Հետընտրական Հայաստանում, ուրբաթը մի տեսակ դարձել է կարևոր իրադարձությունների օր. երեկվա օրը բացառություն չէր:

Նախագահ Սերժ Սարգսյանը վարչապետ նշանակեց, ավելի ճիշտ՝ վերանշանակեց՝ հաստատուն փակելով փետրվարի 18-ի և նախագահական ընտրությունների թեման:

Րաֆֆի Հովհաննսիյանն էլ փորձում է իր քաղաքական դիվիդենտն առարկայացնել, միս ու արյուն տալ փետրվարի 18-ի իր հաջողությանը:

Սարգսյանի ինքնահաստատումը

Գաղնիք չէ, որ Տիգրան Սարգսյանի կառավարությունից շատերն են դժգոհ՝ հասարակության մեծ մասը, խորհրդարանի առնվազն չորս խմբակցություն:

ՕԵԿ-ը՝ թեև չի հակադրվում նրա նշանակմանը, բայց մի բարի խոսք էլ չենք լսել Արթուր Բաղդասարյանի ու նրա շրջապատի բերանից:

Հանրապետականները, բնականաբար, չեն կարող հակադրվել իրենց շեֆի որոշմանը, սակայն նրանց մի մասը պատերի տակ փնփնթում է, բամբասում է գործող վարչապետից: Նույնիսկ ԱԺ նախագահ Հովիկ Աբրահամյանը, ով մանկուց երազել է, բայց համառորեն չի հասնում վարչապետական բարձունքին, «անձնական գործ» մոգոնեց, որ Տիգրան Սարգսյանի վերանշանակման օրը Հայաստանում չլինի:

Բայց Սերժ Սարգսյանը պահպանեց սահմանադրական բոլոր պրոցեդուրաները. վարչապետի նշանակման հարցով նախ խորհրդակցեց սեփական կուսակցության, հետո՝ նաև՝ մյուս խմբակցությունների հետ:

Հիմա կասեք՝ ինչի՞ համար էր այդ ձևականությունը, եթե գառան հեզություն ունեցող խորհրդարանական մեծամասնությունն արդեն տվել էր իրեն պարտադրված դաբրոն:

Պետք էր: Սարգսյանն ուզում էր լսել մյուսների «ոչ»-ը, հատկապես՝ ԲՀԿ-ինը, բայց իրենն աներ: Մյուսներին, հատկապես՝ ԲՀԿ-ին, ցույց տալու համար, որ բացառապես ինքն է իրավիճակի տերն այս երկրում: Որպեսզի հենց իր կաբինետում Ծառուկյանին հասկացներ, որ ԲՀԿ-ին կոալիցիայում չեն էլ սպասում ու առավելագույնը, որ սպասում են այս կուսակցությունից՝ վերահսկելի ընդդիմության կարգավիճակն է: Ասել է թե՝ դուք վերահսկեք ընդդիմադիր դաշտը, կստանաք լոյալություն իշխանության կողմից:

Կընդո՞ւնի խաղի այս կանոնը ԲՀԿ-ն, թե՞ ոչ: Ցույց կտա ժամանակը:

ՀԱԿ-ն ու «Ժառանգությունը» հանդիպման չեն գնացել, որպեսզի հետո ասեն, թե չեն ընդունում նախագահին, հետևաբար՝ նրա նշանակումների լեգիտիմությունը: Եթե այս տրամաբանությամբ առաջնորդվենք, որի կրողն, ի դեպ, ՀԱԿ խմբակցության անդամ Լյուդմիլա Սարգսյանն է՝ ստացվում է, որ Լևոն Տեր-Պետրոսյանի թիմակիցներն ակամայից խոստովանում են, թե իրենց պոտենցիալ դաշնակիցներ ԲՀԿ-ն և ՀՅԴ-ն լեգիտիմացրել են նախագահին:

Այսպիսով, նախագահ Սերժ Սարգսյանը, ի հեճուկս բոլորի, վարչապետ նշանակեց Տիգրան Սարգսյանին՝ ի ցույց դնելով իր բացարձակ իշխանության հանգամանքը:

ԲՀԿ-ն հայտնվել է իշխանություն-ընդդիմություն խաչմերուկում և կոնկրետ ճանապարհի ընտրության խնդիր ունի. ճանապարհի ընտրություն նրան պարտադրում են՝ Լևոնն՝ իր բուրժուադեմոկրատական հեղափոխությամբ, Սերժը՝ «խաղեր չտալու» իր պահանջով: Եթե Ծառուկյանը ճկուն գտնվի, այս խաղից կարող է անգամ շահել, հակառակ պարագայում՝ կուսակցություն կորցնելու հեռանկարն իրական կլինի:

ՀԱԿ-ին, այս պարագայում, այլ բան չի մնում, քան՝ հանրության տրանադրություննների արմատականացմանը նպաստելն ու իր հնարավոր դաշնակիցներին խաղի կանոն թելադրելը: Վախենամ՝ Տեր-Պետրոսյանի թիմի ռեսուրսները չհերիքեն:

ՀՅԴ-ն էլ՝ իր ծերունական տարիքին հանգույն, ծանր մտմտում է, թե ումի՞ց ավելի շատ կշահի՝ կամակոր Րաֆֆիի՞ց, իրեն արդեն մեկ անգամ «փակած» Լևոնի՞ց, թե՞ տպավորիչ դրամապանակ ունեցող Ծառուկայնից:

Րաֆֆի Հովհաննիսյանի խնդիրն էլ հեշտ չէ. առջևոմ քննություններ են, ու նա պետք է ապացուցի, որ դարձյալ գերազանցիկ է: Այլապես՝ վերջին երկու ամսվա առաջնորդության քաղցրությունը կարող է փոխակերպվել անհաջողակի երկարաժամկետ դառնության:

Րաֆֆի միակ առարկայական, սակայն ուշացած քայլը

Երեկ Րաֆֆի Հովհաննիսյանը՝ նախընտրական և հետընտրական ողջ գործընթացում առաջին անգամ, առարկայական քայլ կատարեց. հռչակեց «Նոր Հայաստան» շարժումը, որը պետք է կառույցներ ունենա հանրապետությունով մեկ, բազմահարթակ և տևական պայքարի ռեսուրսով օժտված լինի: Ծննդյան արարողությանը քաղաքական ուժերից ներկա էին Րաֆֆուն շրջապատող փոքր կուսակցությունների առաջնորդներն ու Դաշնակցությունից՝ Արմեն Ռուստամյանը: Ւհարկե, այդ ներկայությունն ավտոմատ չբերեց նրան, որ ՀՅԴ-ն՝ քավորի կարգավիճակով, «օրհնի» «մանկան ծնունդը:

Րաֆֆին գնում է նույն ճանապարհով, կազմակերպչական առումով, որով 88-90թթ-ին գնացել է «Ղարաբաղ» կոմիտեն:

Սակայն նույնը կրկնել հնարավոր չէ. ժամանակն ու հանգամանքներն են էապես տարբեր:

Հովհաննիսյանի շարժման թափն էապես թուլացել է, այս առումով՝ նրա առաջարկը փոքր-ինչ ուշացել է, այն գուցե տեղին էր հնչեցնել հենց ապրիլի 9-ին:

Երկրոդ, ղարաբաղյան շարժման տարիներին կար կառուցվածքայնացված հասարակություն, աշխատող ձեռնարկություններ, մինի միջավայրեր, որտեղ հարաբերվում էին մարդիկ, արդ՝ հեշտ էր կոմիտեների, տարբեր նախաձեռնությունների ստեղծումը: Հիմա այլ է իրավիճակը. հասարակությունը չունի հստակ սոցիալական կառուցվածք արժեհամարգ, չկան այն հարթակները, որ ապահովում են մարդկանց համար ընդհանուր խաղի կանոնները:

Մի խոսքով՝ առայժմ տեսանելի չէ, թե ինչպես կծավալվի Րաֆֆու շարժումը և կարո՞ղ է այն որակական փոփոխություններ բերել երկրում:

«Ժառանգության» առաջնորդի շարժումը, սակայն մի պրակտիկ խնդիր գոնե պետք է կարողանա լուծել՝ դա ընդդիմության դաշտում առաջատարի կարգավիճակը պահելն է: Այդ կարգավիճակի դեմ պայքարելու են գրեթե բոլորը. Սերժ Սարգսայնը պետք է ցույց տա, որ նախագահական ընտրություններում իր երեկվա մրցակիցը «փուչիկ» է՝ նախատեսված մեկ միջոցառման համար, ԲՀԿ-ն խնդիր ունի ապացուցելու, որ 500 միլիոնն իր ձայններն են, Լևոնն էլ՝ որ էս երկրում միակ արմատական ընդդիմությունն ինքն է:

Հովհաննիսյանն՝ ընդդիմության առաջնորդի իր կարգավիճակը կարող է վերահաստատել միայն Երևանի ավագանու ընտրություններում հաջողության հասնելու դեպքում, գոնե՝ ընդդիմադիրներից առաջինը լինելու պարագայում:

Եթե այդպես է՝ տարօրինակ է թվում Րաֆֆու որոշումը. ընտրարաշավի թեժ պահին նետվել մարզեր ու իր «քաղաքապետ» Արմեն Մարտիրոսյանին թողնել բախտի քմահաճույքին:

Մարզային աժիոտաժը չի կարող ազդել Երևանի վրա, մայրաքաղաքն է ձևավորում երկրի քաղաքական օրակարգը:

Այս պարզ ճշմարտությունը Րաֆֆին չի ընկալել: Անկեղծորեն չեմ ուզենա, որ մայիսի 6-ին էլ նա հայտարարի, որ իշխանությունն ապօրինաբար նոր ընդդիմություն է նշանակել, իսկ մայիսի 7-ին Ազատության հրապարակում կազմակերպի «իրական ընդիմության» ինագուրացիա…

Սուրեն Սուրենյանց