Շարունակություն, նախորդ հրապարակումները՝ ԺԱՄԱՆԱԿԻ ՄԵՔԵՆԱ. Վազգեն Մանուկյանից մինչև Տիգրան Սարգսյան (մաս երկրորդ)

ԺԱՄԱՆԱԿԻ ՄԵՔԵՆԱ. Վազգեն Մանուկյանից՝ մինչև Տիգրան Սարգսյան

 Կադրային նշանակումները հաճախ վերաբերում են ոչ միայն կոնկրետ մարդկանց, նրանց հաջողություններին ու անկումներին, այլև դառնում են քաղաքական որևէ գործընթացի սկիզբ կամ ավարտ, նշանավորում են կոնկրետ քաղաքական միտումներ:

1990թ-ի օգոստոսի 4-ին, ՀԽՍՀ վերջին Գերագույն խորհուրդը Լևոն Տեր-Պետրոսյանին ընտրեց նախագահ: Դրանով Հայաստանում վերջ դրվեց կոմունիստական 70-ամյա մենիշխանությանը:

Հայաստանն ազատվեց ՀԿԿ-ի իշխանությունից, սակայն արդյո՞ք նոր իշխանությունները հրաժարվեցին նախկինների ծառայություններից:

Վստահաբար կարելի է բացասական պատասխան տալ:

Նախ, Գերագույն խորհրդի նախագահի պաշտոնում Տեր-Պետրոսյանն ընտրվեց նաև որոշ կոմունիստ պատգամավորների աջակցությամբ, որոնք տարբեր պատճառներով դեմ դուրս եկան հարազատ կուսակցության որոշմանը:

Այդ մարդկանց ծառայությունը հետո գնահատվեց հակակոմունիստական ՀՀՇ-ի և նրա ղեկավարի կողմից:

Օրինակ, Գագիկ Հարությունյանը, որը Կենտկոմի  ամենևին էլ ոչ շարքային ներկայացուցիչ էր՝ դարձավ Գերագույն խորհրդի նախագահի տեղակալ, այնուհետև՝ երկրի փոխնախագահ ու վերջում էլ՝ հանգրվանեց Սահմանադրական դատարանի նախագահի հարմարավետ պաշտոնում:

Նույն Գագիկ Հարությունյանը՝ կարճ մի հանգրվանում, 1991թ-ի նախագահական ընտրություններից հետո՝ մինչև Խոսրով Հարությունյանի վարչապետությունը, ժամանակավորապես ղեկավարել է նաև Հայաստանի կառավարությունը:

Այդ պաշտոնում պարոն Հարությունյանն առանձնապես աչքի չի ընկել. ըստ ամենայնի՝ ժամանակավորի կարգավիճակը ազդել է նաև նրա գործառույթների բովանդակության վրա:

Սակայն Գագիկին վարչապետի պաշտոնում փոխարինեց մյուս Հարությունյանը՝ Խոսրովը, որը կոմունիստական իշխանության տարիներին եղել է Հայաստանի արդյունաբերական քաղաքներից մեկի՝ Չարենցավանի քաղաքապետը:

Խոսրով Հարությունյանն, ըստ քաջատեղյակների, երբեք էլ կառավարությունում լիարժեքորեն չի տիրապետել իրավիճակին, որովհետև սկզբունքային հակասություններ է ունեցել փոխվարչապետ Հրանտ Բագրատյանի հետ, որը վայելում էր կառավարող ՀՀՇ-ի անվերապահ աջակցությունը:

Հարությունյանը կառավարությունը ղեկավարեց մեկ տարի, սակայն նրա պաշտոնաթողությունը, կարելի է ասել, սկանդալային եղավ:

Բանն այն է, որ երբ խորհրդարանում ընդդիմությունը սուր քննադատության ենթարկեց 1993թ-ի բյուջեի նախագիծը, վարչապետ Խոսրով Հարությունյանն, ըստ էության, հրաժարվեց իր ներկայացրած փաստաթուղթը պաշտպանելուց:

Համաձայնեք՝ սա արտառոց վիճակ է: Հենց այս մոտիվով էլ՝ պարոն Հարությունյանը պաշտոնանկ արվեց՝ տեղը զիջելով Հրանտ Բագրատյանին:

Բագրատյանը մասնավոր զրույցներում ասում է, որ զույգ Հարությունյանները արգելակել են բարեփոխումների ընթացքը: Նրանք էլ, հավանաբար, կպնդեն, թե պետական ունեցվածքը պաշտպանել են նորերի ալան-թալանից:

Պատմություն ու ժամանակը կտան բոլոր հարցերի պատասխանը:

Սակայն՝ արդեն այսօր, հստակ է, որ Տեր-Պետրոսյանի իշխանությունը շատ շուտ կոմպրոմիսի գնաց կոմունիստական նոմենկլատուրայի կարկառուն ներկայացուցիչների հետ:

Ընդ որում, այդ համագործակցությունը շատ շուտով ինստիտուցիոնալ բնույթ կրեց:

Գագիկ և Խոսրով Հարությունյանները բացառություն չէին, նորանկախ Հայաստանի իշխանության մաս կազմեցին նաև ՀԿԿ կենտկոմի նախկին առաջին քարտուղար Վլադիմիր Մովսիսյանը, շրջկոմի նախկին քարտուղար Վիգեն Խաչատրյանը և այլք:

Շատերն այն կարծիքին են, որ այսպիսով տեղի ունեցավ խորհրդային շրջանի կառավարման ավանդույթների ռեստավրացիա, ու Տեր-Պետրոսյանի իշխանությունն աստիճանաբար հեռացավ 88-ի շարժման ակունքներից:

«Ժամանակի մեքենան» վարեց Սուրեն Սուրենյանցը

Շարունակելի…