2016 թվականի տարեկան զեկույցում Մարդու իրավունքների պաշտպանը հայտնում է, որ Հայաստանի քրեակատարողական հիմնարկներում գերբնակեցման խնդիրը շարունակում է մնալ չլուծված:

2016 թվականին Արդարադատության նախարարության կողմից քայլեր են ձեռնարկվել ՔԿՀ-ների գերբնակեցման խնդիրը լուծելու համար, սակայն այդ քայլերը չեն ենթադրել համաներման, ներման կամ պրոբացիոն ծառայությունների կիրառման տեսքով լուծել խնդիրը, այլ միակ ձևը, որ կարող էր թեթևացնել կալանավայրերը 2016-ին դիտվել է «Արմավիր» քրեակատարողական հիմնարկը շահագործման հանձնելը, ինչը չի լուծել խնդիրը:

ՄԻՊ-ն անդարարձել է, որ 2016 –ին ևս «Նուբարաշեն» քրեակատարողական հիմնարկի ծանրաբեռնվածության խնդրիը չի լուծվել. գրանցվել են դեպքեր, երբ 30-35 քմ մակերեսով խցերում 10 մարդ է բնակվել:

Գերբնակեցման խնդիր է արձանագրվել նաև «Վարդաշեն» քրեակատարողական հիմնարկում: Չեն պահպանվել մեկ անձին բաժին հասնող բնակելի տարածության նորմերը:

ՄԻՊ-ի զեկույցում անդրադարձ է եղել ՔԿՀ-երում տարբեր ՝ բժշկական օգնության ապահովման, սանիտարահիգիենիկ, պահման պայմանների և այլնի վերաբերյալ խախտումների դեպքերին:

Արման Թաթոյանը իր զեկույցում նշել է, որ մտահոգիչ է մնում կալանքը որպես խափանման միջոց կիրառելու հարցը:

Ուսումնասիրելով 2011-2016 թվականների դատարանների գործունեության վերաբերյալ հաշվետվությունը՝ պարզել է, որ 2011 թվականին կալանավորման վերաբերյալ միջնորդությունների ընդհանուր թիվը կազմել է 3262, 2013 թվականին այդ ցուցանիշը կազմել է 3172, 2016 թվականին՝ 2563:

«Կարծում ենք, որ միջնորդությունների բավարարման այսպիսի բարձր շեմն ինքնին վկայում է դատարանների կողմից կալանքի կիրառության հիմնավորվածության կանխավարկածով առաջնորդվելու և կալանքը բացառիկ դեպքերում, այսինքն՝ որպես «վերջին միջոց» կիրառելու կայուն պրակտիկայի բացակայության մասին»,- արձանագրված է զեկույցում:

Անհամեմատ ցածր են կալանավորման միջնորդությունների մասնակի բավարարման դեպքերը (2015 թվականին՝ 11, իսկ 2016 թվականին` 13 դեպք) կալանքի կիրառության պրակտիկայի ընդհանուր պատկերը փոփոխելու առումով:

Ըստ ՄԻՊ-ի զեկույցի մտահոգիչ են նաև կալանքի ժամկետը երկարացնելու մասին միջնորդությունների և դրանց բավարարման քանակական ցուցանիշները:

2016 թվականին ներկայացվել են այդպիսի 1795 միջնորդություն, որոնցից բավարարվել է 1691-ը (միջնորդությունների ընդհանուր թվի 94.2 տոկոսը):

ՄիՊ-ի արձանագրած փաստերը և թվերը բերում են այն համոզման, որ համակարգում իրական բարեփոխումները անհրաժեշտ են:

Աննա Գրիգորյան