Հաշվված ժամերին տոնելու ենք Հանրապետության օրը: Որը զուգակցվում է Սարդարապատի և Ավարայրի տարեդարձերի հետ: Հեռավոր 1918-ին այդ օրերին նաև բնության քմահաճույքին առնչվեցինք` լեռներում ձյուն էր տեղացել: Կարծես խորհրդանշական լիներ` հայոց պատմության ձմե՞ռն է սկսվում, թե, այնուամենայնիվ, գարունը: Մեր նախնիք իրենց զենքի զորությամբ գարունն ընտրեցին: Այսուհետ և մեկընդմիշտ:

Սարդարապատի հաղթությունից հետո Երևանում դեռ բնակչության 44 տոկոսը թուրք էր: Եվ մեր նորամանուկ Հանրապետության հիմնադիր Արամ Մանուկյանը ճիշտ քաղաքակրթական ընտրություն էր կատարել` մաքրել հայոց մայրաքաղաքն այդ խորթ և թշնամի տարրից: Հիմա մղկտում են դրա համար: Դրանից հետո Արամ Մանուկյանն ապրեց ընդամենը մեկ տարի, մինչև չմահացավ տիֆից: Իր ժողովրդի հետ նույն պայմաններում ու նույն զրկանքներով ապրող այդ հսկան, այնուամենայնիվ, լավ էր սերտել պետականաստեղծման դասը` երկիրդ հնարավորինս մաքրիր կենսաբանական թշնամուց: Ու դրա շնորհիվ բռնի սովետականացումից հետո Հայաստանը դարձավ 15 հանրապետություններից մեկը, չնայած բնակչությամբ ընդամենը մեկ տոկոսն էր վերստեղծվող կայսրությունում: Նաև Նժդեհի հանճարը Հայաստանի կազմում պահպանեց Սյունիքը, որն արդեն Արցախյան մեծամարտի տարիներին ապահովեց մեր հաղորդակցությունն արտաքին աշխարհի հետ Իրանի տարածքով: Նժդեհը սրբություն էր համարում մեր Եռագույնը և Հանրապետության տոնը, և 1988-ին այդ էստաֆետը վերցրեց լուսահոգի Մովսես Գորգիսյանը` Ազատության հրապարակում բարձրացնելով Եռագույնը և ավետելով մոտալուտ Անկախությունը:

Հետաքրքրական է, որ մեր ժողովուրդը մայիսի 28-ը սիրեց ավելին, քան սեպտեմբերի 21-ը: Երևի դրանում գերագույն իմաստ կար` 1918-ի մայիսի 28-ին հայը վերջնականապես զենքի զորությամբ ապացուցեց իր ապրելու իրավունքը: Առաջին Հանրապետությունն ընդամենը դրա դրսևորման դրվագներից մեկն էր: Ինչպես նաև Խորհրդային Հայաստանը, որի գոյության ընթացքում զորավոր սերունդ դաստիարակող ընտիր մտավորականություն ձևավորվեց, որը Ազատամարտին պատրաստեց հարյուր հազարավոր հայորդիների, վերականգնեց մեր գենետիկ կոդի գեղարվեստական ձևակերպումը` «Սասնա ծռեր» էպոսը, 1988-ին մեզ կատաղի ալիքների տեսքով նետեց Ազատության հրապարակ, իսկ այնուհետ` ռազմադաշտ…

Հիմա որպես 20 տարվա պետություն վայելում ենք Երրորդ Հանրապետությունը, որը տարածքով Երկրորդից ահագին մեծ է (29 հազար քառակուսի կիլոմետրի համեմատ վերահսկում ենք 42 հազար քառակուսի կիլոմետր):

Այսօրվա զորակոչիկները ծնվել են անկախ Հայաստանում: Այսօր ունենք Հարավային Կովկասի լավագույն բանակը…

Կարճ ասած, պատմությունը մեզ շանս է տվել` հավերժացնելու մեր Տեսակը: Նաև որոշակի իմաստնություն ենք ձեռք բերել: Օրինակ, մեզանում անպատկերացնելի է, որ նույնիսկ ամբողջովին օտարի կողմից վարձված «նարնջագույն» ընդդիմությունը հարամի Հանրապետության օրվան նվիրված ռազմական շքերթը: Հանրությունը պարզապես միանգամից կմերժի նրան, և վերջ: Իսկ հարևան Վրաստանում փորձեցին դա անել, մոռանալով, որ մայիսի 26-ը ոչ թե Միշիկոյի, այլ Վրաստանի Հանրապետության ծննդյան օրն է: Եվ մեր հարևաններն իրենց շքերթը հարկադրված եղան անել հենց նոր վրացու արյունով ներկված հրապարակում … Բանակն էլ երեք խոշոր պարտություն կրած բանակ է, ու թերևս հարգանքի արժանի են այն վրացիները, որ չեն վհատվել ու ողջունել են իրենց զորքի շքերթը, քանի որ ուրիշը չունեն…

Իսկ մեր ունեցածը փառավոր հաղթական բանակ է, որը ի զորու է թարմ ջարդ տալ մեր կենսաբանական թշնամու արհեստական մազութային պետությանը: Ու նաև տալիս է: Հենց որ Ադրբեջանի դիպուկահարների դիակները սկսեցին տանել Բաքու, միանգամից լսվեց անվտանգության համար պատասխանատու եվրապաշտոնյա բարոնուհի Քեթրին Էշթոնի «մտահոգ» ոռնոցը… Բա էլ ո՞նց կլինի, իր հոգեհարազատ «Բրիթիշ Փեթրոլեում»-ի շահերը նավթ ունեցող Ադրբեջանում հերթական անգամ հարցականի տակ հայտնվեցին:

Հա, չենք կարող շրջանցել  G8-ի գագաթնաժողովում Ռուսաստանի, ԱՄՆ-ի և Ֆրանսիայի նախագահների հայտարարությունը: Ամենից ճիշտ դա գնահատեց հակահայ Մեթյու Բրայզան, որը  մեկնաբանեց դա` խոստովանելով հանդերձ, որ չի էլ կարդացել: Նա գլխանց ասաց, որ լավ է, գոնե ընդհանուր հայտարարության փաստ եղավ: Այսինքն` գերտերությունների մոտեցումներն ու շահերն այնքան տարբեր են, որ նույնիսկ ընդհանուր տեքստը առաջընթաց է: Բնականաբար, դա լավ լուր է` գերտերությունները չեն կարողանում ընդհանուր հիմք գտնել և դա պարտադրել մեզ: Բայց ուշագրավ են Բրայզայի պատկերացումները հետագայի մասին. «Իմ կողմից ճիշտ չէր լինի փորձել հուշել բանակցային գործընթացի արդյունքները, որի ընթացքում դեռ պետք է սահմանվի քվեարկության տրամաբանությունը (մոդալությունը)` Ղարաբաղի վերջնական իրավական կարգավիճակի հարցով: Էլ ավելի դժվար է մեկնաբանել քվեարկության հնարավոր արդյունքը: Հիմնական գաղափարն այն է, որ մենք մոտենում ենք Հիմնարար սկզբունքների ամբողջացմանը, որոնք ուրվագծում են խաղաղ կարգավորումը, որոնք էլ իրենց հերթին բալանսավորում են Հելսինկյան ամփոփիչ ակտի հիմնական սկզբունքները` ուժի չկիրառման, ինքնորոշման և տարածքային ամբողջականության վերաբերյալ»:

Այսինքն` դեռ լրացուցիչ հանրաքվե՞ պիտի անենք: Դեռ ինչ որ մեկը պետք է որոշի, թե ո՞վ է դրան մասնակցելու: Ախր քանիցս արել ենք: Եվ քվեաթերթիկներով, և զենքով: Ու դրա արդյունքներն անվիճարկելի են: Մեկընդմիշտ: Մեր պետության սահմանի կենդանի ցուցանակներն էլ մեր դիքապահ զինվորներն են: ՄԵՐ զավակները: Որ երկու տարով գնում են` փառքով վերադառնալու համար:

Ի՞նչ է, Բրայզան դեռ հո՞ւյս ունի, որ «հանրաքվեի մասնակիցների» կա՞զմը կփոփոխվի: Օրինակ` Ռուսաստանի իսլամական կոմիտեի նախագահ Հեյդար Ջեմալը հայերին ու հրեաներին հռչակել է «Աստծո թշնամիներ»: Չգիտեմ, հրեաները ինչպես կվարվեն այդ` կարգավիճակ և հեռուստաեթեր վայելող թափթփուկի հետ, բայց թերևս նա շատ է ցանկանում, որ Կովկասում իր «գորշ գայլ» «աստխուն» պաշտողներ, հետևաբար` ապագա տեսական հանրաքվեին մասնակցողներ, առհասարակ չթողնենք: Եթե նրա ազգակից Իլհամը (կամ ինչպես ասում են հայ բլոգերները` Իլխլամը), դրա առիթը տա, դա հաճույքով կանենք: Ու այս անգամ նաև նահանջի «մարդասիրական միջացքեր» էլ չենք թողնի այդ հակաքաղաքակրթական տարրերին…

Սակայն վերադառնանք Հանրապետության օրվա տոնին: Անշուշտ, տոնելու ենք լիաթոք: Որպես հասուն ու հաղթական ազգ: Ինչ վերաբերում է հանրապետական կարգերին, ապա ժամանակավորապես դա կլինի: Մինչև մի քանի սերնդի ընթացքում վերականգնենք հայոց ազնվականությունը, որը ամբողջովին կստանձնի մեր հայրենիքի ապագայի պատասխանատվությունը ու դա չի գցի ժողովրդի վրա: Այն ժողովրի, որը անհրաժեշտության դեպքում և նյութական բարիք, և զինուժ է տրամադրում, ու դրանից ավել նրանից պահանջելը արժանի չէ պետական մտածողություն ունեցողին:

Շաբաթվա վարկածները զննեց ԱՐՍԵՆ ՎԱՀԱՆՅԱՆԸ

Րաֆֆի Հովհաննիսյանն, իր «եռագույն» դատողություններն ավարտելով, ցանկություն հայտնեց, որ հաջորդ նախագահը «այլ գույնի» լինի: Չգիտենք, ինչ գույն նկատի ուներ նախկին «ազատության ծոմապահը», միգուցե ամերիկյան դրոշի արտաքին տեսքն էր մտքով անցել, սակայն դրան կտրուկ դեմ եղավ ՀՀՇ-ն լքած ԱԺ նախկին փոխխոսնակ Կարապետ Ռուբինյանը: «Կտրականապես դեմ եմ, որ հաջորդ նախագահը այլ գույն ունենա, նա պետք է լինի զոլավոր. Զեբրի ու վագրի խառնուրդ»,- ահա այսպիսի կատակ հնչեցրեց նորաբաց «Ընտրություն» մամլո ակումբում` անդրանիկ հյուրը:

Կատակը` կատակ, բայց ասում են, ամեն կատակում կա 10 տոկոս կատակ, մնացյալը ճշմարտություն է: Եվ միգուցե ակամայից Կարապետ Ռուբինյանին վիճակված է մարգարեի դեր ստանձնել, ինչ իմանաս… Չմոռանանք, որ զոլավոր են հենց զինվորականների դաշտային համազգեստները, այսպես կոչված «կամուֆլյաժը»: Եվ ասել, որ Հայաստանում ապագայում բացառվում է զինվորական խունտայի իշխանությունը, ամենևին էլ ճիշտ չի լինի:

Ավելին, դրա համար հասունացած պայմանների պակաս չի զգացվում: Ժողովրդավարություն, մարդու իրավունքներ, քաղաքացիական հասարակություն, եվրոպական արժեքներ` այդ ամենը վաղուց արժեզրկված է Հայաստանում, և մեծամասնության համար ունի զրոյական նշանակություն, եթե չասենք` բացասական գունավորում: «Ես քո գունզգույն այսինչի կամ այնինչը»,-այսպիսի հայհոյանքները բավականին հաճախ կարելի է լսել: Քաղաքական բառապաշարի մեջ էլ ավելի ու ավելի կայուն տեղ են գրավում «լիբերաստ» և «տոլերաստ» բառերը, որոնք նույն բացասական լիցքն են կրում, ինչ «պեդերաստ» բառը… Այսինքն` ազատականությունն ու հանդուրժողականությունը նույնանում են զազրելի սեռական շեղման հետ:

Դրա պատճառները առավել քան հասկանալի են: Արևմուտքից ներմուծված «համամարդկային» արժեքները ոչնչով չեն բարելավել հասարակ հայ մարդու կյանքը: Կայուն աշխատանքի և եկամտի, տարրական արդարության, պաշտպանվածության տեսակետից հայ մարդը առաջընթաց չի արձանագրել, բայց փոխարենը ծակուծուկերից դուրս են եկել գոմիկներն ու աղանդավորները (ուշ ժամին արդեն վաղուց ոչ մի կարգին մարդ ոտք չի դնում Կոմայգի, իսկ եհովականների վերջին հարձակումը հոգևորականի վրա հենց եկեղեցու բակում շատ ցցուն փաստ է), հեռուստաեթերը լցված է այնպիսի աղբով, որ երեխաների ներկայությամբ հեռուստացույց միացնելը վտանգավոր է… Ժողովրդի աչքին տեսանելի միակ «եվրոպական արժեքն» էլ թերևս օլիգարխների դղյակների և օֆիսների «եվրոռեմոնտն» է:

Պարզ է, որ այդպիսի պայմաններում ժողովուրդը երբեք դուրս չի գա փողոց «ժողովրդավարությունը պաշտպանելու»: Նույնիսկ 1988-ի հուժկու շարժումը ոչ մի կապ չուներ ժողովրդավարության հետ, այն դասական ազգային-ազատագրական բնույթ ուներ: Ժողովուրդը հաճույքով կողջունի ցանկացածին, որը գալիս է տարրական կարգուկանոն, ապահովություն ու արդարություն հաստատելու: Կա նաև զինվորական խունտայի համար ճամփա հարթող և դասական խավը` ծայրահեղ դժգոհ մանր ու միջին գործարարները և անհատ ձեռներեցները: Նրանց դժգոհությունն էլ քրոնիկական դրդապատճառներ ունի` օլիգարխիկ ֆեոդալիզմի համակարգը, որը սկիզբ առավ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի օրոք և և ավարտեց իր ձևավորումը Ռոբերտ Քոչարյանի իշխանավարման 10 տարիներին:

Խոշոր հաշվով, դասական ֆեոդալիզմը չի հակասում մեր ժողովրդի մենթալիտետին: Սակայն օլիգարխիկ ֆեոդալիզմը էապես տարբերվում է դասականից. այն ոչ թե տարածքային բնույթ ունի, երբ տեղական իշխանը իր տարածքի լիիրավ տերն ու տնօրենն է, այլ տնտեսական և կոռուպցիոն մոնոպոլիաների բնույթ: Եթե տարածքային ֆեոդալը շահագրգիռ է, որ իր տարածքը ծաղկի և ապահովի իր բարեկեցությունն ու զորությունը, ապա օլիգարխը մտածում է միայն իր մոնոպոլ և առանց ջանքի գերշահույթներ ստանալու «իրավունքի» մասին և անում է ամեն ինչ ժողովրդի գործարար ակտիվությունը ճնշելու համար: Արդյունքում մանր և միջին գործարար խավը առավելագույնս դժգոհ է և պատրաստ օժանդակելու ցանկացածին, ով իրեն կազատի մոնոպոլիստներից:

Ակնհայտորեն օլիգարխիկ ֆեոդալիզմը նպաստում է ամենաակտիվ խավի արտագաղթին, և արդեն ընդհուպ մոտեցել ենք բանակը զորակոչիկներով համալրելու դժվարությանը: Ընդ որում, հենց ակտիվ, պասիոնար խավի երիտասարդներից են լավագույն զինվորներ ստացվում: Եվ դա այն պայմաններում, երբ պատերազմի շեմին ենք կանգնած… Արդարության պակասից նաև մյուս խավերի դժգոհությունն է արագորեն աճում, իսկ հաց չունեցողների առկայությունը անարդարության, այլ ոչ թե բարիքների պակասի հետևանքն է:

Եթե Ռոբերտ Քոչարյանի օրոք օլիգարխներն ինչ-որ տեղ արագ տնտեսական աճի շարժիչ ուժն էին, ապա այսօր նրանք բոլոր առումներով պատուհաս են բոլորի և ամեն մի ոլորտի համար: Սակայն հարց է ծագում` կարո՞ղ է արդյոք Սերժ Սարգսյանը վերացնել օլիգարխիկ ֆեոդալիզմը: Բարեփոխումներով, էվոլյուցիոն քայլերով` միանշանակ ոչ: Դա հնարավոր է միմիայն կտրուկ քայլերով, հենվելով ուժային կառույցների` բանակի, ոստիկանության, ԱԱԾ-ի և այլ պատժիչ ստորաբաժանումների վրա: Այսինքն` ձևավորելով խունտա, ստեղծելով «միլիթարի» գույնի (կամ զոլավոր) իշխանություն: Կամ նա դա կանի իր ձեռքով, կամ դա կանեն ուրիշները…

Ի դեպ, 1999-ին երջանկահիշատակ Սպարապետը գնում էր դեպի այդպիսի իշխանության ձևավորում, սակայն նրան կանգնեցրեցին Նաիրի Հունանյանի կրակահերթերը: Վազգեն Սարգսյանը ավելի ուղղամիտ էր, ներկայիս նախագահն ավելի շրջահայաց է, ու եթե գնաց այդպիսի ճանապարհով, նրան դժվար թե կարողանան կանգնեցնել: Նույնիսկ ամբողջովին չեզոքացրեց «նարնջագույն» հեղափոխականներին իր «երկխոսությունով», և երեկվա «ավազակապետություն կազմաքանդողները»  արդեն հրճվում են նրա հայտարարած համաներումով: Եվ հեղափոխական վտանգը ամբողջովին համահարթեցնելուց հետո նա հանգիստ կարող է անսպասելի պահին «ռասխոդ անել» օլիգարխներին: Բոլորին կամ գրեթե բոլորին` միաժամանակ: Պահպանվածներն էլ միանգամից «կխելոքանան»: Երևի թե այդ միտուների պատճառով որոշ խորհրդարանական կուսակցություններ, անհատ պատգամավորներ ու չինովնիկներ մտածելու շաաաատ բան ունեն հիմա…

Շաբաթվա վարկածները զննեց ԱՐՍԵՆ ՎԱՀԱՆՅԱՆԸ

Սկսենք ուրախալի փաստերից, որոնք ի հայտ են գալիս համացանցի շնորհիվ: 16-ամյա պատանին իր բլոգում գրում է. «Խի՞ ենք ընդհանրապես Եվրատեսիլի մասին խոսում: Դարդ չունե՞ք, ժողովուրդ… մեր իշխանությունները հասել են իրենց նպատակին ու մեր ազգին դեգեներացնելու արևմտյան ձևով ուզում են իշխանությունում մնան… Քանի մենք սենց բաներով կզբաղվենք, մեր վիճակը ավելի կվատանա, քանի որ մենք սերունդ ենք դաստիարակում, ավելի ճիշտ դուք, քանի որ ես էլ եմ նոր սերնդի մաս: Ու ի՞նչ ձեզնից սովորեմ: Էս: Եթե հա, էլ ասելիք չունեմ»:

Ուրախալի է, փաստ է, որ նոր սերնդի ներկայացուցիչը չի ուզում սովորել զանգվածային աղբ ուտելով բավարարվելը, չի ուզում սովորել մանիպուլյացիայի զոհ լինելը, և պարզ նշում է` իբր չափահաս ու իբր խելամիտ շատ մարդիկ զբաղված են կատարյալ ապուշությունով:

Մեկ այլ օրինակ. ընդամենը 8 տարով նրանից մեծ նրա սերնդակիցը վստահաբար հայտարարում է. «Սկսւում են մեր ժամանակները, ու եւրոպատենչ-նիւթապաշտ-աշխարհաքաղաքացի-ապազգային տարրերի մոդան այլեւս հնանում է ու ընկալւում որպէս հետամնացութիւն: Մարդիկ սկսում են գնահատել իրենց ժառանգութիւնը, ճանաչում իրենց ով լինելը: Ճանաչում ու գնահատում են իսկական արուեստը, իսկական մշակոյթը՝ կրելով ու մեծարելով այն: Իսկ նրանք, ովքեր մինչ այսօր զբաղուած էին չարուեստի մեծարմամբ, պոռնկութեան խրախուսմամբ, սանձարձակութեան քարոզմամաբ, կը քարկոծուեն ու պատասխան կը տան իրենց արարքների համար»: 24-ամյա երիտասարդը այդպիսի բան կարող է հայտարարել և գնալ հոսանքի դեմ, եթե իր պես մտածողները որոշակի կրիտիկական զանգվածից ավել են:

Ուրեմն արձանագրենք, որ երիտասարդության ակտիվ մասը դժգոհ է այսօրվա իրողությունից: Անկախության սերունդը դժգոհ է անկախության առաջին 20 տարվա ընթացքում ձևավորված դրվածքից: Իսկ ովքե՞ր են ձևավորողները` ՀՀ առաջին երեք նախագահները: Լևոն Տեր-Պետրոսյանը` իր 7 տարվա շրջանով, Ռոբերտ Քոչարյանը` 10 տարվա շրջանով, և Սերժ Սարգսյանը` 3 տարվա շրջանով:

Առաջին 7 տարին անցումային շրջան էր, երբ անկախացանք ու պատերազմեցինք: Ցավոք, հեռուստաեթերից առաջին նախագահը մշտապես հաղթանակի հանդեպ թերահավատություն է արտահայտել, բայց տեխնիկայի զարգացման այդ ժամանակվա մակարդակը զերծ պահեց պատերազմողներին այդ ամենը ունկնդրելու հնարավորությունից, նրանք պատերազմեցին, հաղթեցին ու հաղթանակած վերադարձան: Վերադարձից հետո տեսան, որ երկիրը ամբողջովին սեփականացրել է անարժան տականքների մի խմբավորում, որն այնուհետ կոչվեց օլիգարխիա: Սակայն հաղթանակած ռազմական էլիտան ցանկություն չուներ հանդուրժելու պարտվողական հեքիաթները, և ի վերջո սպարապետի գլխավորությամբ վռնդեց հաղթանակի արդյունքներն էժանագին վախկոտ առևտրի առարկա դարձրած Լևոն Տեր-Պետրոսյանին:

Բայց այդ էլիտայի կողմից ստեղծված Ռոբերտ Քոչարյանի 10-ամյա վարչակարգը գլխանց հենվեց հենց օլիգարխիայի վրա: Ու թեև տնտեսության վերականգնման շրջան ունեցանք, սակայն այն ամբողջովին սպառեց իր զարգացման ռեսուրսը, ու Քոչարյանի ժառանգորդ Սերժ Սարգսյանը ստացավ օլիգարխիկ ֆեոդալական համակարգ և համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամ, որը խորացրեց սպառված օլիգարխիկ համակարգի արատները: Գումարած դրան, ժառանգություն մնաց օտարերկրյա ուժերի օգնությամբ առաջին նախագահի հրահրած արյունալի խռովությունը ճնշելու հետևանքները հաղթահարելու բեռը:

Ռոբերտ Քոչարյանը հնարավորություն ունեցել էր առանց արյան ճնշելու այդ խռովությունը, բայց գերադացեց արյունոտ ժառանգություն թողնել իր հաջորդին, որպեսզի վերջինս միշտ իր կարիքն ունենա: Ի դեպ, իր հարցազրույցում ՀՀ երկրորդ նախագահը խոստովանում է, որ եթե արտակարգ դրությունն ավելի շուտ մտցվեր, ապա զոհեր ամենայն հավանականությամբ չէին լինի:

Բնականաբար, Սերժ Սարգսյանը մինչ օրս շարունակում է կառավարել քոչարյանական ամբողջ ժառանգության բեռով հանդերձ: Խոսքը ոչ միայն օլիգարխիայի, այլև բյուրոկրատական ապարատում մնացած բազում կադրերի մասին է: Եվ ահա ի հայտ է գալիս գայթակղություն` Տեր-Պետրոսյանի հետ երկխոսելու և մի 15 պատգամավորական մանդատի գնով հեղափոխական ակտիվության իսպառ չեզոքացման տեսքով:

Արանքում ընդամենը մի գերխնդիր է` մարտիմեկյան ողբերգությունը «դուրս գրել» Ռոբերտ Քոչարյանի վրա և նրան ուղեկցել բանտախուց: Առաջին հայացքից դա շահավետ տարբերակ է ՀՀ նախագահի համար, բայց միայն առաջին հայացքից, քանզի նույն Քոչարյանին չեզոքացնելու շահագրգռություն է ի հայտ բերում և Արևմուտքը: Դա ուղղակիորեն մամուլով խոստովանել է Տեր-Պետրոսյանի մերձավոր խառնածին զինակիցներից մեկը… Եվ հարց է ծագում. ինչո՞ւ:

Դա թերևս պարզունակ բացատրություն ունի: Եթե ՀՀ նախագահի նկատմամբ Արցախի հարցով արևմտյան ճնշումն այնքան ուժեղանա, որ հարկադրված բանավոր պայմանավորվածությունների բեռից հրաժարական տալու և իշխանությունը փոխանցելու միջոցով, ապա հարց է ծագում, թե ում… Հին ռազմական էլիտայից դրան պիտանի է միայն Ռոբերտ Քոչարյանը: Նոր էլիտա չկա: Իսկ օլիգարխիայի ներկայացուցիչները ունեն միայն մեկ աստված` փողը, դե Տեր-Պետրոսյանին փոխանցելու մասին խոսք լինել չի կարող:

Այսինքն` Քոչարյանին զոհաբերելու տարբերակը պիտանի չէ. դա կնշանակի ոչ միայն ներքին թշնամիների քանակն ավելացնելը, այլև 25 տարվա ընկերությանը դավաճանելու ողբերգություն:

Ուրեմն ի՞նչ է մնում ՀՀ նախագահին: Միայն բալանսավորել երկրորդ ու երրորդ նախագահների հետ քաղաքական հարաբերություններում, զուգահեռաբար իր համար լրիվ նոր տեսակի հենարան ստեղծելով:

Այդ նոր հենարանի կադրային ռեզերվի հիմնական ու ամենամասսայական մասը կարող է լինել թերևս անկախության սերունդը, ավելի ճիշտ` այդ սերնդի ամենահամարձակ ու կարող հատվածը, որը չի կամենում հեռուստաաղբարկղի և «համընդհանուր անվիճելի ճշմարտությունների» զոհ դառնալ:

Այդ կատեգորիան այսօր կա, կարող է և ինքնավստահ: Եվ եթե էվոլյուցիոն ճանապարհով քայլ առ քայլ չներգրավվի երկրի կառավարման գործի մեջ, ապագայում ինքնուրույն ու բավականին ցավոտ ձևերով սրբել-տանելու է երեք նախագահներին միավորող օլիգարխիային: Ավելի խելամիտ է ամեն ինչ անել աստիճանաբար, ու այսօրվա վայ օլիգարխներին համեմատաբար անցավ ձևով տրանսֆորմացնել նորմալ բուժուազիայի, քան…

Կարճ ասած, նոր հրաշալի սերնդին ճամփա տվեք: Այլապես այն ինքն իր համար ճամփա կբացի: Ձեզ տրորելով ու ոտատակ տալով:

Շաբաթվա  վարկածները զննեց ԱՐՍԵՆ ՎԱՀԱՆՅԱՆԸ