Միանգամից ասեմ` ՀԱԿ-ի վերջին հանրահավաքին համարյա չեմ անդրադառնալու`այլևս հոգնել ենք թե, ես, թե, ընթերցողը: Բավական է նայել լուսանկարին. քաղաքապետարանի տեղադրած տեսախցիկը անկիրք ֆիքսել է հանրահավաքի մասնակիցների իրական քանակը, և երևում է, որ ոստիկանության հաղորդած թիվը` 5000 հոգի,լավ է հաշվված: Իմաստ չունի անդրադառնալ նաև հանրահավաքի առաջ քաշած պահանջներին` այդպիսի հանրահավաքի պահանջ կատարող իշխանությանը դժվար կլինի անվանել այլ կերպ, քան կամազուրկ փալաս:

Հանրահավաքի առնչությամբ իմաստ ունի հիշատակել երկու պահ` Լևոն Տեր-Պետրոսյանի տրտունջը ամերիկացիներից և ՀԱԿ-ի հրաժարումը հակաբանակային քարոզչություից:

«Հիմնադիրը» բոլ-բոլ դժգոհեց յանկիներից, թե ինչու սեփական շահից ելներով պաշտպանեցին «6-ից 11 տոկոս պակաս քվե» ստացած Սերժ Սարգսյանին` հույս ունենալով, որ հայ-թուրքական հաշտության հարթությունում կբավարարի իրենց ակնկալիքները: Մեկ էլ «մեսիջ» արեց նույն ամերիկացիներին` որ ի վերջո «գող ու ավազակ» Սերժ Սարգսյանը նրանց քցելու է, ու մինչ խելքի գան` ուշ կլինի: Սակայն դժվար թե այդ «մեսիջը» որևէ ռեալ արժեք ունենա. պարտված թույլիկներին չի սիրում ոչ միայն մեր ժողովուրդը (վկան` 1996-ին փաստացի առավել քան 55 տոկոս քվե ստացած Վազգեն Մանուկյանի հետագա տոկոսները), այլև դրսի ուժերը: Պրագմատիկ Ամերիկան իր հարկատուի փողը չի ծախսի արդյունք չապահովող մեկի վրա, գոնե այդ չափով հարգում է իր հարկատուին…

Ինչ վերաբերում է բանակին, ապա ամսի 21-ի շքերթից հետո ՀՀՇ-ի հին գելերը հասկացան, որ բանակ փնովելը կնվազեցնի առանց այդ էլ համեստ իրենց վարկանիշը: Զի մեր ժողովուրդը օժտված է ցինիկ պրագմատիզմով` իր մաշկին առավել մոտիկ է այն հանգամանքը, որ շքերթի ժամանակ հօդս ցնդեց Ադրբեջանի ռազմական առավելության առասպելը, հետևաբար` երկար տարիների խաղաղությունը երաշխավորված է, քան մի քանի տասնյակ` բանակում որդի կորցրած ծնողների տառապանքները, թեկուզև գրանտակերների փողերով առավել ազդու և զգացմունքային քարոզչական ֆորմատի հասցրած: Իսկ այն, որ մեր բանակը իրականում պատրաստվում է ռուսների հետ համատեղ մի քանի տարի անց բախվել առավել լուրջ թշնամու` Թուրքիայի հետ, և ՊՆ-ում հենց այդ խնդրի վրա են աշխատում, զանգվածին տեսանելի չէ, դա տեսնում են առայժմ միայն փորձագետները:

Թուրքիայի պարագայում կարծես թե երևում է, որ Էրդողանը գնում է վա-բանկ համայն աշխարհի իսլամի ղեկավար դառնալու իր արկածախնդրային ծրագրով: Հանուն դրա նա շարունակում է մինչև ծայրահեղություն իր հարաբերությունների սրումը Իսրայելի հետ, որի վերջն այն է լինելու, որ հրեական լոբբիստները կստիպեն ամերիկացիներին ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը. պատահական չէ, որ Հայաստանի հրեական համայնքի ղեկավար Ռիմա Վարժապետյանն այժմ անբարո է անվանում Իսրայելում մեր Ցեղասպանության չճանաչման ցանկացած պրագմատիկ հիմնավորում (իսկ մի քանի տարի առաջ հակված էր արդարացնել այդ պրագմատիզմը) և պատրաստ է հոշոտել ցանկացածին, ով կասկածում է, թե Հայաստանում հակասեմիտիզմի որևէ դրսևորում գոյություն ունի…

Պարզ երևում է, որ Մերձավոր Արևելքում Թուրքիայի մասնակցությամբ խոշոր կատակլիզմներ են լինելու, ու դրա առնչությամբ որոշ ռուս քաղաքագետներ անգամ Արցախի հակամարտության կնճիռը բավականին թեթև բան են որակում: Ու թեև դա աղետներով հղի անորոշություններ է պարունակում իր մեջ, բայց միաժամանակ ունիկալ շանս է ստեղծում նաև կյանքի կոչելու մեր զսպանակված կորուստները հետ բերելու համար: Այսօր մեր և թուրքերի ուժերի հարաբերակցությունը բազմակի առավել մեր օգտին է, քան եղել էր 1918-ին` Սարդարապատից առաջ: Իսկ Թուրքիայի առաջ ծառացած է ծանր ներքին խնդիր` ի դեմս քրդական շարժումների, գումարած հակամարտությունը միջուկային զենք և անսպառ ֆինանսական աջակցություն ունեցող Իսրայելի հետ, և ռազմավարական նպատակային հակասությունները հզոր ներուժ ունեցող և էսօր-էգուց միջուկային զենքի տեր դարձող Իրանի հետ: Գումարած դրան` սեփական իշխանությունն ապահովելու նպատակով Էրդողանը արդեն ավարտին է հասցնում Թուրքիայի գեներալիտետի գլխատման գործընթացը… Կարճ ասած, առջևում ունիկալ շանսեր են սպասվում, բայց միաժամանակ նաև` չափազանց լուրջ վտանգներ և մարտահրավերներ:

Սակայն հանգիստ թողնենք Թուրքիային, որի հետ սահմանը հիմա պաշտպանում է այն ռուսական զորքը, որի` շքերթի ժամանակ հրապարակով անցնելն արժանացել էր որոշ շրջանակների, ՀԱԿ-ի, դաշնակների և «Ժառանգության» բացասական արձագանքի: Սակայն ֆեյսբուքային «հեղափոխական» հնարավորությունները սեպտեմբերի 21-ին բավականացրին ընդամենը 10-12 ցուցարար փողոց հանելուն: Այն էլ` խեղճերը միանգամից ոստիկանների բաժին դառան…

Հա, որ խոսքը գնաց ոստիկանության մասին, հնարավոր չէ չհիշատակել հռչակավոր բանդայի 13 անդամների ձերբակալության օպերացիան: Պարզից էլ պարզ է, որ օպերացիան պատրաստ էր ավելի վաղ, սակայն դրա իրագործումը հատուկ թողեցին ուրբաթ 23-ին` ձեռի հետ էլ ավելի «փոզմիշ» արեցին ՀԱԿ-ի հանրահավաքը: Համ էլ մի կարևոր պահ. օպերացիան տեղի ունեցավ այն օրը, երբ ՀՀ առաջին դեմքերից և ոչ մեկը երկրում չէր: Այսինքն, ի ցույց հանվեց այն, որ կարևորագույն ոստիկանական օպերացիան իրագործվում է առաջին դեմքերի բացակայության պայմաններում: Այն էլ ինչպիսի օպերացիա` որի ընթացքում էլ ինֆորմացիա շպրտեցին թե ձերբակալվում են նաև ազդեցիկ մարդկանց սիրասուն զավակները, կարծիք ստեղծելով, թե նրանք վստահ էին, որ անգամ բացահայտման դեպքում իրենց կներվեն հանուն զվարճության իրագործված հանդուգն ավազակային հարձակումները իրենց «կլասի» մարդկանց տների վրա… Իզուր չէր, որ ՀՔԾ ղեկավար Անդրանիկ Միրզոյանը, սեփական պրկված նյարդերին կուլ գնալով, հայհոյեց լրագրողներին, որոնք իրեն էին զանգահարել հենց «ոսկյա երիտասարդության»` բանդայի անդամ լինելու հանգամանքները ճշտելու համար:

Անշուշտ, մեծահարուստների տները կտրող բանդայի բացահայտումը դեռ ահագին ժամանակ կգրավի հանրության ուշադրությունն առավել, քան ցանկացած այլ բան: Եվ թույլ տվեք կանխատեսել` ոստիկանությունը «դոզավորված», կաթիլ առ կաթիլ, հանրությանը կտեղեկացնի բանդային այս կամ այն հետաքրքիր պերսոնաժի մասնակցության մասին: Վկան` Երևանի ոստիկանապետ Ներսես Նազարյանի բազմանշանակ ակնարկները…

Վարկածները քննեց ԱՐՍԵՆ ՎԱՀԱՆՅԱՆԸ