Արցախի պաշտպանության նախարարությունը տարածեց տեղեկություն Ադրբեջանի անօդաչու սարքերի կիրառման մասին, ըստ որի, ադրբեջանական զինուժը անօդաչուներով հայկական դիրքերի ուղղությամբ արձակել է ականանետի արկ եւ սովորական բաժակի մեջ կաղապարված ձեռքի նռնակ: Հարվածները եղել են առաջնագծի նույն ուղղության տարբեր հատվածների վրա:

Ադրբեջանի անօդաչուների այդ հարվածներից հայկական կողմը բարեբախտաբար չունի մարդկային կորուստ:

Հարվածային անօդաչուների կիրառումը փաստորեն հաջորդել էր Կրակովում Նալբանդյան-Մամեդյարով հանդիպմանը, որ տեղի ունեցավ հունվարի 18-ին: Հանդիպումից հետո հայտարարվեց, թե կողմերը համաձայնություն ունեն ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցչի մոնիտորինգային հնարավորությունն ընդլայնելու հարցում:

Շփման գծում Ադրբեջանի գործողությունները գրեթե միշտ կապվում են բանակցային գործընթացի այս կամ այն հանգրվանի հետ: Կապը բացառելն անշուշտ դժվար է, սակայն փաստ է նաեւ, որ Բաքուն առաջնագծում հրադադարի խախտման գնում է նաեւ այն ժամանակ, երբ չկա բանակցային մոտալուտ որեւէ հանգրվան, հանդիպում կամ համանախագահների այց: Հետեւաբար խիստ հարաբերական է առաջնագծում Բաքվի գործողությունների եւ բանակցային գործընթացի ժամանակագրական կապը:

Միաժամանակ կասկածից վեր է, որ առաջնագծում Բաքվի վարքագիծը կապ ունի ընդհանրապես քաղաքական կամ ռազմա-քաղաքական իրավիճակի հետ, որ առկա է թե Արցախի խնդրում, թե տարածաշրջանում: Այստեղ տեղի են ունենում տրանսֆորմացիոն գործընթացներ, որոնց առանցքային մեկնակետ էր ապրիլյան պատերազմը եւ դրանում Ադրբեջանի ռազմավարական ձախողումը:

Թե առաջնագծում, թե այսպես ասած բանակցային գործընթացում տեղի են ունեցել կամ առնվազն սկսվել են խորքային փոփոխություններ, որոնք էապես սահմանափակել են Ադրբեջանի ռազմական կամ ռազմա-քաղաքական դիվանագիտության հնարավորությունը:

Դրա միջոցով Բաքվին հնարավոր է եղել որոշակիորեն առաջ բերել հրադադարի պահպանման միջազգային մեխանիզմների ներդրման օրակարգի քննարկումներում, մյուս կողմից սակայն ակնհայտ է, որ Ադրբեջանը պարբերաբար փորձելու է գտնել սողանցք, որի միջոցով կարող է վերականգնել ռազմական դիվանագիտության հնարավորությունը:

Ներկայում դա բարդ է, սակայն կասկածից վեր է, որ Բաքուն չի հանձնվելու եւ փորձելու է նորանոր մեթոդներ: Ըստ ամենայնի, հունվարի 20-ին առաջնագծում անօդաչուների կիրառումն այդ փորձի դրսեւորում է, եւ Բաքվի առանցքային նպատակը եղել է ոչ թե բանակցային գործընթացի վրա ազդելը, այլ ռազմարդյունաբերական փորձարկումը:

Անօդաչուների կիրառման առանձնահատկությունը, դատելով Արցախի ՊՆ հաղորդագրությունից՝ ընդհուպ զավեշտալի առանձնահատկությունը, թերեւս հուշում է, որ Ադրբեջանը փորձարկել է իր մշակումների արդյունքը: Դեռեւս ամիսներ առաջ եղան տեղեկություններ, որ Բաքուն քայլեր է ձեռնարկում անօդաչու սարքերի արտադրություն սկսելու ուղղությամբ:

Միեւնույն ժամանակ ուշագրավ է, որ դա եղավ Իսրայելից ձեռք բերած անօդաչուների հետ կապված աղմկոտ պատմությանը զուգահեռ, որի վերաբերյալ Իսրայելի ՊՆ-ն սկսեց քննություն, եւ դադարեցվեցին մատակարարումներն Ադրբեջան:

Չի բացառվում, որ Բաքուն փորձում է այլեւս ստեղծել իր անօդաչուները, ասպես ասած ռեգիոնալ զարգացումներից իր ռազմա-տեխնիկական «անկախությունն» ապահովելու համար:

Միեւնույն ժամանակ, խոսքն իհարկե զուտ անօդաչուների մասին չէ, այլ ռազմարդյունաբերական ընդհանուր քաղաքականության:

Բաքուն փորձում է այդպիսով Հայաստանին նոր մարտահրավե՞ր նետել, թե՞ ստիպված է արձագանքել իր շուրջ ստեղծված վիճակին, ռազմա-քաղաքական արգելակող գործոններին եւ ի վերջո հայկական կողմի նետած ռազմարդյունաբերական մարտահրավերին:

Դեկտեմբերի սկզբին Սերժ Սարգսյանը քառօրյա այց կատարեց Արցախ, որի ընթացքում հայտարարվեց, որ նրան են ներկայացվել հայկական նոր զինատեսակների մշակումներն ու դրանց հնարավորությունը:

Նկատելի է, որ չավարտված պատերազմը թեւակոխում է նոր փուլ՝ ռազմարդյունաբերական դիմակայության կամ ռազմարդյունաբերական դիվանագիտության փուլ: Արցախյան առաջին պատերազմից հետո հրադադարի երկու տասնամյակի ընթացքում հայկական կողմը խաղաղության մրցակցությունում գործնականում միշտ եղել է Ադրբեջանի «հետեւից հասնողի» դերում, ինչն էլ ի վերջո հանգեցրեց ապրիլյան քառօրյայի:

Դրանից հետո հռետորաբանության մեջ շրջանառության մեջ մտավ խաղաղության համար «վաղվա պատերազմին» պատրաստվելու անհրաժեշտությունն ու հրամայականը, քանի դեռ Ադրբեջանը շարունակում է իր քաղաքականությունը կառուցել ագրեսիայի վրա: Այդ պայմաններում խաղաղությունը պահելու միակ գործուն միջոցը իսկապես դառնում է «վաղվա պատերազմին» պատրաստվելը, այսինքն, ի տարբերություն նախաապրիլյան երկու տասնամյակի, նվազագույնը հաջորդ տասնամյակում կամ տասնամյակներում Ադրբեջանից առաջ քայլելը: Ռազմարդյունաբերությունն այդ տեսանկյունից լինելու է ոչ միայն ռազմա-տեխնիկական, այլ նաեւ ռազմա-քաղաքական առանցքային գործոնը:

armversion.am