««Քաղաքացիական պայմանագիրը», որի նախագիծը «Հայկական ժամանակում» տպագրվել էր ս/թ հունվարի 24-ին, այսօր հրապարակվում է պաշտոնապես: Պայմանագիրն, այսպիսով, հայտարարում է իր գործունեության պաշտոնական մեկնարկը: Անցած ամիսների ընթացքում նախագիծը անցել է մանրամասն քննարկումների միջով, բավականաչափ հղկվել, մշակվել է, ահա և հասունացել‘ պաշտոնապես հրապարակվելու համար:

Քաղաքական իմաստը, որ ունի կամ պիտի ունենա այսօրվա իրադարձությունը՝ հետևյալն է. Հայաստանի հանրային-քաղաքական կյանքում ի հայտ է գալիս նոր սուբյեկտ՝ «Քաղաքացիական պայմանագիր» անունով և նրա հիմնարար փաստաթղթի հրապարակումը այդ սուբյեկտի առաջին պաշտոնական քայլն է, որին անպայմանորեն հաջորդելու են երկրորդը, երրորդը, չորրորդը և այդպես շարունակ: Իսկ թե ինչ քայլեր են լինելու դրանք և ինչ նպատակ են ունենալու, ձևակերպված է պայմանագրի տեքստում:

Պետք է արձանագրել, սակայն, որ փաստաթղթի կետերը ունեն մեկնաբանությունների, պարզաբանումների կարիք, այդ հիմնադրույթների հռչակմանը հաջորդելու է յուրաքանչյուր ոլորտի զարգացման մանրամասն ճանապարհային քարտեզի ստեղծումը: Բայց դա լինելու է աշխատանքային համապարփակ գործընթաց, որը տեղի է ունենալու «Քաղաքացիական պայմանագրի» կառույցների ձևավորմանը զուգընթաց, մասնագետների ներգրավմամբ, քննարկումների և բանավեճերի միջով:

Իսկ այսօր սկսվում է կամ, ավելի ճիշտ, մի նոր տեսք է ստանում այն գործընթացը, որի նպատակը Հայաստանում օրինական իշխանության և Սահմանադրական իրականության հաստատումն է, և «Քաղաքացիական պայմանագիրը» չի վարանում հայտարարել, որ ունի՛ ՀՀ յուրաքանչյուր քաղաքացու, հայաստանցիների և սփյուռքահայերի աջակցության կարիքը:

Հատուկ պարզաբանման կարիք է զգում նաև հետևյալ հարցը. ի՞նչ է, ի վերջո, «Քաղաքացիական պայմանագիրը»: Կարող ենք ասել, որ այն միավորում է և փորձելու է քաղաքացիներին համախմբել հիմնարար փաստաթղթում՝ իր հռչակած սկզբունքների շուրջ և այդ համախմբումը օգտագործել երկրում իշխանափոխություն իրականացնելու համար, որովհետև իշխանափոխությունն ինչպես եղել, այնպես էլ շարունակում է մնալ Հայաստանի ներքաղաքական օրակարգի թիվ մեկ խնդիրը: Այսուհանդերձ, մեր բացառիկ պատասխանատվությունը ՀՀ Քաղաքացիների առաջ մեզ ստիպում են պրոցեսները կառուցել այնպես, որ դրանք լինեն ճշգրիտ և հանգեցնեն Քաղաքացիական հաղթանակի: Մեր առաջին սկզբունքն է՝ բացառել Քաղաքացու պարտությունը և որպես շարունակություն՝ հասնել Քաղաքացիական հաղթանակի:

Առաջիկա գործնական անելիքը հետևյալն է. ձևավորվելու է Քաղաքացիական պայմանագրի կառավարման խորհուրդ, որ հանդիսանալու է Պայմանագրի գործադիր ղեկավար մարմինը: Կառավարման խորհրդի կազմը կհրապարակվի թերևս սեպտեմբերին:

Ձևավորվելու է նաև ««Քաղաքացիական պայմանագիր» վերադարձի հիմնադրամի» խորհուրդ, որի կազմը նույնպես կհրապարակվի սեպտեմբերին: Սա արդեն լինելու է մի մարմին, որի հիմնական խնդիրը լինելու է վերահսկողությունը «Քաղաքացիական պայմանագրի» ֆինանսավորման նկատմամբ:

Ահա, թերևս այսքանը: Այսօր ավելին ասելու անհրաժեշտություն չկա: Քաղաքացիական պայմանագիրն այլևս իրողություն է և սրանով օրվա ասելիքն ասված է:

Նիկոլ Փաշինյան

Պաշտոնական հրապարակում

ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ՊԱՅՄԱՆԱԳԻՐ

1. Սույն պայմանագրի մասնակիցների նպատակը Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների հասարակական, քաղաքական, իրավական, կենցաղային նոր հարաբերությունների հաստատումն է՝ հիմնված՝ օրենքի առաջ բոլոր մարդկանց հավասարության, Մարդու իրավունքների լիարժեք պաշտպանության և կիրառելիության, կանանց և տղամարդկանց իրավահավասարության, Հայ ժողովրդի ազգային-պետական ինքնության, ինքնուրույնության և ինքնիշխանության պահպանման և զարգացման, Հայ ժողովրդին Հայաստանի Հանրապետության իշխանության կրողի իրական լծակներով օժտելու, Հայաստանի՝ Հայ ժողովրդի բնակության և զարգացման լավագույն և ամենագերադասելի վայրի կարգավիճակը վերահաստատելու հրամայականների վրա: Պայմանագրի մասնակիցները և աջակիցները համաձայն են համատեղել ջանքերը սույն պայմանագրում ամրագրված նպատակների և խնդիրների իրագործման համար:

2. Սույն պայմանագրի մասնակիցները ընդունում են, որ անհատի վերափոխումը հանրային վերափոխման կարևորագույն գործոն է, Պայմանագրին իրենց միանալու պահը համարում են մի զրոյական-հաշվարկային կետ, որից յուրաքանչյուրը սկսում է հանրային վերափոխման գործընթաց, այդ նպատակին միտված կարևորագույն անելիքներից մեկը համարելով սեփական անձի վերափոխումը:

Սույն պայմանագրին միանալը ինքնահայեցման, հանրային և սեփական-անհատական արատների պատճառահետևանքային կապը դիտարկելու, սեփական-անհատական արատները զննելու և դրանցից ձերբազատվելու, հանրային արատները արմատախիլ անելու համար համատեղ պայքարելու պատրաստակամություն է: Սույն պայմանագրի մասնակիցը սեփական անձի զարգացումը՝ հմտությունների, գիտելիքների, իմացության ձեռքբերումն ու կատարելագործումը դիտարկում է իբրև հանրային բարեփոխումների, զարգացման կարևորագույն բաղադրիչ:

3. Սույն պայմանագրի մասնակից կամ աջակից կարող է դառնալ 18 տարին լրացած ՀՀ յուրաքանչյուր բնակիչ, ինչպես նաև 18 տարին լրացած յուրաքանչյուր սփյուռքահայ (այդ թվում՝ արտերկրում բնակվող ՀՀ քաղաքացի): Պայմանագրին որևէ մարդու միանալը նշանակում է, որ նա անկուսակցական է, այսինքն չունի որևէ այլ կուսակցական պատկանելություն: Նախկինում ունեցած կուսակցական պատկանելությունը խոչընդոտ չէ Քաղաքացիական պայմանագրին միանալու համար: Քաղաքացիական պայմանագիրը իր գործունեության կազմակերպաիրավական հետագա ձևի մասին որոշումը կայացնում է Առաջին համաժողովում:

4. Պայմանագրի մասնակիցը հռչակում է իր հետևյալ պարտավորությունները.

4. ա) չարտագաղթել Հայաստանից. Հայկական Սփյուռքում բնակվող մարդու միանալը սույն պայմանագրին նշանակում է նրա ցանկությունը՝ ձեռնարկել Հայաստան մշտական բնակության տեղափոխվելու գործընթաց: Սույն պայմանագրի իմաստով արտագաղթ չի համարվում արտերկիր ուսումնառության կամ ժամանակավոր աշխատանքի մեկնելը,

4. բ) Հայաստանի Հանրապետության, Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության դեմ լայնածավալ ռազմական հարձակման պարագայում, ըստ անհրաժեշտության, զինվորագրվել Հայրենիքի պաշտպանության գործին, ինչը նշանակում է’ որպես կամավոր մեկնել ռազմական գործողությունների գոտի կամ զբաղված լինել գործունեության այնպիսի տեսակով, որն ուղղակիորեն ծառայում է Հայաստանի ռազմական հաջողության ապահովմանը,

4. գ) մերժել բռնությունը’ որպես ներհասարակական, անձնային հարցերի կարգավորման եղանակ՝ ճանաչելով ինչպես ՀՀ յուրաքանչյուր քաղաքացու, այնպես էլ հանրության անհրաժեշտպաշտպանության իրավունքը. Պայմանագրի մասնակիցները բռնության ակտ են համարում նաև ընտրությունների կեղծումը, հանցագործության դիտավորյալ չբացահայտումը, խոսքի ազատության, տեղեկություններ տարածելու և ստանալու, հավաքներ անցկացնելու այնպիսի սահմանափակումները, որոնք չեն բխում միջազգային կոնվենցիաներից և հռչակագրերից,

4. դ) առանց ժամկետների սահմանափակման’ հետամուտ լինել 2008թ. Մարտի 1-ի սպանությունների և 1999թ. Հոկտեմբերի 27-ի ահաբեկչության ամբողջական, ինչպես նաև հանրային հնչողություն ունեցող բոլոր հանցագործությունների բացահայտմանը,

4. ե) առանց ժամկետների սահմանափակման’ հետամուտ լինել անկախությունից ի վեր տեղի ունեցած բոլոր ընտրությունների արդյունքների կեղծված լինելու վերաբերյալ հայտարարությունների անաչառ գնահատմանը,

4. զ) առանց ժամկետների սահմանափակման’ հետամուտ լինել երբևէ Հայաստանի Հանրապետության նախագահի, վարչապետի, նախարարի, ԱԺ պատգամավորի, կառավարությանն առընթեր մարմինների, դատախազության և այլ ղեկավար պաշտոններ զբաղեցրած անձանց և նրանց հետ փոխկապակցված անձանց գույքային վիճակի ուսումնասիրությանն ու վերլուծությանը, դրանց հրապարակմանը և սրանից բխող օրենսդրական քայլերի ձեռնարկմանը, որ կներառեն նաև այնպիսի մեխանիզմներ, որոնք հանրությանը հնարավորություն կտան ընթացիկ վերահսկողության տակ պահել պաշտոնյաների և նրանց հետ փոխկապակցված անձանց ունեցվածքն ու եկամուտները:

5. Պայմանագրի մասնակիցները համաձայն են, որ‘

5. ա) Հայաստանի Հանրապետության, որպես պետության հիմնական ազգային գործառույթն է հայության մարդկային, տնտեսական, ֆինանսական, մտավոր ներուժի կամ նրա հիմնական մասի կենտրոնացումը Հայաստանի Հանրապետության տարածքում, և այդ ներուժի անվտանգության ու բնականոն զարգացման ապահովումը:

5. բ) Սեփական քաղաքացիների առաջ Հայաստանի Հանրապետության հիմնական պարտավորությունը նրանց անվտանգության և բարեկեցության ապահովումն է:

Քաղաքացիների անվտանգությունն ապահովելու պետական գործառույթը ներառում է.

— պաշտպանություն արտաքին ագրեսիայից,

— պաշտպանություն ապօրինի հետապնդումներից, ոտնձգություններից, իրավունքներիոտնահարումներից,

— պաշտպանություն բնական և տեխնածին աղետներից,

— պաշտպանություն համաճարակներից, հիվանդություններից,

— բնական պաշարների խելամիտ օգտագործումը, վայրի բնության պահպանությունը, նրան հասցվածվնասի վերականգնումը:

Քաղաքացիների բարեկեցությունն ապահովելու պետական գործառույթը ներառում է.

— յուրաքանչյուրի առաջ սոցիալական պատասխանատվությունը,

— կրթության, առողջապահության հանրամատչելիությունը,

— ազատ տնտեսական մրցակցությունը, տնտեսական ազատ գործունեության հնարավորությունը,

— հանրահռչակ ազատությունների լիակատար կիրառման հնարավորությունը,

— հոգևոր, մշակութային պահանջների բավարարումը,

— քաղաքային, մերձքաղաքային կանաչ գոտիների պահպանումը և բազմապատկումը,քաղաքաշինական միջավայրի մարդակենտրոն կազմակերպումը:

5. գ) Հայոց բանակը Հայաստանի Հանրապետության անվտանգության ապահովման հիմնական երաշխիքներից է: Բանակի մարտունակության ապահովման կարևորագույն պայմաններից է Արցախյան պատերազմի մասնակիցների նկատմամբ վարվող պետական քաղաքականությունը, սպայական և զինվորական անձնակազմի կրթական մակարդակը: Բանակի կարևորագույն գործառույթներից մեկը պետք է դառնա սպայական և զինվորական անձնակազմի ոչ միայն ռազմական գիտելիքների զարգացումը, այլև ընդհանուր կրթական մակարդակի բարձրացումը:

5. դ) Անհատական ջանքը քաղաքական, տնտեսական, մարդու իրավունքների բնագավառում և հանրային կյանքի մյուս ոլորտներում զարգացման կարևոր գործոն է: Անհատի գործունեության բնագավառում պետության հիմնական գործառույթը սեփական քաղաքացիների ստեղծարար ընդունակությունների զարգացման և իրացման հնարավորություն ստեղծելն է’ հանրային կյանքի բոլոր բնագավառներում. գիտություն, մշակույթ, սպորտ, կրթություն, քաղաքականություն, տնտեսություն և այլն: Օրենքով չարգելված ցանկացած գործունեություն պետք է լինի հանրամատչելի: Յուրաքանչյուր ոք սոցիալական, գիտական, քաղաքական դիրքին պետք է արժանանա օբյեկտիվ-ստեղծագործ ընդունակությունների իրացմամբ:

5. դ. 1) Քաղաքական ասպարեզում սա ենթադրում է անառարկելիորեն մրցակցային-ազատ ընտրական համակարգի գործադրում, երբ երկրի քաղաքական կառավարման գործառույթները բաշխվում են ժողովրդի ազատ կամքի արտահայտմամբ, ինչը ստեղծում է հավասար հնարավորություններ՝ երկրի կառավարման հավակնորդների համար: Ազատ քաղաքական մրցակցությունն է միակ երաշխիքը, որ երկիրը կունենա առավել արդյունավետ կառավարություն:

5. դ. 2) Տնտեսական բնագավառում պետությունը պարտավոր է ստեղծել պայմաններ Համախառն ազգային արդյունքի ձևավորման գործում, տնտեսական գործունեության ոլորտում՝ գործարար հմտություններ ունեցող առավելագույն թվով մարդկանց ներգրավման համար: Տնտեսական, բիզնես դաշտը պետք է ձևավորվի ազատորեն, գործարար հմտությունների անաչառ մրցակցության՝ հովանավորչության բացառման պայմաններում: Սա նաև աղքատության հաղթահարման առանցքային պայման է, երբ գործարար հմտություններ ունեցող յուրաքանչյուր ոք պետք է բիզնես արդյունք ստեղծելու, ինքն իր և սեփական շրջապատի բարեկեցությունն ապահովելու հնարավորություն ստանա՝ հավասար, մրցակցային պայմաններում:

5. դ. 3) Առաջնային խնդիր է տնտեսական մրցակցության համար իրական պայմաններ ստեղծելը. անհրաժեշտ է ձևավորել օրենսդրական և գործնական միջանցք Հայաստանում «զրոյից» տնտեսական գործունեություն սկսելու իրական հնարավորություններ ձևավորելու համար: Տնտեսական քաղաքականության նպատակը պետք է դառնա աշխատատեղերի ստեղծումը, աշխատավարձերի բարձրացումը, մասնավորապես՝ նոսր բնակեցված մարզերի, սահմանամերձ տարածաշրջանների և ընդհանրապես Հայաստանի բնակչության թվի աճը:

5. դ. 4) Անկախ դատական համակարգի առանցքային գործառույթը հասարակական-քաղաքական և տնտեսական մրցակցության, սեփականության և այլ իրավունքների պաշտպանությունն է. հասարակական-քաղաքական և տնտեսական մրցակցության, առավել արդյունավետ քաղաքական և տնտեսական կառավարման արդյունքում պետք է ձևավորվի բավարար ազգային արդյունք՝ սոցիալապես անապահով քաղաքացիների արժանապատիվ կենսամակարդակ ապահովելու, կրթության և գիտության՝ միջազգային չափանիշերին համապատասխանող ֆինանսավորման, մշակույթի, սպորտի, զարգացման համար:

5. ե) Հայաստանի Հանրապետության ազգային անվտանգության առաջնային խնդիրը բնակչության թվի աճն է. ըստ այդմ, առաջիկա 20 տարիներին ՀՀ բնակչության թիվը պետք է կրկնապատկվի: Այս խնդրի լուծման կարևորագույն միջոցներն են Հայաստանի Հանրապետությունից տեսանելի արտագաղթի դադարեցումը, Հին և Նոր Սփյուռքը ներկայացնող հայերի՝ դեպի Հայաստանի Հանրապետություն հայրենադարձության հարաճուն գործընթացի հարուցումը, ծնելիության աճը:

5. զ) քանի դեռ չի կարգավորվել Լեռնային Ղարաբաղի հարցը, Հայաստանը չպետք է դիտարկի ոչ Եվրոպական միությանը ոչ Եվրասիական միությանն անդամագրվելու հարցը. Հայաստանը պետք է հատուկ հարաբերություններ կառուցի երկու դրացիների՝ Իրանի և Վրաստանի հետ: Այդ հարաբերությունները պետք է առավելագույնս դուրս լինեն աշխարհաքաղաքական կոնյունկտուրայի ազդեցությունից: ԱՄՆ-ի, Ռուսաստանի, ԵՄ-ի, Չինաստանի հետ Հայաստանի հարաբերություններինպատակը արժանապատիվ հարաբերությունների հաստատումն ու ՀՀ ինքնիշխանությանպաշտպանությունն է: Հայ-թուրքական հարաբերությունները պետք է կարգավորվեն առանց նախապայմանների:

5. է) Ղարաբաղի հարցի կարգավորման որևէ ծրագրի իրագործում հնարավոր է միայն Լեռնային Ղարաբաղի՝ բանակցային լիարժեք կողմի կարգավիճակի վերականգնմամբ, առանց որի համաձայնության հարցի կարգավորման որևէ տարբերակ չի կարող համարվել դե յուրե ընդունված:

5. ը) Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչումը Հայաստանի անվտանգության կարևոր երաշխիք է. Ցեղասպանության միջազգային ճանաչման գործընթացը պետք է շարունակվի մինչև համաշխարհային ճանաչում:

5. թ) քաղաքական ասպարեզում Հայաստանի առաջ ծառացած կարևորագույն խնդիրը ժողովրդավարությունն է, համաձայն ձևակերպման, որ ժողովրդավարությունը իշխանության խաղաղ, անարյուն, ընտրական ճանապարհով փոփոխությունն է, փոփոխության իրական հնարավորությունը: Ժողովրդավարության գործնական կիրառումն, ըստ այդմ, ընդդիմության իշխանության հասնելն է խաղաղ, ընտրական ճանապարհով, իշխանություն դարձած իշխանության հեռացումը իշխանությունից’ խաղաղ, ընտրական ճանապարհով և այդպիսի պարբերական մեխանիզմի կիրառումը՝ համաձայն ազատ, արդար, օրինական, վստահելի ընտրական համակարգի արձանագրած՝ ժողովրդի ազատ կամարտահայտման: Պայմանագրի մասնակիցները համարում են, որ Թավշյա հեղափոխության տրամաբանությունը չի հակասում ընտրական իշխանափոխության տրամաբանությանը: Երբ ընտրական իշխանափոխության ճանապարհը չի գործում, Թավշյահեղափոխությունը դառնում է ընտրական իշխանափոխության մեխանիզմը կենդանացնելու եղանակ:

5. ժ) քաղաքական ասպարեզում գործնական խնդիրը սույն պայմանագրի շրջանակներում՝ իշխանությունը ստանձնելու ընդունակ հասարակական-քաղաքական թիմի ձևավորումն է, և այդ թիմի կողմից իշխանության և դրանից բխող պատասխանատվության ստանձնումը’ սույն պայմանագրում շարադրված խնդիրների իրականացման նպատակով:

5. ժա) քաղաքականությունը պետք է լինի հրապարակային. քաղաքական գործընթացների, դրանց բովանդակության ու մանրամասների վերաբերյալ հանրության առավելագույն իրազեկումը ժողովրդավարության կարևորագույն բաղադրիչ է, որն անհնար է իրագործել առանց խոսքի, մամուլի, ինտերնետի և եթերի ազատության. հանրային, պետական հարցերի վերաբերյալ քաղաքական, հանրային բանավեճը անընդհատ գործընթաց է և չպետք է դադարի՝ դառնալով հանրային էներգետիկայի հարաճուն աղբյուր. այսօրինակ բանավեճի կարևորագույն հարթակը ազատ լրատվամիջոցներն են, հեռուստատեսային ազատ և բազմազան հարթակները, որոնց գոյության երաշխավոր լինելը ժողովրդավարական իշխանության առաջնային պարտավորությունն է: Այս ինստիտուտները պետք է դառնան հասարակական կարծիքի արտահայտման հարթակ, ինչը ընտրությունից ընտրություն ընկած ժամանակահատվածում երկրի կառավարմանը ժողովրդի անմիջական մասնակցության կարևորագույն ինստիտուտ է:

5. ժբ) օրենքները պետք է դառնան հանրային, անձնային, խմբային հարաբերությունների կարգավորման նոր ավանդույթների ձևավորման առանցք. հարաբերությունների կարգավորման եղանակները, որ լայնորեն փոխ են առնվում հանցագործ աշխարհից’ պետք է արմատախիլ արվեն հանրային հարաբերությունների բոլոր մակարդակներից. ոստիկանություն, դատարան դիմելը պետք է դառնան իրավունքների պաշտպանության արդյունավետ գործիքներ, հանցագործությունները կանխելը, ծանր և առանձնապես ծանր հանցագործության մասին հայտնելը’ պետք է լինի յուրաքանչյուր քաղաքացու գիտակցված պարտավորություն: Անհրաժեշտ է միջոցներ ձեռնարկել Քրեական օրենսգրքում մասնավոր մեղադրանքի գործերի շրջանակը լայնացնելու համար:

5. ժդ) Քաղաքացիական պայմանագիրը գործում է Մարդու իրավունքների համընդհանուր հռչակագրով, Մարդու իրավունքների Եվրոպական կոնվենցիայով, ՀՀ Սահմանադրությամբ երաշխավորված իրավունքների և ազատությունների հիման վրա և կիրառելի է համարում նշված փաստաթղթերում հիշատակված պայքարի միջոցները:

6. Սույն պայմանագրի մասնակիցները կարևոր են համարում, որ քաղաքական գործունեության ֆինանսավորման աղբյուրները լինեն թափանցիկ և ջանքեր են գործադրում Հայաստանում քաղաքական գործունեության ֆինանսական թափանցիկության մեխանիզմներ ձևավորելու համար:

7. Սույն պայմանագրի մասնակիցները Նիկոլ Փաշինյանին լիազորում են պայմանագրի շրջանակներում իրականացնել հետևյալ լիազորությունները.

7. ա) տնօրինել Պայմանագրին միացած քաղաքացիների մասին տեղեկատվությունը և ապահովել անձնական տվյալների գաղտնիությունը,

7. բ) ներկայացնել Քաղաքացիական պայմանագիրը, նրա անունից հանդես գալ հայաստանյան և արտերկրյա սուբյեկտների հետ հարաբերություններում. Քաղաքացիական պայմանագրի անունից կարող են հանդես գալ նաև կառավարման խորհրդի կողմից լիազորված այլ անձինք,

7. գ) ձևավորել Պայմանագրի կառավարման խորհուրդ՝ պայմանագրի մասնակիցների ցանկից. կառավարման խորհրդի գործունեության ժամկետը վեց ամիս է, որի ավարտից հետո ձևավորվում է նոր խորհուրդ. կառավարման խորհուրդը, գործում է կանոնադրության համաձայն. կանոնադրությունն ընդունում է կառավարման խորհուրդը՝ սույն պայմանագրի հիման վրա:

7. դ) Կառավարման խորհուրդը «Քաղաքացիական պայմանագրի» պաշտոնական հրապարակումից հետո ոչ ուշ քան երեք տարվա ընթացքում հրավիրում է «Քաղաքացիական պայմանագրի» Առաջին համաժողովը:

Համաժողովի ընթացքում որոշում կկայացվի Քաղաքացիական պայմանագրի գործունեության կազմապերպաիրավական հետագա ձևի մասին, կձևավորվեն Պայմանագրի կառավարման ընտրովի մարմիններ, որոնք կստանձնեն Քաղաքացիական պայմանագրի ամբողջական կառավարումը:

Ընտրովի մարմինների ձևավորման օրը սույն պայմանագրի 7-րդ կետը համարվում է ուժը կորցրած: Քաղաքացիական պայմանագրի առաջին համաժողովի հրավիրման կարգը սահմանում է կառավարման խորհուրդը:

8. Պայմանագրի մասնակիցը իրավունք ունի.

8. ա) հանդես գալ Պայմանագրի գործունեության հետ կապված առաջարկներով, ստանալ Պայմանագրի գործունեության հետ կապված ամբողջական տեղեկատվություն

8. բ) կառավարման խորհրդի համաձայնությամբ և սահմանած կարգով հանդես գալ Պայմանագրի տարածքային խմբեր ձևավորելու նախաձեռնությամբ. տարածքային խմբեր, գրասենյակներ կարող են բացվել և գործել, ինչպես Հայաստանի Հանրապետության տարածքում, այնպես էլ Սփյուռքում

8. գ) կառավարման խորհրդից տեղեկատվություն ստանալ Պայմանագրին նվիրաբերված գույքի, դրամական միջոցների օգտագործման վերաբերյալ

8. դ) ազատորեն, ցանկացած պահի դադարեցնել մասնակցությունը Պայմանագրին. սույն պայմանագրին մասնակցությունը չի կարող սահմանափակել մասնակցի՝ ՀՀ Սահմանադրությամբ և օրենքներով, Մարդու իրավունքի միջազգային փաստաթղթերով երաշխավորված որևէ իրավունք:

9. Պայմանագրի գույքը և ֆինանսական միջոցները ձևավորվում են նվիրատվություններից. նվիրատվություններով կարող են հանդես գալ ինչպես Պայմանագրի մասնակիցներն ու աջակիցները, այնպես էլ այլ քաղաքացիներ: Պայմանագրի ֆինանսական միջոցները կարող են օգտագործվել հետևյալ նպատակներով՝

9. ա) կազմակերպչական, տեխնիկական ծախսեր, այդ թվում և գրասենյակների, գույքի գնում, վարձակալություն

9. բ) ներկայացուցչական ծախսեր

9. դ) բարեգործական ծախսեր

9. ե) գործուղումներ

9. զ) հանրային իրազեկման ծախսեր

9. է) Պայմանագրին գումար և գույք նվիրաբերած քաղաքացիները ցանկացած պահի իրավունք ունեն տեղեկություններ պահանջել կատարված ծախսերի վերաբերյալ, և նրանց պահանջը պարտադիր կարգով պետք է բավարարվի առավելագույնը՝ երեք օրվա ընթացքում:

9. ը) Պայմանագրին կարող են արվել կանխիկ և անկանխիկ նվիրատվություններ: Պայմանագրի նվիրատուի անձնական տվյալները կարող են հրապարակվել միայն նրա գրավոր համաձայնությամբ:

9. թ) Պայմանագրին արվող անկանխիկ նվիրատվությունները (բանկային համակարգի միջոցով՝ աշխարհի ցանկացած մասից) փոխանցվում են ««Քաղաքացիական պայմանագիր» վերադարձի հիմնադրամ»-ի հետևյալ հաշվեհամարներին:

————————————————————–
ՀՀ ԴՐԱՄՈՎ
բանկ՝ ՀԱՅԷԿՈՆՈՄԲԱՆԿ
Ք. ԵՐԵՎԱՆ, ԱՄԻՐՅԱՆ 23/1
Ստացող՝ «Քաղաքացիական պայմանագիր» վերադարձի հիմնադրամ
Ստացողի դրամային հաշվի համարը՝ 163007047802 (AMD)

————————————————————–
ՌԴ ՌՈՒԲԼԻՈՎ
Банк получателя: Армэкономбанк
Адрес: Республика Армения, Г. Ереван 002, ул. Амиряна 23/1
СБЕРЕГАТЕЛЬНЫЙ БАНК РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ
117997, Россиа, г. Москва, ул. Вавилова, 19
к/с 30101810400000000225 в ОПЕРУ Московского ГТУ Банка России
БИК 044525225, ИНН 7707083893
S.W.I.F.T.: SABRRUMM
Корреспондентский счет ОАО §АРМЭКОНОМБАНК¦
в рублях РФ N: 30111810000000000501
Получатель: Фонд возврашения «Гражданский договор»
N счета получателя: 163007047828 (RUR)

————————————————————–
ԱՄՆ ԴՈԼԱՐՈՎ
Beneficiary՛s bank: ARMECONOMBANK
Adress: Republic of Armenia, Yerevan 0002, Amiryan str. 23/1
Swift: ARECAM 22
CHIPS NUMBER: 0365362
Intemediary bank: DEUTSCHE BANK TRAST COMPANY
AMERICAS, New York, USA
SWIFT: BKTR US 33
ACCOUNT N 04419220 of Armeconombank (USD)
Beneficiary: «Civil contract» Foundation for return
Beneficiary՛s account N: 163007047810 (USD)

————————————————————–
ԵՎՐՈՅՈՎ
Beneficiary՛s bank: ARMECONOMBANK
AMIRYAN STR. 23/1, YEREVAN 0002, ARMENIA
Swift: ARECAM 22
Bank corresp.: DEUTSCHE BANK AG
Taunusanlange 12, D-60325,
Frankfurt am Main
Swift: DEUT DE FF
Account N: De 85500700100947163200 of Armeconombank (EUR)
Beneficiary: «Civil contract» Foundation for return
Beneficiary՛s account N: 1630077047836

————————————————————–
9. ժ) ««Քաղաքացիական պայմանագիր» վերադարձի հիմնադրամ»-ը ստեղծվել է «Քաղաքացիական պայմանագրի» գործունեությունը ՀՀ օրենսդրությանը համապատասխան ֆինանսավորելու նպատակով, գրանցված է ՀՀ արդարադատության նախարարությունում, գործում է ՀՀ օրենսդրությամբ և իր կանոնադրությամբ նախատեսված կարգով:

10. Պայմանագրի մասնակից կամ աջակից դառնալը.

Անձը Պայմանագրի մասնակից կամ աջակից կարող է դառնալ qaxpaymanagir@gmail.comէլեկտրոնային փոստի հասցեին ուղարկելով սեփական անձի մասին հետևյալ տվյալները.

— անուն, ազգանուն, հայրանուն

— ծննդյան օր, ամիս, տարի

— ծննդյան վայր

— բնակության ընթացիկ հասցե

— էլ. փոստի հասցե, հեռախոսի համար, (skype-ի հասցե, եթե առկա է)

— կրթություն, մասնագիտություն

— աշխատանքի վայր, զբաղմունք

— լուսանկար

Պայմանագրի մասնակցի անձնական տվյալները գաղտնի են և ենթակա չեն հրապարակման՝ առանց նրա գրավոր համաձայնության:

Անձը չի համարվում պայմանագրի մասնակից, եթե նրա ուղարկած տվյալները պարունակում են կեղծիքներ:

11. Պայմանագրի աջակից է համարվում նա, ով պայմանագրի առավելագույնը երեք կետերի նկատմամբ ունի վերապահում: Անձը պայմանագրի աջակից կարող է դառնալ սույն պայմանագրի 10-րդ կետով նախատեսված կարգով, ուղարկվող տվյալներին կցելով հատուկ նշում՝ պայմանագրի առավելագույնը երեք կետերի նկատմամբ ունեցած վերապահումների մասին, նշելով կետերը: Պայմանագրի աջակիցը օգտվում է պայմանագրի մասնակցին վերապահված բոլոր իրավունքներից:

12. Պայմանագրի մասնակից կամ աջակից չեն կարող լինել անձինք, ովքեր՝

12. ա) 2007-2008թթ. Համաժողովրդական շարժումը ուժով ճնշելու գործին մասնակցել են որպես կազմակերպիչ կամ կատարող:

12. բ) 2008 թվականի Մարտի 1-ի դրությամբ ՀՀ-ում զբաղեցրել են առնվազն նախարարի տեղակալի և սրան համարժեք կամ բարձր

նշանակովի պաշտոններ, և պետական հեղաշրջումից հետո ի նշան բողոքի չեն լքել պաշտոնը:

12. գ) մասնակցություն են ունեցել քաղաքացիական շարժումների մասնակիցների, ակտիվիստների դեմ մեղադրական դատավճիռների կայացմանը:

13. Անձի մասնակցությունը Պայմանագրին կարող է դադարեցվել, եթե նրա որևէ արարք անհամատեղելի է սույն պայմանագրում արձանագրված սկզբունքների հետ, կամ պարզվում է, որ անձը սույն պայմանագրով նախատեսված ձևով չէր կարող Պայմանագրին մասնակցել: Մասնակցության դադարեցման առաջարկով կարող է հանդես գալ Պայմանագրի ցանկացած անդամ: Հարցի վերաբերյալ որոշումը կայացնում է կառավարման խորհուրդը:

14. Քաղաքացիական պայմանագրի բարձրագույն մարմինը Համաժողովն է, որն իրավասու է փոփոխություններ անել Պայմանագրի տեքստում և լուծել Պայմանագրի գործունեության հետ կապված ցանկացած հարց:

15. Սույն պայմանագիրը ուժի մեջ է մտնում պաշտոնական հրապարակման պահից:
տպագրվել է «Հայկական ժամանակ» օրաթերթի 23.07.2013թ. թողարկման մեջ»։