«Ժամանակի» զրուցակիցն է Թեհրանում տպագրվող «Արաքս» շաբաթաթերթի խմբագիր Մովսես Քեշիշյանը։

Պարոն Քեշիշյան, ինչպե՞ս եք գնահատում Հայաստանի ներքաղաքական զարգա­ցումները։ ՀՅԴ-ն, փաստորեն, իշխող Հանրապետական կու­սակցության հետ կոալիցիա է կազմում, կամ. ինչպես իրենք են ասում համագործակցու­թյան է գնում: Ինչպե՞ս եք գնահատում այս քայլը։

Նախ պետք է քննարկենք՝ ին՞չ է իրենից ներկայացնում «կոալիցիա» բառը։ Կոալիցիա ստեղծվում է այն ժամանակ,
երբ դրա անհրաժեշտությունը զգացվում է, երբ որևէ երկրում կուսակցությունները մեծամաս­նություն չկազմելու հետևան­քով գնում են կոալիցիա կազմե­լու։ Այսօր հայաստանյան իրա­կանությունը մեզ ապացուցում է, որ կոալիցիա կազմելու կա­րիք չկա. ԱԺ-ում 131 պատգա­մավորից 70-ը ՀՀԿ-ական է, այդ կուսակցությունը մեծամասնու­թյուն է ԱԺ-ում, և կոալիցիայի մասին խոսելն ավելորդություն է։ Երկրորդ՝ կոալիցիա կազմում են այնպիսի խմբակցություննե­րը, որոնք ունեն գաղափարա­կան որոշակի ընդհանրություն­ներ։ Այստեղ ՀՀԿ-ն պահպանո­ղական լիբերալ կուսակցություն է, Դաշնակցությունը իրեն, այս­պես կոչված, ազգային սոցիա­լիստական կուսակցություն է համարում, համենայնդեպս՝ փաստաթղթերում այդպես է ամրագրված, և այս երկուսը չունեն ընդհանրություններ։

Եվ ուրեմն ինչի՞ հիման վրա պետք է կոալիցիա կազմել։ Սա ոչ թե կոալիցիա է, այլ խաղի շարու­նակություն, որովհետև թե նա­խորդ անգամ, երբ Դաշնակցու­թյունը կոալիցիա մտավ, և թե դուրս գալուց հետո մենք տե­սանք՝ ինչպես դեսպանություն ստացավ Դաշնակցությունը։ Խնդիրն այն է, որ Հայաստանն իրականում ոչ թե կոալիցիանե­րի կարիք ունի, այլ կոալիցիայի անվան տակ որոշակի խաղեր են գնում։ Ցավոտ օղակը էստեղ է. ոչ թե կոալիցիոն կառավա­րության անհրաժեշտություն կա, այլ ազգային համերաշխու­թյան կառավարության։ Սրա պակասը կա, և սա շատ նուրբ և կարևոր կետ է։

Նախ՝ եթե կոալիցիա, ապա հանուն ինչի և երբ։ Վերջին հաշվով՝ կոալիցիա կազմում են այն ժամանակ, երբ պետք է կազմվի կառավարություն։ Այդ երբվանի՞ց են ընտրություննե­րից մեկ տարի առաջ կոալիցիա կազմում, ի՞նչ երաշխիք, որ մեկ տարվա մեջ ոչ մի բան չի փոխ­վելու Հայաստանի նաև ներքին կյանքում, և խոսել կոալիցիա կազմելու մասին՝ ավելորդու­թյուն է։ Իրականության մեջ հենց Սահմանադրությունն է Հայաստանում ոտնահարվում։ Չի հարգվում ժողովրդի ձայնը, իսկ իշխանություն ձևավորվում է ոչ թե օրինական հիմունքնե­րով, այլ մարդկանց գրպանի հաշվին, իրար հետ առևտուր են անում։ Տեսնում ենք, թե ինչ վիճակում է Հայաստանը՝ ժողովրդի 15 տոկոսը ծայրաստիճան աղքատ է, իսկ նրանք աթոռ փոխանակելու առևտուր են անում։

Դաշնակցությունը Սփյուռքում ցույց է տվել, թե ինչպես է վարվում ժողովրդի հետ, իր թալանները կազմակերպում,և հիմա հավանաբար Հայաստանում նույն կերպ թալանելու տարբերակ է փնտրում։ Իրականում հարցը Սահմանադրությունը չէ, մեր աչքի առաջ ունենք գերմանական խորհրդարանական տարբերակը և ԱՍՆ-ում նախագահական տարբերակը, բայց երկու դեպքում էլ գործում է օրենքը, որպեսզի մարդիկ կարողանան նորմալ ապրել։ Այսինքն՝ այդ խորհրդարանականի ու նախագահականի տարբերությունները դեր չեն խաղում, համակարգը խորհրդարանական դարձնելով՝ ի՞նչ է փոխվելու, եթե օրենքը չի գործում։

Ժամանակ