Հայաստանում ավելի շատ երեխաներ ծնվում են քաղաքներում, քան գյուղերում: Այս մասին մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտնեց Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարի տեղակալ Սմբատ Սաիյանը: Նրա խոսքով՝ պատճառները շատ են, իրենք իրավիճակի բարելավման համար քայլեր են ձեռնարկում: «Մեզ մոտ այսօր ծնելիության գումարային միջին գործակիցը կազմում է 15.5 տոկոսից մի փոքր ավելի, աշխարհում այդ ցուցանիշը գյուղում ավելի բարձր է լինում, քան քաղաքում, գյուղն ունի այն պոտենցիալը, որտեղ ծնվում են ավելի շատ երեխաներ, մեզ մոտ տրամագծորեն հակառակն է, գյուղերում ծնելիության գումարային միջին գործակիցը զգալիորեն զիջում է քաղաքին: Սա մտահոգիչ է: Ժողովրդագրության վրա ազդում են բազմապիսի գործոններ, միանշանակ գնահատականներ տալ և ասել, թե որն է հիմնական պատճառը, հնարավոր չէ, բայց պատճառները մենք բոլորս գիտենք ու կարող ենք թվարկել. առաջինը դա արտագաղթն է և ներքին միգրացիան, գյուղական բնակավայրերում ավելի քիչ երիտասարդություն է սկսում բնակվել, նրանք ձգտում են քաղաքներ, որը բերում է նրան, որ ծնունակ կանանց կամ աղջիկների թիվը պակասում է, մյուս կարևորագույն պատճառը սոցիալ-տնտեսական իրավիճակն է գյուղերում: Այն, ինչ ազդել է Հայաստանի իրողության վրա, ավելի խորն ազդել է գյուղական բնակավայրերի վրա»,- ասում է նա: Այս խնդրի լուծման համար Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարությունը ծրագիր է մշակել, ըստ որի՝ երեխայի խնամքի միանվագ նպաստ գյուղում ապրող ծնողը կստանա, անգամ, եթե երեխա ունենալուց առաջ չի աշխատել: «Մեր բոլոր տեսակի ուսումնասիրությունները ցույց էին տալիս, որ ժողովրդագրական իրավիճակի զարգացման միտումները շատ ավելի բացասական կամ խնդրահարույց են գյուղական համայնքներում, դրա համար, հաշվի առնելով բյուջետային սահմանափակումները, որոշում է կայացվել գյուղական բնակավայրերում ապրող ընտանիքներին նշանակել և վճարել խնամքի նպաստ մինչև երեխայի երկու տարեկան դառնալը , անկախ նրանից, թե այդ ընտանիքի որևէ անդամ ստանո՞ւմ է խնամքի նպաստը՝ որպես վարձու աշխատող, թե՞ ոչ: Առայժմ խոսքը գնում է միայն գյուղական համայնքներում չաշխատողների մասին, ծրագրի ընդլայնում չի նախատեսվում»,- ասում է Սաիյանը: Մինչև երկու տարեկան երեխաների խնամքի համար տրամադրվող գումարը ևս ավելացել է: Նախկին 18.000-ի փոխարեն՝ երեխայի խնամքի համար կտրվի 25.500 դրամ: «2020թ. հուլիսի 1-ից կավելանա նաև մինչև երկու տարեկան երեխաների խնամքի համար տրվող նպաստը, այժմ տրվող 18.000-ի փոխարեն՝ ծնողները կստանան 25.500 դրամ»,- ասաց Սմբատ Սաիյանը: Ըստ նախարարի տեղակալի՝ ժողովրդագրական ցուցանիշների վրա ազդում է նաև բնակարանային խնդիրը: Դրա համար 3 ծրագիր ունեն: «Հայաստանում նախատեսվում է իրականացնել բնակարանային ապահովության երեք ծրագիր: Նախատեսվում է, որ, եթե ընտանիքում կա 2 երեխա, ապա մարզում բնակարան ձեռք բերելու համար պետությունն ընտանիքին կաջակցի բնակարանի արժեքի 5 տոկոսի չափով, բայց ընտանիքում եղող երեխաների թվի հետ կապված՝ այն կարող է աճել մինչև 2 մլն դրամ: Երիտասարդ ընտանիքների համար հիպոթեքով բնակարանի ձեռք բերման համար խնդիր է կանխավճարը, մենք որոշում ենք ընդունել, որ պետությունը կապահովագրի այդ գումարը, շահառուն հետագայում կվճարի այդ գումարը, բայց, այսպես ասենք, առանց տոկոսների, պետությունը տվյալ ժամանակահատվածի համար կապահովագրի գումարը, ինչը կնշանակի, որ ընտանիքը այդ գումարն արդեն վճարել է: Երրորդը, եթե արդեն ունեն հիպոթեքային վարկեր, և ընտանիքում երեխա է ծնվում, ֆինանսական ռիսկն ավելանում է, հատկապես, եթե կինն աշխատող է, սա նշանակում է՝ լրացուցիչ ծախսեր և լրացուցիչ եկամտի կրճատում, պետությունը՝ կախված նրանից, թե ո՞ր երեխան է, որպես շնորհ՝ որոշակի տոկոս կվճարի: Եթե խոսքը գնում է առաջին և երկրորդ երեխաների մասին, ապա վարկի մնացորդի 5 տոկոսի մարում կլինի քաղաքներում և 10 տոկոսի մարում՝ գյուղական բնակավայրերում, երրորդ և չորրորդ երեխան ունենալու դեպքում խոսք կարող է գնալ մարզերում՝ մինչև 50 տոկոսի, Երևանում՝ 25 տոկոսի մարման մասին»,- ասում է փոխնախարարը: Ավելի վաղ հայտնել էին նաև, որ 2020 թ. պետբյուջեով ժողովրդագրական իրավիճակի բարելավման համար նախատեսված է լրացուցիչ 5.3 մլրդ դրամ: «Արդեն հայտնի է, որ առաջին և երկրորդ երեխաների ծննդյան նպաստը սահմանվելու է 300.000 դրամ՝ նախկին 50 և 150 հազար դրամների փոխարեն: Փաստացի շուրջ 6 անգամ ավելանում է առաջին երեխային տրվող նպաստը և կրկնակի ավելանում է երկրորդինը: Երրորդ և չորրորդ երեխայի պարագայում տրվող նպաստի չափը կմնա նույնը՝ 1 մլն դրամ, դրանից հետո արդեն՝  1.5 մլն դրամ: Սրա համար նախատեսված է լրացուցիչ 3.8 մլրդ դրամ, 2020-ի հուլիսի 1-ից հետո ծնված երեխաների նպաստը արդեն կտրվի այս կարգով»,- ասում է նա:  

