Ֆեյսբուքում մի նախաձեռնության էջ կա` «Պահանջում ենք գիտության ֆինանսավորման ավելացում», որտեղ գիտնականներն ու բոլոր այն մարդիկ, ովքեր կարևորում են գիտությունը, գնահատում են գիտնականի վաստակը մեր երկրի համար, քննարկում են ոլորտը, անում են աննախադեպ առաջարկներ՝ մինչ այսօր գիտության ֆինանսավորման վերաբերալ:
Ընտրություններին էս երկրում ով գրել-կարդալ գիտի, կամ ֆոտոշոփ անել` փող են աշխատել: Ես չեմ աշխատել, որովհետեւ չեմ ուզում կեղտոտվել, ուզում եմ մարդ մնալ, դրա համար գրում եմ գիտնականների համար: Համ էլ` մրցույթ են հայտարարել, գիտության հինախնդիրները լուսաբանող, գիտության կարեւորությունը հիմնավորող, ոլորտի ֆինանսավորումը խթանող հոդվածների, մի խոսքով` պատասխանատու պետական մարմինների, կառավարության, ընտրություններին ընդառաջ` պատգամավորության թեկնածուների, կուսակցությունների, օլիգարխների (հասկանալ` արտոնյալ գործարար) լոբբի: Գտնում եմ` որ լավ գործ եմ անում, ու սրտանց եմ անում:
Ամեն շնչին բաժին ընկնող մեր գիտական արտադրանքն աշխարհում առաջատարներից է, ու մեր ամեն մի գիտնականը, ընդհանուր առմամբ, մոտ 5 անգամ գերազանցում է վրացի և ադրբեջանցի գիտնականին, այսինքն՝ մեր գիտնականը մարգարիտ է: Եթե հաշվի առնենք այն հանգամանքը, որ գիտելիքին հենված տնտեսությունը կառավարության կողմից պետք է դիտարկվի ու թղթի վրա դիտարկվում էլ է որպես ռազմավարական ուղղություն, գիտության ֆինանսավորումը դառնում է պետական անվտանգության հարց:
Մեկ այլ կարեւոր պահ. Գիտնականի միջին տարիքն այսօր 67 է հանրապետությունում, բայց մարդը հավերժ չի, ու երբ խախտվում է սերնդափոխության ռիթմը, շատ բարդ է լինում վերականգնելը… Մենք կանգնած ենք գիտության դեմոգրաֆիական ճգնաժամի առջև, մեր երիտասարդները չեն ուզում գիտնական դառնալ, քանի որ գիտնականը շատ քիչ է վարձատրվում, միջին գիտաշխատողի միջին աշխատավարձը 40 — 45 հազար դրամ է, այսինքն՝ օրական 1500 դրամ գոյատևելու ու ընտանիք պահելու համար: Համեմատության համար ասեմ, որ նույնքան վաստակում է 8-ամյան չավարտած կրպակավաճառը: Ո՞վ է փոխարինելու մեզ անուն ու համբավ բերած գիտնականներին, ո՞վ կուզի դառնալ գիտնական այլևս: Ով էլ ուզում է դառնալ, էստեղ սկսում ու գնում է դուրս, դրա մասին են վկայում ողջ աշխարհով սփռված մեր երիտասարդ գիտաշխատողները: Ախր լավն են մեր երիտասարդները, էդքան բա՞րդ է ինչ-որ կերպ աջակցել նրանց, խրախուսել նրանց գործունեությունը…
Մի խոսքով` վատ վիճակում է գիտությունը, դրա համար էլ ես գրում եմ գիտնականների ու գիտության համար:
Անցնեմ բուն նյութին ու նամակին:
Մենք յուրահատուկ երկրում ենք ապրում: Ուրիշ ոչ մի տեղ ասֆալտակաշառք չկա:
Բոլոր տեղերն ասֆալտ արեցին, բացի մեր բակից, դե արի ու հասկացի տրամաբանությունը ասֆալտակաշառքի: Հիմա պետք է, որ մեր շենքը էդ տրամաբանությամբ ասֆալտակաշառքի գոտուց դուրս համարվի ու մեր ձայները գնային ընդդիմությանը:
Ուրիշ ոչ մի տեղ իմ ապրած երկրներից սենց քավարանոտ իրավիճակ չկա, ոնց որ մեզ մոտ` Հայաստանում: Մենք բացառիկ կյանք ենք ապրում, բացառիկ պայմաններում: Մենք խնդիր ունենք բոլորս, էս հողի վրա ապրողներս, ապրել սահմռկեցուցիչ կոնտրաստների մեջ, էդ ամենի մեջ կարողանալ մարդ մնալ:
Միշտ մտածել եմ, թե ինչի՞ ենք ծովից-ծով Հայաստանից մնացել էս մի թիզ հողի վրա, ինչի՞ ենք մենք սփռված աշխարհով մեկ, ինչի՞ է ի վերջո եղել ցեղասպանություն, ո՞վ է մեղավոր, Թուրքիա՞ն, Ռուսաստանը, Ամերիկան ու Եւրոպան, հրեաները, եւ ի՞նչ հրեաներ, Իսրայել չկար էդ ժամանակ, որքա՞ն է այն տարիներին Թուրքիայում ազդեցիկ դեր ունեցող հայ մեծամեծների մեղքն այդ ամենի մեջ, ինչո՞ւ, ինչպե՞ս հնարավոր եղավ պլանավորել ու իրականացնել մի ողջ ժողովրդի հալալ կեսի տեղահանում ու ոչնչացում: Ես ուզում եմ իմանալ այդ մասին միջազգային հեղինակավոր պարբերականներից: Հարցեր, որոնք ես ինձ տալիս եմ ոչ միայն Ապրիլի 24-ին, տուրքը տալով համազգային հիսթերիային ու «հերթապահ» քայլքին Ծիծեռնակաբերդ, որ տարեց-տարի վեր է ածվում անշնորհք ու տգեղ, շրջակա միջավայրի աղտոտմամբ ու պատանյոց սեռարբունքի անզսպության տեսարաններով ուղղորդվող դպրոցական էսքկուրսիայի:
Դա հարցեր են, որ պետք է հուզեն բոլորին ու միշտ, ամեն հայ մարդու, մանավանդ նրանց, ովքեր պետական վերին ատյաններում են ու պատասխանատու են ցեղասպանության հարցի միջազգային ներկայացման համար: Իսկ այդ ինպե՞ս ստացվեց, որ ցեղասպանության ընդունումը հանդիսանում է մեր պետության արտաքին քաղաքականության ուղղություններից եւ առաջնահերթություններից մեկը, ու այսօր աշխարհում գոյություն ունեցող ցեղասպանագիտական հարցերին նվիրված ինդեքսավորվող և գրախոսվող միջազգային 3 պարբերականներից` Journal of Genocide Research, Holocaust and Genocide Studies և Genocide Studies and Prevention եւ ոչ մեկում Հայաստանի ոչ մի հեղինակ տպագրած գիտական հոդված չունի:
Էդ ի՞նչ մի կեղծ հայրենասիրություն է՝ լաց լինել ապրիլի 24-ին, ճոռո-ճոռո խոսալ պատեհ-անպատեհ, ցեղասպանություն շահարկել, ճանաչում պահանջել, չունենալով միջազգային հեղինակություն ունեցող եւ ոչ մի տպագրություն: «Իմպակտ ֆակտոր»-ը գիտական շրջանակներում խոսում է տպագրության, լուսաբանման հավաստիության ու կարեւորության, ճշգրտության ու արժեւորման մասին միջազգային մակարդակով:
Այս խնդրի կարևորությունը բարձրացվել էր դեռ վաղուց` «Պահանջում ենք գիտության ֆինանսավորման ավելացում» նախաձեռնության կողմից եւ ընդգրկվել 30 առաջարկների ցանկում։ Իսկ ու՞ր էր այսքան ժամանակ պետությունը, ո՞ւր է հիմա:
Ծառուկյա՞նն է պետությունը, որ արձագանքել է, թող մատուցման ֆորմատն իմ սրտով չի, բայց դե էլի` ոնց սիրում են մեզ մոտ ասել. կարում ա` անում ա: Լավ ա անում, թող անի, ու անելուց էլ ցանկալի է համակարգված անի ու հեռագնա, ասենք` վերցնի գիտության ոլորտն իր հովանու տակ: Մեկ էլ` մի քիչ եվրոպականացնի պարգեւների հանձնման ձեւը, ասենք` կոկտեյլային-ֆուրշեթային, ավելի մարդամոտ մթնոլորտում:
Ընտրություններին ընդառաջ գիտության էջում երեւաց գործարար Գարեգին Նուշիկյանը, Երեւանի գովազդ բռնող սյուներին որ գրված է` «Նուշիկյան ասոցիացիա», այ ինքը, ասել էր, որ կպարգեւատրի 500 000 դրամի չափով ցեղասպանագիտության թեմայով հոդվածների տպագրության համար միջազգային պարբերականներում: Նուշիկյանի նախընտրական գովազդային վահանակները իմ աչքով 60/20/20 հարաբերակցությամբ ցույց էին տալիս` 60-ՀՀԿ-ԲՀԿ նախընտրական գովազդ, 20- բոլոր մնացածի նախընտրական գովազդ, 20-մշտական գովազդ` ծամոն-օղի-պրովայդեր-կազինո: Էլ չեմ խոսում Նուշիկյանի մյուս նախընտրական շահույթների մասին` բուկլետներ` անկախ որ կուսակցությանն է, ծրագրեր… Ու իմ աչքով` բավականին անճաշակ, չնայած չեմ կարծում, որ դիզայնն էլ են իրենք արել:
Նուշիկյանի մեկ գովազդային վահանակին գովազդ տեղադրելը կարծում եմ արժե ավելի շատ, քան նա որոշել է հատկացնել ցեղասպանագիտության թեմայով ԻՖ ունեցող տպագրության խրախուսմանը: Դա իմ ուղեղը չի կարողանում ընկալել: Ոչ միայն իմ. գիտնականներն են շվարած: Որոշեցի նամակ գրել, ստորեւ` ներկայացնում եմ, հղումով Գարեգին Նուշիկյանի պաշտոնական էջին, ակնկալելով պատասխան:
«Բաց նամակ Գ. Նուշիկյանին քաղաքացի Վայաչյանից քավարանից
Հարգելի պարոն Նուշիկյան, մենք ծանոթ չենք, ես էլ ամեն ինչ ամեն մեկի մասին իմացող «շուստրի» լրագրող չեմ, որ զանգեի ու նախընտրական թոհուբոհի մեջ հարցնեի, թե` չե՞ք կարծում, որ ձեր առաջարկածը ոչ մի բանով չի տարբերվում 5000 դրամ ընտրակաշառքից կամ ձեթից, կամ էլ` ասֆալտից: Ես գերադասում եմ նամակ գրել: Դուք օլիգարխ եք (հասկանալ` արտոնյալ գործարար) մի Հայաստանում, որտեղ հազարավոր անօթևաններ կան, միլիոնավոր անապահովներ կան… Դուք մեղավոր չե՞ք, դուք բիզնեսմեն եք, դուք պատասխանատու չե՞ք, սոցա՞պն է պատասխանատու, դուք միայն հարկատո՞ւ եք: Կարա լինի: Էդ դեպքում ինչո՞ւ հանկարծ ընտրությունների շեմին որոշեցիք խրախուսել ցեղասպանության մասին տպագրությունը: Դուք նոր իմացա՞ք որ չունենք: Արդյո՞ք նորմալ չի լինի իմ անունից, հազարավոր գիտակից քաղաքացիների անունից, իսկ գիտնականներն անշուշտ գիտակից են, կարծում եմ` կասկածներ չպետք է որ լինեն, հարցնել. արդյո՞ք Ձեր կողմից սա ընդամենը քաղաքական PR չէր ընտրություններից ընդառաջ: Դուք փաստացի արդեն պատգամավոր եք:
Գիտեք, ես միշտ ուրախանում եմ, երբ որակյալ հայկական մի բան եմ գտնում, լինի դա մարդ, թե արտադրանք, թե հաղթանակ, թե գյուտ: Ես ուրախանում եմ ավելին, երբ գործարար եմ գտնում որակյալ, նկատի ունեմ` մարդկային որակները: Ձեր անունն իմ մեջ տպավորվել է սյուներին գրվածներից, տեղյակ չլինելով ով ով է, մտածել եմ` տեսնես ո՞վ է Նուշիկյանը: Հետո Ձեր իսկ վահանակի վրա տեսա նկարն ու Ձեր դեմքը վիզուալ հավանեցի: Կուզեմ հավանել մարդուն էդ նկարի, ուրախանալ հետագայում կարդալով «Նուշիկյան ասոցացիա», ու հիշելով ինչ-որ առավել լուրջ մարդասիրական ներդրում, քան 500 000 դրամն է այդ հոդվածի համար: Քիչ է, ներող` ամոթի հասնող քիչ է:
Պարոն Նուշիկյան, ես շատ եմ ուզում, որ մի 100 տարի հետո ասեն Նուշիկյան այնպես, ինչպես այսօր ասում ենք Մանթաշով: Սրտանց եմ ուզում: Եվ ուզում եմ, որ Դուք էլ սրտանց ուզեք անել էն ամենն, ինչ անում եք: Դուք դրա համար ունեք թե՛ ֆինանսական հնարավորություններ, թե՛ մտավոր ունակություններ, վստահ եմ, տնտեսագիտության թեկնածու եք, հասկանալու, թե որքան կարեւոր է այսօր հայապահպանման ու պետականության, ազգային արժանապատվության միջազգային հեղինակության, ապագայի մեր գոյի հարցում գիտությունը, ու ոչ միայն: Մենք այսօր կանգնած ենք գիտության դեմոգրաֆիական կրիզիսի վտանգի առջեւ: Մենք 10 տարի հետո չենք ունենա գիտնական այլեւս, որովհետեւ հները կգնան, նորերն էլ չեն մնա երկրում: Էդ ամենի ֆոնի վրա Ձեր կողմից խոստացված 500 000 դրամը նման է մեծ ընտանիքի Նոր Տարվա դատարկ սեղանին դրված քացախի շշի…
Չեմ ուզում, որ նամակս ընկալվի որպես «փիս բան», ուղղակի հաշվի առնելով ներկայիս քավարանը, ուզում եմ խնդրել պինդ մնալ:
Հարգանքներով`
Լուսինե Վայաչյան»
- 12:13Հսկայական ցունամիներ, ատոմային ռումբի պայթյուններ…եթե Երկիրը դադարի պտտվել (տեսանյութ)
- 16:30Մարդկությունը տիեզերքից տարօրինակ ռադիոազդանշաններ է ստացել
- 11:50Համակարգիչ, որը 96% ճշգրտությամբ որոշում է մարդու մահվան տարեթիվը
- 12:10Ուրվականների գոյությունը հաստատող ամենահայտնի լուսանկարները. համոզված են նաև աստղերը (տեսանյութ)
- 12:56Ըստ ՆԱՍԱ-ի գիտնականների կանխատեսումների՝ ծովի մակարդակի բարձրացում կլինի
- 11:42Աշխարհահռչակ աթեիստ գիտնականը հայտարարել է, որ իրոք Աստված կա
- 1:17Էքստրասենսի բժշկումները սատանայի ներգործության միջոցով են տեղի ունենում. քահանա
- 0:38Գիտական սենսացիա. Կյանքը մահից հետո իրողություն է (տեսանյութ)
- 16:23iPhone-ից օգտվողներն այսօրվանից կարող են ներբեռնել «Հայտառ» ստեղնաշարը՝ անվճար. Արմեն Աշոտյան
- 13:16Նոր ծրագրեր՝ երիտասարդ գիտնականների համար
29.09.2024 | 20:03
09.09.2024 | 12:51
26.06.2024 | 10:01
31.05.2024 | 12:54
31.05.2024 | 12:10
31.05.2024 | 11:10
29.05.2024 | 15:42
29.05.2024 | 12:10
29.05.2024 | 11:17
28.05.2024 | 13:20
28.05.2024 | 13:02
28.05.2024 | 11:17
28.05.2024 | 11:11
28.05.2024 | 10:37
24.05.2024 | 15:10
24.05.2024 | 13:10
24.05.2024 | 12:17
24.05.2024 | 11:29
23.05.2024 | 15:10
23.05.2024 | 14:10
23.05.2024 | 13:10
23.05.2024 | 11:10
22.05.2024 | 15:10
22.05.2024 | 14:10
22.05.2024 | 13:10
22.05.2024 | 12:10
22.05.2024 | 11:10
21.05.2024 | 15:10
21.05.2024 | 14:10
21.05.2024 | 13:10
21.05.2024 | 12:10
21.05.2024 | 11:10
20.05.2024 | 15:10
20.05.2024 | 14:10
20.05.2024 | 13:10
20.05.2024 | 12:10
-
Հասցե` Հայաստան, 0023, Երևան, Արշակունյաց 2
Հեռ: +374 (10) 06 06 23 (413, 414), +374 (99) 53 58 26
Էլ. փոստ` armv12@mail.ru -
2010-2011 © Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են:
Մեջբերումներ անելիս հղումը armversion.com-ին
պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ
ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն
առանց armversion.com-ին հղման արգելվում է: -
Կայքում արտահայտված կարծիքների համընկնումը
խմբագրության տեսակետի հետ պարտադիր չէ:
Գովազդների բովանդակության համար
կայքը պատասխանատվություն չի կրում:
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Copyright “Armversion.com” 2010.