Որպես կանոն, պատերազ­մական վիճակներում օբյեկտիվ լրատվությունը երկրորդ պլան է մղվում, և լրատվամիջոցները սե­փական նախաձեռնությամբ դառնում են քարոզչամիջոցներ՝ բոլորը փորձում են միայն ոգևորիչ ու լավատե­սական տեղեկություններ հաղորդել, բոլորը զգուշանում են՝ հանկարծ պատահաբար պետական գաղտնիք չհայտնեն և այլն։

Այդ ամենը հաս­կանալի է՝ երբ առաջին գծում մարտական թեժ գործողություններ են, թիկունքում բոլորն իրենց զինվոր են զգում և փորձում են իրենց զինվորների պես պահել։ Այլ հարց է, որ դա նաև իր բացասական կող­մերն ունի, իրավիճակի մա­սին օբյեկտիվ ինֆորմացիա չունենալով՝ հասարակու­թյունը չի կարողանում ադեկվատ արձագանքել իրավիճակին։ Իշխանու­թյուններն էլ վարպետորեն օգտվում են դրանից և իրենց արած «ղալաթները» թաքց­նում՝ իբր չեն կարող ամեն ինչի մասին բարձրաձայն խոսել, որովհետև ռազմա­կան գաղտնիք է։

Հիմա՝ կոնկրետ օրինակ­ներով։ Տեսեք՝ արդեն տասը օր է բոլորը խոսում են այն մասին, որ ադրբեջանական լայնամասշտաբ հարձակու­մը կասեցնելուց հետո ղա­րաբաղյան բանակն ուր որ է պատրաստվում էր անցնել հուժկու հակահարձակման, բայց ռուսները ստիպեցին հրադադար հաստատել և դրանով իսկ փրկեցին Ադրբեջանին։ Իրականությունն այն է, որ ադրբեջանցիները շատ հզոր հարձակում են սկ­սել, մերոնք էլ հենց հաջորդ օրն անցել են հակահարձակման: Պարզ ասած՝ թշնամին առաջ է եկել այնքան, որքան կարողացել է, մերոնք էլ նրանց ետ են շպրտել այն­քան, որքան կարողացել են։ Այսինքն՝ այնպես չէ, որ եթե հրադադարի որոշում չկայացվեր, ու «Մոսկվայից չհրամայեին»՝ մերոնք երեք օրում ադրբեջանցիներին լց­նելու էին Քուռը։ Եթե ի վի­ճակի լինեին՝ կանեին (հա­զիվ լավ առիթ էր), ու հրադադարի պայմանավորվա­ծությունն էլ բանի տեղ չէին դնի (կասեին՝ ներողություն, հրամանը ուշացումով ենք ստացել)։

Բայց քանի որ պաշտոնական քարոզչու­թյունն այլ իրավիճակ է ներ­կայացնում՝ այսօր տեղից վեր կացողը Երևանի կենտ­րոնում կոչեր է հնչեցնում չենթարկվել բանակի հրա­մանատարությանը և հաս­նել Բաքու։ Եվ սա՝ այն դեպքում, երբ նույն պաշտոնա­կան քարոզչությունն ամե­նայն մանրամասնությամբ հայտնում է, թե թշնամին ինչ զենքերով է ռմբակոծել մեր դիրքերը, որ երկրի արտադ­րության զենքեր էին դրանք, որ թվականի մոդիֆիկացի­այի, կոնկրետ քանի արկ է արձակվել և այլն։ Իսկ հայ­կական կողմի մասին՝ «հովի­վը հրացանով անօդաչու թռ­չող սարք խփեց», «փամփուշտները վերջացան՝ բա­հերով ոչնչացրեցին թշնամուն», և այդպես շարունակ։ Այսինքն, եթե հրադադարը չլիներ՝ մերոնք բահերով ու որսորդական հրացաններո՞վ էին անցնելու հակագրոհի։ Հասկանո՞ւմ եք, կամ «մեր բանակը նույնքան լավ էր զինված, բայց խղճացինք ու չանցանք հակագրոհի», կամ «շատ ավելի վատ զինված մեր բանակն այնուամենայնիվ հաղթեց թշնամուն»:
Քարոզչական այս թեզերից միայն մեկը կարելի է օգտագործել, երկուսը միասին՝ անտրամաբանական է։

Չորրորդ իշխանություն