Կանադական ընկերության գործարքը՝ Ադրբեջան զրահավոր փոխադրիչ մեքենաների արտահմանման վերաբերյալ և ռազմական նշանակության  այդ ավտոմեքենաների համատեղ արտադրությունը խորհրդային նախկին՝ նավթով հարուստ այդ երկրում, դարձյալ հարցեր է բարձրացնում Կանադայում`արտադրանքի արտահանման արդյունավետության տեսակետից, գրում է Radio Canada International-ը (RCI):

Տորոնտոն, որը մտնում է INKAS Armored Vehicle Manufacturing-ի կազմի մեջ, գործարք է կնքել Ադրբեջանի ներքին գործերի նախարարության հետ, համաձայն որի՝ ընկերությունն արդեն Ադրբեջանին է մատակարարել մի քանի կանադական  զրահավոր փոխադրիչ մեքենա (APCs, БТР): «Մասնավոր ընկերությունը նաև համատեղ ձեռնարկություն է ստեղծել ադրբեջանական ընկերության հետ՝ զրահավոր փոխադրիչ մեքենաներն Ադրբեջանի տարածքում արտադրելու համար, որը հակամարտության մեջ է հարևան Հայաստանի հետ ԽՍՀՄ-ի փլուզումից ի վեր:

Ադրբեջանը շատ եզակի երկիր է աշխարհագրական տեղադրության, աշխարհաքաղաքական մարտահրավերների տեսակետից, քանի որ գտնվում է Իրանի, Հայաստանի և Թուրքիայի միջև»,- ասում է Ռոման Շիմոնովը՝ INKAS-ի մարքեթինգի և բիզնեսի զարգացման փոխնախագահը:

Շիմոնովը նաև նշանակվել է AZCAN Defense Solutions համատեղ ձեռնարկության գլխավոր տնօրեն: «Նրանք ունեն ռեսուրսներ, ավելի շատ, քան մյուս երկրները և  նրանք ցանկանում են ունենալ կարևոր լուծումներ պաշտպանական տեսակետից և ոչ միայն՝ նրանք ցանկանում են պաշտպանել իրենց սահմանները»,- ասում է նա:

Շիմոնովն ասում է, որ ընկերությունը ամբողջությամբ հետևում է կառավարության օրենքներին, որոնք վերաբերում են ռազմական արտադրանքի արտահանմանը:

«Մենք չենք կարող ոչինչ վաճառել՝ առանց ստանալու արտահման վերահսկողության գրավոր թույլտվությունը, և մենք մեկ անգամ դա ստացել ենք, գիտենք, որ Կանադայի իշխանությունը ստուգել ու հավանություն է տվել դրան»,- ասում է նա:

Global Affairs Canada-ն դաշնային դեպարտամենտ է, որը պատասխանատու է ռազմական նշանակության զինատեսակների ու ապրանքների արտահանման թույտվության համար:

Դեպարտամենտը տեղեկացրել է, որ բոլոր երկակի նշանակության ապրանքների արտահանման թույլտվությունների ստացման հայտերը գնահատվում են յուրաքանչյուր կոնկրետ դեպքի համար՝ կոնկրետ ապրանքների համար: «Տարածաշրջանային խաղաղությունը և կայունությունը, այդ թվում՝ քաղաքացիական հակամարտությունը և մարդու իրավունքները, ինչպես նաև արտահանվող արտադրատեսակների չարտոնված փոխանցումը կամ արտահոսքը ակտիվորեն դիտարկվում են»,- ասում է Global Affairs-ի խոսնակ Նատաշա Նիսթրոմը:

Այնուամենայնիվ, Կանադայի դաշնային կառավարությունը  INKAS-ին տրամադրել է թույլտվություն՝ արտահանել զրահավոր փոխադրիչ մեքենաներ՝ չնայած այն բողոքներին, թե Ադրբեջանում մարդու իրավունքների վիճակը վատ է:   «Կանադան և Ադրբեջանը օգուտ են քաղում փոխադարձ հետաքրքրություն ու մտահոգություն ներկայացնող հարցերի շուրջ համագործակցությունից», — ասել է Նիստրոմը՝ հավելելով, թե իրենք անհանգստացած են Ադրբեջանում հիմնարար ազատությունների ճնշումից, մասնավորապես լրագրողների ու իրավապաշտպանների նկատմամբ:

Այնպիսի կազմակերպություններ, ինչպիսիք են Amnesty International-ը և d Human Rights Watch-ը, քննադատում են  Ադրբեջանում մարդու իրավունքների վիճակը՝ վերջiնիս մեղադրելով այլախոհների ձայները լռեցնելու մեջ:

2015թ. նոյեմբերին Ադրբեջանի ոստիկանությունը օգտագործեց իսրայելական արտադրության զրահավոր փոխադրիչ մեքենաներ, որոնք նման է INKAS-ի արտադրանքին, և որը Նարդարան քաղաքում դարձավ 6 մարդու մահվան պատճառ, հարյուրավորները ձերբակալվեցին:

2016թ. ապրիլին Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև հակամարտությունը դարձյալ բռնկվեց ու վերածվեց քառօրյա պատերազմի՝ խախտելով 1994թ. կնքված զինադադարը: Հայաստանը վերահսկում է հայկական բնակչությամբ Լեռնային Ղարաբաղը և հարակից տարածքները:

Ի հավելումն՝ գրեթե ամեն օր զեկույցներ են հրապարակվում Հայաստանի և Ադրբեջանի ուժերի միջև  բախումների, դիպուկահարների կրակոցների, հրետանու, դիվերսիոն ներթափանցումների մասին այդ վիճահարույց շրջանում: Ինչպես հայտնում է  Խաղաղության հիմնախնդիրների հետազոտման Ստոկհոլմի միջազգային ինստիտուտը (Stockholm International Peace Research Institute, SIPRI), Ադրբեջանը անցած երկու տասնամյակներին իր նավթից և գազից ստացած եկամուտներից 30 միլիարդ դոլար ծախսել է ռազմական ոլորտի վրա՝ գնելով բարձր տեխնոլոգիական զենքեր Ռուսաստանից, Իսրայելից, Թուրքիայից, Ուկրաինայից և Պակիստանից:

«Նրանք զգում են, որ իրենց հողատարածքի մեծ մասը գրավյալ է և ցանկանում են մրցունակ լինել սարքավորումների տեսանկյունից, այդ պատճառով էլ նրանք ցանկանում են պաշտպանել իրենց զինվորներին և նրանց մատակարարել իրենց արտադրության  լավագույն արտադրանքը, մենք, անկասկած, կարող ենք առաջարկել մի շարք լուծումներ, շատ արդյունավետ լուծումներ»,- ասում է Շիմոնովը:

Միևնույն ժամանակ, նա պնդում է, որ INKAS-ը չի արտադրում ռազմական նշանակության տրանսպորտային միջոցներ:

Նյութի աղբյուրը ` Newsbook.am