Արդեն երկար տարիներ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Քրիստոնեական դաստիարակության կենտրոնի կողմից կրթության ոլորտում իրականացվում են հոգևոր բնույթի տարաբնույթ նախաձեռնություններ և ծրագրեր: Համագործակցելով Կրթության և գիտության նախարարության հետ՝ ՔԴԿ-ն լայն գործունեություն է ծավալում նախադպրոցական, միջնակարգ կրթության ոլորտներում. հովանավորությամբ Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնի կազմակերպում և իրականացվում են տարբեր միջոցառումներ, մրցույթներ, օլիմպիադաներ, Հայ Եկեղեցու պատմության ուսուցիչների համար սեմինարներ, վերապատրաստման դասընթացներ: ՔԴԿ աշխատակիցներն այցելում են կրթական հաստատություններ, կազմակերպում ուխտագնացություններ, ուսուցիչների և աշակերտների հանդիպումներ համայնքների հոգևոր հովիվների հետ: Իսկ ԵՀԽ Հայաստանյան միջեկեղեցական բարեգործական Կլոր սեղան հիմնադրամի հետ համագործակցությամբ իրականացվում է «Հոգևոր աջակցություն ընտանիքներին» սոցիալական ծրագիրը:

Այս տարի ՔԴԿ տնօրեն Տ. Վարդան վարդապետ Նավասարդյանը հայրենասիրական դաստիարակության գործում ունեցած ավանդի համար պարգևատրվեց Հայաստանի Հանրապետության մշակույթի նախարարության Ոսկե մեդալով:

Հայր Վարդանն այսօր մեզ հետ զրուցում է ընտանիքում երեխայի քրիստոնեական դաստիարակության մասին:

— Հայր սուրբ, ի՞նչ եք հասկանում քրիստոնեական դաստիարակություն ասելով:

-Քրիստոնեական դաստիարակությունը երեխային ազգային քրիստոնեական արժեքների, գիտելիքների և դրանք կյանքի վերածելու հմտության ուսուցանումն է, կյանքում ճիշտ ընտրության համար իմաստություն, գիտելիք տալն է, որպեսզի նա տարբերակի և զատորոշի չարն ու բարին:

 —Ո՞ր տարիքից կարելի է երեխային քրիստոնեական գիտելիք մատուցել:

-Երեխայի դաստիարակությունը սկսում է ամենավաղ տարիքից և շարունակվում` ըստ նրա ընկալունակության և հասունության աստիճանի: Երեխային քրիստոնեական գիտելիքներով սնել հարկավոր է սկսած հղիության օրերից՝ ներարգանդային տարիքում: Երեխայի առաջին դաստիարակը մայրն է, ով պետք է կարողանա իր զավակին սնել քրիստոնեական արժեքներով: Այդ պատճառով պետք է նախևառաջ մայրերը լինեն ճշմարիտ քրիստոնյաներ, աղոթական կյանքով ապրեն, ինչն իր ազդեցությունն անպայմանորեն կթողնի երեխայի վրա:

—Հոգևոր՝ ի՞նչ տեսակի գիտելիք կարելի է  տալ երեխաներին և ինչպե՞ս:

-Աստծո մասին երեխայի հետ պետք է խոսել փոքր տարիքից: Բայց պետք է նկատի ունենալ տարիքային առանձնահատկությունները՝ փոքրիկին ուսուցանել իր տարիքի ընկալունակության սահմաններում: Օրինակ` 3-6 տարեկանում կարելի է նկարազարդելու, երգելու միջոցով ուսուցանել, ինչպես նաև պարզ աղոթքներ, խաչակնքել սովորեցնել, եկեղեցի տանել և այլն: Մինչև երեխայի գիտակցական տարիքը հոգևոր գիտելիք կարելի է տալ պատումների միջոցով (օրինակ` արարչագործության մասին): Միաժամանակ, պետք չէ Աստծուն ներկայացնել պապիկի կերպարանքով. կերպավորումը ճիշտ չէ:

Պետք չէ մտածել, որ երեխան չի հասկանում Աստծուն:  Նա ավելի լավ կարող է զգալ Աստծո ներկայությունը, քան մեծահասակը, հոգևոր կապով կապվել իր հոգևոր ծնողին՝ Աստծուն, ինչպես կապվում է  մարմնավոր ծնողներին:

—Ո՞ր տարիքից կարելի է երեխային եկեղեցի տանել:

-Կարծում եմ` մանկությունից: Այդ հասակում նրանք կարող են չարաճճիություն անել, սակայն պետք է տանել, որպեսզի երեխան սովորի եկեղեցի գնալ: Փոքր տարիքից նա պետք է լսի շարականները, պատարագին ու ծիսական արարողություններին մասնակցությունն իր համար բնական երևույթ պիտի լինի: Անձի քրիստոնեական  գիտակցությունը ձևավորվում է փոքր տարիքից, նա պետք է ծնկել, աղոթել, երգել սովորի: Կարծում եմ` եթե երեխան աղոթող շուրթեր, սիրող սիրտ ունենա, չի կարող չար մարդ դառնալ: Երեխայի ոտքերը պետք է վարժված լինեն տաճար գնալու, շուրթերը` աղոթելու, սիրտը` Աստծո ներկայությունը զգալու:

-Որքանո՞վ են կարևոր ծնողների առողջ փոխհարաբերությունները և ինչպե՞ս են անդրադառնում երեխայի դաստիարակության վրա:

 -Ընտանիքում առողջ փոխհարաբերությունների առկայությունը, ծնողների ճիշտ ապրելակերպը հոգևոր դաստիարակության հիմնական աղբյուրն է: Ծնողն առաջին դաստիարակն ու օրինակն է իր երեխայի համար. նա հետագա կյանքի ընթացքում փորձելու է նմանվել ծնողներին՝ ինչպես էին նրանք այս կամ այն իրավիճակում որոշումներ կայացնում:

Եթե ընտանիքում ամուր լինեն իրական սիրո հիմքերը, դժվարություններն ու խնդիրները հարթվեն փոխըմբռնումով և զիջումով, երեխան, սիրո մեջ մեծանալով, առողջ հոգեկերտվածք կունենա: Իսկ եթե նա ընտանիքում անընդհատ վեճեր, ծեծ, նվաստացում, հայհոյանք տեսնի, այդ ամենը հետագայում իր բացասական հետքը թողնելով երեխայի հոգեբանության վրա, անպայման  կարտահայտվի իր սխալ արարքների մեջ:

 —Ի՞նչ դեր ունի քրիստոնեական-հոգևոր դաստիարակությունը անձի հոգեկերտվածքի, աշխարհայացքի ձևավորման գործում:

-Հզոր եկեղեցի ունենալու համար պետք է մեր երեխաներին դաստիարակենք եկեղեցական-քրիստոնեական արժեքներով, որի շնորհիվ անձը բարոյական կլինի, կճանաչի մեղքը և կխուսափի դրանից: Արդյունքում մենք կունենանք արժանավոր քաղաքացիներ, բարոյական արժեքներով հարուստ, և ոչ` բարոյազրկված հասարակություն: Այս ամենի ճանապարհին նախևառաջ պետք է կերտել անձին, մարդուն, նրա մեջ Աստծո ներկայությունը նորոգել: Սա նաև կարևոր  է ազգապահպանության տեսանկյունից, քանի որ հոգևոր և ազգային արժեքները միախառնված են: Երեխային քրիստոնեական արժեքների մեջ կրթելու և  դաստիարակելու շնորհիվ կարող ենք հզոր հայրենիք և հզոր եկեղեցի ունենալ:

 Զրուցեց` Մարիամ Ավետիսյանը