«Հայկական Վարկածը» ահազանգ է ստացել, ըստ որի  Ցիտոմեգալո վիրուսը  լուրջ մարտահրավեր է հայ հանրության համար և չի բացառվում, որ  այն  մեր հանրապետություն ներթափանցվի կազմակերպված ձևով:

Այս մասին մենք տեղեկություն խնդրեցինք համապատասխան մասնագետից. Մեր հարցերին պատասխանեց Մոր և մանկան առողջության պահպանման վարչության, Մայրական և վերարտադրողական առողջության պահպանման բաժնի պետ Գայանե Ավագյանը.

Հարց ու պատասխանը ներկայացնում ենք ստորև.

-Ի՞նչ եղանակով է տարածվում Ցիտոմեգալիո վիրուսը.

— Ցիտոմեգալո վիրուսային վարակումը կարող է տեղի ունենալ սեռական  տրանսպլանցենտար ճանապարհով, ինչպես նաև համբույրի միջոցով:

Տարբերվում են ցիտեմեգալովիուսի ձեռք բերովի և բնածին կլինիկական ձևերը:

Օրգանիզմ թափանցած վիրուսը կարող է երկար գոյատևել օրգանիզմում և հաճախ արտազատվում է թքի և մեզի միջոցով:

Ձեռք բերովի ցիտեմեգալովիուսի ամենից հաճախակի կլինիկական դրսևորումը ցերվիտն է և արգանդի վզիկի էրոզիան: Հայտնի է ցիտեմեգալովիուսի լեյկոցիտոտրոպիզմը:

Ինչպես ցույց են տալիս վիճակագրական տվյալները,  ցիտեմեգալովիուսային վարակվածության հաճախականացումը չի կարող բացատրվել միայն ախտորոշիչ մեթոդների կատարելագործմամաբ, այլ պայմանավորված է զանազան արտաքին և ներքին գործոնների ազդեցության տակ օրգանիզմում առաջացող իմունոդեֆեցիտի և վիրուսի ակտիվացմամբ, ինչպես նաև սեռական վարքագծի լիբերալիզացիայով:

Ըստ ամերիկյան հեղինակների տվյալների, ԱՄՆ-ում նորածինների 1-2%  մոտ, ծնվելիս հայտնաբերվում է ցիտեմեգալովիուս, մինչև մեկ տարեկան երեխաների վարակվածությունը կազմում է 10-20%, մինչև 35 տարեկանը՝ 40 %, մինչև 50 տարեկանը վարակվածությունը կազմում է  80%: Վարակի աղբյուրը խրոնիկական վիրուսակիրներն են:

 -Արդյո՞ք այն կարող է անպտղություն առաջացնել: Կարծիք կա, որ այս վարակի դեպքում շատ են վիժումները

-Ցիտեմեգալովիուսով հիվանդների մոտ հղիությունը, որն ընթանում է ֆիզիլոգիական իմունոդեպրեսիվ վիճակով, հաճախ ինքնաբերաբար ընդհատվում է: Նկատվում է նաև պտղի ներարգանդային մահ, սակայն անպտղություն չի առաջացնում:

Ցիտեմեգալովիուսի նկատմամբ հակամարմինների հայտնաբերումը դեռևս չի վկայում հիվանդության մասին: Ցիտեմեգալովիուսը  երկար ժամանակ կարող է տեղակայվել մոնոցիտներում և լեյկոցիտներում,  որտեղ նրանք հուսալի պաշտպանվում են հակամարմինների ազդեցությունից:

Վարակի ախտածնության ամենակարևոր առանձնահատկությունը իմունոդեպրեսիայի առաջացումն է:

Ցիտեմեգալովիուսով ախտահանված կանանց մոտ առանց նկատելի կլինիկական  դրսևորումների հայտնաբերվում է մանկաբարձական անամնեզի բարդացում (հղիություն ինքնաբեր, վաղաժամ ընդհատումներ, չզարգացող հղիություն, մեռելածնություն, անկենսունակ և բնածին արատներով նորածինների ծնունդ, ծնվելուց հետո նորածնի մոտ թոքաբորբ, սեպսիս և նորածնային մահ:

Բարեբախտաբար, ներարգանդային վարակը, նույնիսկ հղի կնոջ վարակի սուր փուլի դեպքում, կազմում է փոքր տոկոս 0,5 — 1,5 % (հաճախ պտղի վարակը բոլոր այս դեպքերում կլինիկորեն չի արտահայտվում):

Մոր առաջնային վարակի դեպքում պտղի վարակման ռիսկը կազմում է 30 — 40%,  որից 85-95% դեպքերում պտղի մոտ նկատվում է գաղտնի, իսկ 5-15% դեպքերում կլինիկորեն արտահայտված ընթացք: Պտղի ներարգանդային գաղտընթաց վարակի դեպքում, կարող են նկատվել ուշ բարդություններ:

-Շա՞տ են վիժեցման հանգեցրած դեպքերը

-Ես այսպես չեմ կարող ասել, դա երկարատև հետազոտության շնորհիվ կարող ենք պարզել: Պետք է տեսնենք, թե որքան են կազմում վիժեցման դեպքերը, այնուհետև հանենք վիրուսի հետևանքով վիժեցման դեպքերը, նոր կարող ենք թիվ ասել:

-Հնարավո՞ր է, որ այն օտար երկրից դիտավորյալ բերված և ազգաբնակչության դեմ նպատակաուղղված վիրուս լինի  լինի

— Գիտեք,այդ հարցը մեզ չպետք է ուղղեք, ես չեմ կարող ասել: Միայն կարող եմ կարծիքս հայտնել, որ հնարավոր է հայազգի տղամարդը գնա արտասահման, պատահական սեռական կապի մեջ մտնի վիրուսով վարակված անձի հետ, հետո իր հետ բերի Հայաստան: Իսկ  դիտավորյալ անել հնարավոր չեմ համարում:

-Կան արդյո՞ք բուժման ուղիներ

— Հետազոտման և բուժման նպատակով անհրաժեշտ է դիմել բժշկի:

— Ի վերջո, ինչ կարելի  է անել վիրուսի դեմ պայքարելու համար:

-Դա անհատական բուժում է, ես չեմ կարող այսպես ասել, դեղերի անուններ տալ: Հիվանդը պետք է գա, հետազոտվի, նոր բուժման ուղիներն ասենք, դա թերթում հրապարակելու ենթակա չէ: