Նախագահի վերահսկողական ծառայության` երկու օր առաջ հրապարակած ուսումնասիրությունները հաստատեցին լուրերը, որ Կոտայքի մարզպետ Կովալենկո Շահգալդյանը շուտով պաշտոնանկ կարվի:

ՀՀ Վերահսկիչ պալատը Հայաստանի ամենաերկարակյաց մարզպետին` Տավուշի մարզի ղեկավար Արմեն Ղուլարյանին այսօր «արդարացրեց»` մարզում կատարած ուսումնասիրության արդյունքը որակելով «դրական երևույթ» և հնարավորություն տալով Ղուլարյանին` ռեկորդային ցուցանիշներ սահմանել մարզպետության ասպարեզում, թեև ինչ-ինչ, բայց մարզպետի պաշտոնավարել-չպաշտոնավարելը որոշողը Իշխան Զաքարյանը չէ: Սակայն Իշխան Զաքարյանն այն մարդն է, ում ղեկավարած կառույցի ուսումնասիրությունը կարող է հիմք դառնալ այս կամ այն պաշտոնյային ասպարեզից հեռացնելու համար: Ամենաթարմ օրինակը` Վազգեն Խաչիկյանի հետ կատարվածը:

Եվ այսպես, ՎՊ-ն այս տարվա ապրիլից ուսումնասիրություններ էր սկսել Տավուշի մարզում. մարզպետարանում և համայնքներում: Ստուգման ժամանակահատվածն ընդգրկել է 2008, 2009թթ. և 2010թ. առաջին կիսամյակը: Ստուգումներից պարզվել է, որ Տավուշի մարզը ոչ մի բանով չի տարբերվում մյուս մարզերից. այստեղ հայտնաբերվել են այն նույն խախտումները, ինչ մյուս մարզերում:

Քաղաքաշինության բնագավառում 51 օբյեկտներից 28-ի ուսումնասիրությունը բացահայտել է 98 097 500 դրամի խախտում: Առողջապահության բնագավառում պետական բյուջեին վնաս է հասցվել 11 708 000 դրամի չափով, կրթության ասպարեզում` 4 646 000 դրամի չափով: Մարզի սոցիալական ծառայության տարածքային գրասենյակներում իրականացված աշխատանքի 22%-ի ստուգման արդյունքում հայտնաբերվել է ընտանեկան նպաստի տրամադրման 221 խախտում, որի հետևանքով 88 ընտանիք զրկվել են նպաստի իրավունքից: Իսկ չհավաքագրված վարձավճարների գումարը կազմել է 9 113 800 դրամ:

Այդպես, Տավուշի մարզպետարանի ստուգումների ժամանակ ընդհանուր առմամբ հայտնաբերվել է 144 955 800 դրամ: Սակայն սա դեռ ամենը չէ: Արմեն Ղուլարյանը պատասխանատու է նաև համայնքներում տիրող իրավիճակի համար: ՎՊ-ն ստուգել է 4 քաղաք` Իջևան, Դիլիջան, Նոյեմբերյան, Բերդ, և 10 գյուղական համայնք, որտեղ արձանագրված խախտումների ընդհանուր ծավալը կազմել է 295 521 000 դրամ:

Այս ամենով հանդերձ, Իշխան Զաքարյանը Վերահսկիչ պալատի` Տավուշի մարզում անցկացվող արտագնա նիստում հայտարարեց, որ Տավուշի մարզում իրենք ականատես եղան «դրական երևույթի»: Իսկ «դրական երևույթն» այն էր, որ նույն այդ նիստում մարզպետը` խախտումները լսելուց հետո սկսեց մեկ առ մեկ բացատրել. Քաղաքաշինության բնագավառում ՎՊ-ի հայտնաբերած խախտումը վերականգնվել է 79 970 000 դրամի չափով` մի մասը աշխատանքով, մնացածը` գումարով: Արմեն Ղուլարյանն ասում է, թե խախտումներն իրենց մեջ օբյեկտիվ պատճառներ էլ ունեն. օրինակ, նախագծերը կազմված են եղել վաղուց` 5-6 տարի առաջ, իսկ արդեն շինարարության փուլում նոր ծախսեր կարող են ի հայտ գալիս, ինչն էլ խախտման հիմք է դառնում (մարզպետի այս փաստարկը կարելի է բավական հիմնավոր համարել` հաշվի առնելով, որ, օրինակ, 5-6 տարի առաջ Արարատի ցեմենտի գործարանը Գագիկ Ծառուկյանի ցանկությամբ չէր սահմանել աբսուրդային այն գները, որ գործում են այսօր-Լ.Կ.), կամ` շինարարությունը անորակ է որակվել, սակայն անորակ է կատարված եղել միայն մի հատվածը:

