Շնորհավոր տոնդ, Երկրապահ:

Խոնարհում՝ քո փառավոր անցյալի առաջ, ափսոսանք քո հակասական ներկայի, տագնապ՝ քո ապագայի անորոշության համար:

Չլինեին երկրապահները, չէր լինի արցախյան հաղթանակը, մեր երկիրը զուրկ կլիներ հաղթողի հոգեբանությունից:

Մարտի դաշտում հերոս էին բոլոր տղերքը՝ Սպարապետ Վազգեն Սարգսյանից սկսած՝ մինչև ժամկետային զինծառայողը, հրամանատարներ Մանվելից ու Սեյրանից սկսած՝ մինչև շարքային կամավորականը:

Հերոս են մեր բոլոր նահատակ եղբայրները, Եռաբլուրում ամփոփված արժանապատվության մեր կոթողները: Մեկը չէր էլ հասցրել առաջին սերը խոստովանել, մյուսը սևազգեստ թողեց սիրելի մորը կամ կնոջը, հազարավոր մանկիկներ այլևս միայն նկարով կճանաչեն բարի ժպիտով իրենց նայող հայրիկներին…

Հետպատերազմյան Հայաստանում Երկրապահը դարձավ քաղաքական, հասարակական առանցքային դերակատար մեր երկրի կյանքում, բայց նաև՝ հակասական դարձավ նրա նկատմամբ հանրային վերաբերմունքը, հատկապես՝ երջանկահիշատակ Վազգեն Սարգսյանի մահվանից հետո:

Սա, անշուշտ, ունի իր խորքային պատճառները:

Նախ, ժամանակի իշխանությունները չկարողացան ստեղծել երկրապահների՝ հետպատերազմյան հասարակական հարբերություններին ինտեգրվելու քաղաքակիրթ մեխանիզմներ: Փոխարենը՝ դաշտային հրամանատարներից ձևավորեցին, այսպես կոչված, ռազմական արիստոկարտիա, վերնախավ՝ նրան փոխանցելով քաղաքական, տնտեսական արտոնություններ, հազարավոր շարքային երկրապահների օրվա հացը ապահովելու ու նրանց վերահսկելի դարձնելու նպատակով:

Հենց բուն Երկրապահի ներսում առաջացավ սոցիալական շերտավորում, տարբեր շահերի բախում:

Վազգեն Սարգսյանի մասշտաբի խարիզմատիկ առաջնորդի պարագայում՝ ներքին հակասությունները տեսանելի չէին. նրան վստահում էին թե գեներալի ուսադիրի արժանացած և թե մի կերպ գոյությունը պահող երկրապահը:

Վազգենի մահից հետո՝ ԵԿՄ-ն, նաև՝ ՊՆ-ն, չունեցան խարիզմատիկ ղեկավարներ, որոնք հավասարապես ընդունված լինեին բազմաշերտ երկրապահության կողմից:

Ինստիտուցիոնալ ճգնաժամը բերեց հաղթանակի արժեզրկման, այն կերտող երկրապահի հանդեպ հանրային ոչ միանշանակ ընկալման:

Արդյունքում՝ մենք այսօր ունենք երկրապահ՝ իր փառավոր անցյալով, ունենք պատերազմում հերոսացած, բայց քաղաքացիական կյանքում օլիգարխացած հրամանատարներ ու մեզանից խռոված, օրվա հացին կարոտ հազարավոր երկրապահներ…

….Ու Եռաբլուր, որտեղ ամփոփվել ու կուչ են եկել մեր անկախությունն ու արժանապատվությունը:

Սուրեն Սուրենյանց