Տոտալիտար աղանդները լրիվ լկտիացել են, կամ մայրաքաղաքային ժարգոնով ասած` հաբռգել: Եկեղեցու բակում եհովականները հարձակվել են Եսայի քահանայի վրա, իսկ համացանցում «Կյանքի խոսք» աղանդի 21-ամյա մի հետևորդ մահով է սպառնում Երուսաղեմի Ղևոնդ վարդապետին, եթե վերջինս 2 օրվա ընթացքում համացանցից չջնջի իր տեսահոլովակները, ուր պատռվում է «Կյանքի խոսք»-ի դիմակը:

Ընթերցողը կհարցնի. Իսկ ի՞նչ կապ ունի այդ ամենի հետ ֆաստֆուդը (արագ կերակուրը): Կապը բավականին անմիջական է, քանզի այդ 7 տեսահոլովակներից մեկում`

http://www.youtube.com/watch?v=r_rJuNa331M&feature=player_embedded,

վարդապետը «Կյանքի խոսք»-ի «դավանանքը» ուղղակիորեն համեմատում է արագ, էժան և անորակ ֆաստֆուդի հետ, որն անմարսելի է և վնասում է օգտագործողին:

Ֆաստֆուդի դասական օրինակը «Մաքդոնալդս»-ներն են, ուր վաճառվող խորտիկները շատ էժան են, շատ արագ պատրաստվող, համային հատկությունները ստանում են քիմիական հավելանյութերի օգնությամբ: Եվ որպեսզի այդ կերակուրը մարսվի ստամոքսում ու աղիքներում, հանրային սննդի նույն օբյեկտներում վաճառում են ֆանտա կամ կոկա-կոլա: Նշյալ զովացուցիչ ըմպելիքները հույժ քայքայիչ բնույթ ունեն. այսպես, կոկա-կոլան հոյակապ միջոց է ժանգը մաքրելու, ավտոմեխանիկները դրանով տարրալուծում են ավտոմեքենայի շարժիչի հովացման համակարգի պատերին գոյացած աղային նստվածքները, իսկ որոշ տնային տնտեսուհիներ կոկա-կոլան համարում են զուգարանակոնքը պլպլացնելու հոյակապ միջոց…

Հայաստանում «Մաքդոնալդս»-ներ, բարեբախտաբար, չկան, զի նույնիսկ հայ բոմժը իրեն թույլ չի տա այդպիսի աղբով սնվել, հետևաբար` այդպիսի օբյեկտները բիզնեսի տեսակետից զրո են: Հայը իր ստամոքսը չի լցնում ֆաստֆուդով, սակայն չգիտես ինչու դյուրությամբ կլանում է «ֆաստֆուդի» հոգևոր, մշակութային, քաղաքական և լրատվական տեսակները: Ստամոքսը երբեք աղբանոց չի սարքում, սակայն դյուրությամբ աղբանոցի է վերածում սեփական ուղեղն ու հոգին: Այո, նաև ուղեղը, թեև ինքն իրեն համարում է աշխարհիս ամենախելոք մարդը:

Հոգևոր «ֆաստֆուդի» մասին արդեն բավականին պերճախոս արտահայտվել է Ղևոնդ վարդապետը` դա տարատեսակ աղանդներն են, որ մարդուն առաջարկում են էժանագին և արագ պատրաստվող «հոգևոր սնունդ», որը դժվարամարս է, և «մարսելու» համար վրադիր պահանջում է «հոգևոր կոլա»` ուղեղի լվացման և կոշտ հիպնոսի տարբեր եղանակների տեսքով:Արդյունքում ստացվում են ֆանատիկոս զոմբիներ:

Մշակութային «ֆաստֆուդին» առնչվում ենք, հենց որ միացնում ենք հեռուստացույցը, որն ավելի ճիշտ կլիներ անվանել հեռուստապտեքարան: Արդուկի պես տափակ ու գարշելիորեն ցինիկ «հումորներ», անասնական սերիալներ, որոնք կամ այնքան լացկան են, որ կախվելդ գալիս է, կամ հագեցած այնպիսի գարշահոտ ժարգոնով, որից նույնիսկ ամբողջ կյանքը բերդ նստածի ականջներն են թոռամում: Գումարած երաժշտական հոլովակները, ուր կամ թուրքական մուղամի կլկլոց է` կոտրտված հայերեն բառերով, կամ շոու-բիզնեսի տարբեր աստիճանի մերկության կամ ղզիկության «աստղուհիներ» և «աստղեր», որոնք մարմնի տարբեր մասերով աներևակայելի ոռնոցներ են հանում ու դա կոչում երգ… Լավ, «ֆաստֆուդի» այս տեսակի վրա շատ չծանրանանք, զի գոյություն ունի պուլտ, որը վերցնում և գրողի ծոցն ես ուղարկում հեռուստաաղբարկղը: Առավելևս, որ կա նորին մեծություն Համացանցը, ուր ըստ ճաշակի կարող ես գտնել քո ուզած ֆիլմերը, երգերը, տեքստերը` փաստորեն ամեն ինչ:

Սակայն կուզենայի առավել հանգամանորեն կանգ առնել քաղաքական և լրատվական «ֆաստֆուդի» վրա: Զի դրանից չես փախչի, այն քեզ անվճար մատուցում են ամեն քայլափոխի: «Հայլուրային Հայաստան» երևույթի վրա կանգ չեմ առնի. ճիշտ է, բոլորս էլ շատ կուզեինք ապրել այն Հայաստանում, որը «Հայլուրով» են ցույց տալիս, սակայն դա լրատվաքաղաքական «ֆաստֆուդի» ամենաանշառ տեսակն է: Առավել անմարսելի է այն, ինչը վերջին շաբաթներին համառորեն խցկում են մեր տառապած ուղեղների մեջ` ՀԱԿ-իշխանություն «երկխոսություն» կոչեցյալը: Որն իրականում սոսկ հասարակ սակարկություն ու ինտրիգ է, և ոչ ավելին: Սակայն ՀԱԿ-ը մեզ մատուցում է տարրական սուտ, իբր էսօր-էգուց «երկխոսելով» կկորզի իշխանափոխություն: Իշխանությունների պատմած Գյուլնազ տատի հեքիաթներն էլ են անմարսելի` իբր զուտ հանուն հանրային համերաշխության որոշել են և բանտարկյալ ազատել, և ցանկացած հարցեր քննարկել կառուցողական հունի մեջ: Իրականում իրավացի է հազար անգամ թիմ ու կուսակցություն փոխած Հմայակ Հովհաննիսյանը` ՀԱԿ-ին աղջկա պես փախցրել են, ուղարկել տուն, խոստացել կարմիր խնձորով, շուքով ու պատվով գալ հետն ամուսնանալ , բայց փոխարենը խայտառակ անելով հանել են «տռաս»:  Ճիշտ է, տվյալ դեպքում «խաբվողը» ոչ թե միամիտ կույս էր, այլ քաղաքական տարատեսակ «բորդելներում» հարուստ փորձ ձեռք բերած մեկը, որը «կլիենտ սպասարկողի» կարգավիճակից աճել-հասել էր «մամա Ռոզայի», բայց այնուամենայնիվ…

Ճշմարտությունը պահանջում է խոստովանել, որ Հայաստանում առաջին քաղաքական «ֆաստֆուդ» արտադրողը հենց «հիմնադիր նախագահ» Լևոն Տեր-Պետրոսյանն էր: Իր իշխանավարության տարիներին առաջարկեց հրաժարվել Արցախից ու Ցեղասպանության ճանաչումից և դրանով ապրուստը սարքել հրաշալի: Դա մարսելու համար նախատեսված «քաղաքական կոլայի» դերում պետք է հանդես գար ազգային և մարդկային արժանապատվության կորուստը, և Սպարապետը, Ռոբերտ Քոչարյանը, Սերժ Սարգսյանը և Սամվել Բաբայանը որոշեցին, որ այդ «կիսլատան» խմելու բան չէ, և «հիմնադիր ազգընտիրին» ուղարկեցին սև դղյակ`հանգստանալու: Հետո 2007-ի աշնանը Լևոնը մոգոնեց նոր «ֆաստֆուդ»` եկեք կազմաքանդենք «մոնղոլ-թաթարների ավազակապետությունը», ու ամեն ինչ լավ կլինի: «Կոլայի» փոխարեն ծառայեց մարտիմեկյան զոհերի արյունը, ժողովրդի դուրը դա չեկավ, և «ֆաստֆուդ» ճաշակել ցանկացողների քանակը գնալով նվազեց:

ՀԱԿ-ը տեսնելով, որ կազմաքանդելուց բան չստացվեց, 3 տարի բավարարվեց իշխանության թանի մեջ ամեն օր ընկնող ճանճի դերով, և ահա եկավ «երկխոսական» բեմադրությունների երանելի պահը: ՀԱԿ-ը դրա արդյունքում ստացավ իր փայ ապագա մանդատները, իշխանությունն էլ համ «փոզմիշ» արեց «թունիսանալու» վտանգները, համ ահագին չեզոքացրեց Ռոբերտ Քոչարյանի դերը: Սակայն երբ ՀԱԿ-ը որոշեց հանդես գալ հաղթական կույսի հանդերձներով, նրան դրին-փչացրին, հասկացրին` քո ապագա մանդատները սուս-փուս կեր ու ավելին ոչինչ մի ուզիր, միևնույն է`տարբեր թունիսների ու եգիպտոսների «գազն» անցել է, ոչինչ չես կարող անել: Նախագահի աշխատակազմի ղեկավար Կարեն Կարապետյանն էլ ծախեց նրանց իզութոզով, հանրությանը տեղեկացնելով, որ իշխանությունն ու ՀԱԿ-ը «երկխոսում» են, այսինքն` գաղտնի սակարկում են վաղուցվանից:

Ու սկսվեց հաջորդ արարը: Հայտարարեցին, թե Գալուստ Սահակյանի և Կարեն Կարապետյանի խոսքը հիմք չի, ու սպասում են անձամբ Սերժ Սարգսյանի ասելիքին: «Որոշումների կայացման (decision making) գործում զրոյական դերակատարություն ունեցող անձանց կարծիքը տվյալ պարագայում որեւէ նշանակություն չունի: Հետեւաբար, քանի դեռ իր տեսակետը չի արտահայտել Սերժ Սարգսյանը, անիմաստ է այդ մասին որեւէ բան ասել, — հայտարարել է Լևոն Տեր-Պետրոսյանը հավելելով, — Միայն պետք է նկատի ունենալ, որ երկխոսությունը ոչ այնքան Կոնգրեսին, որքան իշխանությանն է անհրաժեշտ: Երկխոսության չկայացման դեպքում Կոնգրեսը ոչինչ չի կորցնի, այլ գուցեեւ քաղաքական տեսակետից շահի»: Հաջորդ հանրահավաքն էլ վերջապես հայտնի դարձավ` հունիսի 30-ը:

Սակայն ինչո՞ւ հենց այդ ամսաթիվը: Որովհետև հունիսի 22-ին ՀՀ նախագահը ելույթ է ունենալու ԵԽԽՎ ամառային նստաշրջանում եւ պատասխանելու է ԵԽԽՎ պատգամավորների հարցերին, իսկ հունիսի 25-ին Կազանում հանդիպելու է Ալիևի ու Մեդվեդևի հետ:  Հաշվարկը պարզ է` միգուցե Ստրասբուգում մի քիչ նեղեն ՀՀ նախագահին, իսկ եթե հանկարծ Կազանում մի «հետույքային» թուղթ ստորագրվի, ապա կարելի է ընդհանրապես նոր ալիք սկսել: Կազանում սպասվող «սարսափելի ճնշումների» մասին առասպելը նույնպես հերթական «ֆաստֆուդն» է, բայց ախր Բաքու, Ստեփանակերտ ու Երևան այցելած համանախագահները պարզ հայտարարեցին, որ Կազանում որևէ «առաջընթաց» կամ առավելևս «ճեղքում» չեն ակնկալում, և հրաշալի նվաճում են համարում այն, որ վերջին 2 տարում արդեն երրորդ անգամ ոտքով հատեցին հայ-ադրբեջանական սահմանը, ու ոչ ականի վրա պայթեցին, ոչ էլ գյուլլի բաժին դառան…

Չէ, արցախցու ասած, «օզում չինք» ոչ այդ քաղաքական «ֆաստֆուդները», ոչ էլ բոլոր տեսակի այլ «ֆաստֆուդները»` լինեն դրանք ֆիզիկական, մտավոր, հոգևոր և այլն: Մատուցեն դրանք իշխանավորները, ընդդիմադիրները, աղանդավորները, հեռուստատեսությունները, թե բիզնեսմենները`միևնույն է. Մենք ձեզ համար «Մաքդոնալդս»-ի արտաքնոց չենք:

Շաբաթվա վարկածները զննեց ԱՐՍԵՆ ՎԱՀԱՆՅԱՆԸ