Այն բանից հետո, երբ ՎՊ-ն մարզպետին տեղեկացրել է առողջապահական հաստատություններում իր ստուգումների մասին, վերջինս խորհրդակցություն է հրավիրել, կանչել է վերը նշված հիմնարկների ղեկավարներին, պատասխանատուներին կարգապահական տույժերի ենթարկել, իսկ այն հաստատությունների ղեկավարներին, որոնց պաշտոնավարման ժամկետը մոտեցել է ավարտին և որոնք թույլ են տված եղել առավել կոպիտ խախտումներ, տեղեկացրել, որ այլևս չեն պաշտոնավարելու: Նույն կերպ պատժվել են դպրոցների տնօրենները. ստուգվել են դպրոցների միայն մի մասը, սակայն խախտումները քննարկվել են բոլոր 81 տնօրենների ներկայությամբ: Այստեղ ևս միտումնավոր խախտումներ կատարածներին արգելվել է մասնակցել տնօրենների հավաստագրման գործընթացին: Կարգապահական տույժեր են ստացել նաև սոցիալական ծառայությունների աշխատակիցները, որոշ աշխատակիցներ էլ հեռացվել են աշխատանքից:

Ինչ վերաբերում է համայնքներում հայտնաբերված խախտումներին, ասյտեղ ևս լուրջ քայլեր են ձեռնարկվել գումարների վերականգնման ուղղությամբ. տեղական տուրքի պարտքը վերականգնվել է 65%-ով, հողի հարկի ապառքի վերականգնումը կազմել է 34%, գույքահարկի գծով` 71% վերականգնում է եղել, իսկ վարձակալության տրված հողերի վարձավճարները հաջողվել է համայնքային բյուջե մուտքագրել 56%-ի չափով:

Այդպես, Տավուշի մարզպետարանում արձանագրված խախտումները վերականգնվել են 70%-ով, համայքներինը` 60%: Հենց սա էր Իշխան Զաքարյանի մատնանշած «դրական երևույթը», այն, որ մինչև Վերահսկիչ պալատի խորհրդի նիստը 60,65, 70%-ի չափով գումար է վերականգնվել: «Երեք տարիների մեր ստուգումների մեջ սա առաջին դեպքն է»,-հայտարարեց ՎՊ նախագահը: ՎՊ նախագահի վրա դրական տպավորություն էին թողել նաև մարզպետի պատժիչ գործողությունները. «խնդիր չենք դնում պատժել, բայց եթե թույլ են տվել խախտումներ, պիտի պատժվեն»:

Եվ այսպես, Վերահսկիչ պալատի այս ուսումնասիրությունը ևս ցույց տվեց, որ Հայաստանում խախտումներ և ապօրինություններ թույլ չտվող մարզեր, համայնքներ ու պաշտոնյաներ չկան: Տավուշի մարզը բացառություն լինել չէր կարող` անգամ եթե այնտեղի մարզպետը չտես պաշտոնյաներից չէ, որոնք փորձում են իրենց տրված շանսը օգտագործել սեփական բյուջեն լցնելու նպատակով. Ղուլարյանը մարզում 1990թ.-ից Իջևանի քաղաքապետն էր, իսկ 1999-ից մինչ օրս ղեկավարում է Տավուշը` արդեն մարզպետի կարգավիճակով: Հայաստանի ամենաերկարակյաց մարզպետին հաջողվեց, իհարկե, այս անգամ համոզել, որ ինքն այդ խախտումների հետ կապ չունի և իր գլխի վրայից մի փոքր շեղել պաշտոնազրկման դամոկլյան սուրը, սակայն հաշվի առնելով Վերահսկիչ պալատի ուսումնասիրությունների փորձը կարելի է համոզված ասել, որ եթե անգամ հաջորդ տարի էլ այստեղ ուսումնասիրություն կազմակերպվի, դարձյալ կարելի է ականատես լինել միլիոնների խախտումների ու չարաշահումների: Իսկ սա արդեն մեր նման փոքր ռեսուրսների տեր պետության համար պարզապես կործանարար է:

ԼՈՒՍԻՆԵ ԿԵՍՈՅԱՆ