Հարցազրույց «Հայացք» կիրառական քաղաքականության և հետազոտությունների վերլուծական կենտրոնի փորձագետ Աննա Կարապետյանի հետ:

ԵԽԽՎ֊ում նախագահ Սերժ Սարգսյանը հայտարարեց, որ Արցախի հարցի լուծ­ման ժամանակը հասունացել է: Ի դեպ, մինչ այդ Ֆրանսիայի նախագահն էր հայ­տարարել, որ կողմերից պահանջվելու են համարձակ փոխզիջումներ: Ի՞նչ է թաքնված այս ամենի տակ: Արցախի հարցի կարգավորման առումով ակտիվ գործողու­թյունների ականատեսը կլինե՞նք առաջիկայում:

Հայաստանն ու Արցախը միշտ հան­դես են եկել հակամարտության հնարավորինս արագ խաղաղ կարգավորման օգտին, և դա նորություն չէ: Հակամարտությունը կյանքեր է խլում, խոչընդոտում է տարածաշրջանի կայուն զարգացմանը, ստեղծում է մի շարք մարտահրավերներ: Եվ ԵԽԽՎ-ում էլ ՀՀ նախագահը ևս մեկ անգամ հայտարարեց, որ իրոք անհրա­ժեշտ է, որ հակամարտությունը լուծվի: Բայց խնդիրն այն է, որ այդ լուծումը չի կարող լինել ի վնաս հայկական կողմերի անվտանգության, չի կարող ոտնահարել մարդու հիմնարար իրավունքները: Արցա­խի ժողովուրդը պայքարում է իր ինքնորոշման իրավունքի համար, իր անվտան­գության համար, և հակամարտության վերջնական կարգավորումը պետք է ապահովի այդ պահանջները: Արցախի ժողո­վուրդը պետք է հնարավորություն ստանա որոշելու իր ճակատագիրը, և այդ որոշումը պետք է ճանաչվի ու հարգվի թե Ադրբեջանի, թե միջազգային հանրության կողմից:

Ինչպես ԵԽԽՎ ամբիոնից նշեց Սերժ Սարգսյանը, այսօր բանակցային գործըն­թացի առաջընթացին խոչընդոտում է Ադրբեջանի մոտ իրատեսականության պակասը, առավելապաշտությունը, և միջազգային հանրության մեծագույն ներդրումը հակամարտության կարգավորման հարցում կլինի հենց Աղրբեջանին իրատե­սականության դաշտ բերելը: Հայաստանն ու Արցախը չեն կարող զիջումներ քննար­կել, եթե Բաքվից միայն սպառնալիքներ են հնչում, սահմանին շարունակում են զինվորներ ու խաղաղ բնակիչներ սպան­վել, իսկ Ադրբեջանի իշխանություններն էլ հայտարարում են, որ Արցախն ուզում են ստանալ առանց հայերի: Բացի այդ, Սերժ Սարգսյանը հստակեցրեց՝ դա չի լինելու: Ուստի այսօրվա պայմաններում, երբ Ադրբեջանը պատրաստ չէ կատարել նույ­նիսկ հրադադարի ռեժիմի ամրապնդմանն ուղղված Վիեննայի, Սանկտ Պետերբուրզի և Ժնևի պայմանավորվածությունները, կարգավորման առումով ակտիվ գործողու­թյուններ սպասել չարժի: Եթե Բաքուն նույնիսկ այդ հարցերում չի կատարում այն, ինչի շուրջ տվել է իր համաձայնու­թյունը, ի՞նչ վստահության մասին կարող ենք խոսել, այդ մթնոլորտում ինչպե՞ս սկզ­բունքային հարցեր բանակցենք:

Ուշագրավ էր նախագահի պատաս­խանն ադրբեջանցի պատվիրակի հար­ցին՝ Արցախը երբեք Ադրբեջանինը չի լի­նելու, այն էլ առանց հայերի: Զիջումների ի՞նչ շափի են պատրաստ հայկական կողմերը՝ ըստ Ձեզ:

Այսօր գործընթացը ցույց է տալիս, որ կողմերից ոչ մեկն էլ պատրաստ չէ իրա­կան զիջումների, qանի որ խոսքը պետք է լինի ոչ թե զիջումների, այլ փոխզիջումնե­րի մասին: Իսկ այսօրվա Ադրբեջանի քա­ղաքականությունը որևէ փոխզիջման հույս չի ներշնչում: Բաքվից միայն սպառնալիք­ներ են հնչում ու դիվերսիաներ սահման­ներին, որոնք արժանի պատասխան են ստանում ու զսպվում:

Հայկական կողմերը պատրաստ կլինեն փոխադարձ զիջումների միայն այն դեպ­քում, եթե կարողանան վստահել Ադրբեջանին, և եթե կատարվեն նվազագույն պայմանավորվածությունները: Սկզբունքայ­նորեն Հայաստանը ժամանակին իր հա­մաձայնությունը տվել է, այսպես կոչված, Մադրիդյան, հետագայում Կազանյան դարձած սկզբունքներին: Ճիշտ է, դրանք, այսպես ասած, «մեր երազանքի» փաստաթուղթը չեն, բայց մենք պատրաստակա­մություն ենք հայտնել բանակցել դրանց շուրջ [դա արդեն իսկ կարելի է համարել հայկական կողմերի բավական մեծ զի­ջում]: Բայց դա միայն սկզբունքայնորեն: Բանակցված և համաձայնեցված չեն դետալները: Բացի այդ, այսօրվա պայմաններում Հայաստանը չի կարող ասել, որ պատրաստ է փոխզիջումներ անել այլ հարցերում, քանի որ որևէ վստահություն չկա, որ Ադրբեջանը նախնական «այո»-ն ասելուց հետո չի հրաժարվի իր պարտավորություններից և կճանաչի Արցախի ժողովրդի կամարտահայտման արղյունքում Արցախի վերջնական կարգավիճակի ընտրությունը:

«Առավոտ»

Ամբողջական՝ թերթի օրվա համարում