Ընտրողների ցուցակների խնդիրը արդիական էր բոլոր ընտրությունների ժամանակ, արդիական է նաև այսօր: Մասնավորապես, նախորդ` խորհրդարանական և այս ընտրություններից առաջ ընդդիմադիրները տարակուսանք են հայտնում, թե ինչու պաշտոնապես ընդունվող արտագաղթի պայմաններում ընտրողների թիվն անընդհատ ավելանում է: Պաշտոնական բացատրությունը, թե «նորաթուխ» ընտրողներն առաջանում են 18 տարեկան դարձած քաղաքացիներից և քաղաքացիություն ստացած արտասահմանցիներից, ընդդիմությանը չի բավարարում. մի՞թե այդ «նորաթուխների» թիվը գերազանցում է արտագաղթածներին:

Այդ պարագայում իշխանություններն առաջ են քաշում հետևյալ փաստարկը` ոչ ոք չի կարող ասել, թե որքան քաղաքացի կա այս պահին երկրի ներսում:

Կարծում եմ, որ դա կեղծ պատճառաբանություն է` պետությունը պարտավոր է դա իմանալ, և ավելին` իշխանական այն կառույցները, ում որ դա պետք է, ճշգրտության որոշակի աստիճանով դա գիտեն: Այդ դեպքում, ասում են ընդդիմադիրները, եկեք հրապարակենք իրենց ընտրությունը կատարած քաղաքացիների ցուցակը:

«Օ,- բացականչում են նրանք,- չի կարելի, դա մարդու իրավունքների խախտում է, հարցրեք վենետիկցիներին` նրանք էլ են այդպես կարծում»: Ուրեմն արտասահմանում գտնվող հազարավոր մեր քաղաքացիների իրավունքները կարելի է խախտել (ոչ միայն արտագաղթածների, այլև պարզապես գործուղում գնացածների)` թույլ չտալով, որ նրանք քվեարկեն, իսկ ահա իմանալ` արդյոք տվյալ քաղաքացին քվեարկել է, թե ոչ` կոպիտ միջամտություն է նրա իրավունքներին:

Մի խոսքով` քաղաքացիների և ընտրողների ցուցակի հետ խնդիրներ իսկապես կան: Ամբողջ ցավն այն է, որ ընդդիմադիրներն այդ խնդիրները բարձրացնում են միայն ընտրություններից առաջ, երբ ընտրական օրենսգիրքը փոխելու տարբերակ արդեն չկա, և երբ որևէ բան ստուգելու առկա հնարավորություններն այլևս սահմանափակ են: Թե օրենսդրական և թե գործնական քայլերը պետք է արվեն 5 տարիների ընթացքում, ոչ թե վերջին օրերին: Այդ առումով թե´ Արման Մելիքյանի պահանջները և թե´ երեք հիմնական ընդդիմադիր թեկնածուների երեկվա համատեղ հայտարարության ձևակերպումները թեև, ըստ էության, տեղին են, բայց` ժամանակավրեպ: Բայց Բագրատյանի, Հայրիկյանի և Հովհաննիսյանի համատեղ հայտարարությունը դրական քայլ է մեկ այլ իմաստով` ցույց է տալիս, որ բոլոր իրենց տարբերություններով և հակասություններով նրանք կարող են իրար հետ պայմանավորվել: Եթե նրանք ընդունակ են այս` «ժամանակավրեպ» հարցում գալ ընդհանուր հայտարարի, ապա, գոնե տեսականորեն, կարող են կատարել համատեղ քայլեր: Այդպիսի հնարավորություններից նշեմ երկուսը, ա] իրար վարկաբեկող հայտարարություններով հանդես չգալ, բ] փորձել համատեղ վերահսկողություն սահմանել ընտրությունների վրա:

Մասնավորապես, «Ժառանգությունը» և ՀԱԿ-ը խորհրդարանական ուժեր են և, հետևաբար, տեղեր ունեն ընտրական հանձնաժողովներում: Հետևաբար, Րաֆֆին պետք է մոբիլիզացնի իր կուսակցականներին, իսկ Բագրատյանը համոզի իրեն համակրող ՀԱԿ-ականներին, որ նրանք լծվեն ընդհանուր գործի: Դա հնարավո՞ր է:

Առավոտ