Ռուսաստանի ՌԾՈւ-ն ունի այն ամենը, ինչ անհրաժեշտ է ինքն իրեն պաշտպանելու համար, այն ունակ է գտնել ցանկացած հակառակորդի եւ անհրաժեշտության դեպքում ռազմական հարված հասցնել նրան, հայտնում է ՏԱՍՍ-ը։

«Ռուսաստանը հնարավորինս սեղմ ժամկետում իր արժանի տեղն է գրավել առաջատար ծովային տերությունների շարքում, զարգացման վիթխարի ուղի է անցել՝ պետրովյան համեստ նավակից մինչեւ օվկիանոսի գոտու հզոր նավեր եւ միջուկային հրթիռային սուզանավեր, ձեռք է բերել արդյունավետ մեծ եւ փոքր հեռահարության ծովային ավիացիա, առափնյա պաշտպանության հուսալի համակարգեր, նորագույն բարձր ճշգրտության սպառազինության համակարգեր, որոնք աշխարհում դեռեւս չունեն նմանը, որոնք մենք անընդհատ եւ հաջողությամբ կատարելագործում ենք»,- ասել է նախագահը:

Նա նշել է, որ այսօր Ռուսաստանի ՌԾՈՒ-ն ապահովում է Ռուսաստանի Դաշնության ներկայությունը աշխարհի բոլոր առանցքային կետերում:

«Մենք ի վիճակի ենք հայտնաբերել ցանկացած թշնամու՝ ստորջրյա, վերգետնյա, օդային, եւ անհրաժեշտության դեպքում նրան անխուսափելի հարված հասցնել»,- ընդգծել է Պուտինը:

Լեւոնը սկսեց մանեւրելը, տարբեր մեխանիզմներով ճնշումներ էր գործադրում, ինչ-որ երաշխիքեր էր առաջարկում, այսպես մի քանի օր հանդիպումներ անցկացրեց Գորիսում ու Ստեփանակերտում՝ Yerkir.am-ի հետ հարցազրույցում 1993-ի դեպքերը վերհիշել է Արցախի այն ժամանակվա նախարարների խորհրդի նախագահի առաջին տեղակալ, Պաշտպանության պետական կոմիտեի առաջին տեղակալ Բորիս Առուշանյանը։

Նա վերհիշել է 1993 թ-ի հունիսի 12-ին Գորիսում եւ հունիսի 14-ին Ստեփանակերտում ՀՀ այն ժամանակվա նախագահ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի նախաձեռնած հանդիպումները, որտեղ նա Արցախի փաստացի իշխանություններին առաջարկում էր Ադրբեջանցիներին հանձնել ընդամենը մի քանի ամիս առաջ՝ ապրիլի 2-ին, ազատագրած Քարվաճառը, զինաթափել Արցախի բանակը, ընդունել միջնորդների խաղաղար ծրագիրը, փոխարենը պահել վերահսկողությունը Լաչինի միջանցքի վրա։ Նա սպառնում էր, որ հակառակ դեպքում Ռուսաստանը կդառնա մեր թշնամին, քանի որ խաղաքարտերի վրա է Ելցինի հեղինակությունը․ «Աստված չանի, որ ձեռք բերենք Ելցինի պես հիշաչար մարդու անբարյացակամությունը, 40 օր հետո փամփուշտը վերջանալու է, 7 օր հետո վերջանալու է մթերքը, Բաթումից Ելցինի խոստացած նավը հետ է դարձել»,-ասել էր Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը։ Արցախի իշխանությունները, ի վերջո, համաձայնեցին պաշտոնական Երեւանի պահանջներին (չնայած Արցախի Գերագույն խորհրդի նախագահի պաշտոնակատար  Գեորգի Պետրոսյանը հրաժարական տվեց),  բայց Քարվաճառը չհանձնեցին, քանի որ միջազգային միջնորդներից ու Հայաստանից մեկ ամիս ժամանակ էին խնդրել, ու այդ ժամանակն օգտագործել էին 10 օր հետո Մարտակերտը, մեկ ամիս հետո Ակնան (Աղդամ), ապա շղթայաբար մյուս տարածքներն ազատագրելու համար։ Դրանից հետո ռազմաքաղաքական դրությունն Արցախում կտրուկ փոխվեց, ինչն էլ քաղաքական այլ զարգացումների պատճառ դարձավ։

Ռոբերտ Քոչարյանն այդ ժամանակ Արցախի Պաշտպանության պետական կոմիտեի ղեկավարն էր։ Հանդիպման սղագրությունից պարզ է դառնում, որ նա, ի վերջո, առերեւույթ համաձայնել է ստորագրել Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի առաջարկած փաստաթուղթը, բայց, Բորիս Առուշանյանի համոզմամբ, ուղղակի փափուկ բարձ է դրել Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի գլխի տակ, որպեսզի հարաբերությունները չփացնի, իսկ իրականում շարունակել է Արցախի տարածքների ազատագրումը։

«Ռոբերտ Քոչարյանը, տեսնելով, որ ոչ մի կերպ չի կարողանում ճնշման տակից դուրս գալ, մի կողմից չէր ուզում փչացնել հարաբերությունները Երեւանի հետ՝ այնտեղից գումար էինք ստանում, կամավորներ էին օգնության հասնում եւ այլն, չէր ուզում փչացնել հարաբերությունները, բայց, մյուս կողմից էլ, չէր կարող համաձայնվել նրա առաջարկի հետ․ դրա համար խոստացավ, բայց ասաց՝ ժամանակ տրամադրիր 1-2 ամիս, նախապատրաստական գործեր անեմ։ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանին, փաստորեն, խաբեց էլի, որ ժամանակ շահի, Քարվաճառը չհանձնի, ուրիշ ելք չկար»,-ասել է Արցախի ՊՊԿ այն ժամանակվա ղեկավարի տեղակալը։

Նրա համոզմամբ, Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը անգամ ճիշտ չէր ասում, թե Ռուսաստանը երես կթեքի մեզանից, որովհետեւ Ռուսաստանն այդ ժամանակ, ճիշտ է, փորձում էր իր ազդեցության ոլորտում պահել Ադրբեջանը, որովհետեւ Ադրբեջանի ղեկավարությունը խոստացել էր մտնել ԱՊՀ, բայց ինքը չի հավատում, որ Ռուսաստանը կարող էր այդ տեսակ կտրուկ քայլերի դիմել։ Եվ հետագան էլ ցույց տվեց, որ Ռուսաստանն այդպիսի կտրուկ քայլերի չգնաց։

«Եթե մերոնք զորքերը Քարվաճառից հանեին, ապա մենք կունենայինք այն վիճակն, ինչ ունեինք այսօր․ Ղարաբաղի կեսը կմնար Ադրբեջանի հսկողության տակ, Մարտակերտի շրջանը, հարավային շրջանի որոշ մասը եւ այլն։ Եվ Արցախի կարգավիճակը կմնար օդում կախված։ Այնինչ մենք, հաղթանակներ տանելով ռազմաճակատում, արդեն անցել էինք հակահարձակման, հաղթանակներ էինք տանում, ջարդում էինք թշնամու բանակը, ու հանկարծ այդ պայմաններում մենք գնայինք նման քայլի, դա շատ սխալ կլիներ, դրա համար մեր ղեկավարությունը ոչ մի կերպ չէր ուզում համաձայնվել»,-ասել է Բորիս Առուշանյանը։

Նա մի դրական հանգամանք էլ նշեց․ այդ ժամանակ ՀՀ պաշտպանության նախարարը Վազգեն Մանուկյանն էր։

«Վազգեն Մանուկյանը շատ դեպքերում կարողանում էր ինքնուրույն որոշումներ ընդունել, եւ մեզ հետ համամիտ էր, որ այդ պայմաններում մենք պետք է օգտագործենք մեր հնարավորությունները։ Բացի դրանից, Ադրբեջանի ղեկավարությունն անընդհատ խաբում էր ռուսներին, դեպի Թուրքիա էր թեքվում, բայց խոսքով ցույց տալիս, թե իբր ուզում է Ռուսաստանի ազդեցությունը պահել․ ինձ թվում է՝ ռուսները հասկացել էին, որ Ադրբեջանի հետ հեշտ չի լինելու պայմանավորվել, դրա համար մեզ այնքան էլ չէին ստիպում, ուղղակի Լեւոնն ինքն էր շահագրգռված․․․ մինչեւ այսօր ես նրա այդ պարտվողական քաղաքականության իմաստը չեմ կարողանում հասկանալ»,-նշել է Բորիս Առուշանյանը։

Հատկանշական է, որ Բորիս Առուշանյանին, որն այն ժամանակ  Արցախի Պաշտպանության պետական կոմիտեի առաջին տեղակալն էր ու կատարում էր արտգործանախարարի պարտականությունները, քանի որ ԱԳՆ-ն դեռ չէր ձեւավորվել, Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը չէր կանչել Քարվաճառի հարցով քննարկմանը։

«Նա գիտեր, որ իմ դիրքորոշումը շատ կոշտ է, որովհետեւ ես 4 պատվիրակություն եմ ղեկավարել, ու ամեն անգամ Հռոմ մեկնելուց առաջ նա ինձ խնդրում էր լինել զիջողական, կոշտ դիրք չգրավել, հաշվի առնել Հայաստանի ծանր վիճակը, որ նրա դեմ կարող են կիրառել պատժամիջոցներ։ Նա այդ ձեւի տեսակետներ ուներ, բայց ես ամեն անգամ ասում էի, որ ես ելնելու եմ առաջին հերթին Արցախի շահերից»,-ասել է  Բորիս Առուշանյանը։

Նա ընդգծել է, որ Մարտակերտի մեծ մասը դեռեւս գտնվում էր թշնամու վերահսկողության տակ, Աղդամից անընդհատ հրետակոծում էին Ստեփանակերտը եւ մոտակա գյուղերը, դեռեւս հարավային շրջանում ունեինք բնակավայրեր, որոնք գտնվում էին թշնամու վերահսկողության տակ, նման պայմաններում ինչո՞ւ պետք է մեր հաղթական պետությունը, որն այն ժամանակ հաղթանակ հաղթանակի հետեւից էր տանում, մենք գնայինք Քարվաճառը հանձնելու քայլին։

«Ինձ թվում է՝ Լեւոն Տեր-Պետրոսյանն ընկել էր միջազգային մեծ ճնշումների տակ։ Որովհետեւ Քարվաճառն ազատագրելուց առաջ, երբ ես չորրորդ պատվիրակության կազմում մեկնում էի Հռոմ, ինքն ինձ խնդրեց, որ ոչ մի պարագայում թույլ չտամ, որ մեր մեղքով տապալվեն բանակցությունները։ Իմ հարցին, թե՝ ինչո՞ւ, հնարավոր է, որ Ադրբեջանն այնպիսի պայմաններ դնի, որ ստիպված լինենք մերժել, ինքն ասաց՝ քեզ մի գաղտնիք հայտնեմ, մեր մեջ մնա, ասաց՝ շուտով Քարվաճառը պետք է մեր եւ ձեր զորքերը միասին ազատագրեն, այսինքն, դուք՝ արեւելքից, մենք՝ արեւմուտքից պիտի մտնենք Քարվաճառ, դրա համար չպիտի բանակցությունները մեր մեղքով տապալվեն։ Այսինքն, ինքը տեղյակ էր, որ մենք Քարվաճառի գործողությունը պիտի անցկացնեինք, եւ ինքը նաեւ օժանդակում էր։ Եվ ինձ համար շատ տարօրինակ է, որ ընդամնեը 2 ամիս անց շատ կոշտ ձեւով փորձում էր մեզ ստիպել, որ վերադարձնենք Քարվաճառը»,-պատմել է  Բորիս Առուշանյանը։

Նա վստահեցրեց, որ 1993 թ-ին  մենք կռվում էինք հիմնականում Ադրբեջանի բանակից խլված զենքով։

«Բացի դրանից, ՀՀ տարածքում գտնվող 7-րդ բանակի զենքը, որը 2 ամիս ուշացումով էր տրամադրվել Հայաստանին, ի տարբերություն 4-րդ բանակի, որ Ադրբեջանը ստացել էր ավելի շուտ, անգամ այդ բանակը 3 անգամ ավելի քիչ սպառազինություն ուներ, քան Ադրբեջանի տարածքում տեղակայված 4-րդ բանակը։ Ա՛յ, այդ բանակի զենքի չնչին մասն է մեզ հասել օգնություն, մեծ մասը Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը պահել էր ՀՀ-ի սահմաններում։ Այսինքն, մենք անգամ ՀՀ տարածքում տեղակայված ռուսական բանակի չնչին զինատեսակներն ենք ստացել, հիմնականում մենք այդ ժամանակ կռվում էինք Ադրբեջանի բանակից խլված զենքով եւ տեխնիկայով․ դա է ճշմարտությունը»,-ասել է Բորիս Առուշանյանը։

Նա նշել է, որ Մարտակերտը, Ակնան, մյուս շրջանները հաջողվեց ազատագրել, քանի որ Ադրբեջանի բանակը արդեն ջախջախված էր, եւ մենք շարունակեցինք մեր հարձակողական գործողությունները, եւ փայլուն հաջողեցինք։

