Շաբաթվա թատերականացված «երկխոսությունների» արանքում մնաց մի ամսաթիվ, որը ոմանց համար տարեդարձ է, իսկ շատերի համար` տարելից: Խոսքը օգոստոսի 4-ի մասին է, երբ լրացավ 21 տարին այն օրվանից, երբ Լևոն Տեր-Պետրոսյանն ընտրվեց ՀՀ Գերագույն խորհրդի նախագահ և փաստացի սկսեց իր իշխանավարությունը: Ոմանք նրա ընտրության օրը համարում են ազատության օր, քանզի այդ օրը պաշտոնապես ավարտվեց կոմունիստների իշխանությունը: Բայց շատերը մատնանշում են, որ այդ օրը սկսվեց բեսպրեդելի իշխանությունը, որը մինչ այսօր չի ավարտվել:

Բայց պատմական առումով տարբերություն չկա` այդ օրը Տեր-Պետրոսյա՞նը կընտրվեր, թե՞ Վլադիմիր Մովսիսյանը: Միևնույն է` Հայաստանը հռչակվելու էր անկախ, միևնույն է` լինելու էր անկախության հանրաքվեն: Ու նույնիսկ ամսաթվերը չէին փոխվելու: Նույն սեպտեմբերի 21-ը տոնելու էինք որպես անկախության օր: Լինելու էր ընդամենը մեկ տարբերություն` մեկով պակաս էր լինելու այն սոված ոհմակների քանակը, որ մինչև հիմք քամել են մեր երկիրը:

Իսկ առաջին ոհմակն ամենասովածն էր, ու այնքան էր շտապում կշտանալ, որ երկրի ամբողջ արդյունաբերությունը շտապեց վաճառել որպես մետաղաջարդոն, այն էլ` առաջին պատահածին: Եվ եթե այդ ոհմակը չլիներ, Խորհրդային Հայաստանի ներուժը չէինք կորցնի, ու այսօր մեր զարգացման մակարդակը չէր զիջի Լիտվային կամ Էստոնիային: Այսօր ճգնաժամային իրավիճակում սրանց հետ էինք համեմատվելու, այլ ոչ թե Ֆորբսի մատնանշած աֆրիկյան ցեղերի… Իսկ սովածների աչքը կշտացնելու, Վանոյի նմանների ծակ շալվարի բարդույթը բուժելու վրա ծախսեցինք այնքան ռեսուրս, որ էլ դու սուս… Ինչևէ, ցանկացած սրբությունից զուրկ և Արցախը սակարկության հանող սովածների առաջին գեներացիայից ազատվեցինք 1998-ի փետրվարին: Բայց չխուսափեցինք այդ գեներացիայի արդյունքից` 4 դասարանի կրթություն ունեցող օլիգարխիայից: Այդ աղբից չհամարձակվեց ձերբազատվել Ռոբերտ Քոչարյանը, ընդհակառակը, նա գերադասեց հենվել դրա վրա, ու արդյունքում ունենք այն, ինչ ունենք: Դրանցից չնչին մասը կարողացավ գիտակցել, որ ինքը զիբիլ է, և շտապեց զավակների սերնդին կրթել: Եվ այսօր ունենք իշխանություն, որը իր որոշումների հալալ կեսն ընդունելիս հարկադրված է հիմնվել այդ զիբիլի շահերի վրա…

Ու ի՞նչ ունենք այսօր` երկխոսություն կոչվող աբսուրդ: Զիբիլի իշխանության հիմնադիրները «երկխոսում» են զիբիլի իշխանության հարկադրաբար հենվող վարչակարգի հետ:  Եվ հիմնադրները պահանջում են… արտահերթ ընտրություններ, որպեսզի իրենք լինեն զիբիլի շահերի գերիշխանության վրա հիմնված վարչակարգի հենասյուները, այլ ոչ թե այսօրվա վարիչները: Ինչպիսի՛ աբսուրդ: Ինչն ինչով են առաջարկում փոխել խեղճ ժողովրդին, երդվելով ժողովրդավարությամբ: Ախր ի՞նչն ինչով եք ուզում փոխել` ձեռի հետ կերակրելով սովածների և աբիժնիկների նոր գեներացիային: Բա արժի՞…

Ու հիմնադիրների և յոլա տանողների ներկայացուցիչները մոգոնեցին «երկխոսություն», որից անչափ գոհ են տարատեսակ եվրոպաները, բայց որից ոչինչ չի ստանում մեր երկիրն ու ժողովուրդը: Լևոն-Տեր-Պետրոսյանը իր ելույթի սկզբում հենց այդ եվրակառույցների գոհունակությունը մատնանշեց որպես «հսկայական օգուտ», շարժելով Ալիկ Արզումանյանի բուռն վրդովմունքը: Լավ է, կոալիցիայի խելքը հերիքեց չընդունել աբսուրդի մասնագետ Դավիթ Շահնազարյանի առաջարկությունը և «երկխոսությունները» ամեն օր անցկացնելու փոխարեն բավարարվել շաբաթը երկու անգամ տրվող անիմաստ ներկայացումներով:

Հիմա ինչ, ոգևորվենք կամ տխրե՞նք չեղած արտահերթ ընտրությունների քննարկումով կամ չքննարկումով: Ինքը հարցադրումը իդիոտիզմի գագաթնակետ է: Ընտրությունը, լինի հերթական կամ արտահերթ, ամբողջովին պայմանավորված է ձայներ հաշվողներով: Հաշվողներն այսպես թե այնպես չեն փոխվելու, և սին են ՀԱԿ-ի հույսերը, որ հաշվողներին իրենք են նշանակելու կամ հաշվողները կատարելու են իրենց կամքը: Նույնիսկ եթե լինի անհնարինը, և նշանակվեն արտահերթ ընտրություններ, պարզապես կրկնվելու է Վրաստանի պատմությունը, երբ Սահակաշվիլին արտահերթ ընտրություններին զրոյացրեց վրաց բավականին լուրջ ընդդիմադիրների ուժերը… իսկ մեզանում ախր սրանք այդպիսի դեպքում կպարտվեն 99-1 հաշվով ու նույնիսկ ԱԺ չեն մտնի…

Ինչևէ, քանի որ երկու կողմն էլ օգտապաշտ են, «երկխոսություն» կոչվող իդիոտիզմը կավարտվի առավելագույնս սեպտեմբերի կեսերին: Այդ ժամանակ հանրությունն ազատ շունչ կքաշի, որ ավարտվեց իրեն էշի տեղ դնելու փուլը… Հա, ինչ վերաբերում է Նիկոլի համեմատությանը, թե ՀԱԿ-ի ընթացքը նման է Տ կլասի Մերսեդեսի: Ախր և իրենց, և կոալիցիայի ընթացքը նման է այն կլասի Մերսեդեսին, որի ղեկի վրա քաշած է մայրուղու վրա որոշակի գնով կանգնածի, կներեք, տռուսկը: Ախր երկուսն էլ նույն զիբիլն են, ու երկուսն էլ մարմնավորում են զիբիլի իշխանությունը:

Շաբաթվա Վարկածները քննեց ԱՐՍԵՆ ՎԱՀԱՆՅԱՆԸ