Ադրբեջանում հերթական լաչառության պատճառ են գտել…Ռուսաստանյան արագ և սառեցված սննդի արտադրության մեջ մեծ համբավ ունեցող “4 сезона” ձեռնարկությունը, սառեցված “բոզբաշ” ճաշատեսակ է վաճառում,որը գնորդին ներկայացվում է որպես հայկական ճաշատեսակ…Բաքվում շատ են վրդովված հայերից,որոնք հանդգնել են իրենց “մարմնավաճառային” ճաշը սեփականաշնորհելուց…Ադրբեջանական կայքերից մեկն այս առումով իր դժգոհությունը ներկայացնելով և սեփական ընթերցողներին ապացուցելու համար,որ բոզբաշը ադրբեջանական ճաշատեսակ է ավելի լավ բան չէր հնարել,քան թարգմանել էր բոզբաշ բառի արմատը…

Ազերի-թուրքերը գտնում են,որ “մարմանվաճառային ” ճաշ հայերը չեն կարող ունենալ…Հաջորդ փաստարկն էլ այն է,որ 1940 թ-ին հրատարակված “Ադրբեջանական խոհանոց” գրքում վերը նշված ճաշատեսակը ներկայացված է որպես ադրբեջանական խոհանոցի բաղկացուցիչ մաս…

Զավեշտալին այն է,որ ադրբեջանական խոհանոցի մասին առաջին գիրքը գրել են…….չզարմանաք՝ Մեսրոպյանը և Սխիրթլաձեն…Չնայած,չեմ էլ զարմանում,քանի որ ընդամենը 26 տարին բոլորած ադրբեջանցի ազգը դեռ գրագետ և բանիմաց ներկայացուցիչներ չուներ,և Մոսկվայից իջեցված այսպիսի հրահանգները կատարելու համար ադրբեջանցիների փոխարեն պետք է անեին այլազգիները…Այսպիսով,հայերի և վրացիների շնորհիվ ձևավորվեց նաև ադրբեջանական խոհանոցը,մինչև ադրբեջանցիները չմեծացան և չսկսեցին սեփականաշնորհել հայերի,վրացիների,պարսիկների և այլ ազգերի խոհանոցները և ոչ միայն…
Իմ սուբյեկտիվ կարծիքով,հայտնի խոհարար Մեսրոպյանը չի սիրել բոզբաշը և դրա համար էլ այն նվիրել է մեր արևելյան հարևաններին…
Անդևրադառնալով այս “բոզբաշային” պատմությանը “Ադրբեջանական խոհանոցի ազգային ասոցիացիայի” նախագահ Թաիր Ամիրասլանովը հայտարարել է,որ նա տեղյակ է այս դեպքի մասին և այդ ամենում մեղադրել է նույն ադրբեջանցիներին,որոնք չեն գովազդումն սեփական երկրի խոհանոցը…Ամիրասլանովը բողոքել է,որ ՌԴ տարածքում գործող շատ ադրբեջանական ռեստորաններում լավաշը ներկայացվում է որպես հայկական հացի տեսակ…Իսկ մի անգամ էլ ազերի խոհարարը “սարսափելի” մի փաստի հետ է առնչվել,երբ Ռուսաստանի տարածքում գտնվող մի ադրբեջանցու ռեստորանում հայերը տոնել են Խոջալուում տարած հաղթանակը…
Իզուր է ազերի խոհարար Ամիրասլանովը բողոքում ՌԴ-ում ապրող համերկրացիներից…Նրանցից շատերը բավական հեռու են ալիևյան քարոզչությունից և զոմբիացած չեն…Բացի այդ, հասարակ ադրբեջանցին շատ լավ գիտի,որ իր ազգն ընդամենը 98 տարեկան է և բազմադարյան պատմություն չունի՝ինչպես իրենց ուզում են համոզել որոշ բաքվեցի տկարամիտներ…Ազերիները շատ լավ գիտեն,որ ո՛չ լավաշը,ո՛չ բոզբաշը,ո՛չ տոլման և շատ այլ ճաշատեսակներ չեն պատկանում քոչվոր թուրքերին,այսինքն՝իրենց…Բազմաթիվ ադրբեջանացիներ նույն Արցախը իրենցը չեն համարում…Երևի հենց նրանցից է նաև այդ ազերի ռեստորանատերը,ով թույլ է տվել իր ռեստորանում տոնել Խոջալուի կրակակետի ոչնչացման տարեդարձը…
Խղճուկ թուրք-ազերին չի ուզում հասկանալ,որ այն ինչ ինքն իրենն է համարում շատ վաղուց տերեր ունեն,քանի որ 11-12 դդ-ում այստեղ հայտնված թուրքը,իսկ 1918 թ-ին “ծնված” ադրբեջանցի ազգը արարիչ և ստեղծագործող չէ..Նրանց մենաշնորհը թալանն է,սպանդ կազմակերպելը և ոչնչացնելը…
Ի դեպ,ժամանակն է,որ վերջապես ձերբազատվենք ճաշատեսակների և ոչ միայն ,թուրքական անուններից,որոնք սկսել են արմատավորվել թուրքերի և պարսիկների տիրապետության տարիներին…Դրանք ունեն իրենց իրական և ավելի հին՝հայկական անվանումները…Վառ օրինկաը՝Արցախն է…

Գագիկ Համբարյան