Հնարավո՞ր էր արդյոք, Քարվաճառի օրինակով, տարածքները պահել 2020 թ-ի նոյեմբերի 9-ի հայտարարությունից հետո, եթե հաշված օրերում չհանձնեինք Արցախի տարածքները եւ ժամանակ խնդրեինք պայմանագրային պարտավորությունները կատարելու համար․ Բորիս Առուշանյանը պատասխանեց՝ եթե Արցախի կառավարման համակարգը լիներ այնպիսին, ինչպիսին եղել է 1992-94 թթ, ապա հաստատ այս վիճակը չէր լինի։

«Այն ժամանակ Արցախի բանակը մենք էինք կառավարում, Հայաստանը մեզ օգնում էր, դրա համար Լեւոն Տեր-Պետրոսյանը լծակներ չուներ մեզ վրա․ միակ լծակն այն էր, որ փող չտար, նյութական օգնություն ցույց չտար, էլեկտրաէներգիան կտրեր, վառելիք չտար, զինամթերք չուղարկեր։ Բայց նաեւ որ դա աներ, Հայաստանում այնպիսի բունտ կբարձրանար, որ Լեւոնը մի օր էլ չէր մնա իշխանության։ Դրա համար նա այդ լծակը չուներ մեր բանակի վրա ազդելու»,-ասել է նա։

Մինչդեռ 2020թ-ին ուրիշ ժամանակաշրջան էր․ փաստորեն, ՀՀ ղեկավարությունն էր կառավարում ընդհանուր բանակը, ասաց Բորիս Առուշանյանը, դրա համար Փաշինյանը շատ հեշտությամբ կարողացավ հանձնել տարածքները եւ Արցախը ոչինչ չէր կարող անել՝ պարալիչի էր ենթարկվել տեղում։

«Եթե կառավարման համակարգը լիներ այնպիսին, ինչպիսին այն ժամանակ էր, մենք հաստատ չէինք ենթարկվելու եւ պատերազմը շարունակվելու էր»,-ասել է Բորիս Առուշանյանը։

– Կարելի է պատերազմի ու պարտության տանել երկիրը, կորցնել երկրիդ զգալի մասը ու դրա համար քաղաքական պատասխանատվություն չկրել։ Գոնե՝ պաշտոնաթող չլինել։

– Կարելի է իշխանությանդ օրոք տալ 5000 զոհ ու դրանից հետո ցուցադրաբար հաղթական քեֆեր անել։

– Կարելի է մերժել պատերազմը շուտ դադարեցնելու առաջարկը, դրանից հետո տալ ևս մոտ 2000 զոհ, կորցնել Շուշին և, ստանալով 700 հազար ձայն, վերընտրվել։

– Կարելի է նույն օրը Բաքվում ունենալ գերիների ստորացուցիչ դատ, Սոթքում՝ վիրավորներ, Երևանից 60 կմ հեռավորության վրա՝ կռիվ ու ԱԹՍ, ու երջանիկ քեֆերի մեջ ինքնամոռաց պար եկող իշխանություն։

Նոր Հայաստանը արդեն կայացել է։ Նոր Հայաստանի բարձրագույն ամբիոնը գռեհիկ քեֆերի բեմահարթակն է, իսկ «օրհներգը»՝ մուղամը։

Հայաստանը գուցե պատմության դասագրքերում այլևս տեղ չունենա, բայց հատուկ ծառայությունների ուսումնական ձեռնարկներում այն ունենալու է առանձին հատոր՝ ինչպես 3 տարում կործանել պատերազմ հաղթած, զարգացող պետությունը։

Պետության փլուզմանը զուգահեռ՝ ակնհայտ է հասարակական դեգրադացիան։

Այս պահին մեր հասարակության պետականության գիտակցությունը գտնվում է պետություն չունեցող՝ Սինջարի եզդիների մակարդակին։

Բայց եզդիների ներկայացուցչին ցեղասպանության ենթարկելուց հետո գոնե Նոբելյան մրցանակ տվեցին։ Մենք Նադիա Մուրադի հեռանկար էլ չունենք։

Այսպես շարունակվելու դեպքում մեզ լավագույն դեպքում սպասում են «Հեյդարի Ալիևի» հիմնադրամի«Ազգային Անարժանապատվության» մրցանակները։ Ու չկասկածեք, թե քանի´սն են հպարտությամբ ստանալու։ Մենք դեգրադացվում ենք արդեն ոչ միայն որպես հասարակություն, այլև՝ որպես ժողովուրդ՝ իր ավանդույթներով, լավի ու վատի մասին պատկերացումներով։Պատվի ու արժանապատվության մասին երգեր ու գրքեր այլևս, հավանաբար, չեն գրվի։

Իմ առաջարկը հետևյալն է. ձևավորել պետականության փրկության նոր շարժում՝ նոր ձևաչափով, նոր ասելիքով, հանրային իրական դեմքերի ներգրավմամբ, ԱԺ ընդդիմադիր խմբակցությունների և քաղաքացիների ակտիվ մասնակցությամբ։ Եթե նույնիսկ հասարակության 10 տոկոսը այս պահին գիտակցում է, որ պետությունը կորցնում ենք, ուրեմն սա պետք է անել։
Սա պետք է անել .

ա. Մեղմելու, չեզոքացնելու համար պետության ճակատագրի՝ ՄԵԿ հոգուց կախված լինելու այս հակաբնական վիճակը։ Սա պատմական անոմիալիա է։
բ. Հանրային կյանքում որոշակի էթիկական կոդեքսների ձևակերպման համար՝ թույլ չտալու լիակատար հասարակական դեգրադացիա։ Պետք է կարողանանք մնալ մարդ այս անմարդկային փուլում, որ հետո կարողանանք զարգանալ, որպես հասարակություն։

Վահե Հովհաննիսյան

Ոստիկանությունում քրեական գործ է հարուցվել «Դոգ» մականունով հայտնի Վարդան Ղուկասյանի կողմից վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր Արշակ Վարդանյանին զրպարտելու, արդարադատության իրականացմանը խոչընդոտելու դեպքի առթիվ:

«Փաստինֆո»-ի տեղեկություններով` քրեական գործի հարուցման առիթ է հանդիսացել «Դոգ»-ի կողմից հնչեցրած զրպարտությունների վերաբերյալ Վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր Արշակ Վարդանյանի կողմից ՀՀ գլխավոր դատախազին ներկայացվախ հանցագործության մասին հաղորդումը:

Ոստիկանությունը դատավորի հաղորդման հիման վրա նյութեր նախապատրաստման ընթացքում պարզել է, որ Ղուկասյանը տեղեկանալով, որ Մանախ մականունով հայտնի Արթուր Այվազյանին կալանավորելու որոշման դեմ բողոքը մակագրվել է Վերաքննիչ քրեական դատարանի դատավոր Արշակ Վարդանյանին, պատսպարված լինելով արտերկրում և կարծելով, որ կարող է անպատիժ մնալ, դատավորների և նրա ընտանիքի անդամների հասցեին հնչեցրել է սպառնալիքներ, հայհոյանքների ներքո պահանջել է կայացնել դատական ակտ, որի արդյունքում կալանքի տակ գտնվող Այվազյանը կհայտնվի ազատության մեջ, ավելին՝ նույնիսկ նման որոշում կայացնելու համար ժամկետ է սահմանել:

Այլ խոսքով՝ Վարդան Ղուկասյանը հրապարակավ սպառնալիքներ տալով և հայհոյանքներ հնչեցնելով ուղղակիորեն միջամտել է տվյալ գործի քննությանը՝ փորձելով դրդել կայացնելու իր ակնկալած որոշումը:

Բացի այդ` զրպարտել է դատավորին` նրան մեղադրելով իր գործով, իբր, ապօրինի դատական ակտ կայացնելու մեջ:

Նշենք, որ «Դոգը» տարիներ առաջ դատապարտվել է դատապարտվել է արագացված դատաքննության ընթացակարգով, այսինքն ընդունել է իրեն մեղսագրված մեղադրանքները ու դատավճիռը մտել է օրինական ուժի մեջ:

