Ազգությամբ լազ հայտնի թուրքաբնակ ուսումնասիրողներից Իրֆան Չաղաթայ Ալեքսիշին ուշագրավ հոդված է հրապարակել, որով փշրում է բազմաթիվ թուրք պատմաբանների թեզերը, որոնք փորձում են ապացուցել, թե համշենցիները ծագել են թյուրք-օղուզական ցեղերից:
Խոսելով համշենցիների մասին, Ալեքսիշին նշում է, որ Ֆըրթընա, Փազար և Սենոզ գետերի ավազանում ապրող այս ժողովուրդը դեպի Սև ծով բացվող կետերում շփվել է քարթվելական ծագում ունեցող լազերի հետ և հավելում, որ լազերը համշենցիներին իրենց լեզվով անվանում են սումեխի, իսկ նրանց բնակության տարածքը, այսիքն` Համշենը` Սումեխիթի:
ԹԵՐԹ.ամ-ի փոխանցմամբ՝ lazoba.blogspot.am կայքում հրապարակած իր հոդվածում հեղինակը ուշադրություն է դարձնում այն փաստի վրա, որ լազերի ազգակից վրացիները հայերին սոմեխի, իսկ Հայաստանը Սոմխեթի են անվանում:
Լազ ուսումնասիրողը որպես թուրքական սխալ քարոզչության օրինակ է բերում թուրք պատմաբաններից Մուզաֆֆեր Արըջըի մեկնաբանությունը համշենցիների մասին, որով վերջինս փորձում է հավատացնել, թե համշենցիները ոչ թե հայ, այլ թուրք են:
Արըջըի պնդմամբ` սումեխի նշանակում է «երեք քամի»,որն էլ պատմաբանը կապում է օղուզ թյուրքերի նշանավոր խորհրդանշան համարվող «երեք նետին» և նշում, որ լազերն այդպես են անվանել տվյալ տարածքում թուրքերեն խոսող թուրքերին:
«Անշուշտ պարոն Մուզզաֆեր Արըջըի ներկայացրածի պես չէ. լազերը միայն համշենցիներին են սումեխի կոչում», — գրում է Ալեքսիշին և հավելում. «Մեր շուրջը մի փոքր ուսումնասիրություն կատարելու պարագայում կարող ենք ստանալ Մուզաֆֆեր Արըջըի պնդումների միանգամայն հակառակ պատկերը: Կովկասյան տարածքում «հայ» անվանը համընկնում է լազերենում կիրառվող «սումեխի» բառը:
Նշենք, որ համշենցիների առաջին բնակավայրերը ստեղծվել են 8-րդ դարում: Հայ պատմիչներից Ղևոնդը նշում է, որ Արևելյան Հայաստանում արաբական նվաճողների ճնշումներից ազատվելու համար 10-12 հազար հայ, Շապուհ և նրա որդի Համամ Ամատունի իշխանների գլխավորությամբ, արտագաղթում են Բյուզանդիա:
Ի դեպ` պատմական Համշենը գտնվում է ժամանակակից Թուրքիայի հյուսիս-արևելքում: Համամ Ամատունի իշխանի հիմնած Համամաշեն քաղաքը քարտեզի վրա կարելի է գտնել Հեմշին թուրքերեն անվամբ, դրանից մի փոքր արևելք գտնվում է թրքախոս համշենցիների ևս մեկ բնակավայր` Չամշըհեշինը (թարգմանվում է որպես եղևնոտ Համշեն: «Չամ» Համշենի բարբառով նշանակում է եղևնի): Իսկ կրոնական և ազգային հալածանքների արդյունքում բուն Համշենից դեպի Խոպա, Օրդու, Գիրեսուն և Սամսուն արտագաղթած համշենցիների բազմաթիվ գերդաստաններ հայերենը պահպանեցին ընդհուպ մինչև 20-րդ դարի 80-ականների վերջ: Խոպայի մի շարք գյուղերում համշենցիները սահուն կերպով հայերեն են խոսում մինչ օրս:
- 14:10Ուժեղ մագնիսական փոթորիկ մայիսի 31-ին. վտանգավոր երկրափոթորիկ կհարվածի երկրին
- 14:10Եթե Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև կնքվի խաղաղության վերջնական համաձայնագիր, դա դրական ազդեցություն կունենա ողջ տարածաշրջանի վրա․ Թուրքիայի ԱԳ նախարար
- 12:10Ֆիդանը 4 հայկական գյուղերի հանձնման մասին. Թուրքիան լիովին աջակցում է Ադրբեջանին
- 14:10Իրանի և Ռուսաստանի հարաբերություններում փոփոխություն չի լինի․ Լավրով
- 14:10Ուկրաինայի կապիտուլյացիայից հետո Զելենսկին պետք է ձերբակալվի և դատարանի առաջ կանգնի կամ չեզոքացվի՝ որպես ահաբեկիչ․ Մեդվեդև
- 11:10Իրանի նախագահի ուղղաթիռը վթարի է ենթարկվել տեխնիկական անսարքության պատճառով. ԻՐՆԱ
- 12:10«Ոչ ոք չի կարող պառակտում մտցնել Իրանի և Ադրբեջանի միջև»
- 11:00Իրանի նախագահն ու արտաքին գործերի նախարարը մահացել են ուղղաթիռի վթարի հետևանքով
- 13:10Պենտագոնը հրաժարվել է թույլ տալ Ուկրաինային ամերիկյան զենքով հարվածել Ռուսաստանին
- 12:10Լուկաշենկոն, այցելելով իր եղբորը՝ Ալիևին, հիշել է «ձեր ազատագրական պատերազմի» նախորդած ընթրիքն ու իր խորհուրդները
29.09.2024 | 20:03
09.09.2024 | 12:51
26.06.2024 | 10:01
31.05.2024 | 12:54
31.05.2024 | 12:10
31.05.2024 | 11:10
29.05.2024 | 15:42
29.05.2024 | 12:10
29.05.2024 | 11:17
28.05.2024 | 13:20
28.05.2024 | 13:02
28.05.2024 | 11:17
28.05.2024 | 11:11
28.05.2024 | 10:37
24.05.2024 | 15:10
24.05.2024 | 13:10
24.05.2024 | 12:17
24.05.2024 | 11:29
23.05.2024 | 15:10
23.05.2024 | 14:10
23.05.2024 | 13:10
23.05.2024 | 11:10
22.05.2024 | 15:10
22.05.2024 | 14:10
22.05.2024 | 13:10
22.05.2024 | 12:10
22.05.2024 | 11:10
21.05.2024 | 15:10
21.05.2024 | 14:10
21.05.2024 | 13:10
21.05.2024 | 12:10
21.05.2024 | 11:10
20.05.2024 | 15:10
20.05.2024 | 14:10
20.05.2024 | 13:10
20.05.2024 | 12:10
-
Հասցե` Հայաստան, 0023, Երևան, Արշակունյաց 2
Հեռ: +374 (10) 06 06 23 (413, 414), +374 (99) 53 58 26
Էլ. փոստ` armv12@mail.ru -
2010-2011 © Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են:
Մեջբերումներ անելիս հղումը armversion.com-ին
պարտադիր է: Կայքի հոդվածների մասնակի կամ
ամբողջական հեռուստառադիոընթերցումն
առանց armversion.com-ին հղման արգելվում է: -
Կայքում արտահայտված կարծիքների համընկնումը
խմբագրության տեսակետի հետ պարտադիր չէ:
Գովազդների բովանդակության համար
կայքը պատասխանատվություն չի կրում:
Բոլոր իրավունքները պաշտպանված են: Copyright “Armversion.com” 2010.