«Հետք»-ն ուսումնասիրում է Մարդկային պապիլոմա վիրուսը (HPV) կանխելու համար Հայաստան ներկրված «Գարդասիլ» պատվաստանյութի ներարկման՝ տարբեր երկրներում առկա փորձը՝ հիմնված դատական գործերի վրա: Պատվաստանյութի բացասական հետևանքների փոխհատուցման ամենամեծ պահանջներից մեկը ներկայացվել է Կոլումբիայում: Կոլումբիացի 700 կին այժմ պատվաստանյութն արտադրող ընկերությունից պահանջում է 160 մլն դոլար: Դատական գործը դեռևս ընթացքի մեջ է: Կոլումբիացի կանանց փաստաբանի հետ դատարանում աշխատում է լրագրող, մարդաբան և հետազոտող Մարիո Լամոն (Mario Lamo): Ներկայացնում  ենք հատված` նրա հետ հեռակա  արված զրույցից:

Պարոն Լամո, ե՞րբ սկսվեց HPV պատվաստանյութի պարտադիր կիրառումը Կոլումբիայում,

 և ո՞ր տարիքային խմբի կանայք էին ներգրավված ծրագրում։

HPV-ի դեմ պատվաստանյութը Կոլումբիայում ներկայացվեց 2013թ. տարօրինակ ձևով. խորհրդարանն ընդունեց մի օրենք

 (թիվ 1626` ընդունված 2013թ. ապրիլի 30-ին),  ըստ որի՝HPV-ի դեմ պատվաստումը «կամավոր է և պարտադիր՝ թիրախային բնակչության համար: 

Կառավարությունը պատվաստանյութերի համար ծախսեց մոտ 100միլիոն դոլար և սկսեց պատվաստման ծրագիրը, որի վերաբերյալ խոսք ասելու իրավունք չունեին ոչ պատվաստված աղջիկները, ոչ էլ նրանց ընտանիքները: Պատվաստանյութը

 պարտադիր էր դպրոցների 4-7-րդ դասարանի կամ 9-17 տարիքային խմբի աղջիկների համար: 

HPV պատվաստանյութի ո՞ր  տեսակը կամ տեսակներն էին կիրառվում այդ ծրագրի շրջանակներում:

Այն քառավալենտ HPV պատվաստանյութն էր` «Գարդասիլը»:

Իսկ ինչպե՞ս է պատվաստանյութը պարտադրվում, ինչպե՞ս է 

պետությունը պահանջում պատվաստվել, այսինքն`

 ի՞նչ պիտի լինի, եթե աղջիկները հրաժարվեն պատվաստվելուց:

Աղջիկները պատվաստվում էին դպրոցներում: Նրանք երբեք չեն ստացել «իրազեկված համաձայնության» (informed consent) փաստաթուղթ` ստորագրելու համար, պատվաստանյութը մերժելու ոչ մի հնարավորություն չկար: 

 Պատվաստման ծրագիրը սահմանեց պատվաստանյութ իքվոտա, որը պետք է բավարարվեր:

Այնումենայնիվ, մի դատական գործից հետո Կոլումբիայի Սահմանադրական դատարանը պատվաստանյութի օրենքում փոփոխություն մտցրեց,

 ըստ որի` պատվաստանյութը պարտադիր չէ, և եթե  մարդն ուզում է հրաժարվել

դրանից, իր իրավունքն է: 

Սահմանվեց նաև, որ պատվաստվողները պետք է ունենան «իրազեկված

 համաձայնության» իրավունք:

Նյութն ամբողջությամբ՝hetq.am