«Լրագրի» զրուցակիցն է ԼՂՀ ինքնապաշտպանական մարտերի առաջին հրամանատար Արկադի Կարապետյանը

Պարոն Կարապետյան, 25 տարի առաջ ազատագրվեց Շուշին։ Ի՞նչ զգացողություն ունեիք 25 տարի առաջ այս օրը, ի՞նչ դրվագ կպատմեք այդ դեպքերից։

Օրվա ամենակարևոր դրվագներից մեկն այն էր, որ իմ ուղղությամբ զինվորներ կային, որոնք զենք չունեին, գնում էին իրենց ընկերների հետևից, որ հանկարծ եթե մարդ զոհվի կամ վիրավորվի, իրենք զենքը վերցնեն, շարունակեն կռվել։ Հենց այդպիսի ոգևորություն էր այն ժամանակ։ Մեր սերունդը և այս նոր սերունդը տարբեր են, տարբեր է դաստիարակությունը, նաև միջավայրը, որտեղ մեծացել են, և հիմա մեր փորձը, այս երիտասարդների եռանդը պետք է միացվեն և մեր բոլոր հարցերը լուծվեն, մեր հայրենիքը հետ վերցնենք և ազատագրենք այն, ինչ մնացել է։ Մեր գլխին կախված սրից պետք է ազատվենք, իսկ դա վաղ թե ուշ պետք է անենք, ու ես գիտեմ՝ կանենք։

Արդյոք բոլոր հերոսները հետագայում գնահատվեցին։ Այսօր այդ գնահատանքը կա՞։

Ես այդ հերոս բառը մի տեսակ լավ չեմ ընկալում, ընդունում։ Հայրենիքը պաշտպանելը նորմալ երևույթ է, և ով չի պաշտպանում, նա աննորմալ է։ Մարդը, որ իր ընտանիքը չի պաշտպանում, աննորմալ է։ Այսինքն՝ մեր պայքարը, պատերազմը, թեկուզ ապրիլյան պատերազմը, բոլորը նորմալ երևույթներ են։ Ինչ պարտավոր էինք անել, արվել է, աննորմալն այն է, որ գիտեք՝ ինչ թերություններ են եղել ապրիլին։ Մնացածը նորմալ է, նորմալ է կռվել, զոհաբերվել հայրենիքի համար, բա այդպես պետք է լինի։

Հիմա գնահատվել-չգնահատվելու հետ կապված, տեսեք՝ դուք որ մի օր ինչ-որ բան եք անում, հետո մեկ տարի ասում եք՝ քանի որ, օրինակ, ես այս նյութը գրել եմ, պետք է ինձ ձրի կերակրեք, նման բան չի լինում չէ։ Մարդ պետք է իր ամբողջ կյանքն ապրի, իր առաքելությունը կատարի, ինչ շնորհք տրված է՝ կիսի մնացածի հետ։ Այդքանը։ Կյանքը շարունակվում է, պետք է պայքարն էլ շարունակվի։ Հիմա սպասել, որ որևէ մեկը բերելու է ինչ-որ բան տա, սխալ է, էդպես չի լինում։ Մարդիկ կամ ազգերը որևէ իրավիճակում որ հայտնվում են, հենց այնպես չի լինում՝ կամ արժանի են, կամ փորձություն է։ Եվ պետք է այդ փորձությունն անցնել։ Եթե չեն պայքարում, ուրեմն արժանի են, եթե պայքարում են, ուրեմն փորձության մեջ են։ Այդ փորձության շրջանը պետք է անցնեն և հաղթանակեն։ Եթե դուխները տեղն է, կապ չունի պատերազմի ժամանակ է, թե խաղաղ ժամանակ։ Խաղաղություն աշխարհում չկա, խաղաղություն միայն մարդու հոգու մեջ է լինում։ Խաղաղություն բառը պատրանք է, ամեն մարդ իր մեջ կռվում է ամեն օր, հարևանների հետ կռվում է, քաղաքապետի հետ կռվում է, և այլն (ծիծաղում է)։ Սա էլ յուրահատուկ կռվի ձև է։

Բայց չէ՞ որ պատերազմից հետո այդ հաղթանակի վրա «ձեռքերը տաքացնողներ եղան», շատերը  օգտվեցին հենց այն հանգամանքից, որ կռվել են։

Գիտե՞ք ինչու օգտվեցին, որովհետև մնացածն իրար չպահեցին, որովհետև մնացածը  իրար հետ համախմբված չմնացին, իրար կերան, դրա համար օգտվողն օգտվեց։ Միասին մի ջոկատում կռվում էին, հետո սկսեցին իրար ուտել։ Կարճ ասած՝ շարժման ժամանակ իրար հարգող-սիրող մարդկանց միջև հետո այդ հարգելը, սիրելը չշարունակվեց, և դրա համար օգտվողն օգտվեց։ Շատերը կարծում են, որ արել ենք, հիմա պետք է մեզ բերեն տան, ո՞վ պիտի բերի տա, բայց մինչև վերջին շունչդ պետք է հայրենիքի համար ինչ-որ բան անես, քո ընտանիքի, ընկերների համար։ Պետք չէ նստել, պատրանքներով ապրել, որ քեզ արտոնություններ են տալու։ Բայց եթե արտոնության համար չպայքարես, քեզ ո՞վ է արտոնություն տալու։ Հիմա մեկը որ առաջ է ընկնում, ընկերները չեն ասում՝ այ ախպեր, այդ ի՞նչ գործի ես, որովհետև մի քանի հոգու էլ է հետը տանում, հետո ճանապարհին քցում, իրար հետ չեն կարողանում լեզու գտնել, դրա համար էլ ընկնում են այդ օրը։ Սերն ու հարգանքը երբ վերանում է, այդպես է լինում։ Ուզում եմ ասել, որ այնպես չէ, որ անմեղ ենք բոլորս, բոլորս էլ մեր մեղքի բաժինն ունենք, եթե լավ չի մեզ համար։ Ես ասում եմ ճշմարտությունը, այն, ինչ կա, մեկին դուր կգա, մյուսին դուր չի գա, ինձ չի հետաքրքրում։ Եթե իրար հարգեն, սիրեն, ամեն ինչ լավ կլինի։

շարունակությունը՝ կայքում