«ժամանակ»–ի զրուցակիցն է քաղա­քագիտության դոկտոր Հայկ Ա. Մարտիրոսյանը։

— Թուրքիայի նախագահ էրդողանն անդրադարձել է Հայաստանին՝ հայ­տարարելով՝ հայկական Սփյուռքի ճնշման տակ Երևանը համառորեն փակ է պահում Թուրքիայի հետ բա­րեկամության դռները, որի հետևան­քով դուրս է մնացել էներգետիկ, առևտրային ու տրանսպորտային նախագծերից և շարունակելու է դուրս մնալ։ Ի՞նչ է նշանակում այս հայտարարությունը, արդյոք սա նշանակո՞ւմ է, որ մինչև 2018-ի ապրիլ հայ-թուրքական արձանագրություն­ների հետ կապված որևէ փոփոխու­թյուն չի լինի, և Հայաստանը հետ կկանչի այն։

— Ապշեցուցիչ է, որ Հայաստանը դեռ հետ չի կանչել իր ստորագրությունները։ Այդ արձանագրությունները հայկական կողմի ստորագրած ամենավատ և վտանգավոր փաստաթուղթն են 1920թ.-ից ի վեր։ Երբևէ Երևանն ավելի վտան­գավոր բան չի ստորագրել։ Իսկ թե ինչ է նշանակում Թուրքիայի նախագահի հայ­տարարությունը, մեկնաբանությունների կարիք չունի։ Ամեն բան այդ հարթությու­նում պարզ է։ Իրականում, ցավոք սրտի, հենց թուրքական կողմի պատճառով է, որ Երևանը ստիպված կանգնած է փակ դռների առջև։ Այդ դռները ոչ թե Հայաս­տանի դեմ Թուրքիան պետք է փակեր, այլ հենց ինքը՝ Հայաստանը պետք է բե­տոնապատեր այդ մուտքը, որպեսզի խոսք անգամ չլիներ սահմաններ բացե­լու մասին։ Այն օրը, երբ Թուրքիան կհաս­կանա իր շահերի առումով իր գործած սխալը, այն է՝ Հայաստանի հետ սահմա­նը փակ պահելը և կբացի այն ու արտա­քուստ նորմալ հարաբերություններ կսկսի Երևանի հետ, Հայկական հարցը վերջնականապես կլուծվի։ Հայաստա­նին տնտեսապես և քաղաքականապես կլանելն այլևս ընդամենը մի քանի տար­վա հարց կդառնա։ Թուրքերը դա չեն անում, և ինչպես տարածքների առու­մով ադրբեջանցիներն են օգնում հայերին չհանձնել բուն հայկական հողերը, այնպես էլ՝ Անկարան Երևանին դիմադ­րության պայմաններ է ստեղծում։ Ինչ­պես արդեն ասել եմ մի քանի անգամ՝ Հայաստանի ոչնչացումը տենչողներն են այս պահին Հայաստանի ոչնչացմանն ակամա խոչընդոտում։

— Տեսակետ կա, որ այս հայտարա­րությունը մեսիջ է Սերժ Սարգսյանին, որ եթե հայկական լոբբիստական կազմակերպությունները մի­ջազգային հարթակներում «չշրջափակեն» Թուրքիային, ապա Անկա­րան պատրաստ է մտածել Հայաստա­նի ապաշրջափակման մասին։ Հա­մամի՞տ եք արդյոք։

— Նման մեսիջ չկա։ Մոռացեք հայկա­կան «լոբբիստական» կազմակերպու­թյունների մասին։ Դա միֆ է, որին ան­գամ թուրքերը չեն հավատում։ Որո՞նք են այդ լոբբիստական կազմակերպու­թյունները։ Այն խղճուկ մի քանի կա­ռույցները, որոնցից բեկորնե՞ր են մնա­ցել։ Այդ «հզոր» հայկական «լոբբի՞ն» է, որ հազիվ մեկ տասնյակ միլիոնն անց գումար է հավաքում «Հայաստան» հա­մահայկական հիմնադրամի մեկամյա ողորմաղերսի արդյունքում։ Հրեաներն այդպիսի գումար մեկ օրում՝ մեկ սինա­գոգի համար են հավաքում։ ԱՄՆ-ում այդպիսի գումար ընդամենը մի քանի տասնյակ քրաուդսորսինգի արշավ կա­րող է հավաքել՝ սոցցանցերում հայտն­ված այս կամ այն բարությամբ աչքի ըն­կած անտունի կամ վետերանի օգնելու համար։ Չկա լոբբի, ժամանակն է դա­դարել անհեթեթ հեքիաթներին հավա­տալ։ Վերջիվերջո, դրա արդյունքում մենք միայն ինքներս մեզ ենք հիմա­րացնում։ Լոբբին Թուրքիայինն է, Ադրբեջանինը։ Այդ երկուսը հզոր, լուրջ և որակյալ լոբբիներ ունեն և ավելի են դրանք ուժեղացնում։ Հայկական Սփյուռքը՝ որպես համակարգ, գավա­ռական մի ցանցի է վերածվել, որ ող­բերգություն է, անշուշտ, բայց փաստ։ Իրականում դա ուղղակի և պարզ մե­ղադրանք է Հայաստանին։ Պետք է հասկանալ, որ Անկարան Երևանի հետ որևէ երկխոսություն վարելու որևէ մո­տիվ կամ ցանկություն չունի և չի կարող ունենալ։ Անկարան կխոսի Երևանի հետ և «ուղերձներ» կհղի, երբ դրանք միտված լինեն Երևանին ծնկի բերելու։ Սևացածը քաղաքականությունը գերվերլուծելու սին փորձեր են։ Այս պատ­մության մեջ ամեն բան շատ ավելի պարզ է, քան շատ «մասնագետներ» ցանկանում են տեսնել։

Ամբողջական՝ թերթի օրվա համարում։