Դատավորի կողմից ներկայացված հանցագործության մասին հաղորդման հիման վրա հարուցվել է քրեական գործ՝ ՀՀ քրեական օրենսգրքի 332-րդ հոդվածի 1-ին մասի և 344-րդ հոդվածի 2-րդ մասի հատկանիշներով՝ արդարադատության իրականացմանը և քննությանը խոչընբդոտելու և դատավորին զրպարտելու հատկանիշներով: Կատարվում է նախաքննություն:

«Փաստինֆո»-ի տրամադրության տակ է քրեական գործ հարուցելու որոշումը, ինչ կից հրապարակվում է:

Նիկոլ Փաշինյանն իր պաշտոնավարման ինչպես մեկ տարին, այնպես էլ 500 օրը նշեց՝ թմբկահարելով իր կառավարության գլխավոր ձեռքբերումը՝ «ժողովրդավարությունը»: Այս մասին Facebook-ի իր էջում գրել է ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանը, ով իր գրառումը վերնագրել է. «Հայաստանը՝ ժողովրդավարության պոչամբար»: Նա, մասնավորապես, նշել է. «Յուր թիմակիցներն այս ընթացքում ավելի հեռու գնացին, հայտարարելով, որ Հայատանը այլեւս «ժողովրդավարության բաստիոն» է, ԱՄՆ-ից եւ Եվրոպայից էլ զիլ: Իհարկե, Հայաստանում ժողովրդավարության մասին նման անհեթեթ հայտարարությունները լավագույն դեպքում մեծահոգի եւ կարեկցող ժպիտ կարող են առաջացնել ներսում օրեցօր շատացող, իրականության զգացողությունը չկորցրած հարյուր հազարավոր մարդկանց մոտ, իսկ դե արտերկրում արձագանքների մասին ավելի լավ է լռել, վերջիվերջո, երկրիս պատիվն է… Այսքանը հերիք չէր, հանկարծ Նիկոլը մի օր որոշում է, որ այլեւս պետք է զբաղվի «ժողովրդավարության էքսպորտով», իսկ քանի որ ոչ մի լուրջ տեղում նման խեղկատակ կառավարման համակարգը պիտանի չէ, նա որոշում է, որ իր նիկոլա-գանդիզմի արտահանումը պետք է կազմակերպի Արցախի Հանրապետություն: Այս ցնդաբանական գաղափարն արտահայտվեց է ոչ միայն իր հարցազրույցներում (Նուվել դ՛Աղմենի), պաշտոնական հայտարարություններում (Արցախի Հանրապետության Անկախության օրվա ուղերձ), այլեւ իր մերձավոր երկու ՀԿ-ներին պետական բյուջեից Արցախի ՏԻՄ ընտրություններին գործուղելու որոշմամբ: Ուզում եմ հատուկ շեշտել, որ մինչ Հայաստանի կառավարության համապատասխան որոշումը, Արցախը ԿԸՀ-ն այդ ՀԿ-ներին հրավերներ չէր ուղարկել: Ի՞նչն ես ուզում արտահանես Արցախ, Նիկոլ: Գրպանային Ազգային Ժողո՞վը: Կիսագրագետ կառավարությո՞ւնը: Դատարանների վրա ճնշումնե՞րը: Ատելության եւ անհանդուրժողականության քարոզչությո՞ւնը: Քո ձեռքերում խաղալիք դարձած իրավապահ համակա՞րգը: Քաղաքական մրցակիցների նկատմամբ ճնշումներն ու կալանավորու՞մը: Պաշտոնավարման 500 օրվա ընթացքում, ստանալով ժողովրդական աջակցության հսկայական պաշար, դու անխնայաբար, խախտելով քաղաքական համակարգի գործունեության բոլոր կաննոները, շահագործել ես մի մեծագույն հարսոտություն, մի բացառիկ հանք՝ մարդկանց վստահությունը: Ու, ավաղ, Հայաստանը քո ձեռքերում դարձել է ոչ թե ժողովրդավարության բաստիոն, այլ ժողովրդավարության պոչամբար: Սրանից բխող բոլոր տոքսիկ եւ աղետալի հետեւանքներով»: