բացառվել, որովհետև Ադրբեջանը շարունակում է ռազմատենչ հայտարարություններ անել և փորձում է նաև սահմանային լարվածությունը պահպանել:

«Ազատություն». — Այդ թվում և լայնածավալ կամ այսպես ասենք` ավելի լայնածավալ:

Արմեն Գրիգորյան. — Մեր գնահատականն այն է, որ Ադրբեջանը չի հրաժարվում Հայաստանի սուվերեն տարածքների նկատմամբ նկրտումներ ունենալ և փորձում է ագրեսիայի միջոցով Հայաստանի նկատմամբ ճնշումներ գործադրել: Ընդհանուր առմամբ, առաջխաղացում երեք օրվա ընթացքում ամբողջ ընթացքում փոփոխվել են, կան ադրբեջանական զորքեր, և Հայաստանի պահանջը շարունակում է մնալ, որ ադրբեջանական զորքերը պետք է դուրս գան Հայաստանի սուվերեն տարածքից:

Երբ որ ասում ենք` պետք է դուրս գան, նկատի ունենք` անցած տարի մայիսի 12-ից սկսած ներխուժումով Հայաստանի սուվերեն տարածքի օկուպացիան պետք է վերացվի:

«Ազատություն». — Սա ժամանակավո՞ր հրադարար է: Ես հարցնում եմ, որովհետև Բաքուն այդ օրը հենց նման առաջարկ էր հնչեցնում, ավելին` պատրաստակամություն հայտնելով 100 դի փոխանցել հայ զինծառայողի:

Արմեն Գրիգորյան. — Հրադադարի հաստատումը ընդհանուր առմամբ կարող ենք ակնկալել, որ պետք է երկարաժամկետ լինի, բայց մենք այդ վստահությունն այս պահին Ադրբեջանի կողմից չունենք, որովետև ընդհանուր առմամբ հրադարարի համաձայնագիր նաև նոյեմբերի 9-ով է եղել, բայց Ադրբեջանը շարունակել է խախտել և՛ նոյեմբերի 9-ը, և՛ հրադադարի բոլոր պայմանավորվածությունները:

«Ազատություն». — Այսինքն` այն դեպքը չէ, որ ենթադրենք` 72 ժամով կրակը դադարեցնենք, դի փոխանակենք…

Արմեն Գրիգորյան. — Ժամային որևէ պայմանավորվածություն չի եղել, բայց Ադրբեջանը շարունակում է ռազմական էսկալացիայի տրամաբանության մեջ քայլեր ձեռնարկել:

«Ազատություն». — Ժամայինը ասացիք, իսկ ինչ-որ պայմանո՞վ է կրակը դադարել:

Արմեն Գրիգորյան. — Հայաստանը որևէ պայման չի քննարկել որևէ գործընկերոջ հետ, և հրադադարը իրականություն է դարձել:

Սեպտեմբերի 13-14-ին ադրբեջանական հերթական ռազմական ագրեսիայի արյդունքում մենք ունենք բազմաթիվ զոհեր, անհետ կորածներ ու ռազմագերիներ։ Այս մասին ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է Նաիրա Զոհրաբյանը:

«Մինչ այս պահը զոհերի, վիրավորների եւ գերիների իրական թիվը պարզ չի։ Ալիեւը հերթահան անգամ ստորացնում է՝ ասելով, որ 100 դիակ կվերադարձնի, եթե Նիկոլը խելոք ընդունի ադրբեջանական կողմի առաջարկները։

Բազմաթիվ վիրավորներ ունենք, որոնց դիրքերից իջեցնել դեռ չի հաջողվում։

Ըստ պաշտոնական տեղեկատվության, ունենք 105 զոհ, 20 ռազմագերի։ Անհետ կորածների մասին որեւէ տեղեկություն չկա։

Մեկ բան հստակ է՝ այս թվերը խիստ մոտավոր են եւ թե՛ զոհերի, թե՛ ռազմագերիների թիվը, ցավոք, շատ ավելին է։

Ալիեւի կոշիկի տակ ճզմված այս իշխանությունը ոչինչ անել չի կարող գերեվարված տղաներին վերադարձնելու համար, ուրեմն դա պիտի անենք բոլորս, ով ունի միջազգային կառույցներում կապեր եւ ազդեցություն։

Ամեն վայրկյանը թանկ է»,- գրել է Զոհրաբյանը:

Թշնամին էս պահին թուլացրել է Գեղարքունիքի, Վայոց ձորի ու Սյունիքի ուղղությամբ կրակի ուժգնությունը նաև էն պատճառով, որ ինժեներական-ամրաշինական, աշխատանքներ է սկսել ՀՀ-ից օկուպացված նոր տարածքներում։ Թշնամին հիմա մեր հողի վրա, մեր տանը նոր դիրքեր է սարքում, դեպի էդ դիրքերը տանող նոր ճանապարհներ է գցում, որ մեզնից խլված նոր տարածքներում դիրքավորվելուց ու ամրանալուց հետո արդեն էդտեղից շարունակի պատերազմն ու իր առաջխաղացումը։ Մի քանի ժամ, հնարավոր է մի քանի օր կրակի թուլացմամբուրախանալ ու արխային ընկնել պետք չի։Թշնամին մեր տնից դուրս չի եկել։Թշնամու նպատակներում բան չի փոխվել։ 

Ալվինա Աղաբաբյան

Անվտանգային հարցերով փորձագետ

«Արմսես» գիտակրթական կենտրոն ՀԿ նախագահ

Ալիևն ունի պլան Բ, մեծ Ադրբեջանի գաղափարը՝ Սևանի արևելյան ափով, Սյունիքի, Վայոց Ձորի ու Տավուշի որոշ մասերով։ Հենց նման քարտեզներով են դաավանդում Ադրբեջանի ռազմաուսումնական հաստատություններում։

«Կիզակետում Արկադի Գրիգորյանի հետ» հաղորդման ժամանակ նման տեսակետ է հայտնել քաղաքագետ Ալեն Ղևոնդյանը։

«Այս պահին Ալիևն իրագործում է պլան Ա-ն՝ ամեն գնով խաղաղության պայմանագիր ստանալ։ Ադրբեջանական հարձակումը համապատասխանեցված էր Հայաստանի վարչապետի քաղաքական այն գծի հետ, որի պատվիրակվածությամբ նա վերադարձել էր Բրյուսելից։ Այսպիսի պատերազմները պետք են լեգիտիմացնելու համար հանձնումը։ Այսպես կոչված խաղաղության պայմանագիրը Հայաստանի գոյության և ապագայի տեսանկյունից ավելի վատ է, քան նոյեմբերի 9-ը։ Հայաստանը հայտնվում է թուրք-ադրբեջանական պատանդառության մեջ և որպես պետություն փաստացի դադարում է գոյություն ունենալ»,-նշել է քաղաքագետը։

Ղևոնդյանի կարծիքով, պատահական չէ, որ ադրբեջանցիների հարձակման ուղղություններից մեկը Ջերմուկն է, նրանք հենց այդ հատվածով են պատկերացնում այսպես կոչված միջանցքներից մեկը։

Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում․

Ազգային ժողովում Նիկոլ Փաշինյանը հայտարարաեց, որ Հայաստանն այսօր ունի անվտանգային ու գոյաբանական պրոբլեմ։

Նա նշեց, որ պետք է ստորագրվի փաստաթուղթ, որը երաշխավոր կլինի։

«Մենք ուզում ենք ստորագրել մի թուղթ, որի արդյունքում մեզ լիքը մարդ կքննադատի, լիքը մարդ կհայհոյի, լիքը մարդ դավաճան կասի, նույնիսկ կարող է ժողովուրդը որոշի մեզ հեռացնել իշխանությունից, էլի գոհ ու շնորհակալ ենք,  եթե դրա արդյունքում ՀՀ–ն 29 հզր 800 քմ կմ տարածքով ստանա տևական խաղաղություն և անվտանգություն։ Ես հստակ ասում եմ, այն որոշումը, որն ապահովելու է սա, ես հստակ ասում եմ՝ ստորագրելու եմ։ Ինձ չի հետաքրքրում՝ ինչ կլինի ինձ հետ հետո, ինձ հետաքրքրում է՝ ինչ կլինի հետո Հայաստանի Հանրապետության հետ»,–ասաց Փաշինյանը։

Նա նշեց, որ ըստ իրեն՝ ինքն իր վրա վերցրել է պատասխանատվություն՝ գնալ ծանր որոշումների՝ հանուն խաղաղության, բայց ծանր որոշում չի նշանակում Հայաստանի պետական շահերին հակասող որոշումներ։

Բաքվի իշխանությունները տեղեկացրել են Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեին՝ միակողմանիորեն հայկական կողմին հայ զինվորների դիերը հանձնելու պատրաստակամության մասին։ Այս մասին NEWS.am–ի հետ զրույցում ասաց ՀՀ-ում ԿԽՄԿ պատվիրակության հաղորդակցման եւ կանխարգելման  ծրագրի ղեկավար Զառա Ամատունին։

Թե քանի զոհված զինծառայողների մարմինների մասին է խոսքը, Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեի հայաստանյան պատվիրակությունից չմանրամասնեցին։

«Գործընթացի շարունակությունը կախված է կողմերի իշխանությունների պայմանավորվածությունից, որը կարող է միջնորդի միջոցով ձեռք բերվել կամ այլ ձեւաչափով։ Մենք պատրաստակամ ենք հանդես գալ որպես մարդասիրական միջնորդ, բայց դրա համար կողմերի համաձայնությունն է պետք։ Այսինքն՝ իրենք դրա մասին կարող են տեղեկացնել, բայց այդ գործողությունը կատարել ուղղակիորեն՝ առանց միջնորդի։

Մեր կազմակերպությունը՝ Երեւանի եւ Բաքվի պատվիրակություններով հանդերձ պատրաստակամ է ընդգրկվել եւ աջակցել նմանատիպ մարդասիրական գործողության։ Այս եւ այլ մարդասիրական հարցերով մենք Հայաստանի իշխանությունների հետ երկխոսության մեջ ենք»,– ասաց Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեի հայաստանյան պատվիրակության հաղորդակցման եւ կանխարգելման ծրագրի ղեկավարը։

Նշենք, որ Ադրբեջանի պետական հանձնաժողովը հայտարարել է, որ պատրաստ է միակողմանիորեն Հայաստանին փոխանցել սեպտեմբերի 13-ից սկսած մարտերի ընթացքում զոհված Հայաստանի զինված ուժերի զինծառայողների մինչեւ 100 դի։