Երբ նորանշանակ պաշտպանության նախարարը հռչակեց ազգ-բանակ հայեցակարգը, հասարակությունը մի պահ ոգևորվեց, որովհետև թվաց, թե կենդանության կկոչվի նժդեհյան այն տեսությունը, որը հռչակում էր բանակի ու ազգի միասնությունը անպարտելիության նպատակով։ Սակայն ազգ-բանակ հայեցակարգը անփորձ ու ոչ պրոֆեսիոնալ տեղեկատվության շնորհիվ նեղացավ ու պարփակվեց 1000 դրամների սահմանում, չնայած այդ 1000 դրամների նպատակը ազնիվ էր ու պետք է ծառայեր հայրենիքի համար իրենց կյանքն ու առողջությունը զոհաբերած հերոսների ու նրանց ընտանիքների գոյատևմանը։

Սակայն ամեն ինչից հիասթափված մեր հասարակության գիտակցությանն ու հոգեբանությանը ևս մեկ ծանր հարված էր սպասվում։ Դա « Ես եմ» և «Պատիվ ունեմ» ծրագրերի աղավաղված ու սղոցված ներկայացումն էր հասարակության դատին։

Ինչ է սպասում հասարակությունը և ինչ մատուցվեց նրան։

Համաձայն գործող Սահմանադրության և «Ծառայության անցնելու մասին» օրենքի՝ ՀՀ-ում պարտադիր ժամկետային զինծառայությունը 24 ամիս է, որն ամրագրված է և գործում է։ Սույն օրենքով կարգավորվում է նաև պայմանագրային զինծառայությունը, համաձայն որի՝ պարտադիր ժամկետային ծառայությունից հետո Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիները կնքելով համապատասխան պայմանագիր պաշտպանական գերատեսչության հետ, ծառայում են երեք տարի։ Գուցե պաշտպանության նախարարի անփորձությունն է պատճառը, սակայն նա չի ընկալում, որ պարտադիր ժամկետային զինծառայողի հետ 36 ամիս պայմանագիր կնքելուց առաջ ինքը պետք է փոփոխություն կատարի նախ գործող օրենքում, որպեսզի քաղաքացին իր սահմանադրական պարտքն օրենքի առաջ կատարած լինի։ Առանց դրա հռչակվում է, որ երեք տարի հետո քաղաքացու հաշվին կարող է հավաքվել 5 մլն դրամ։

Այսօր էլ պայմանագրային զինծառայողը երեք տարվա ընթացքում ստանում է մոտավորապես նույնքան գումար (36 անգամ 150 հազար)։ Բայց անգամ գործազրկության նման պայմաններում հայ երիտասարդները չեն ցանկանում պայմանագրային զինծառայության անցնել։

Հասարակությունը նոր նախարարից նախևառաջ սպասում էր սոցիալ-քաղաքական համընդհանուր արդարության սկզբունքի հաստատում, երբ կվերանայեին բոլոր տարեկետումներն ու բոլոր՝ 18 տարին լրացած Հայաստանի քաղաքացիները պարտադիր կծառայեին բանակում։

Չգիտես ինչու, այսօր խուսափում ենք ամրագրել օրենքում, որ առանց սահմանադրական պարտքի կատարման, հայրենիքին ծառայության գործում ոչ ոք իրավունք չունի զբաղեցնելու պետական ընտրովի քաղաքացիական պաշտոններ։ Ստեղծվել է այնպիսի մի համակարգ, երբ սոցիալ-տնտեսական արտոնություններ վայելողների որդիները օրինական ճանապարհով խուսափում են իրենց պարտքը կատարել հայրենիքի հանդեպ և հայտնվում են պետական բարձր պաշտոններում կամ Ազգային ժողովում որպես պատգամավոր։

Այստեղ աղավաղվում է և՛ ազգ-բանակ, և՛ « Ես եմ» հայեցակարգերը։

Նախարարի նախաձեռնության երկրորդ մասը վերաբերում է բանակը ղեկավար սպայական կադրերով համալրելու գործընթացին։ Եվ առաջարկվում է, որպեսզի կարճաժամկետ դասընթացների միջոցով սպայական գիտելիքներ հաղորդվի Հայաստանի բուհերում սովորող քաղաքացիներին։ Այն կարող էր առաջարկել միայն այնպիսի մեկը, որը չի ծառայել բանակում և չի պատկերացնում, թե ինչպիսի բարոյակամային ու գիտակցական, զինվորական գիտելիքների ու ունակությունների բազայով օժտված անհատները կարող են իրենց ենթարկել զինվորական կոլեկտիվն ու առաջնորդնել դեպի խնդրի կատարում։

Ուսումնական չորսամյա կրթությունը կերտում է սպայական հոգեբանություն ու գիտելիքներ, որոնք հիմք են ծառայում ցանկացած բարդ խնդիրների կատարման։ Ապրիլյան պատերազմը ցույց տվեց, որ մեզ պետք են սպայական հոգեբանություն ու գիտելիքներ ունեցողներ, ոչ թե սպայական ուսադիր կրողներ։

Մենք այսօր ունենք հիանալի քառաստիճան ռազմական կրթական համալիր, որի պահպանումն ու զարգացումն ազգային խնդիր է։ Իսկ ոչ պրոֆեսիոնալ մոտեցմամբ այն աղավաղելն ու կործանելը՝ ապազգային ու վտանգավոր գործընթաց։

Այն հայտարարությունները, որ սպայական գործունեությունը պահանջարկ ունի բարձր վճարման պատճառով, այդպես չէ. սպայի աշխատուժի արժեքը ՀՀ-ում գնահատվում է ամենացածրը, ու դա է այն հիմնական պատճառը , որ այդ մասնագիտությունը նախընտրելի չէ։ Պոպուլիզմը, ամբոխահաճությունը և հովանավորչությունը՝ ահա այն թշնամիները, որոնք կրծում են բանակը ներսից։ Եվ երբ պաշտպանության նախարարը չքմեղացած տեսքով լրագրողի հարցին պատասխանում է, թե ինքը չգիտի՝ ինչ է օլիգարխը, և ինչու նրանց որդիները չեն ծառայում բանակում, մարդկանց ազգային գիտակցության մեջ արդեն ոչնչանում են ազգ-բանակ և «Պատիվ ունեմ» հայեցակարգերը։

Աշխարհի բոլոր պետությունները մեծ պատասխանատվությամբ են մոտեցել իրենց հայրենիքի պաշտպանության խնդիրներին և բանակի բարեփոխումներին մոտեցել են շատ զգուշավոր։ Իսկ մեր երկրում ցանկացած մեկը, ով այս կամ այն ներքին կամ արտաքին ուժերի հովանավորությամբ դիրք է գրավում պետական կառավարման համակարգում, իրավունք է վերապահում էժանագին ամփոխահաճության համար հայեցակարգեր ներկայացնել ու հայտարարություններ անել՝ նախօրոք համոզված լինելով, որ դրանք մատնված են անհաջողության։

«Հանիբալը դարպասների տակ է» հզոր ադրբեջանական բանակը սպառնում է մեր ազգային գոյությանը, մեր պետությանն ու հայրենիքին։ Եվ այսօր փոխանակ համախմբվի ազգի ողջ կարող ներուժը, երկար տարիներ կաբինետային կյանքի սովոր պաշտոնյաներն են հանդես գալիս ամբիցիոզ հայեցակարգերով՝ վտանգելով մեր բանակի բնականոն հզորացումն ու մարտական պատրաստականության զարգացումը։

Ռազմական վերլուծաբան, ՀՀ բանակի նախկին սպա Վ. Մինասյան