ԼՂՀ պաշտպանության նախարարության այսօր տարածած հայտարարության մեջ ղարաբաղա-ադրբեջանական շփման գծում պատերազմի վերսկսման նոր վտանգի մասին թաքնված նախազգուշացում կար:

«…նախաձեռնված խախտումներն իրենց բնույթով աստիճանաբար վեր են ածվում միջադեպերի, որոնց արդյունքում լինում են նաեւ կորուստներ»,- տեղեկացնում է ԼՂՀ ՊԲ-ն՝ հավելելով, որ առաջնային գծում տեղ գտնող միջադեպերից բխող հետեւանքների ողջ պատասխանատվությունը կրում է ադրբեջանական կողմը:

Այսպիսի հայտարարություններ արվում էին նաեւ ապրիլի 1-ի գիշերը սկսված ռազմական գործողություններից օրեր առաջ: Ուստի ռազմական փորձագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանից հետաքրքրվեցինք, թե իր կարծիքով այսօր որքա՞ն է ռազմական գործողությունների վերսկսվելու հավանականությունը:

— Պարոն Մելիք-Շահնազարյան, այսօր հակառակորդի գործողությոնների հետեւանքով կրկին երկու զոհ ունենք՝ մեկը Թալիշի հատվածում, մյուսը՝ Մարտունու: Ի՞նչ է նշանակում ՊՆ հաղորդագրությունում նշված միջադեպ բառը, կարո՞ղ են այդ միջադեպերը վեր ածվել այնպիսի գործողությունների, որոնք մենք տեսանք ապրիլի 1-ի գիշերը եւ դրան հաջորդող օրերին:

— Ակնհայտ է, որ քաղաքական կամ ռազմական որեւէ զարգացում վերջին օրերին տեղի չի ունեցել, որը հիմք կտար ենթադրելու, որ ռազմական գործողությունների վտանգն անցել է: Ես կարծում եմ, որ այսպիսի իրավիճակում որեւէ բան պետք չէ բացառել՝ հատկապես եթե հաշվի առնենք այն փաստը, որ ադրբեջանական զինված ուժերը շարունակում են իրենց նախկին գործողությունները սահմանի ողջ երկայնքով: Իրականում Ադրբեջանի իշխանություններն այսօր բավական բարդ իրավիճակում են հայտնվել. փորձել են ռազմական խնդիր լուծել՝ բանակցությունների ընթացքում իրենց գերակայությունը ցույց տալու համար, բայց դա չի հաջողվել: Սա նշանակում է, որ բանակցություններ լինելու պարագայում գործընթացն իրենց ցանկացած տրամաբանությամբ չի ընթանալու եւ Ադրբեջանն այլեւս չի կարողանալու ռազմական գործողությունները չվերսկսելը որպես զիջում ներկայացնել եւ դրա դիմաց ինչ-որ բան պահանջել: Հետեւաբար հիմա Ալիեւին ակտիվ գործողություններ են պետք, նա սպասելու է հարձակման երկրորդ փորձը կատարելու առիթին, որպեսզի իրենց համար քիչ թե շատ դրական արդյունքներ ապահովի:

— Այսինքն այս պահին չեք բացառում, որ ապրիլի 1-ից հետո սկսված իրավիճակը կարող է վերադառնալ:

— Ես համոզված եմ, որ հիմա Ադրբեջանը ավելի լուրջ պատճառներ ունի ռազմական գործունեություններ վերսկսելու, քան դա եղել է մինչ ապրիլի 1-ը:

— Ի՞նչ նկատի ունեք:

— Եթե շատ պարզ ձեւակերպենք՝ Ալիեւը վերջին ռազմական գործողություններից հետո դեմքը փրկելու խնդիր ունի: Որովհետեւ տեսեք թե ինչ տեղի ունեցավ. Ալիեւը անընդհատ ասում էր, որ ինքը կարող է ռազմական ճանապարհով խնդիրը լուծել, եւ բանակցային ճանապարհից խուսափում էր: Հիմա նա չի կարող ասել, որ կարող է ռազմական ճանապարհով խնդիրը լուծել, որեւէ մեկը չի հավատա նրան: Ստացվում է, որ ոչ կարող է բանակցել, ոչ ռազմական ճանապարհով հասնել ինչ-որ բանի: Հետեւաբար մնացել է միայնակ իր որոշումների մեջ: Թերեւս միայն Թուրքիան է մնացել Ադրբեջանի կողքին, որի հետ էլ երեկ գնացել էր խորհրդակցությունների Ադրբեջանի ղեկավարը: Նման փակուղային իրավիճակում Ադրբեջանից ամեն ինչ կարելի է սպասել: Դրա համար եմ ասում, որ հիմա ավելի հավանական եմ համարում ռազմական գործողությունները սկսելը, քան մինչ ապրիլի 1-ը:

— Իսկ Հայաստանի՝ նախահարձակ լինելու հնարավորություն տեսնո՞ւմ եք:

— Ես հիմա նման խորհուրդ չէի տա, որովհետեւ դա ռազմական ղեկավարության որոշելիքն է: Եթե նպատակահարմար կգտնեն, կարծում եմ, որ կարող է եւ նախահարձակ լինեն, եթե ոչ, պետք է անվտանգության միջոցներ ապահովել՝ դիմագրավելու թշնամու ագրեսիային:

— Ըստ ձեզ հիմա հայկական կողմն ի՞նչ ունի անելու եւ արվո՞ւմ է դա՝ ռազմական եւ քաղաքական առումով:

— Ռազմական առումով իհարկե դա կորուստների վերականգնումն է առաջին հերթին, զենքի պաշարների վերականգնումը եւ այլն: Այդ գործի լավագույն մասնագետները ՊՆ-ում եւ Զինված ուժերում են եւ վստահ եմ, որ իրենց գործը անում են: Ինչ վերաբերում է դիվանագիտական ջանքերին, ապա կարծում եմ, որ հենց հիմա ժամանակն է, որ հայկական կողմը հայտարարրի իր պահանջների մասին: Խոսքը վերաբերում է Արցախի Հանրապետության ներկայիս սահմանների միջազգազյին ճանաչմանը: Վստահ եմ, որ հիմա ամբողջ ջանքերը պետք է դրան ուղղված լինեն: Կարող են որոշակի հայտարարությունների, քննարկումների ժամանակ որոշակի ռեվերանսներ լինել, բայց հիմնական նպատակը դա պետք է դառնա եւ պետք է ամեն ինչ անել, որպեսզի այդ գործընթացը հնարավորինս շուտ սկիզբ առնի:

— Հովիկ Աբրահամյանի Մոսկվա գնալն արդյոք դիվանագիտական առումով զիջում չէր, ի՞նչ եք կարծում:

— Մենք չգիտենք նման որոշմանը ինչ է նախորդել, Մեդվեդեւի հետ բանակցությունների ամբողջական բովանդակությունը չգիտենք: Հնարավոր է եղել են այլ հարթակներում քննարկումներ: Ուզում եմ հույս ունենալ, որ նրա գնալը արդարացված է եղել: Հասկանում եմ, որ հասարակական քննադատությունների պատճառ դա կարող էր դառնալ եւ ցանկացած քաղաքական գործչի համար մեծ ռիսկ է այս փուլում նման որոշում կայացնելը, բայց ենթադրում եմ, որ այդ ռիսկերը հաշվարկել է Կառավարության ղեկավարը եւ գնալու նպատակն ավելի կարեւոր է համարվել, քան այդ այցի հետեւանքով առաջացող ռիսկերը: Վստահ եմ, որ անկախ ամեն ինչից հիմնական դասը, որ հայկական կողմը պետք է քաղի միջազգային հարաբերություններում եւ հատկապես Ռուսաստանի հետ հարաբերություններում՝ այն է, որ պետք է անձամբ առաջ տանել սեփական շահը:

— Պարոն Մելիք-Շահնազարյան, հիմա, երբ դեռ պատերազմ չէ, ի՞նչ եք կարծում՝ հնարավո՞ր է իրավիճակի վրա այնպես ազդել, որ օրը երկու զոհ չունենանք:

— Բոլոր դեպքերում պարզ է, որ Ադրբեջանի հետ մոտ ապագայում խաղաղության պայմանագիր չենք ունենալու, եւ պարզ է, որ սահմանին լարված իրավիճակը դեռ շատ երկար է տեւելու: Օրը 1-2 զոհը դա այն մինիմալ վիճակն է, որ այս պահին հնարավոր է պահել՝ հույս ունենալով, որ լայնամասշտաբ պատերազմ չի սկսվելու: Ցավոք սրտի դրանից խուսափել հնարավոր չէ: Բոլորս պետք է գիատակցենք, որ հակառակորդն ագրեսոր է եւ ինքն իրեն փակուղային իրավիճակում է դրել: Այդ փակուղուց դուրս գալու համար ցանկացած արկածախնդրություն կարելի է սպասել:

armtimes.com