Երբևէ պատկերացնո՞ւմ եք, որ Հայաստանում հարցում անցկացվի, ու դրա արդյունքներով Արդրբեջանն ընդգրկվի բարեկամ երկրների հնգյակում: Մոտ ապագայում նման բան հնարավոր չէ: Հնարավոր չէ նաև, որ տեսանելի ապագայում Հայաստանի նկատմամբ բարեկամական տրամադրություններ լինեն Ադրբեջանում:

Թեմայի շուրջ սկսեցի մտածել, երբ երեկ ծանոթացա ռուսաստանցիների շրջանում «Լևադա» կենտրոնի անցկացրած հարցումներին: Ռուսաստանցիները Գերմանիան նշել են իրենց երկրի հինգ բարեկամների շարքում:

Եվ սա այն դեպքում, որ անցյալ հարյուրամյակում Ռուսաստանն ու Գերմանիան ունեցել են, մեղմ ասած, ոչ բնականոն հարաբերություններ, իսկ ավելի ստույգ` երկու աշխարհամարտերում ոխերիմ թշնամիներ էին:

Հարցման արդյունքներն ինձ ուրախացնում են, որովհետև, տվյալ պարագայում, ռուսները չեն դարձել պատմության գերին և հարցին պատասխանել են` ապագային նայելով:

Ինչևէ, սոցհարցման տվյալները չեն հուշում այն մասին, թե ռուսները մոռացել են իրենց պատմությունը: Բնավ` ոչ: Երկրորդ համաշխարհային պատերազմը, դրանում հաղթանակը համարյա ֆետիշացվում են նրանց կողմից:

Աշխարհն է փոխվել, այդ թվում` Գերմանիան և Ռուսաստանը: Գերմանիան դարձել է ֆաշիզմն ու բռնությունը դատապարտող համաշխարհային դերակատարներից մեկը, և այսօրվա ռուսաստանցին պատճառ չունի այդ երկիրը Հիտլերի հետ նույնացնելու: Ռուսաստանն էլ է փոխվել: Չնայած այս երկրի ավտորիտար բնույթին` այլևս չկա այն «երկաթյա վարագույրը», որը սովետական մարդուն, ռուսաստանցուն անջատում էր քաղաքակիրթ աշխարհից:

Մի օր Հայաստանում և Ադրբեջանում նույնպես կփոխվեն հասարակական տրամադրությունները, մեկս մյուսի մեջ թշնամիներ չենք փնտրի: Գուցե մեր սերունդը չտեսնի, բայց այդ օրը գալու է: Այդ օրը գալու է, երբ տեղի ունենա մտածողության փոփոխություն, և հայն ու ադրբեջանցին գիտակցեն, որ իրենք մի մասնիկն են միասնական աշխարհի, որտեղ սահմանները խիստ հարաբերական նշանակություն ունեն: