Այսօր տոլերանտության` թարգմանում են հայերեն հանդուրժողականություն միջազգային օրն է: Մենք իրար սիրել, հարգել պարտավոր չենք համայն աշխարհով, բայց մենք պարտավոր ենք հանդուժել այլը, եթե այն ոտնձգություն չի անում քո իրավունքներին:

Մեր հասարակությունը մենթալ ավանդապաշտական ու կրոնական պատնեշ է դնում ամեն այլի ու այսպես կոչված նորմայի մեջ: Ու ոչ միայն դնում է տարբերելու համար, կամ բնորոշելու, դնում է խարանելու ու պախարակելու, նողկալու ու լավագույն դեպքում` խղճալու համար: Մեր հասարակությունը տոլերանտ չէ: Թարգմանում են հանդուրժողական, բայց դա մի տեսակ վիրավորական է հնչում, ասես ընդունում են քեզ, որպես այդպիսին, բայց համդուրժում են, այլ ոչ հավասարի պետ ընկալում, ըմբռնում ու հետո նոր` ընդունում: Այս անհանդուրժողականությունը ամենավառն է հասարակության տարասեռական հատվածի մոտ նույնասեռականների հանդեպ:

Իսկ եթե ընտանիքիդ անդամն է հայտնվում «փոքրամասնության» մեջ, ապա առաջանում է շոկային իրավիճակ, որտեղ ծնողական սերն ու «թասիբ»-ը անհավասար պայքարի մեջ են մտնում: Վերջերս ծանոթացա մի աղջկա հետ, ու ինչ-որ խաղի ժամանակ, երբ անկեղծությունը նախապայման է, նա պատմեց իր կյանքի պատմությունը, որը մեր օրերի համար, կամ գուցե իմ հանդուրժողական դիրքից, անհեթեթ ու դաժան թվաց՝ ծանր ու դրամատիկ հնդկական կինոյի նման:

Նրա անունը ասենք՝ Սոնա է, նրան բոլորն ասում են Սաննի հայերենով` Արևիկ: Ու իրոք աղջիկն էդպիսին է՝ համեստ, կամեցող ու բարյացկամ: Ապրում է Երևանից ոչ հեռու, մի փոքրիկ քաղաքում: Ես պատմում եմ նրա պատմությունն այնպես, ինչպես ինքն է ինձ պատմել:

«Այս պատմությունը սկսվեց նրանից, երբ ծնողներս ինձ մոտ նկատեցին որոշ շեղվածություն նորմալ համարվող սեռական կողմնորոշվածությունից՝ ինձ դուր էին գալիս կանայք: Ես կասկածները փարատելու համար սկսեցի հանդիպել մի տղայի հետ, մեր շփումը տևեց վեց ամիս: Հետագայում, հասկանալով, որ չեմ կարող շարունակել, նրան ասացի, որ էլ չեմ ուզում ընկերություն անել, և որ նա ինձ այլևս չանհանգստացնի զանգերով ու այցերով, քանի որ ես նրա հանդեպ ոչինչ չեմ զգում: Հաջորդ օրը համալսարանից դուրս էի գալիս, երբ նա փորձեց ինձ «փախցնել», բայց չստացվեց: Ես հասցրեցի դուրս նետվել մեքենայից: Դրանից հետո մոտ երկու ամիս նա ինձ հանգիստ չէր տալիս ու մեր մեջ շարունակվում էին վեճերը: Հետո ծնողների հետ վեր կացան ու եկան ինձ նշանելու, իսկ ես տեղյակ էլ չէի: Մի խոսքով, ծնողներս իմ կամքին հակառակ նշանեցին նրա հետ: Մի տարի նշանված մնացինք: Էդ ընթացքում բազմիցս փորձել եմ հետ վերադարձնել նշանի մատանին, բայց ծնողներս անընդհատ խանգարում էին:

Հետո, բանը հասավ հարսանիքին: Դեկտեմբերի 5-ին մեր հարսանիքն էր: Ամուսնությունից հետո պարզվեց, որ նրա մոտ թույլ արտահայտված իմպոտենցիա կա, ու դա ինձ ձեռք էր տալիս: Երկու ամիս շարունակ քուն ու դադար չունեի: Ես իհարկե, լավ օգտվում էի նրա իմպոտենտության հանգամանքից, բայց երբեմն ստացվում էր, որ նա կարող էր, էդ դեպքում ես զանազան պատճառներ էի հորինում: Մի անգամ նույնիսկ եղունգս եմ քաշել, որ նրա հետ չսեռահարաբերվեմ: Որոշ ժամանակ անց, ես հասկացա, որ էլ չեմ դիմանում, ահավոր նիհարել էի, ոչ ուտում էի, ոչ խմում: Մոտս նևրոզ էր ու ես անընդհատ վախի մթնոլորտում էի գտնվում: Նամակ թողեցի ու փախա: Նամակում գրեցի, որ էսպես բաներ, որ ես այլ կողմնորոշում ունեմ, որ ես չեմ կարող նրա հետ լինել: Ամուսնուս հորաքույրը էդ նամակը պատճենահանել էր ու տարածել ողջ քաղաքով: Մի ամսից վերադարձա տուն, որ վերջ դնեմ էդ խոսակցություններին: Մի քանի օր հետո ամուսնուս կողմը եկավ մեր տուն, ու սկսեցին ծնողիս հետ կռվել, թե՝ ինչի՞ է նա ինձ հետ ընդունել, ինչի՞ չի վռնդում: Մորս ասում էին, որ նա պետք է ինձ տնից դուրս անի, քանի որ ես լեսբուհի եմ, ու վատ օրինակ եմ ծառայում մյուսներին:

Հիմա որոշ չափով հանդարտվել է, ապրում եմ մորս հետ, որին սկսել եմ խաբել, ասելով, թե՝ նամակում ստիպված էդպես եմ գրել, որ ամուսինս հիասթափվի ու հանգիստ թողնի ինձ: Ծնողս հոգու խորքում գիտի, բայց կարծես չի ուզում դրան հավատալ: Նա ասում է, եթե դու էդ մարդն ես, ապա դու ապրելու իրավունք չունես: Երբ հանդարտվում է, ասում է, որ բարկացած էր, դրա համար է ասել: Ու նաև, որ եթե այդպիսին եմ, ապա հետ կանգնեմ ու կյանքս չկործանեմ ու իրենց էլ խայտառակ չանեմ: Լեսբուհի լինելու պատճառով թողեցի նաև ուսումս… Համալսարանում նույնպես ինձ չընդունեցին ու չհասկացան: Թե´ դասախոսները, թե´ ուսանողները: Ամեն օր փսփսոցի առարկա էի ու ասես ծաղրածու լինեի, որին լավագույն դեպքում մատնացույց էին անում ու ծիծաղում, իսկ լինում էին դեպքեր, երբ բորոտի պես խոշում էին: Մատնացույց են անում ամենուր, երբ ինչ-որ կերպ զգում են, որ լեսբուհի ես: Բայց չնայած էդ ամենին, որ Հայաստանում շատ դժվար է լեսբուհի լինել, ես ինձ իմ տեղում եմ զգում, նույնիսկ էս կարգավիճակում: Ես ահավոր տհաճություն եմ զգում տղամարդկանց հանդեպ, և´ ֆիզիկապես, և´ զգացմունքային դաշտում: Սա իմ կյանքն է, ու ես ուզում եմ տնօրինել այն, ինչպես կամենում եմ: Հիմա ես աշխատանք եմ փնտրում, որպեսզի կարողանամ անկախ լինել, ու բնակվել գոնե Երևանում, որտեղ էդ ամենը գավառի պես սուր չի ընկալվում: ՉնայածԵրևանում էլ մի բան չի…. Ես մեղավոր չեմ, որ լեսբուհի եմ, դա մեղք չի, որ ես փորձեմ քավել, ու ոչ էլ հիվանդություն է, որ բուժվեմ: Ամենաշատը, որ կարող եմ անել, դա իմ բնույթին դեմ գնալով, ստիպեմ ինձ զզվելով ապրել տղամարդու հետ և լրացնել դժբախտ կանանց ցուցակը: Այնինչ՝ կարող եմ նաև երջանկացնել …»

Մեր կողքին բազում մարդկային ճակատագրեր են խեղվում կապված սեռական կողմնորաշվածության հետ: Վաղուց ապացուցված է, որ նույնասեռականությունը հիվանդություն չի, որ այն հոգեկան շեղում չի, այլասերվածություն չի, վերջապես, այնքան էլ գիտակցված ընտրություն չի, դա սեռական կողմնորոշվածություն է, որը պայմանավորված է հիմպատալամուսի՝ ուղեղի այն հատվածի հետ, որը պատասխանատու է զգայական դաշտի համար՝ սեռական հակում, գրգռվածություն ու բավարարվածություն, սովի ու ծարավի հագեցում, եւ այլ հաճույքի աղբյուրներ: Միասեռականությունը, կամ նույնասեռականությունը (նախկինում օգտագործվում էին արվամոլ ու համասեռամոլ տերմինները, բայց քանի որ դրանք պարունակում են «մոլ» արմատ, հետևաբար՝ գինեմոլ, կնամոլ, խաղամոլ, բառերի կարգին դասվելով դառնում է վիրվորական), անձի զգայական, հուզական, ֆիզիկական նախասիրությունն է նույն սեռի ներկայացուցչի նկատմամբ։ էդպես է, համենայն դեպս ուղն ու ծուծով միասեռական մարդու համար, որը բիսեքսուալ չի, ու օրգանապես չի կարող զույգ կազմել հակառակ սեռի ներկայացուցչի հետ: Թվում է, թե 21-րդ դարում ենք, ու՞մ ինչ գործն է ուրիշի սեռական կյանքը։

Հանդուրժենք միմյանց, ջհանդամ թե տոլերանտ չենք, թող Սաննին ապրի իրեն բաժին ընկած կյանքը, ամենքս թող տանենք մեր խաչերը, առանց ուրիշի խաչը ծանրութեթեւ անելու, մանավանդ, որ չենք պատրաստվում օգնել, կամ տանել նրա խաչը…