«Ինչպես բոլոր պատանիները, այնպես էլ ես պատանեական տարիներին հետաքրքրություն ունեի դեպի սպորտը: Ծնողներս քաջալերեցին, իսկ ես որոշեցի ամեն ինչ անել որ կարողանամ բարձրացնել իմ երկրի դրոշը»,- մեզ հետ զրույցում պատմեց  ArmFighting  ֆեդերացիայի նախագահ Հայկ Ղուկասյանը:

—         Կարելի՞ է ասել, որ մարզիկները հիմնականում լավ մարդիկ են, քանի որ նրանք ուժեղ են:

— Մարզիկը ունենում է կամային  հատկություններ և դժվարություններ հաղթահարող,առողջ մարմին, որի մեջ  առողջ հոգի: Պայծառ հայացք ունեցող,խիզախ և հպարտ մարդու բնորոշում ունի  մարզիկն, իմ կարծիքով: 

—  Չկա մի ասպարեզ, որտեղ մրցակցություն չլինի, իհարկե, անառողջ մրցակցության մասին է խոսքը: Միմյանց պիտակավորելու, չհարգելու տենդենցը գնալով ակնառու ու տխուր է դառնում: Ինչպե՞ս է վիճակը մարզիկների մոտ, կամ մարզաշխարհում:

— Մեր երկրում եթե ինչ որ մի ոլորտ միավորված և առողջ  է դա սպորտն է և մարզիկները:

— Որպես մարզիկ նաև կառույցի ղեկավար եք: Այսօր պատկերը հուսադրող չէ: Ձեզ շրջապատող իրականությունը տեսնելով հավատու՞մ եք, որ կգա ազգային համախմբման ժամանակները:

— Եթե խոսքը քաղաքական դաշտի մասին է,ապա քանի աթոռի պայքար է գնում, իզուր է խոսել համախմբման մասին: Իսկ ինչ վերաբերվում է սպորտին ապա ևս մեկ անգամ նշեմ՝ միակ ոլորտն է, որ համախմբված գնում է առաջ:

— Ինչ եք կարծում մարզիկը միայն պե՞տք է սպորտով զբաղվի: Հասարակության մեջ նա իր կերպարով անելիք ունի…

— Մարզիկը հասարակությանը մեջ իրոք անելիք ունի. Նա պետք է ոգևորի իր հաղթանակներով երիտասարդությանը, նպաստի որ նրանք զբաղվեն սպորտով, ներկայացնի իր հաջողությունները, հայրենիքի նկատմամբ ցուցաբերած սերը  և առողջ ապրելակերպը:

—Ին՞չն է Ձեզ ամենից  առավել անհանգստացնում մեր երկրում:

Անարդարությունը:

—Ին՞չ երազանքներ ունեք

-Մինչև կյանքիս վերջ ծառայել և ներկայացնել  իմ երկիրն աշխարհում:

—Ձեր կարծիքով ինչպիսի՞ իրավիճակում են գտնվում մեր երկրի երիտասարդ մարզիկները:

-Ես կարող եմ պատասխանել միայն այն ֆեդերացիայի մարզիկների մասով, որը ղեկավարում եմ ես: Նրանք գերազանց կարգավիճակում են, քանի որ ամեն ինչ կատարվում է իրենց համար:

— Ո՞րն է ձեր սիրած մարզական կերպարն, որին երբևէ երազել եք նմանվել:

— Իմ սիրած  մարզական կերպարը, որին երազել եմ նմանվել Վարազդատ թագավորն է, առաջին Օլիմպիական խաղերի չեմպիոնը, որն իր անունը փառքով պսակեց հայկական լեռնաշխարհում և ողջ աշխարհում:

— Կա՞ մի բան, որ կցանկանայիք ասել:

— Ամեն ինչ դեռ առջևում է, շարունակենք մարզվել, շարունակենք հաղթանակել, աշխարհի ամենաթանկ պարգևը դա երկրի դրոշն է, որը մենք ներկայացնում եք:Մեր երկիրը պատերազմական շրջանում է և մենք պետք է տարածաշրջանում բոլոր ոլորտներից  լինենք առաջինը. սա պարտականություն է յուրաքանչյուրիս համար:

Առողջություն և միայն հաղթանակ հայ մարզիկներին: Սիրենք և հարգենք իրար, լինենք համախմբված քաղաքական դաշտում: Պետք չէ սպորտը փնովել և քաղաքականացնել: Դրա փոխարեն տեր կանգնե՛ք հայկական սպորտին և յուրաքանչյուրն իր հնարավորությամբ թող աջակից լինի: Այսօր երիտասարդության մեջ ունենք շնորհալի մարզիկներ, տեր կանգնենք, որպիսի վաղը ուրախանանք նրանց հաջողություններով:

Հարցազրույցը՝ Գարիկ Ավետիսյանի

Ծանոթություն. Ընդհանուր մենամարտ մարզաձեւը հաճախ օգտագործվում էր օլիմպիական խաղերում` սկսած 33-րդ օլիմպիական խաղերից (մ.թ.ա. 644թ.): Կիրառվում էր կոպիտ, անզիջելի մարտավարություն ու օրենքներ: Այդ ձեւը կոչվում էր Պանկրատիոն, որը նշանակում է ըմբշամարտի և բռնցքամարտի հնարքների ու հարվածների օգտագործում մարտի ժամանակ:
Հայաստանում զարգացած են եղել հատկապես ձեռնամարտը, ձիասպորտը, որսորդությունը, նիզակի նետումը, ըմբշամարտը, բռնցքամարտը և այլն: Ձեռնամարտը, որը չի տարբերվել ընդհանուր մենամարտերի  հարվածներից և հնարքներից,  համարվել է  հայերի ամենասիրելի սպորտաձեւերից մեկը: Այդ մասին են վկայում Խորենացու, Փավստոս Բյուզանդի, Եղիշեի և այլ պատմիչների հաղորդված հետաքրքիր և արժեքավոր նյութերը, որոնք հնարավորություն են տալիս ապացուցել, որ հայերը եղել են սպորտ սիրող եւ ուժեղ ժողովուրդ:

 Օրինակ` Խորենացին նկարագրում է այն փաստը, որ մեր թվագրության 65թ. Հայոց Տրդատ Առաջին թագավորը Հռոմում մասնակցել է հասարակական խաղերին ( խաղերը կազմակերպել էին Ներոն տիրակալի կողմից ) և հաղթող է ճանանչվել, 385թ. Հունաստանի 275-րդ օլիմպիական խաղերին Հայոց Վարազդատ արքան ճանանչվել է  հաղթող  ընդհանուր մենամարտերից:
Միջին դարերում (9-րդ դարում Աշոտ Առաջինի օրոք) Հայաստանում կառուցված են եղել հատուկ հրապարակներ, որտեղ անց են կացրել ընդհանուր մենամարտերի մրցաշարեր: Այդ հրապարակներն անվանում էին մրցարաններ և կռվանոցներ: Մատենադարանում Հայաստանում  ընդհանուր մենամարտերի պատմությունից պահպանված հետաքրքիր նյութեր կան: Օրինակ` հայկական հին ձեռագիր, որտեղ պատկերված են ընդհանուր մենամարտերի մի քանի մարտակադրեր` շրջապատված հանդիսականներով: Կան նաեւ Հայաստանում հայտնաբերված սափորներ ու քանդակներ ընդհանուր մենամարտերի պատկերներով: Հիշարժան  են նաև Գագիկ Արծրունու կողմից կառուցված Ախթամար վանքի պատերի պատկերները: