Հայկական քաղաքական մտքի գլխավոր հակասությունը հենց դա է՝ օտարամոլ ռոմանտիզմ և ազգային պրագմատիզմ։ Այդ երկու ընդգծված բևեռներում էլ կարող են լինել ազնիվ, անկաշառ և հակառակը՝ խիստ շահամոլ, անպարկեշտ մարդիկ, կարող են լինել ավելի կամ պակաս խելացի և կրթված գործիչներ։ Սա աշխարհայացքի խնդիր է, և պատմությունը ցույց է տալիս՝ երբ հանգուցային կետերում մենք հակվում ենք պրագմատիզմին, այդ ժամանակ ենք հաջողություններ ունենում։

Ինձ համար այդ պրագմատիկ մտածողության կրողներ են, օրինակ, պատմաբան Լեոն, մեր մեծագույն գրող Հովհաննես Թումանյանը։ Վստահաբար, այդպես մտածողներ եղել էին նաև նրանցից առաջ, և պատմաբանները կարող են նման օրինակներ բերել։ Նորագույն ժամանակներում պրագմատիզմի լավագույն օրինակներ են տվել Լևոն Տեր-Պետրոսյանը և «Ղարաբաղ» կոմիտեն՝ իր ընդհանրության մեջ։ Ուրիշ հարց, որ ներկայիս ՀԱԿ-ը, իմ կարծիքով, շեղվել է այդ սկզբունքներից։

Բայց կարևորն այն է, որ մտածողության այս «դպրոցն» իր հետևորդներն ունի, որովհետև այսօր նույնպես հանգուցային կետ է։ Եվ ահա Հովհաննես Իգիթյանը՝ այն գործիչներից մեկը, որը ձգտում է վերականգնել ՀՀՇ-ն որպես քաղաքական կառույց, տվել է գրեթե նույն հարցը. «Թող ցույց տան Պուտինի տված այն երաշխիքը, որով Ղարաբաղը ստացավ անվտանգության երաշխիք»:

Խմբագրականն ամբողջությամբ՝ «Առավոտ»-ի այսօրվա համարում: