Անցած շաբաթ վարչապետ Տիգրան Սարգսյանը հերթական «գերազանցության կենտրոնի» հիմքը դրեց: ՀՀ կառավարության և «Այ Բի Էյ մոլեկուլյար» ընկերության միջև ստորագրվեց պայմանագիր Ուռուցքաբանության «գերազանցության հայկական կենտրոնի» պրոտոնային արագացուցչի ձեռքբերման վերաբերյալ։ Առողջապահության նախարար Հարություն Քուշկյանից մենք փորձեցինք պարզել , թե որքանով է իրատեսական նման «գերազանցության կենտրոնը», ինչպես նաև նախարարից անձամբ լսել, թե այդ ինչպես է ստացվում, որ Հայաստանը ուռուցքաբանության ասպարեզում պատրաստվում է տարածաշրջանային գերազանցության կենտրոն դառնալ, մինչդեռ Ուռուցքաբանության ինստիտուտում միակ սարքը, որ հիվանդներին ճառագայթային բուժում է ապահովում, այս էլ որերորդ ամիսն է` չի աշխատում։

— Պարո´ն նախարար, որքանո՞վ է այս ծրագիրն իրատեսական, մենք ունե՞նք, արդյոք, բավականաչափ պոտենցիալ` «գերազանցության» կենտրոն դառնալու այդ ասպարեզում:

— Գերազանցությունը ո՞րն է` «сиятельство»:

— Դե, դա վարչապետի սիրած տերմինն է: ՀՀ կառավարության 2008 — 2012թթ. ծրագրի մեջ խնդիր է դրված Հայաստանը ևս դարձնել տարածաշրջանային «գերազանցության կենտրոն» և հիմա էլ, փաստորեն, հերթական «գերազանցության կենտրոնի» հետ ենք գործ ունենալու` ստեղծվելու է ուռուցքաբանության գերազանցության կենտրոն: Որքանով եք դուք` որպես առողջապահության նախարար, հնարավոր համարում, հատկապես օբյեկտիվ այն իրավիճակում, որ Ուռուցքաբանության ինստիտուտում եզակի սարքը, որով հիվանդները ճառագայթային բուժում են ստանում, չի գործում: Մեր հարցմանն ի պատասխան՝ նախարարությունից հաղորդեցին, թե սարքը աշխատում է, սակայն հիվանդները շարունակում են պնդել, որ նախարարությունը ստում է, ինստիտուտի ղեկավարությունն էլ հետը:

— Մենք ստեղծում ենք միջուկային բժշկության կենտրոն: Իհարկե «գերազանցություն» խոսքն ավելի ոգևորող, ավելի առաջ նայող խոսք ա, մենք մտածում ենք, որ եթե ինչ պլանավորել ենք, իրականացնենք, դա կդառնա տարածաշրջանում միջուկային բժշկության բավականին լուրջ կենտրոն: Առաջին փուլով ստեղծվում է ռադիոիզոտոպ արտադրող լաբորատորիա, որտեղ որ դրվում է ցիկլոտրոնը, որը արտադրելու է համապատասխան իզոտոպներ, որով և բուժում են, և ախտորոշում են քաղցկեղը: Երկրորդ փուլում, որը գուցե զուգահեռ գնա, դիագնոստիկ կենտրոնի ստեղծումն է, որով հատուկ սարքավորումներով կորոշվեն, թե որտեղ է գտնվում ուռուցքը բջջային մակարդակում: Եվ երրորդ փուլով կստեղծվի արդեն կլինիկան, որտեղ կկատարվեն բուժում, վիրահատություններ, քիմիոթերապևտիկ և ճառագայթային բուժում:

— Դա ժամկետային առումով ե՞րբ կկարողանանք տեսնել, տեսանելի ապագայու՞մ, թե՞ դեռ երկար ենք սպասելու:

— Մինիմալ ժամկետները, եթե ամեն ինչ բարեհաջող գնա, ֆինանսական հատկացումներն էլ ժամանակին կատարվեն…

— Դե, վարկի համաձայնությունը ևս ձեռքբերվեց:

— Այո´, վարկի հարցը լուծված է արդեն, ինձ թվում է` առաջին փուլը կտևի 2-3 տարի և դա նորմալ ժամկետ է: Բոլոր առաջատար երկրներում էլ, երբ որ ստեղծվում են նման լրջագույն կենտրոններ, դրանք ժամկետային առումով չեն լինում 1-2 տարվա ընթացքում, դա ծրագրված փուլային նախագծեր են լինում:

— Իսկ իմ ասած այդ սարքը, պարոն Քուշկյան, հնարավոր չէ՞ ինչ-որ կերպ կարգավորել, ինչի՞ է այդքան հակասական տեղեկատվությունը, նախարարությունն ասում է, թե սարքն աշխատում է, մինչդեռ հիվանդները պնդում են, թե՝ ոչ:

— Ես նման ինֆորմացիա չունեմ, թե չի աշխատում, էսօր կճշտեմ: Մեկ-մեկ ժամանակավոր ընդհատում է լինում` կապված ռադիոիզոտոպների հետ, այնտեղ հատուկ ստանում են ռադիոիզոտոպներ, լիցքավորում են սարքը, որի շնորհիվ աշխատում է: Եթե նման բան կա, կճշտեմ:

— Իսկ հնարավոր չէ՞ նորը ձեռքբերել:

— Դե, դրան ենք ձգտում, էլի, այս նոր կենտրոնը հենց այդ հարցերն է լուծելու: Այդ սարքավորումները շատ թանկ են, իմ թվարկած սարքավորումները սկսվում են 2 մլն եվրոյից:

Լուսինե ԿԵՍՈՅԱՆ

Հարցազրույց «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամի գործադիր տնօրենի խորհրդական, ծրագրի կոորդինատոր Աիդա Խաչիկյանի հետ

2008թ. լույս տեսավ իմ «Բալագոյե» վեպը: Հիմա 2010-ն է, ու ես պարզեցի, որ կարող եմ գիրքս ներկայացնել նախագահի մրցանակի «Գրականություն» անվանակարգում: Հետաքրքիր էր, թե ես ի՞նչ շանսեր ունեմ, ի՞նչ հանձնախմբեր են, ո՞նց են ձևավորվում, ի՞նչ մասնակցություն ունի այդ ամենին անձամբ նախագահը, և այլն: Այդ առիթով այցելեցի նախագահի մրցանակի ծրագրի կոորդինատոր Աիդա Խաչիկյանին:

— Տիկին Խաչիկյան, նախագահի մրցանակի ինստիտուտը գործում է արդեն 10 տարի, ի՞նչ է փոխվել առաջին մրցանակաբաշխությունից:

— Հայաստանի Հանրապետության նախագահի մրցանակը հիմնվել է 2001թ. հունվարի 19-ին Ռոբերտ Քոչարյանի հրամանագրով «Պողոսյան» հիմնադրամի կողմից, նպատակ ունենալով խթանել արվեստի ու գիտության ոլորտը Հայաստանում: Մրցանակի աշխատանքները կազմակերպում է «Հայաստան» հիմնադրամը: Հենց 2001թ. էլ չորս ամսվա կտրվածքով ընդունվեցին հայտերը, ընտրվեցին հաղթողներն ու հանձնվեցին առաջին մրցանակները: Առաջին մրցանակաբաշխության ժամանակ անվանակարգերը հինգն էին, հիմա տասներեքն են, ավելացել են նաև երիտասարդական մրցանակները: Մրցանակին մասնակցում են նաև երիտասարդ ստեղծագործողները: Տարեցտարի մրցանակը բարգավաճում է, տեղում չենք կանգնել, ամեն տարի ինչ-որ բաներ փոփոխվել են, մրցանակային ֆոնդն է ավելացել, առաջին անգամ եղել է 25 000 դոլար, հիմա՝ 85 000 դոլար է, վստահաբար կարող եմ ասել, որ դեռ վերջը չի, դեռ աճելու հնարավորություններ շատ կան:

-Ի՞նչ տեսք ունի մրցանակը, քանի՞ անվանակարգ ունի այս տարի:

— Որպես մրցանակ` շնորհվում են մրցանակի դափնեկրի վկայագիր, մեդալ` այն հաստատող հավաստագրով և դրամական պարգև` 10.000 ԱՄՆ դոլարին համարժեք դրամի չափով:

Նախագահի մրցանակները շնորհվում են յուրաքանչյուր տարի` արժեքավոր գործեր և հայտնագործություններ կատարած, որպես կանոն, Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացի հանդիսացող հեղինակներին ` հետևյալ անվանակարգերում`

-բնական գիտություններ

-տեխնիկական գիտություններ և ինֆորմացիոն տեխնոլոգիաներ

-ֆիզիկա

-բժշկագիտություն

-արվեստ

-գրականություն

-հումանիտար գիտություններ։

Հայոց ցեղասպանության ճանաչման գործում նշանակալի ավանդ ներդրած անձանց շնորհվող մրցանակ

ՀՀ նախագահի երիտասարդական մրցանակները շնորհվում են հետևյալ անվանակարգերում.

-կերպարվեստ և կինո

-գրականություն

Դասական երաժշտության բնագավառում հետևյալ անվանակարգերում.

-երգեցողություն

-գործիքային կատարում

— Ինչո՞ւ է կոչվում նախագահի մրցանակ, որքա՞ն է նախագահի որոշիչ դերն այդ գործում:

— Չնայած ֆինանսավորողը Պողոսյան հիմնադրամն է, նրա նախաձեռնությունն է այդ մրցանակը, բայց դա նախագահի մրցանակ է, որովհետև անցնում է նրա ձեռքով, այն ստորագրվում է նախագահի կողմից, նախագահի կողմից ընտրված համապատասխան հանձնաժողովները, ժյուրիները քննարկում ու որոշում են հաղթողներին ու ներկայացնում նախագահին վերջին խոսքն ասելու համար:

— Նախագահը ժամանակ ունի՞, կարո՞ղ է նա, արդյոք, ծանոթանալ բոլոր ներկայացված գործերին:

— Ինչպես ամեն ոլորտում, այնպես էլ այստեղ նախագահն անձամբ չի կարող ամեն բան անել, բայց նա ունի վստահելի մարդիկ, ովքեր քաջատեղյակ ու բանիմաց են տվյալ ոլորտներում, որոնք էլ միասնական որոշում են ընդունում ներկայացված աշխատանքների վերաբերյալ: Բնական է, որ նախագահը չի կարող մաթեմատիկայի կամ այլ ճշգրիտ գիտության ասպարեզում էքսպերտ լինել: Բայց հանձնախումբն ընտրում է, իսկ նախագահը վստահում է մասնագետներին: Եղել է միայն մի դեպք այսքան տարվա ընթացքում, երբ նախագահը համաձայն չի եղել հանձնախմբի կարծիքի հետ:

— Ես, օրինակ` որպես հավակնորդ, շատ վատ կզգայի, եթե ինձ շնորհվեր նախագահի մրցանակ, բայց նախագահը իմ վեպին ծանոթ չլիներ: Ստացվում է, որ նախագահի մասնակցությունը «Նախագահի մրցանակ» կոչվածին ֆորմալ է՝ ձևակա՞ն:

— Որոշ անվանակարգերում, իհարկե, ֆորմալ է, բայց ես կարծում եմ, որ պետությունը պետք է հիմնված լինի պրոֆեսիոնալ աշխատուժի վրա, ոչ թե սիրողական մակարդակով՝ սա ինձ դուր եկավ, կամ դուր չեկավ: Նախագահն այնքանով է հարգում այդ մրցանակը, որ վստահում է գործը, իր իսկ ընտրած մարդկանց փորձառությանն ու օբյեկտիվությանը: Հանձնախմբերը երեք –չորս տարին մեկ փոփոխվում են, թարմանում են մինիմում հիսուն տոկոսով, երբեմն ամբողջովին, մի անգամ ընտրված չեն, կամ տաս տարով պարտադրված:

— Իսկ Հոգաբարձուների խորհուրդը ինչ-որ մասնակցություն ունի՞ մրցանակի արդյունքներին:

— Ոչ մի մասնակցություն չունի, ունի այնքանով, որ բոլոր ծրագրերն են հաստատվում այնտեղ ու ստանում են հաշվետվություն, տվյալ դեպքում այդ հաշվետվությունը ստանում են մրցանակաբաշխության ժամանակ: Նրանք մրցանակաբաշխության արդյուքներին ծանոթանում են նախագահի մրցանակի հանձնման արարողության ժամանակ, որի հաջորդ օրն էլ ավանդաբար անց է կացվում Հոգաբարձուների խորհրդի նիստը: Ալբերտ Պողոսյանն ինքը Հոգաբարձուների խորհրդի անդամ է, բայց ոչ մի կերպ չի ազդում ընթացքի վրա: Միայն ու միայն հանձնախմբերն են որոշում մրցանակակրին, որից հետո՝ նախագահը հաստատում է այդ ընտրությունը: Ես կազմակերպում եմ ամբողջ գործընթացը, ապահովում եմ մրցույթները, հանձնախմբեր ձևավորվելու պրոցեսը: Երբ հայտարարվում է մրցույթը, սկսում ենք ընդունել աշխատանքներն ու դիմում-հայտերը, հետո հանձնախմբերը ծանոթանում են գործերին ու դնում են քննարկման: Հետո քվեարկում են: Մայիսին արդեն հանձնվում են մրցանակները:

