Իրանում տեղի ունեցած ընտրությունների, Հայաստան—Իրան, Ադրբեջան-Իրան, հարաբերությունների մասին «Հայկական Վարկածը» զրուցեց ԵՊՀ իրանագիտության ամբիոնի վարիչ պրոֆեսոր Գառնիկ Ասատրյանի հետ

―Ինչպիսի փոփոխություններ են սպասվում Իրանում նախագահական ընտրություններից հետո:

Փոխվել է ամբողջությամբ կառավարության կազմը, որտեղ ընդգրկված են լուրջ մարդիկ: Ռոհանին իր նախորդից տարբերվում է նրանով, որ վայելում է եւ՛ ժողովրդի, եւ՛ երկրի ղեկավար Այաթոլա Խամենեիի վստահությունը: Դա շատ կարեւոր հանգամանք է: Հարկ է նշել, որ նա, լինելով բարձրաստիճան հոգևորական, նաև փորձված քաղաքագետ է, հավասարակշռված արտաքին քաղաքականություն վարելու կողմնակից: Հիրավի, որպես երկրի նախագահ Ռոհանին այսօր Իրանի համար լավագույն տարբերակն է:

―Վերջերս լրատվամիջոցների ուշադրության կենտրոնում Ադրբեջան-Իրան հարաբերությունների սրացումն էր:

Հարաբերությունների սրումն ավելի խորքային պատճառ ունի՝ Ադրբեջանի ծավալապաշտական դիրքորոշումը Իրանի հյուսիսային նահանգների հանդեպ: Դա չի կարող չանհանգստացնել Իրանին: Սահմանին տեղի ունեցող պատահարները, վիզային ռեժիմի խստացումները եւ այլն զուտ երկրորդական բնույթ ունեն, դրանք հետևանք են և ոչ՝ պատճառ: Ադրբեջանի այս ծավալապաշտական նկրտումները հանգում են Իրանի պատմության և մշակույթի յուրացման փորձերին նաև:

―Ինչպիսի՞ն է իրանական կողմի պատասխանը:

Իրանում հասկանում են, իհարկե, հյուսիսից սպառնացող վտանգը և ջանում են իրենց միջոցներով չեզոքացնել այն: Սակայն կրոնական գործոնը որոշակիորեն խոչընդոտում է Ադրբեջանի ծավալապաշտական նկրտումներին ու Իրանի հանդեպ տարածքային հավակնություններին ադեկվատ պատասխանելուն:

―Որո՞նք են ներկայումս հայ-իրանական հարաբերությունների թույլ կետերը, որոնք ամրացման կարիք ունեն:

Առաջին հերթին, իհարկե, երկաթգծի կառուցումն ու ճանապարհների նորոգումը, որոնք շատ կարեւոր են հատկապես տնտեսական հարաբերությունների զարգացման տեսանկյունից: Անհրաժեշտ է զարկ տալ մշակութային ու գիտական կապերի զարգացմանն ու ամրապնդմանը: Այդ մասին ավելի շատ խոսվում է, բայց գործ առանձնապես չի արվում: Երբեք չպետք է պայմանավորել հայ-իրականական հարաբերությունները իրանա-ադրբեջանական հարաբերություններով: Սա երևույթ է, որը դիտելի է Իրանի արտաքին քաղաքականության մեջ: Այսպես ասած, հավասարակշռություն պահպանելու միտումը ոչինչ չի տալու Իրանին. Ադրբեջանը միշտ մնալու է էությամբ հակաիրանական պետական կազմավորում: Այդ երկրի բնակչության շիա լինելու փաստի վրա հենվելը պատրանք է լոկ. կրոնը Ադրբեջանում վաղուց դադարել է քաղաքական լուրջ գործոն լինելուց: Թյուրքիզմն է Ադրբեջանում ընդունված գաղափարախոսության հիմքը ու, իհարկե՝ դրանից բխող հակաիրանականությունը:

― Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում Ադրբեջանն այսօր, և ի՞նչ հեռանկարներ ունի այդ երկիրը:

Ադրբեջանին առաջիկա տասնամյակում  սպասվում են լուրջ մարտահրավերներ: Դա, նախ և առաջ, նավթի պաշարների՝ մինչև 2019 թ. նախատեսվող սպառումն է: Իսկ ամենակարևորը՝ այդ երկրի ազգային փոքրամասնությունների օրավուր ընթացող կոնսոլիդացիան է, ենթաէթնիկ խմբերի ու կլանների ակտիվացումն ու ինքնության դեֆիցիտի ահագնացող խորացումը: Ադրբեջանին՝ որպես արհեստական պետական կազմավորման, սպառնում է մասնատման հեռանկարը: Եվ, ես վստահ եմ, դա հեռու չէ իրականությունից: