Հայաստանը գլխապատառ նետվում Է դեպի Մաքսային միու­թյուն: Երեկ լրագրողների հետ զրույցում ՀՀ վարչապետ Տիգ­րան Սարգսյանը հայտարարել Է, թե Մաքսային միությանը Հա­յաստանի անդամակցության «ճանապարհային քարտեզի» նախագիծը արդեն պատրաստ Է: Դա այն գործողությունների և դրանց ժամկետների հերթականությունն Է, որոնց իրակա­նացման արդյունքում Հայաստանը կդաոնա ՄՄ-ի լիարժեք անդամ: Ել ուրեմն, ի՞նչ Է ստացվում: Այն, որ Հայաստանը «մանկուց երազել Է» դառնալ ՄՄ-ի անդամ, հանկարծ ու անս­պասելիորեն պարզվեց այս տարվա սեպտեմբերի 3-ին, երբ Սերժ Սարգսյանը հանդես եկավ համապատասխան հայտարարությամբ: Դրանից ընդամենը երկու ամիս անց` նոյեմբերի 6-ին, Հայաստանը Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողո­վի հետ արդեն ստորագրեց փոխգործակցութւան խորացման մասին հուշագիրը և «ճանապարհային քարտեզն», ինչպես երեկ հայտարարեց վարչապետը, արդեն պատրաստ Է:

Դժ­վար Է գտնել պատմության մեջ նման մի նախադեպ, երբ որևէ երկիր մի օր առավոտյան անսպասելի հայտարարի այս կամ այն միության մեջ ընդգրկվելու մտադրության մասին ու այս­պիսի արագությամբ գործողություններ սկսի այդ մտադրու­թյունը կյանքի կոչելու ուղղությամբ: Համեմատության համար նշենք, որ օրինակ Առևտրի համաշխարհային կազմակերպու­թյանը Հայաստանի անդամակցության գործընթացը տևեց 12 տարի: Եվ դա այն դեպքում, որ Առևտրի համաշխարհային կազմակերպությունը շատ ավելի «փափուկ» պայմաններով կառույց է, քան Մաքսային միությունը, որը ըստ էության, արմա­տապես փոխում է երկրի կարգավիճակը, վերցնում ինքնիշխա­նության զգալի մասը: Նույնիսկ հենց Մաքսային միությանը անդամակցելու մտադրություն ունեցող երկրները ամենևին էլ շտապողականություն չեն ցուցաբերում: Օրինակ՝ Ղրղըզստանը Մաքսային միությանը անդամակցելու գործընթացը պաշ­տոնապես սկսել է 2011 թվականի ապրիլի 11-ին, բայց Եվրա­սիական տնտեսական հանձնաժողովի հետ փոխգործակցու- թյան խորացման մասին հուշագիրը ստորագրել է միայն երկու տարի անց՝ 2013 թվականի մայիսին:

Տաջիկստանը 2012 թվականի սեպտեմբերին է պաշտոնապես հայտարարել ՄՄ-ին անդամակցելու մտադրության մասին, բայց մինչ օրս այդ ուղղությամբ որևէ ուրիշ քայլ չի արել: նույնիսկ Աբխազիան 2010 փետրվարին, հայտարարելով ՄՄ-ին անդամակցելու որոշման մասին, մինչ օրս որևէ այլ գործողություն չի արել: Հայաստանի՜ ՄՄ-ին անդամակցելու ուղղությամբ կատարվող քայլերի արագությունը զարմացրել էր նույնիսկ Պուտինին, ով Հայաստան կատարած վերջին այցի ժամանակ անկեղծորեն ասաց այդ մասին: և ուրեմն, ո՞րն է նման շտապողականու­թյան պատճառը: «Տեսնում եմ լայն հնարավորությունների առ­կայություն»,- օրերս հայտարարեց Սերժ Սարգսյանը Մաքսա­յին միության անդամակցության հեռանկարների մասին խոսե­լիս: Ի՞նչ լայն հնարավորությունների մասին է խոսքը: Յուրա­քանչյուր ոք, ով կուսումնասիրի Մաքսային միությունում գործող մաքսային միասնական օրենսդրութւունր, կարոդ էփաստե|, որ այդ «լայն հնարավորությունները» ստանում են խոշոր հերկ րողները մեզ բոլորիս հայտնի տխրահռչակ օլիգարխները Եթե հիմա նրանց բիզնեսի մոտ կեսը ստվերում է. ապա ՄՍ-ին անդամակցելուց հետո նրանք հնարավորություն կստանան 80- 90 տոկոսով մտնել ստվեր: Մասնավորապես, Հայաստանի սահմանին գանձվող մաքսատուրքերը ՄՄ-ին անդամակցելուց հետո, պատկերավոր ասած, ուղղվելու են ՄՄ-ի ընդհանուր բյու­ջե, ապա այնտեղից նախօրոք սահմանված չափաբաժնով վե­րադառնալու ՀՀ .պետական բյուջե: Անկախ նրանից, թե որքան մաքսավճար կմուծեն օլիգարխները ապրանքներ ներկրելիս, միևնույնն է՝ ՄՄ-ի ընդհանուր բյուջեից Հայաստանը ստանալու է իր չափաբաժինը: Իսկ դա նշանակում է, որ որևէ շահագրգռ­վածություն՝ հնարավորինս շատ մաքսատուրք հավաքելու հա­մար, այլևս չի լինելու:

Շատ ավելի հեշտ կլինի պայմանավոր­վել մաքսավորների հետ ապրանքները էժան մաքսագերծելու շուրջ: Սա ավելի է խորացնելու կոռուպցիան, ավելի է սահմա- նափակելու փոքր ներկրողների հնարավորությունները և այլն և այսպես շարունակ: Սա իրոք չափազանց «լայն հնարավորու­թյուններ» է ստեղծում Սերժ Սարգսյանին սպասարկող օլի­գարխների համար: Եվ այդ «հնարավորությունները» այնքան «լայն» են, որ գործող իշխանությունը օր առաջ ձգտում է դառ­նալ ՄՄ-ի լիարժեք անդամ:

Հոդվածն  ամբողջությամբ՝ «Հայկական ժամանակ» -ի այսօրվա համարում: