«Խուժան» բառն ինձ համար կապված է մանկական հիշողությունների հետ: Լենինգրադյան փողոցի այն շենքում, որտեղ ես էի ապրում, շատերը (նաև իմ ծնողները) բնակարան էին ստացել Գիտությունների ակադեմիայից: Իսկ մեր կողքի շենքերից մեկում ապրում էին մարդիկ, ովքեր այդ շրջակայքում մինչև 60-ականների սկիզբը տնակներ են ունեցել, որոնք քանդվել էին` խռուշչովյան բազմաբնակարան շենքեր կառուցելու համար: Այդ շենքը մենք անվանում էինք «խուժանների շենք»: Առաջին սեռական բնույթի հայհոյանքները ես լսել եմ այդ շենքի տղաներից: Ի դեպ, «ավտարիտետ» («հեղինակություն»` թաղային իմաստով) եզրը ես նույնպես նրանցից եմ լսել` այդպիսիք էին համարվում «Չուգուն» մականունով եղբայրները: Բայց դա «խուժանի», այսպես ասած, ապաքաղաքական ընկալումն է: Քաղաքական իմաստով «թաղի խուժան» բառակապակցությունը ես առաջին անգամ լսեցի 1995 թվականին, երբ խորհրդարանական ընտրությունների օրը գործարարների թիմակիցները (այն ժամանակ թիկնապահների ինստիտուտը դեռ ձևավորված չէր) ծեծի էին ենթարկում ընդդիմադիրներին: Դրանից հետո ոչ մի ընտըություն առանց նման միջադեպերի չէր անցնում: Հանուն արդարության նշենք, որ վերջին խորհրդարանական և նախագահական ընտրություններում նման դեպքերը քչացել էին: Բայց «թաղի խուժան» ինստիտուտը գոյություն ունի, և այդ խուժանի երեկվա բախումը ՀԱԿ-ի ակտիվիստների հետ դրա ապացույցն է: Եթե մարդիկ պարզապես խուլիգանական հակումներ ունեն, նրանց համար միևնույն է՝ ՀԱԿ-ն է քարոզչություն անում, թե ՄԱԿ-ը` նրանք ուշադրություն էլ չեն դարձնի, թե ով է եկել իրենց «մայլեն» և ինչ թռուցիկ է բաժանում: (Ուրիշ հարց է, եթե գային, օրինակ, «թաղի աղջկա հարցով»): Բայց այս խուժանը, որը խառնվում է քաղաքական գործընթացներին, ինքնուրույն չէ, ուղղորդված է և ակնհայտորեն քաղաքական գործիք է հանդիսանում: Այդ քաղաքականացված խուժանը համախմբվում է սովորաբար թաղապետարանների, հիմա` վարչական շրջանների շուրջ: Բնականաբար, նրանց գործունեությունը չի սահմանափակվում մարդ ծեծելով` այսօր դա ծայրահեղ միջոց է, որից հնարավորության դեպքում հանձնարարված է խուսափել: Սովորական իրավիճակում խուժանի գործառույթները երեքն են` խմբով ներխուժել ընտրատարածքներ և լցոնումներ կատարել, ընտրակաշառք բաժանել և կաշառված մարդկանց «Գազելներով» տանել տեղամաս և խոչընդոտել լրատվամիջոցների աշխատանքին:

Մայիսի 5-ին մենք կտեսնենք, թե ինչպես է աշխատում այդ «գործիքակազմը», ընդ որում`շեշտը, հավանաբար, դրվելու է խաղաղ՝ «ընտրակաշառքային» մեթոդների վրա: Առանց քաղաքական առաջադրանքի խուժանները պարզապես խուժան են, իսկ առաջադրանքով` «պետական գործիչներ»: Գուցե երբ ԵԽԽՎ զեկուցողները գրում են պետության և իշխանության սերտաճման մասին, նրանք հենց դա՞ նկատի ունեն:

Առավոտ