Մեր երկրի և աշխարհի գլխավոր խնդիրներից մեկն այն է, որ մենբ սովորաբար քաղաբականությունը, ինչ­պես նաև կյանքն ընդհանրապես, պատկերացնում ենք որպես՝ խաղ՝ զրոյական գումարելիով [zero-sum game]:

Ինչպես սպորտում. մի թիմը մյուսին հաղթել է 3:0, մյու­սը, բնականաբար, ոդարտվել է 0:3՝ դրանք իրար գու­մարելով ստանում ենբ բացարձակ զրո: Կարող եմ բերել այլ օրինակներ, որոնք, որպես կանոն, իրական կյանքում շեն հանդիպում և չեն հանդիպելու: Ենթադրենք, ամու­սինները բաժանվում են. մեկը ստանում է երեխաներին, տունը, մեքենան և բոլոր խնայողությունները, մյուսը հայտնվում է փողոցում՝ բոմժի կարգավիճակով: Կամ՝ մենք հաղթում ենք Ադրբեջանին, գրավում ենք Բաքուն, որտեղ Ալիևը ստորագրում է կապիտուլյացիայի ակտը, ըստ որի՝ Ղարաբաղը դառնում է Հայաստանի մասը: Կամ՝ հակաոակը Երևանում: Մեկ այլ օրինակ, ընդդիմու­թյունը գալիս է իշխանության, որի ներկայացուցիչներին կախում է բոլոր հնարավոր ծառերին: Հակառակը՝ բոլոր ընդդիմադիրները հայտնվում են բանտում, և իշխանու­թյունն իր համար քեֆ է անում: Վերջին օրինակը, կա­ռավարությունը որոշում է ընդունում կենսաթոշակ չբա­ժանել և ամբողջ բյուջեն ծախսել արտադրության վրա: Հակառակը՝ ամբողջ բյուջեն ծախսում է կենսաթոշակնե­րի վրա: Բոլոր այդ խաղերում ի հայտ են գալիս 100 տոկոսանոց հաղթողներ և 100 տոկոսանոց պարտվող­ներ: Բայց նման խաղ հնարավոր է միայն սպորտում: Հա­սարակական կյանքում՝ սկսած կենցաղային, վերջացրած միջազգային հարաբերություններով, դա բացառված է: Եթե նույնիսկ որևէ մեկին թվում է, թե նա «չոր հաշվով» հաղթել է իր ախոյանին, ապա դա զուտ ժամանակա­վոր, տվյալ պահին արձանագրված երևույթ է: Ինչպես մոտավորապես 24 դար առաջ ասել է մի տաղանդա­վոր զորավար՝ ևս մի այսպիսի հաղթանակ, և մենք կմնանք առանց զորքի: Ամբողջ հարցն այն է, որ ի տար­բերություն սպորտային խաղի, որտեղ մրցավարի սուլոցն ազդարարում է խաղի ավարտը, մնացած բոլոր «խաղե­րում» կյանքը շարունակվում է, հետևանքները բազմա­զան են, և «վերջնահաշվարկը» կարելի է կատարել մի­այն տվյալ պահի, ոչ թե հավերժության կամ նույնիսկ՝ մոտակա պատմական հեռանկարի համար:

Խմբագրականն ամբողջությամբ՝ կարդացեք «Առավոտ»-ի այսօրվա համարում: