Երևանի բնակիչ, Պարզիկի տղա Սիմոնյան Հակոբը այնքան «պարզ» անձնավորություն է, որ նույնիսկ նրա կատարած հանցագործություններն են անիմաստության աստիճանի պարզունակ. նա շտապ ցանկացել է տաքսու վարորդ «դառնալ», սակայն ժամեր անց «հիշել» է, որ անձնական կարիքներ և բերդում «կրված պարտքեր» ունի, որոնք պետք է փակի…ուրիշի հաշվին:

Շտապողականության հետևանքն էլ այն է եղել, որ 50-ամյա Հակոբը, ի տարբերություն նախկին անգամների, այս անգամ` քրեակատարողական հիմնարկ է վերադարձել ոչ թե մեկ, այլ երկու մեղադրանք շալակած` չմարված նախկին դատվածությունն էլ հետը:

ՀՀ Կոտայքի մարզի ընդհանուր իրավասության դատարանում քննված այս գործի հանգամանքները ուսումնասիրելուց մի քանի հետաքրքիր հանգամանքներ, օրինաչափություններ հայտնաբերեցինք: Բայց մինչ դրանց անդրադառնալը, ներկայացնենք քրեական գործի հանգամանքները:

2012թ-ի դեկտեմբերի 25-ին դատարանում քննված գործից տեղեկանում ենք, որ Հակոբը 2011-ի հոկտեմբերին որոշել է «դուրս գալ» գործազուրկի կարգավիճակից, «աշխատել»` «տաքսի քշել», և քանի որ անձնական ավտոմեքենա չի ունեցել, գնացել է իր բնակավայրին մոտ գտնվող ավտոմոբիլային ուղևորափոխադրումների կազմակերպություն` Մարինեի «օֆիս»: Վերջինիս հայտնել է, որ ուզում է նրա մոտ աշխատել` վերցնել կազմակերպության տաքսիներից մեկը և ամսեկան 120.000 դրամ /օրական` 4000 դրամ/ վարձավճարով շահագործել այն: Մարինեն համաձայնել է և Հակոբից անձնագիր պահանջել` վարձակալության պայմանագիր կնքելու համար: «Նոր աշխատողն» ասել է, որ անձնագիրն իր մոտ չէ և խնդրել է` գնալ բերել: Հետո, ինչպես տուժողն է պատմել, այդ ժամանակ Հակոբին զանգահարել են: Վերջինս ասել է, թե իր կինն է զանգողը և երեխային պետք է շտապ հիվանդանոց տանեն: Մարինեն էլ մարդասիրաբար թույլ է տվել, որ տաքսի ավտոմեքենան վերցնի, երեխային տանի բուժհիմնարկ, հետո անձնագիրը վերցնի ու հետ գա: Բայց մեքենային տիրանալուց հետո, Հակոբը խուսափել է Մարինեին հանդիպելուց, միայն մեկ անգամ նրան տարել հիվանդանոց` ազգականի մոտ, տվել մեկ օրվա վարձը` 4000 դրամ, խոստացել է, որ մնացածը ամսվա վերջում կվճարի, սակայն հետագայում նույնիսկ Մարինեի զանգերին չի պատասխանել: Վերցրել է նրա` «Վազ 2107» մակնիշի 2.000.000 դրամ արժողությամբ ավտոմեքենան ու 2,5 ամսով անհետացել:

Հետագայում, նախաքննության ժամանակ պարզվել է, որ Հակոբն այդ ընթացքում ավտոմեքենան վթարի է ենթարկել` հարվածել է մի ավտոբուսի, և քանի որ, իր պատկերացմամբ, այն այլևս ենթակա չի եղել շահագործման, առանց մեքենայի սեփականատիրոջը տեղյակ պահելու, այն ապամոնտաժել է և մեքենայի պահեստամասերը վաճառել Երևանի «Նաիրիտ» գործարանին հարակից գործող ավտոպահեստամասերի շուկայում` անհայտ անձանց, իսկ վաճառքից ստացված 280.000 դրամը` ծախսել իր անձնական կարիքների համար: Մեքենայի թափքը, որն արդեն նյութական հետաքրքրություն չի ներկայացրել Հակոբի համար, վերջինս այն տարել-նետել է ՀԱԹ հարակից աղբանոցը:

Եվ մինչ Մարինեն կգտներ իր մեքենան և Պարզիկի տղա Հակոբին, վերջինս հասցրել է 2012թ. մարտի 1-ին մի «հերոսություն» էլ անել. ժամը 17:00-ի սահմաններում մոտեցել է Երևանի Տիգրան Մեծի շենքերից մեկի դիմաց կայանված «Ռենո-Սիմբլ» մակնիշի ավտոմեքենայի վարորդ` Մանվելին, նստել նրա ավտոմեքենան և պատվիրել է իրեն տանել Աբովյան քաղաք: Հասնելով Կոտայքի մարզի Աբովյան-Ջրաբեր ավտոճանապարհի 3 կմ-ի հատվածին` Հակոբը գրպանից հանել է դանակը, մոտեցրել Մանվելի որովայնի աջ մասին և նրա կյանքի ու առողջության համար վտանգավոր բռնություն գործադրելու սպառնալիքով, պահանջել է նրա մոտ եղած գումարը: Մանվելի պատմելով` ինքը գրպանից հանել և նրան է տվել իր մոտ եղած 4.000 դրամ գումարը, բայց նա չի հավատացել իրեն ու ասել է, որ գրպանները դատարկի: Սիմոնյանը տեսնելով, որ իր մոտ այլևս գումար չկա, ասել է, որ պետք է մեքենան /1.870.000 դրամ արժողությամբ/ տանի և դրանով վճարի քրեակատարողական հիմնարկում պարտված գումարը: Մանվելը, չունենալով այլ ելք, առանց դիմադրության` իջել է մեքենայից և որոշ ժամանակ անց «ջիպ» մակնիշի պատահական մի ավտոմեքենայով հասել Աբովյան քաղաքի ոստիկանություն և հաղորդում տվել կատարվածի մասին: Հետագայում, պարզվել է, ավտոմեքենայի հետ միասին Հակոբը «միամիտ» հափշտակել է նաև Մանվելի անձնագիրը, ավտոմեքենայի փաստաթղթերն ու հեռախոսը, որոնց համար էլ մեղադրողը նրան երրորդ մեղադրանքն է առաջադրել` փաստաթղթեր հափշտակելու համար, սակայն դատաքննության վերջում հրաժարվել է դրանից` համոզվելով, որ փաստաթղթերի և հեռախոսի մասով դիտավորություն չի եղել:

Այդպես էլ Հակոբը, հափշտակված մեքենայով գնացել է Կոտայքի մարզի Ալափարս գյուղ, հանդիպել իր վաղեմի ծանոթ Գեղամին և վերջինիս առաջարկությամբ գնացել նրա համագյուղացի Յուրիկի տուն` ընթրելու, որի հետ թաղման արարողություններից մեկի ժամանակ է ծանոթացած եղել: Միասին հաց են կերել, Հակոբը գիշերել է Յուրիկի տանը, իսկ հաջորդ օրն առավոտյան, գնացել Յուրիկի ազգականի գազալցակայան` «նիսյայով» գազ լիցքավորելու: Գազալցակայանի ճանապարհին, բացվել է ավտոմեքենայի շարժիչի ծածկոցը, հարվածել է դիմապակուն, որից վնասվել է դիմապակին և շարժիչի ծածկոցը: Իսկ գազալցակայանից վերադառնալու ճանապահին Հակոբը մեքենայով հարվածել է նաև ձյան կույտին, որի հետևանքով վնասվել է ավտոմեքենայի դիմացի պահպանիչ վահանակը: Հակոբը, այդ վթարված մեքենան տարել` թողել է Յուրիկի բակում և հեռացել: Մի քանի օր սպասելուց հետո, երբ տեսել են Հակոբը չի վերադառնում, զանգահարել են մեքենայի վրա գրված` տաքսի ծառայության հեռախոսահամարով, որտեղից հայտնել են, որ մեքենան գողացված է: Գեղամն ու Յուրիկն այդ մասին տեղեկացրել են գյուղապետին, նա էլ` ոստիկանությանը:

Հայտնի չէ` Հակոբը հասցրե՞լ է բերդի պարտքերը թեթևացնել, թե ոչ, բայց նրան շատ արագ գտել և կալանավորել են, քրեական գործերը միացրել և մեղադրանք  առաջադրել: Ու չնայած Հակոբը չի ընդունել մեղադրանքները, այդուհանդերձ դատարանը նրան մեղավոր է ճանաչել ավազակային հարձակման և խարդախության համար` նրան դատապարտելով 8 տարվա ազատազրկման: Պարտավորեցրել է` նաև հատուցել տուժողներին հասցված նյութական վնասը: Հակոբին դատավճիռը դուր «չի եկել». նա դիմել է վերաքննիչ դատարան, բայց բողոքից չի հասկացվում, թե նա ինչ է ուզում վերաքննիչից` պատիժը մեղմացնե՞լ, թե՞ պայմանական կիրառել, որպեսզի կարողանա էլի «տաքսի քշել»:

Այժմ` ուշագրավ հանգամանքների մասին. այնպիսի տպավորություն է, որ Հակոբն իր հոբելյանները նշել է հանցագործություններ կատարելով. 40 տարեկանում դատապարտվել է առանձնապես խոշոր չափերի խարդախություն կատարելու համար, որից հետո վաղաժամկետ ազատվել է, 45 տարեկանում դատապարտվել է գողության համար և 2009-ին համաներմամբ ազատվել: Այժմ էլ 50 տարեկան է և մեղադրվում է զենքի գործադրմամբ խոշոր չափերով գույք հափշտակելու նպատակով ավազակային հարձակում /քր օրի 175 հոդ./ և խոշոր չափերով խարդախություն կատարելու /քր. օրի 178 հոդ./ մեջ:

Ուշագրավ հանգամանքներից մեկն էլ այն է, որ դատարանը Հակոբ Սիմոնյանի նկատմամբ պատիժ նշանակելիս հաշվի է առել Շահումյանի զինկոմ Մարգարյանի կողմից տրված մի տեղեկանք, ըստ որի Հակոբ Սիմոնյանը արցախյան ազատազմարտին մասնակցել է 1994-ի մայիսին կնքված զինադադարից հետո` 1994-ի հուլիսի 15-ից մինչև 1994-ի հոկտեմբերի 18-ը: Թե զինադադարից հետո ԼՂՀ` կոնկրետ որ հատվածում է պատերազմ վերսկսվել, որի մասին հանրությունը չի իմացել և որտեղ է Հակոբի կարիքը զգացվել` հայտնի չէ:

Հակոբի վերաբերյալ մի բնութագիր էլ նրա նախկին բնակավայրի` Հրազդան քաղաքի «Միկրոշրջան-2» թաղամասի լիազոր ներկայացուցիչն է տվել դատարանին, ըստ որի` «…Տրվում է Հակոբ Պարզիկի Սիմոնյանին…, նա բնակվել է Հրազդան քաղաքի միկրոշրջան թաղամասի … բնակարանում: Հակոբն ամուսնացած է, ունի մեկ դուստր: Այդ հասցեում ապրած տարիներին նա իրեն դրսևորել է որպես ընտանիքի լավ ամուսին և սիրվող հայր: Աշխատասեր է և հարևանների կողմից հարգված: Չի նեղացրել և ոչ մի հարևանի: Հարգանքով է վերաբերվել մուտքի ծերերին: Իր ընտանիքի միակ աշխատող ձեռքն է»:

Հ. Գ. Հետաքրքիր է` ի՞նչ է նկատի ունեցել լիազորը «աշխատող ձեռք» ասելիս, երբ վերջին 10 տարվա ընթացքում Հակոբը ստիպված է եղել իր ժամանակը հիմնականում ՔԿՀ-ներում անցկացնել: Գուցե նախկինում նա իսկապես ընտանիքի լավ հայր է եղել, սակայն մեկ անգամվա սայթաքումը ճակատագրական է դարձել նրա ու նրա պես շատերի համար, ովքեր մեկ անգամ հայտնվելով ՔԿՀ-ի ճահճոտ միջավայրում, այլևս դժվարանում են այնտեղից դուրս գալ, թեկուզ` «կրվելու» պատճառով…

Էլմիրա Մարտիրոսյան