— Ինչպե՞ս են կազմավորվում ու աշխատում մասնագիտական հանձնախմբերը:

— Ես ներկայացնում եմ հանձնախմբի անդամների ցուցակը՝ ընտրված ըստ մասնագիտական արժանիքների նախագահի հաստատման: Ձևավորվելուց հետո նրանք ստանում են կանոնակարգերը, ծանոթանում են, գործերը ստանալուց հետո ես բաժանում եմ գործերը, նրանք ծանոթանում են, որոշում են` համապատասխանո՞ւմ են անվանակարգերին ներկայացրած աշխատանքները, հնարավոր է աշխատանքը չի համապատասխանում անվանակարգին, և այդ դեպքում այն, ցավոք, մերժվում է: Օրինակ` մենք չունենք լրագրություն անվանակարգ: Ոչ մի տեղ չկա, չենք կարողանում ոչ մի անվանակարգի մեջ ընդունել լրագրողական աշխատանքները: Դա լավ չի իհարկե, բայց քննարկվում են տարբերակներ այդ անվանակարգն ավելացնելու: Երբ մենք հանձնախմբերի հետ նոր ոլորտ ենք գտնում, որը տեղ չի գտել մրցանակաբաշխության շրջանակներում, ու համարում ենք, որ իրատեսական է, ժամանակին, մենք դիմում ենք Հոգաբարձուների խորհրդին՝ անվանակարգ ավելացնելու առաջարկով: Աշխատում ենք ամեն տարի անվանակարգ չփոխել, գլոբալ փոփոխություններ անելու համար պետք է նոր բյուջե ներկայացնենք հովանավորին: Բայց եթե տարիներ շարունակ ինչ-որ բաներ տեսնում ենք, որ պետք են, նախագահի աշխատակազմի հետ, հոգաբարձուների խորհրդի հետ քննարկում ենք ու փոփոխություններ են տեղի ունենում:

— Բայց ամեն հանձնաժողով չի կարող չէ՞ նույն չափանիշներով ուղղորդվել:

— Հանձնախմբերից ամեն մեկն ունի յուրահատուկ աշխատելու ձև: Բնական գիտությունները, ճշգրիտ գիտությունները գնահատվում են ըստ հաստատված հարցաշարի` 30 հարցից բաղկացած, բալային համակարգով նաև, թե որքանո՞վ են համապատասխանում ներկայացված աշխատանքները: Բնական է, արվեստում այլ չափանիշներ են: Արվեստը բարդ է, քանի որ դժվար է միանշանակ որոշել: Շատ է եղել, որ դիմել ենք մրցանակներ ավելացնելու համար, քանի որ եղել են համարժեք աշխատանքներ:

— Ո՞վ կարող է դիմել նախագահի մրցանակի, միայն ՀՀ քաղաքացինե՞րը, թե՞ այլերկրացիներն էլ կարող են դիմել:

— Կա երկու մրցանակ՝ հայազգի գործչի համար, և միջազգային գործչի համար: Դիմել կարող են և´ ՀՀ քաղաքացիները, և´ այլ երկրի քաղաքացիները՝ հայանպաստ գործունեության համար:

-Կարևոր հարցը, որ և ինձ է հուզում, և բոլորին, ովքեր կներկայացվեն էս մրցանակին, կհավակնեն, այսպես ասած: Էդ հանձնաժողովը, որ ընտրվում է, որքանո՞վ է այն տրամաբանորեն, կամ ինչ-որ այլ կերպ, համամարդկային արժեքների շուրջ սկզբունքորեն պտտվում: Արդյո՞ք կարող ենք համոզված լինել, որ հանձնաժողովն անաչառ է ու ազնիվ:

— Նախ` համապատասխան շրջանակներում մասնագիտական հեղինակություն վայելող մարդիկ են հանձնախմբերի անդամները, նաև հաշվի են առնված մարդկային արժանիքները: Կարծում եմ, ավելին հնարավոր չէ անել:

Հիմա մնում է հավատալ, հավաքել փաստաթղթերն ու տանել «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամ` Աիդա Խաչիկյանին, ու հուսալ, որ հանձնախումբը կընտրի, իսկ նախագահն էլ՝ դեմ չի լինի:

Լուսինե Վայաչյան

Քանի ամիս ա աշխատում եմ էս գործին, բայց մինչև հիմա չեմ կարողանում հասկանալ, թե ո՞նց ա ստորացվողի ու տանջվողի դերը: Հետն էլ ինձ հա տիկին Ռիման ասում ա, որ ես բավականաչափ խիստ չեմ, որ ամոթ ա ինձ, որ եթե տենց շարունակվի, ես կլիենտներիս կկորցնեմ: Ասում ա՝ մարդիկ գալիս են ստեղ, որ դու իրանց տանջես, ոչ թե խղճաս: Ռիման ասավ, որ ես պետք ա հին աշխատողներից սովորեմ: Թե ո՞նց սովորեմ՝ չգիտեմ: Ո՞նց կարելի ա դաժանություն սովորել, ո՞նց կարելի ա ողջ սեսիայի ընթացքում մի անգամ չժպտալ, երբ էդքան զավեշտալի ա հենց ինքը՝ սեսիան:

Ինչորայա, մի երկու շաբաթ առաջ որոշեցի մի բան անեմ, սովորեմ էդ անտեր դաժանությունը, Սուսանին առաջարկեցի միասին, իրար հետ, դերերով փոխվելով ԿՏՍՄ անենք, նախ և առաջ, որ հասկանանք, թե ի՞նչ ա զգում կլիենտը, երբ իրեն խփում ենք ու ստորացնում, համ էլ սովորեմ իսկական տիրուհի լինել:

Սկսվեց: Հագնվեցինք, ոնց որ իսկական սեսիա լիներ: Սուսիկը հագավ վինիլից սև բոթասներ ու սև, երկար թևերով շրջազգեստ: Ծիծաղելի ու վախենալի էր: Ես էլ հագա երկար շրջազգեստ սև կոշիկներով, մուգ սրճագույն շրթներկ քսեցի:

Որոշեցինք, որ ինքն ա ինձ առաջինը ստորացնելու: Ասեց՝ նստի ձեռքերիդ վրա, ստրուկ, ու քաշեց մազերիցս: Շատ ցավում էր, բայց միաժամանակ ծիծաղս էր գալիս: Ասեցի՝ «Սուս, մի քիչ նուրբ եղիր հետս, տոննանոց գոմեշ չեմ»: Հետո ասեց՝ արի բոթասներս համբուրի ու մի քիչ լեզվով լիզի: Ասեցի՝ չէէէէէէ: Հետո վախեցա, որ կասի յան տուր, հավեսդ չունեմ, ու ասեցի՝ օքեյ, կսովորեմ, ամեն ինչ կանեմ: Ուղղակի համ էլ մի քիչ դուրս եկավ էդ պահը: Հասկացա, որ վինիլը շատ էրոտիկ բան ա: Կոպիտ ու գեղեցիկ՝ մարմինն օդից մեկուսացնող: Կողքինի մարմինը ապահով ու խիստ պահում ա:

Հետո առավ ինձ, ասեց, որ ես ձեռներս պահեմ, ու ինքը սիգարետի մոխիրը թափի ափիս մեջ, ես էլ ամեն անգամ, երբ ինքը թափ տա մոխիրը, ասեմ՝ «Խնդրեմ, տիրուհի», հետո թքեց ձեռիս մեջ ու հանգցրեց սիգարետն ափիս մեջ, բայց չվառեց, չցավաց: Ինքն ընդհանրապես շատ ուրախ ու ժպտերես կին ա, բայց սեսիայի ընթացքում նրա դեմքին ժպիտ ես ոչ մի անգամ չտեսա: Իսկական տիրուհի ա:

Հետո ասեց. «Լիլիթ, ուզում եմ բերանիդ մեջ թքեմ», ուղղակի գժվեցի, ասեցի՝ ՉԷԷԷԷԷԷԷ: Ասեց՝ փորձում ես՝ կարգին փորձի, էս ինչ տեսակ ստրուկ ես դու… Ծիծաղեցինք: Ասեցի՝ կարամ համն առնեմ, բայց բերանիս մեջ՝ չէ: Հետո, քանի առաջ գնաց սեսիան, էդ միտքը կամաց-կամաց ինձ համար դառավ ընդունելի:
Բայց մեկ ա, չեղավ, չստացվեց մոտս, չկարացի անեմ:

Սուսիկն արդեն մի տարի ա էս գործին ա, շատ լավ գիտի իր գործը ու էլի շատ օգտակար բաներ գիտի գործի մասով:

Որոշեցինք, որ իրա հետ ես կսովորեմ սեսիաների ժամանակ լինել խիստ, չար ու անխիղճ: Երբ նա ինձ բանտարկեց մեր բանտում (մենք բանտանման մի տեղ ունենք, պատմել եմ) , շատ դուրս եկավ: Հասկացա, որ ինձ պետք ա բանտարկվել, որ մեկն էլ ինձ հետ չար լինի: Չգիտեմ ինչի. Բայց զգում էի, որ մորս ջերմությունն ա հիշեցնում էդ… Մի անգամ կպատմեմ ընտանիքիս մասին էլ: Ուզեցի նույնիսկ, որ ինձ կծի, թքի վրես, բայց չարեց: Ասեց, որ իսկականից, իրականում չի ուզում ինձ ստորացրած լինի: Ասեց՝ հաջորդ անգամ:

Հետո եկավ ստորացնելու իմ հերթը: Ես իրան շղթաներով կապեցի բանտի դռներին: Ու սկսեցի գոռալ վրեն. «Գիտե՞ս՝ ուր ես ընկել, աղջիկ ջան, դու ընկել ես ամենադաժան բանտն աշխարհի: Ես եմ քո տիրուհին լինելու, քո Աստվածն եմ ես ստեղ, բարևի տիրուհուդ ու համբուրի ձեռքերս»:

Ու ամեն անգամ, երբ հոգնում էր, փետով խփում էի բանտի դռանը, կամ լատեքսից անկողնուն, որ ուժեղ ձեն գա, վախենալի: Դողում էր իսկականից Սուսիկը: Ասեցի. «Դու մեր բանտում ես, ուր մենք պահում ենք մեր կեղտոտ, չար ու անօրեն աղջիկներին, դու ստեղ պիտի երկար մնաս: Ու ես քեզնից իսկական աղջիկ կստանամ հաստատ էս երկու շաբաթում»:

Հետո փետով սկսեցի թեթև խփել հետույքին: Նա սկսեց աղաչել, որ չխփեմ, ասեցի՝ «Ձենդ կտրի, պոռնիկ»: Ու հետո մի բո՜լ ծիծաղեցինք:

Սուսիկը հավանեց իմ սեսիան, ասեց, որ շատ լավ էր, բայց պիտի միշտ խիստ մնամ, պետք չի երբեմն խիստ լինել, երբեմն՝ բարի, տիրուհին միշտ խիստ պետք ա լինի:

Հաջորդ շաբաթ կառաջարկեմ իրար վրա ավելի շատ փորձեր անենք, որ իմանամ, թե ո՞վ ա ու ի՞նչ ա ՉԱՐ ՏԻՐՈՒՀԻՆ:

Լուսինե Վայաչյան

2010թ. նոյեմբեր-դեկտեմբեր ամիսներին պարտադիր զինվորական և այլընտրանքային ծառայությունների զորակոչ անցկացնելու և զորացրում կատարելու մասին նախագահ Սերժ Սարգսյանի հրամանագրից հետո, Գլխավոր դատախազ Աղվան Հովեսփյանը ցուցում է տվել մարզերի և համայնքների դատախազներին՝ անհապաղ փոխել ընտրված խափանման միջոց կալանավորումը, դադարեցնել հետախուզումը և քրեական հետապնդումը այն զորակոչիկ մեղադրյալների նկատմամբ, ովքեր զորակոչի ընթացքում կամովին կներկայանան ոստիկանություն կամ զինկոմիսարիատ և ցանկություն կհայտնեն ծառայելու ՀՀ զինված ուժերում:

ՀՀ պաշտպանության նախարարի մամուլի քարտուղար Դավիթ Կարապետյանը հայտնեց , որ մինչ այդ էլ նման ցուցումներ Գլխավոր դատախազության կողմից պարբերաբար եղել են, մոտավորապես` տարին մեկ պարբերականությամբ: «Շատերը չեն գալիս` վախենալով քրեական պատասխանատվությունից: Տվյալ դեպքում, մենք ոչ օրինական դաշտում գտնվողներին հնարավորություն ենք տալիս իրենց կարգավիճակը փոխել և կատարել պարտքը հայրենիքի նկատմամբ: Նրանց ոչ օրինական դաշտում պահելով՝ հայրենիքը չի շահում»,-ասաց Դավիթ Կարապետյանը։

Սա արդյո՞ք չի նշանակում, որ պետական մոտեցմամբ ավելացնում ենք դասալիքների բանակը՝ խրախուսելով անկանոնությունն ու անպատասխանատվությունը զորակոչի նկատմամբ։

Մարդիկ կմտածեն, որ կարող են թաքնվել զորակոչից, ու եթե ուրիշ ավելի հարմար տարբերակ չգտնեն առհասարակ չծառայելու, սպասելով առավել հարմար ժամանակների, հանգիստ կվերադառնան ու ծառայության կանցնեն ։ Միթե՞ կարելի է այս պատասխանատու ժամանակահատվածում նման կերպ վարվել, երբ երկսայրի սուրը կարող է վնասել երկուստեք։

Դավիթ Կարապետյանն ընդունելի չհամարեց նման մեկնաբանությունը։ Նա նույնիսկ ասաց, որ նման քայլը էֆեկտիվություն ունի, այլապես՝ չէին անի:

Ի պատասխան հարցի, թե կա՞ն թվեր, որոնք թույլ կտան պարզել, թե դատախազության «հայտարարած համաներման» հետևանքով քանի դասալիք է վերադառնում օրինականության դաշտ,և քանիսն է փախչում ծառայությունից, Դավիթ Կարապետյանն առաջարկեց դիմել դատախազություն։

Այսօր ավարտվեց ոստիկանության Չարենցավանի բաժանմունքում սպանված Վահան Խալաֆյանի՝ մոտ 8 ամիս տևած դատավարությունը։
Կոտայքի մարզի ընդհանուր իրավասութան դատարանում` Հրազդան քաղաքում դատավոր Մակյանը հրապարակեց ապրլի 13-ին կասկածելի հանգամանքներում սպանված Վահան Խալաֆյանի գործով կալանավորված Չարենցավանի ոստիկանության աշխատակիցների դատավաճիռը: Ի դեպ, դատավճռի հրապարակմանը ներկա չէին մեղադրողները`Կորյուն Փիլոյանն ու Հարություն Հարությունյանը, և դատարանում չէր նաև ամբաստանյալ Աշոտ Հարությունյանի փաստաբան Սեդա Սաֆարյանը:

Ըստ դատավճռի՝ Չարենցավանի քրեական հետախուզության բաժանմունքի պետ Աշոտ Հարությունյանը դատապարտվեց 8 տարվա ազատազրկման։

Մորես Հայրապետյանը, ում, ի դեպ, Վահան Խալաֆյանի շահերի պաշտպան Արտակ Զեյնալյանը համարում է Խալաֆյանին սպանողը, դատապարտվեց 2 տարի պայմանական ազատազրկման, իսկ մյուս ամբաստանյալներին դատարանն արդարացրեց:

Դատավճռի հրապարակումից հետո դատարանի դահլիճում ներկա գտնվողները սկսեցին փոխադարձ մեղադրանքներ շպրտել միմյանց հասցեին: Բայց բոլորը միաձայն պնդում էին, որ դատավարություն որպես այդպիսին, չի կայացել, որ արդարադատությունը մեր երկրում որոշվում է մեկ վայրում` դատախազությունում, իսկ դատավորն ընդամենը կամակատար է։

Գաղտնի փաստաթղթերի հրապարակմամբ զբաղվող «WikiLeaks» կայքն աշխարհի առաջատար լրատվամիջոցներով հրապարակել է ԱՄՆ դիվանագետների ավելի քան 250.000 նամակներ: Նամակներում գրված է ԱՄՆ արտաքին քաղաքականության ռազմավարության, տարբեր երկրների նկատմամաբ ունեցած վերաբերմունքի և աշխարհի առաջնորդ երկրների , այդ թվում նաև Ռուսաստնի ղեկավարների կաշառակերության և ընդհանուր բնութագրի մասին:

Տեղեկությունները հասանելի են El Pais, Le Monde, Der Spiegel, The Guardian և The New York Times թերթերի կայքերում:

Օրինակ «The Guardian» թերթը հրապարկաված նամակներից պարզել է, որ Սաուդյան Արաբիայի ղեկավարները գաղտնի կերպով խնդրել են ԱՄՆ իշխանություններին օդային հարված հասցնել Իրանին: Թերթը նաև գրում է, որ ԱՄՆ դիվանագետները հետևել են ՄԱԿ-ի ղեկավարներին:

Հրապարակված նամակներում կան տվյալներ Սաուդյան Արաբիայի «Ալ Ղաիդա» ահաբեկչական կազմակերպության հովանավորների մասին պատմող մանրամասներ և ԱՄՆ-ի ` Կորեական թերակղզում միասնական պետություն ստեղծելու գաղտնի ծրագրեր:

Նամակներում նաև գրված է, որ Ռուսաստանի իշխանությունները աջակցել են կազմակերպված հանցագործությունների իրագործմանը:

Հարկ է նշել, որ հրապարակված նյութերում տրվում են բազմաթիվ երկրների ղեկավարների տհաճ բնութագրերը:

Օրինակ` Պուտինին նամակներում «Ալֆա-որձ» են անվանել, տեղեկացնում է El Pais թեթրի կայքը: Ռուսաստանի Վարչապետին նաև համեմատել են Իտալիայի վարչապետ Սիլվիո Բեռլուսկոնիի հետ ` ղեկավարման ընդհանուր ոճ ունենալու համար:

Der Spiegel թերթի տեղեկությունների համաձայն Ռուսաստանի նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը նամակներում որպես «նուրբ» և «տատանվող» ղեկավար է բնութագրված:

Աֆղանստանի նախագահ Համիդ Քարզային բնութագրել են « Խելագարության հակված» արտահայտությամբ , իսկ Իրանի նախագահ Մահմուդ Ահմադինեժադին համեմատել են Ադոլֆ Հիտլերի հետ:

Սպիտակ Տան մամուլի քարտուղար Ռոբերտ Գիբսը հայտարարել է, որ WikiLeaks-ի տվյալները վտանգավոր դրություն են ստեղծում ԱՄՆ դիվանագետների և հետախույզների համար:

Այսօր խորհրդարանում «Տնտեսական մրցակցության պաշտպանության մասին» ՀՀ օրենքում փոփոխություններ և լրացումներ կատարելու վերաբերյալ հարցի քննարկման ժամանակ ՕԵԿ պատգամավոր Արծրունի Աղաջանյանը դիմեց ՏՄՊՊՀ նախագահ Արտակ Շաբոյանին` պահանջելով ավելի օպերատիվ դարձնել հանձնաժողովի աշխատանքը: Պատգամավոր Աղաջանյանն ասում էր, թե ժողովրդի միակ հույսն այս հանձնաժողովն է, սակայն իրականում ժողովուրդը ոչ մի օգուտ չի տեսնում նրա գործունեությունից: Տնտեսվարողներն իրենց քմահաճույքով թանկացնում են ապրանքները, երբ դանակը ոսկորին է հասնում, հանձնաժողովը նոր սկսում է ուսումնասիրել, ինչը բավականին երկար է տևում և ոչ մի շոշափելի արդյունք այդպես էլ չի լինում:«Միակ կառույցն եք, որ կարող եք գնալ, ճշտել, թե ինչումն է բանը, տեղում լինեք, օպերատիվ կերպով արձագանքեք, և, օրինակ՝ պանիրը թանկացավ, հենց միանգամից ստուգեիք ու կանխեիք թանկացումը»:

Արտակ Շաբոյանը լսեց-լսեց և սկսեց բացատրել, թե գիտե՞ք ինչ, եվրոպաներում վեց ամիս են քննում, մեզ մոտ դեռ մի բան էլ արագ է` ընդամենը 90 օր է տևում այդ գործընթացը, մրցակցային երևույթների մասին նախ պետք է մեզ դիմեն, հետո մենք ուսումնասիրենք, պարզենք, քննենք, ի մի բերենք, նոր քցենք-բռնենք…

Պանիրը երբ աննախադեպ թանկացավ, իսկ հետո մի քանի հարյուր դրամով իջավ, հանձնաժողովը դեռ քննում էր, իսկ հանձնաժողովի քննելուց և գնահատականներ հնչեցնելուց հետո պանրի գինը որևէ էական փոփոխության չենթարկվեց: Տնտեսական մրցակցության պետական պաշտպանության հանձնաժողովի գոյությունը մինչև հիմա ցույց է տվել, որ այն ի զորու չէ որևէ բան անել. հանձնաժողովի նախկին նախագահ Դավիթ Հարությունյանը հրաժարական տվեց այն բանից հետո, երբ համարձակվել էր տուգանել Սամվել Ալեքսանյանին, ինչին ի պատասխան, Ալեքսանյանը ծեծել էր վերջինիս: Արտակ Շաբոյանին կարելի է հասկանալ, տղան ընդամենը աշխատում է չծեծվել, այնպես որ, հուսալ, թե նա ի վիճակի է ինչ-որ բան փոխել կամ առավելևս կանխել, ավելի քան անհույս զբաղմունք է:

Ի դեպ, օրենսդրական այս փոփոխություններով նախատեսվում է խստացնել պատժամիջոցները. տուգանքների ստորին շեմը իջեցվել է մինչև 300 հազար դրամը` նախկին կայուն` 500 հազարի փոխարեն, իսկ վերին շեմ որպես՝ ընդունվել է գանձել տվյալ ընկերության ընդհանուր շրջանառության մեկ տոկոսի չափով գումար, որը չպետք է գերազանցի 500 միլիոն դրամը: Տեսնես քանի անգամ են համարձակվել գանձել այդ 500 միլիոնը։

ԼՈՒՍԻՆԵ ՔԵՍԱՅԱՆ

Սերժ Սարգսյանի` Լիսաբոնի գագաթնաժողով չգնալը տարատեսակ մեկնաբանությունների արժանացավ: Մեծամասնությունն ասում է ` լավ ես արել: Իսկ առարկող փոքրամասնությունը բաժանվում է երկու մասի: Առաջինն ասում է` գնայիր, տեր կանգնեիր մեր դատին նաև ՆԱՏՕ-ի գագաթնաժողվի ամբիոնից:

Երկրորդ մասն ասում է` դու ո՞վ ես, որ դեռ համարձակվես չներկայանալ: Այսինքն` աշխարհը որոշել է, որ այսպես ու այնպես, իսկ դու համարձակվել ես ասել` ոչ:

Ինչ վերաբերում է «աշխարհի» կատեգորիային, ապա պարզվում է, որ դա խիստ տարբեր է: Օրինակ՝ Լևոնն իր վերջին հանրահավաքին պարզ հասկացրեց, որ «աշխարհ» և «միջազգային հանրություն» ասելով, նկատի ունի թուրքերին ու ադրբեջանցիներին: Մյուսներն ավելի լայն են հասկանում, բայց վերջին հաշվով ամեն ինչ հանգում է «թուրքեր և ադրբեջանցիներ +» բանաձևին: Այդ «+»-ի մեջ մտնողները թուրքերին ու ադրբեջանցիներին իրենց զորությամբ գերազանցում են մի քանի տասնյակ և հարյուր անգամ, հետևաբար, մեր ազգային վարքագիծը հանգում է մի հարցադրման` դիմադրո՞ւմ, թե՞ ենթարկվում ենք այդ «+»-ին:

Ու այդ հարցադրման մեջ մտնում են ոչ միայն շարքային քաղաքացիներն ու նրանք, ովքեր իրենց գործունեության բնույթով առնչվում են այդ «+»-ի հետ, այլև պետության առաջին դեմքերը:

Բարեբախտաբար, Սիրիայում խորհրդարանի նախագահը հրապարակավ հայտարարեց, որ Արցախը երբեք Ադրբեջանի կազմում չի եղել և չի լինի: Լավ նշան է: Ուրեմն` Աստանայում էլ ՀՀ նախագահը կռիվ կտա: Ու անկախ նրանից` սիրում ենք այդ դեմքերին, թե աչքներիս գրողներն են, պիտի նեցուկ լինենք, որ այդ միջազգային անառականոցներում կռիվ տան: Թող ԱԺ նախագահը 10 հազար անգամ մականունով կոչվի, իսկ ՀՀ նախագահը` փնովվի, միայն թե դեկտեմբերի 2-ին հաղթանակով վերադառնան Աստանայից:

Բայց նաև մենք բոլորս կապ ունենք: Ինչքան էլ չսիրենք մեր առաջին դեմքերին, վերջին տականքը կլինենք, եթե նրանց պարտություն մաղթենք Աստանայում: Ուրեմն` հաղթանակ նրանց, և հաղթական վերադարձ: Եվ ի՞նչ կարող ենք անել մենք` օրինակ են ցույց տվել շարքային արցախցիները: Բրիտանական «Պոպուլուս» սոցիոլոգիական ընկերությունը շատ ջանք ներդրեց, բայց այդպես էլ Արցախում չգտավ «փոխզիջման» որևէ կողմնակից: Եղավ զրո տոկոս, ու այդ հիմնարկի ղեկավար էնդրյու Կուպերն, ի վերջո, հարկադրվեց հայտարարել, որ ԼՂՀ ամբողջ բնակչությունը դեմ է որևէ փոխզիջման: Արցախը Հայաստանի կազմում չճանաչած միակ պետության ներկայացուցիչ, ամեն ինչով «նավթակիր» ազերիներին օգնելու պատրաստակամ անգլիացիք հարկադրված եղան խոստովանել, որ գտան «փոխզիջումների» պատրաստակամ զրո քանակով արցախցիներ:

Կեցցեն այդ հասարակ հայ մարդիկ, որոնց մի մասը նույնիսկ ամսվա կոմունալ ծախսերը փակելու փող չունի: Այդպիսի զանգվածի վրա կարող է հենվել երկրի նախագահը Աստանայում, երբ բանը հասնի ստվերում «համաշխարհային ճշմարտություններ» հիշատակող ազդեցիկ ու վճռորոշ գործիչներին:

Անշուշտ, դեկտեմբերի 1-ին նա «ոչ» է ասելու սրանց, քանի որ, հակառակ դեպքում, երես չի ունենա Հայաստան ոտք դնելու, բայց արդյո՞ք պատրաստ ենք ազգովի տեր կանգնել այդ «ոչ»-ին…

Վճարովի հիմունքներով դրան պատրաստակամ լիքը մարդ կա: Ազերիներից Խոջալուում թուրք հրոսակներին մաքրող տղերքի վրա պատրաստ են «ցեղասպանության» մեղադրանք կախել: Արդեն երկու իբր հայեր ազերիից հրապարակավ ներողություն են խնդրել դրա համար` Գեորգի Վանյան և «իրավապաշտպան» Միկա Դանիելյան: Դրանցից և ոչ մեկից դեռ ոչ ոք հաշիվ չի պահանջել, թե ինչպե՞ս եք միաժամանակ ծառայում թուրքին ու քայլում հայոց հողի վրա: Դեռ պահանջելու ենք…

Սակայն մի կողմ թողնենք թուրքի շահը «կամովին», կամ ավելի ճիշտ` վճարովի պաշտպանող թափթփուկներին: Իրականում ի՞նչ է սպասվում Աստանայում: Խոշոր հաշվով` ոչինչ: Ոչ ոք էլ չի փորձելու ստիպել ինչ-որ «ճանապարհային քարտեզ» պարտադրել: Կասկածում ենք նույնիսկ, որ «ճանապարհային քարտեզ» առաջարկող կլինի: Եվ ահա թե ինչու:

Ռուսին որևէ ձևով պետք չի խախտել ստատուս-քվոն: Նրան լրիվ բավարարում է, որ շփման գիծն անփոփոխ է: Եթե որևէ պատրվակով շփման գծում ՆԱՏՕ-ն ներկայացնող որևէ «խաղաղապահ» հայտնվի, նրան դա բացարձակ պետք չի: Առավելագույնը, ինչ նա կհանդուրժի, դա «անզեն դիտորդներից» կազմված ցանցն է: Ի դեպ, բրիտանական «Պոպուլուս»-ը փորձում է դա հիմնավորել նրանով, որ արցախցիները դեմ չեն դիպուկահարներին հետ քաշելու ու այդպիսի դիտորդներին տեղակայելու սխեմային:

Սակայն դա էլ ստացվող բան չի: Ռուսներին հաստատ դուր չի գա այդպիսի «դիտորդներից» կազմված լրտեսական նոր ցանցի հեռանկարը, ու, բնականաբար, մեր նախագահին կխնդրեն ցանկացած պատրվակով ընդդիմանալ դրան: Այնպես որ, անգամ եթե դիպուկահարներին հետ քաշելու բանաձև ընդունվեց Աստանայում (դրանից ավելին սպասողը պարզապես քաղաքական ֆանտաստիկայի սիրահար է), ռեալ վիճակը շփման գծում չի փոխվի: Էլի, ինչպես գրեթե 20 տարի շարունակ, մեր սահմանի կենդանի վկայողը և կենդանի սահմանապահ սյունի դերը պատկանելու է մեր զինվորին: Մեր 18-22 տարեկան երեխաներին: Եվ թող ցանկացած զորակոչիկի մայր հպարտանա` իր որդին մեր այսօրվա համեմատական խաղաղության գլխավոր երաշխավորն է:

Պաշտեք ու գուրգուրեք հայ զինվորին…

Աջաբսանդալի բաղադրությունը զննեց ԱՐՍԵՆ ՎԱՀԱՆՅԱՆԸ

«Agence France-Presse»-ը տեղեկացնում է, որ Բարաք Օբամայի` Քենիայում բնակվող տատիկը հայտարարել է, թե Մեքքայում աղոթել է, որ իր թոռնիկն իսլամ ընդունի:
Նախագահի 88-ամյա տատիկ Սառա Օմարն ուխտագնացության է մեկնել իր որդի Հուսեյն Օբամայի և 4 թոռների հետ: ԱՄՆ նախագահի ընտանիքի հարմարավետ տեղավորվելու հարցով զբաղվել է Սաուդյան Արաբիայի կառավարությունը:

Օբամայի հորեղբայրը շնորհակալություն է հայտնել Սաուդյան Արաբիայի թագավոր Աբդուլլահ իբն Աբդուլ Ազիզի հյուրասիրության համար:

Բարակ Օբամայի ընտրական քարոզարշավի ժամանակ ենթադրություններ եղան, որ նախագահի թեկնածուն մահմեդական է: Oգոստոսին անցկացված հարցումները ցույց տվեցին, որ ամեն հինգերորդ ամերիկացին կարծում է, թե Բարաքը մահմեդական է: Սակայն Սպիտակ Տունն ամեն կերպ հերքում է դա և հայտարարում, որ Օբաման քրիստոնյա է:

Երեկ բավականին հետաքրքիր իրադարձություններ են ծավալվել Երևանի պետական համալսարանում: Այնտեղ որոշվել էր անցկացնել գիտաժողով` նվիրված Վուդրո Վիլսոնի Իրավարար վճռին: Եվ բնական է, որ Վուդրո Վիլսոնի շիրմին ծաղկեպսակ դնող նախագահ Սերժ Սարգսյանը ևս ինչ-որ ձևով պետք է իր մասնակցությունն ունենար այս միջոցառմանը: Սկզբում ծրագրված էր անգամ, որ նախագահն անձամբ կմասնակցի միջոցառմանը, սակայն հետո ինչ-որ բան փոխվում է և նախագահը բավարարվում է ուղերձ հղելով:

ՀՀ նախագահի ուղերձը գիտաժողովի մասնակիցներին կարդում է ՀՀ նախագահի աշխատակազմի նախագահի տեղակալ Վիգեն Սարգսյանը: Ուղերձում մեծ տեղ է տրվում Վուդրո Վիլսոնին և նրա Իրավարար վճռին.

«Ուղիղ 90 տարի առաջ՝ 1920 թվականի նոյեմբերի 22-ին, Ամերիկայի Միացյալ Նահանգ¬ների նախագահ Վուդրո Վիլսոնը Հայաստանի սահմանների վերաբերյալ կայացրեց Իրավարար վճիռ:

Քսաներորդ դարի պատմության մեջ դա մեզ համար, թերևս, ամենակարևոր իրադարձու¬թյուն¬ներից մեկն էր, որով պետք է վերականգնվեր պատմական արդարու¬թյունը և վերացվեին հայ ժողովրդի դեմ Օսմանյան կայսրությունում իրագործված ցեղասպանու¬թյան հետևանքները: Այդ վճռով միջազգայնորեն ճանաչվում և ամրա¬գրվում էին Հայաստանի սահմանները, որոնց շրջանակներում Մեծ եղեռնի դժոխային փորձությունն անցած հայ ժողովուրդը պետք է կերտեր իր պետականությունը…» -. հուզումնալից տողեր էին ներբողել նախագահի ուղերձ գրողները:

Այդպես նախագահի աշխատակազմի ղեկավարի տեղակալը մասնակիցներին քաջալերում է և հաջողություն մաղթում 90 տարի առաջ ԱՄՆ նախագահի` ամբողջ աշխարհի կողմից վաղուց մոռացված վճռին նվիրված կոնֆերանսի աշխատանքներում և հանկարծ տեղի է ունենում անսպասելին. ուսանողուհիներից մեկը հարց ուղղեց Վիգեն Սարգսյանին, թե մեր ինչի՞ն է պետք այդ վճռի հիշատակումը, ի՞նչ է տալիս դա հայ ժողովրդին, երբ այն անցած- գնացած բան է և իրավական որևէ ուժ ունենալ չի կարող, որ ավելի լավ չէ՞ անցյալով ապրելու և Հայաստանին, ըստ էության, ոչ մի օգուտ չտվող մեռած փաստաթղթեր ոգեկոչելու փոխարեն մտածել երկրի մասին, նրա հազար ու մի պրոբլեմների մասին, փորձել, ասենք, տնտեսություն զարգացնել, ժողովրդի վիճակը բարելավել և այլն:

Հայաստանում, հատկապես ազգայնական կուսակցությունները` նրանք, որոնք սիրում են ապրել պատմության հուշերով, մեծ տեղ են տալիս այդ վճռին, անգամ մեծ աշխատանք էին ծավալում նոյեմբերի 22-ը որպես տոն` մեր օրացույց ներմուծելու համար: Եվ ենթադրելի էր, որ այդ ուժերի կողմից ոգեշնչված և նախաձեռնված այս կոնֆերանսում ՀՀ նախագահի համար ելույթներ և ուղերձներ գրողների` այս ոճով կազմված ուղերձը պետք է որ համապատասխան ոգևորիչ արձագանք գտներ: Բայց հենց այդ օրը Երևանի պետական համալսարանի ուսանողը, նրա հետ ողջամիտ ևս մի քանի հոգի, ապացուցեցին, որ Հայաստանում դեռևս ամեն ինչ չէ, որ կործանվել է և կան որոշ անհատականություններ, որ ցանկանում են ապրել ներկայով և անգամ մտածել, որ այս երկրում կարելի է նաև ապագա ստեղծել:

Ասում են, որ անգամ ակադեմիկոս Բաբկեն Հարությունյանի նյարդերն են տեղի տվել նախագահի պաթետիկ ուղերձը լսելով, ակադեմիկոսը պարզապես բարկացել է` թե ինչպես կարող է երկրի նախագահը նման կարևորություն տալ այդ վիրտուալ վճռին: Վիգեն Սարգսյանը տեսնելով, թե ինչ անհարմար վիճակում է հայտնվել ինքը, ժամանակից շուտ լքել է համալսարանը` թողնելով Արամ Սիմոնյանին և այս գիտաժողովը հրավիրած մյուսներին` տոկալու ուսանողների իրատեսական հարցերին:

ԵՊՀ-ի կրթական մակարդակը, իհարկե, միանգամայն բացատրելի է համարում անցյալով ապրելու և ապագայի առանձնակի ձգտումներ չցուցաբերելու նպատակադրում ունեցող կոնֆերանսների անցկացումը, սակայն այն, որ դեռևս կարող են գտնվել մարդիկ, որ համարձակություն ունենան և իրերը կոչեն իրենց անուններով, արդեն իսկ խոսում է այն մասին, որ անգամ ախտահարված օրգանիզմներում միշտ չէ, որ մահը միակ հանգուցալուծումն է և չի բացառվում, որ հենց այդ հատուկենտ առողջ բջիջները կարողանան բավականաչափ կենսունակություն ունենալ և առողջացնել թե´ օրգանիզմը` տվյալ դեպքում ԵՊՀ-ն, թե´ դրանից դուրս գտնվող մյուս` ավելի խոշոր գոյացությունները` կրթական համակարգը և հենց Հայաստան պետությունը` իր բոլոր ենթահամակարգերով:

ԼՈՒՍԻՆԵ ՔԵՍԱՅԱՆ