Այս անգամ Բարեփոխումների աջակցության հանրային նախաձեռնության անդամները գլուխ գլխի էին հավաքել պրակտիկ բժիշկների՝ քննարկելու առողջապահության ոլորտի խնդիրներն ու հնարավոր լուծումները:

Այս ոլորտի խնդիրները շատ էին ու հրատապ: Հստակ գաղափարներ, հնարավոր լուծումներ ու առողջ քննարկում էր անհրաժեշտ: Բարեփոխումների աջակցության հանրային նախաձեռնության անդամների կողմից պարբերաբար կազմակերպվող քննարկման թեմաները բազմապրոֆիլ են և հասարակական մեծ հնչեղություն են պահանջում:

Օրթոպեդիայի և վնասվածքաբանության գիտական կենտրոնի Մանկական վնասվածքաբանության ու Օրթոպեդիայի բաժանմունքի ղեկավար Արա Այվազյանը առողջապահական ոլորտի ներկայիս վիճակը համեմատեց բաց ծովում խախուտ նավով լողալու հետ.

— Մենք մեր ժամանակը ծախսում ենք նավում չխորտակվելու վրա: Բոլոր որոշումները ժամանակավոր, պոպուրիստական են: Մենք չգիտենք ու՞ր ենք գնում: Ինչպես ասում են <Королья делает Свита>. Առողջապահական ոլորտի ղեկավարները չպիտի մոռանան՝ ովքեր են իրենց կողքին: Առողջապահական ոլորտի գերխնդիրը պիտի լինի այն հարցի պատասխանը, թե մենք ու՞ր ենք գնում:

Ակնաբույժ Սահակ Դաշյանը ծովի թեման շարունակեց ու թիերը մի կողմ դնելով՝ հավելեց.

• Առողջապահության ոլորտը նավի վրա է: Բայց խնդիրն այն է, որ մենք ճանապարհային քարտեզ չունենք՝ չգիտենք ու՞ր ենք գնում: Մենք պետք է օրինակ վերցնենք համաշխարհային փորձից, ֆիքսենք մոդելները:

Առողջապահության նախարարության ճանապարհը հստակ չքարտեզագրելու հարցը բանախոսներից մի քանիսը բացատրեցին նրանով, որ համակարգ չկա: Քանկոր ԲԿ Սրտի վիրաբուժության ծառայության ղեկավար Ավետիս Ահարոնյանը հետևյալ կերպ մեկնաբանեց խնդիրը.

• Մեր համակարգը լավը չի: Պիտի քանդվի, նորից կառուցվի: Դա գալիս է նաև հիվանդների ոչ գրագետ լինելու փաստից: Այդ կապակցությամբ որոշակի միջոցառումներ է անհրաժեշտ կազմակերպել: Թերկրթված հասարակության և անպաշտպան բժշկի միջև համագործակցությունը առողջ պտուղներ տալ չի կարող:

1990-1991 թվականների ՀՀ առողջապահության նախարար, այժմ Ոսկրածուծի դոնորների հայկական ռեեստրի բժշկական տնօրեն Միհրան Նազարեթյանը փաստեց, որ Հայաստանում կան բավական զարգացած բժշկական ծառայություններ, բայց ընդհանուր համակարգի մեջ լուրջ բացթողումներ նկատեց: Միհրան Նազարեթյանը առողջապահական ոլորտի բացթողումները դեռ 90-ական թվականների մնացուկներ համարեց: Շեշտեց նաև այն, որ ինքն իր մեղքի չափաբաժինն ունի: Առաջարկեց առողջապահական ոլորտի համակարգը հստակ տարանջատել 4 կոմպոնենտի.

• Չկա իդեալական առողջապահական համակարգ, բայց կարող է լինել համակարգային մոտեցում: Դա իրենից ներկայացնում է հետևյալ չորս կոմպոնենտների համադրումը
• Ղեկավարություն
• Ծառայություններ
• Ֆինանսավորման բլոկ
• Ռեսուրսներ

Բարեփոխումների աջակցության հանրային նախաձեռնության կազմակերպած քննարկման մասնակիցները առողջապահական հստակ համակարգ չունենալուց բացի վեր հանեցին ոլորտի արդիական այլ հարցեր ևս. բժշկական պարտադիր ապահովագրություն, բժշկական տուրիզմ, բժիշկների որակավորման համակարգի ստեղծում, բժշկի վարկանիշի բարձրացում և այլն:

«Ջավախք» հիմնադրամի նախագահ Արտյուշ Գրիգորյանը քննարկան ընթացքում կարևոր հարց բարձրացրեց.

• Ինչու՞ միևնույն անալիզը նույն օրը տարբեր կլինիկաներում հանձնելու դեպքում միանգամայն տարբեր ցուցանիշներ են գրանցվում:

Բժիշկները դա բացատրեցին նրանով, որ օրվա տարբեր ժամերին մարդու հուզական վիճակը տարբեր է, ինչից կարող է առաջանալ ցուցանիշի տարբերություն: Ոչ պակաս հուզական շեշտով նրանք փաստեցին, որ պոլիկլինիկաների լաբորոտորիաները, մեղմ ասած, լավ վիճակում չեն: Բժիշկները նշեցին, որ Առողջապահության նախարարն իր սկզբնական ելույթներում արդեն բարձրացրել է ստանդարտիզացիայի հանձնաժողով ստեղծելու հարցը, այսինքն՝ լաբորոտորիաները պետք է բերել մի ստանդարտի:

Տեխնոլոգիական առաջընթաց քալերը առողջապահական ոլորտում, ըստ բժիշկների, չեն կարող բերել ծառայությունների էժանացման: Որակի համար, վճարել է պետք: Իսկ այդ հարցի լուծման գերակայող կողմը կապեցին բժշկական ապահովագրության հետ:

Քննարկման մասնակիցները չմոռացան փաստել, որ Հիպոկրատի երդում տվածներն էլ են մարդ. կարող են սխավել՝ ոչ մեծ հարցերում:

Հանրապետական հիվանդանոցի վիրաբուժական գծով տնօրեն Արսեն Գրիգորյանը հավելեց.

• Պետք է հստակ տարանջատել բժշկական սխալ և բժշկական անփութություն տերմինները: Այս հարցում իրավական մոտեցումն է պակասում: Մենեջմենթը պիտի խորացնել:

Քննարկման մասնակիցները՝ բժիշկները, օլիմպիական խաղաղություն արտահայտող դեմքերով փաստեցին.

• Բժիշկ «չեմպիոններին», ըստ արժանվույն, չեն մեծարում: